Permbledhje njohurish. Bota e internetit. TIK klasa 10

1. BOTA E KOMPJUTERIT
PERMBLEDHJE NJOHURISH

2.  Tik është shkurtim i Teknologjisë së
Informacionit dhe Komunikimit.
 Përfaqëson përdorimin e teknologjisë dhe
sistemeve kompjuterike për të marrë, ruajtur,
përpunuar dhe transmetuar informacionin.
 Tik përdoret në shumë fusha të shkencës, siç
janë komunikimi, biznesi, mjekësia,
inxhinieria, etj.
 Është bërë e domosdoshme në ditët e sotme
për shkak të përparimit të teknologjisë dhe
rritjes së nevojave për të përpunuar dhe

3. RUAJTJA E INFORMACIONIT
Ruajtja e informacionit ka një rëndësi të jashtëzakonshme
në ditët e sotme. Informacioni është një pasuri e çmuar dhe
duhet të ruhet me kujdes për arsye të shumta.
• Një nga arsyet kryesore është që ruajtja e informacionit
siguron që të kemi akses në të në të ardhmen, nëse kemi
nevojë për të.
• Po ashtu, ruajtja e informacionit ndihmon në mbrojtjen e
të dhënave personale, financiare dhe profesionale nga
humbja, dëmtimi ose përdorimi i padëshiruar.
• Gjithashtu, ruajtja e informacionit mund të ndihmojë në
përpunimin e tij më të lehtë dhe në zhvillimin e analizave
dhe hulumtimeve të mëtejshme.

4. RUAJTJA E INFORMACIONIT
Ka disa mënyra të ndryshme për të ruajtur
informacionin. Disa nga mënyrat më të zakonshme
janë:
1.Ruajtja fizike: Kjo përfshin ruajtjen e informacionit në
forma fizike si letër, dosje, CD, DVD, ose pajisje të
tjera të ruajtjes së të dhënave.
2.Ruajtja elektronike: Kjo përfshin ruajtjen e
informacionit në forma elektronike si kompjutera,
serverë, hard diskë, ose pajisje të tjera të ruajtjes së
të dhënave.

5. 3. Ruajtja në cloud: Ky është një mënyrë e ruajtjes
së informacionit në serverë të largët, të cilët
mund të jenë të qasshëm përmes internetit.
Shërbimet e ruajtjes në cloud ofrojnë
përgjithësisht hapësirë të madhe dhe lehtësi në
aksesimin e të dhënave.
4. Ruajtja në pajisje të jashtme: Përdorimi i
pajisjeve të jashtme si hard diskët e
transportueshme, flash drive-të ose kartat e
memorjes për të ruajtur dhe bartur informacionin.
Çdo mënyrë ka përparësi dhe mangësi të veta, dhe

7. Kompjuteri është një pajisje elektronike që përdoret për të bërë
shumë gjëra interesante! Terminologjia e kompjuterit përfshin
disa fjalë dhe koncepte të rëndësishme.
1. Hardueri është pjesa fizike e kompjuterit, si procesori,
memorja, tastiera dhe monitori.
2. Softueri është programi që lejon kompjuterin të bëjë detyra të
ndryshme. Për shembull, sistemi operativ si Windows, macOS
ose Linux.
3. Procesori është pjesa e kompjuterit që bën llogaritjet dhe
operacionet matematikore. Është si truri i kompjuterit!
4. Memorja është vendi ku ruhen të dhënat dhe programet që
kompjuteri po përdor. Ka disa lloje të memorjes, si RAM-i
dhe hard disku.
5. Sistemi operativ është programi që kontrollon kompjuterin
dhe lejon përdoruesin të komunikojë me të. Për shembull,

8. 6.Tastiera dhe mouse janë pajisjet që përdoren për të
komunikuar me kompjuterin. Tastiera përdoret për të
shkruar dhe kryer komandat, ndërsa miu (mouse)
përdoret për të lëvizur kursorin në ekran dhe për të
zgjedhur opsionet.
7.Interneti është rrjeti global i kompjuterëve që lejon
shkëmbimin e informacionit dhe komunikimin në nivel
global. Është shumë interesant!Shpresoj që kjo të jetë një
shpjegim i mirë për terminologjinë dhe funksionimin e
kompjuterit! Nëse keni pyetje të tjera, më pyesni me këna

10. Pajisjet hyrëse dhe dalëse të kompjuterit
janë të rëndësishme për të komunikuar me kompjuterin
dhe për të marrë dhe dërguar informacion.
Disa pajisje hyrëse të zakonshme janë:
1. Tastiera: Përdoret për të shkruar dhe kryer komandat në
kompjuter.
2. Miut (Mouse): Përdoret për të lëvizur kursorin në ekran
dhe për të zgjedhur opsionet.
3. Ekran (Monitori): Tregon informacionin dhe rezultatet e
punës që bëni në kompjuter.
4. Mikrofoni: Lejon përdoruesin të regjistrojë dhe dëgjojë
tingujt dhe zërin.
5. Kamera: Lejon përdoruesin të regjistrojë video dhe të
bëjë video thirrje.

12. Pajisjet dalëse të zakonshme janë:
1. Printer: Përdoret për të printuar dokumente dhe figura në
letër ose materiale të tjera.
2. Skaneri: Përdoret për të ska nuar dokumente dhe
figura dhe i kthen ato në format digjitale.
3. Dëgjuesit (Headphones): Përdoren për të dëgjuar tinguj
dhe zërin nga kompjuteri.
4. Printerët e etiketave: Përdoren për të printuar etiketa për
paketa, produkte, etj.
5. Speakerët: Përdoren për të dëgjuar tinguj dhe zërin në
mënyrë të hapur dhe të fuqishme.
Këto janë vetëm disa nga pajisjet hyrëse dhe dalëse të
kompjuterit. Ka shumë më tepër pajisje që mund të përdoren
për të përmbushur nevojat tuaja të veçanta.

14. Ruajtja e informacionit (Backup)
Backup është një proces që përdoret për të ruajtur dhe kopjuar
të dhënat e rëndësishme në një vend tjetër ose në një pajisje
tjetër për të siguruar që ato të mos humbasin në rast të ndonjë
dështimi ose humbje të informacionit.
Backup është i rëndësishëm për shumë arsye. Këtu janë disa
prej tyre:
1. Siguria e të dhënave: Backup ju lejon të ruani një kopje të të
dhënave të rëndësishme, si fotografi, dokumente, dhe
informacion personal. Nëse ndodh ndonjë dështim në
pajisjen tuaj ose humbni informacionin, ju mund ta riktheni
atë nga kopja e backup-it.
2. Parandalimi i humbjes së të dhënave: Nëse pajisja juaj
humbet, dëmtohet ose vjedhet, backup ju lejon të keni një

15. 3. Transferimi i të dhënave në pajisje të re: Nëse blini
një pajisje të re ose ndërroni pajisjen tuaj, backup ju
lejon të transferoni të dhënat tuaja të rëndësishme
nga një pajisje në tjetrën. Kjo ju bën të mos humbisni
asnjë informacion dhe të vazhdoni punën tuaj pa
probleme.
4. Restaurimi i të dhënave pas fshirjes: Nëse fshini
gabimisht një fotografi, dokument, ose informacion
tjetër, backup ju jep mundësinë për ta rikthyer atë nga
kopja e ruajtur.
5. Siguria e informacionit: Backup ju ndihmon të keni një
kopje të sigurt të të