1. Báo cáo nghiên cứu
Chuyên trang tài chính quốc tế If24h Nguyễn Thị Hồng Hạnh
BÁO CÁO NGHIÊN CỨU
NHÂN VIÊN: NGUYỄN THỊ HỒNG HẠNH
CHỦ ĐỀ: THỊ TRƯỜNG VÀNG
Hà Nội, tháng 3 năm 2015

2. Báo cáo nghiên cứu
Chuyên trang tài chính quốc tế If24h Nguyễn Thị Hồng Hạnh
FED: BÌNH THƯỜNG HÓA LÃI SUẤT HAY THAO TÚNG GIÁ VÀNG?
Khủng hoảng tài chính năm 2008 được coi là cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất kể từ sau thời
kì Đại Suy Thoái. Bắt đầu từ thị trường nhà đất, cuộc khủng hoảng đã giáng một đòn đau lên
nền kinh tế Mỹ, dẫn đến sự ra đi của những định chế tài chính lớn, vốn được coi là “quá hùng
mạnh để có thể sụp đổ”, điển hình là Lehman Brothers, ngân hàng đầu tư lớn thứ 4 nước Mỹ
với tuổi thọ 158 năm. Suy thoái kinh tế khiến chính phủ Mỹ buộc phải tung ra gói kích thích kinh
tế lớn nhất trong lịch sử, bắt đầu từ năm 2009 và vừa kết thúc vào cuối năm 2014. Có thể nói
chính sách nới lỏng tiền tệ đã góp phần không nhỏ vào việc khôi phục nền kinh tế Hoa Kz. Tuy
nhiên, nó cũng đem lại nhưng mặt trái nhất định, điển hình là khiến cho đồng Đô-la xuống giá.
Khi kinh tế bất ổn và đồng Đô-la mất đi giá trị, người ta có xu hướng quay trở lại với vàng, thứ
tài sản được mặc định là luôn có giá trị. Đỉnh điểm vào năm 2011, vàng đã lên đến $1,900/oz,
mức cao nhất trong lịch sử. Lo ngại vàng lên giá sẽ tạo áp lực kéo đồng Đô-la trượt giá sâu hơn
so với các đồng tiền khác khiến Cục dữ trữ liên bang Mỹ (Fed) phải tiến hành những biện pháp
thao túng giá vàng. Nếu trong thời kì thi hành chính sách nới lỏng tiền tệ, Fed chèn ép giá vàng
bằng cách tạo ra một lượng cung vàng khổng lồ trên thị trường thì đến thời điểm này, khi nền
kinh tế có dấu hiệu khởi sắc, Fed lại ra một chiêu bài khác: đó là nâng lãi suất nhằm giảm nhu
cầu vàng. Mục đích của Fed hiện tại là kéo giá vàng xuống thật sâu để mua vào một lượng vàng
vật chất lớn, đủ bù đắp cho sự thâm hụt Fed đã tạo ra những năm trước nhằm bảo vệ đồng Đô-
la.
Khủng hoảng kinh tế 2008-2009 đã khiến các ngân hàng phá sản, thị trường chứng
khoán toàn cầu suy thoái, thương mại sụt giảm, tăng trưởng ý ạch etc. khiến các nhà đầu tư đổ
xô vào vàng như một nơi trú ẩn an toàn (Green, 2009). Vàng đã liên tục lên giá, đến cuối năm
2009, giá vàng đã tăng 24% (Carlson, 2014). Các ngân hàng Trung ương tăng cường mua vàng
nhằm đa dạng hóa dự trữ ngoại hối, nhu cầu vàng tại Châu Á, đặc biệt tại Trung Quốc và Ấn Độ
liên tục tăng cao (Goldcore, 2012).
Cùng lúc đó, để chống trọi với suy thoái kinh tế, Fed đã hạ lãi suất cơ bản xuống còn gần
0% đồng thời tiến hành mua trái phiếu kho bạc và các chứng khoán có đảm bảo bằng tài sản thế
chấp (MBS) từ các ngân hàng thương mại và các định chế tài chính khác. Kể từ khi bắt đầu vào
năm 2008, Fed đã mua hàng nghìn tỉ USD giá trị tài sản nhằm bơm tiền vào nền kinh tế, giúp các
doanh nghiệp vay vốn mở rộng sản xuất và thúc đẩy tiêu dùng. Tài sản của Fed liên tục tăng kể
từ khi tung ra QE.

3. Báo cáo nghiên cứu
Chuyên trang tài chính quốc tế If24h Nguyễn Thị Hồng Hạnh
Tài sản của FED sau các gói QE
Với dự đoán gói QE lớn nhất trong lịch sử của Fed sẽ phá giá đồng Đô-la (Reuters, 2013),
kết hợp với các yếu tố kể trên, giá vàng đã lên mức cao nhất trong lịch sử trong năm 2011,
chạm mức $1,900/oz.
Vàng và Đô-la thường có mối quan hệ ngược chiều (Investiopedia), tuy nhiên, theo quan
sát từ 2 biểu đồ dưới đây, trong khi vàng lên giá liên tục, Đô-la đã không giảm mạnh như nó vẫn
thường xảy ra.
Diễn biến giá vàng sau các gói QE

4. Báo cáo nghiên cứu
Chuyên trang tài chính quốc tế If24h Nguyễn Thị Hồng Hạnh
Diễn biến đồng Đô-la sau các gói QE
Theo giáo sư Paul Craig Roberts và nhà nghiên cứ Dave Kranzler (2014), chính sách nới
lỏng tiền tệ của Fed đã tạo áp lực kéo đồng Đô-la xuống so với vàng. Điều này làm dấy lên lo
ngại vàng vượt mức $2,000/oz sẽ tạo ra hiệu ứng tâm lí khiến nhà đầu tư rời bỏ đồng Đô-la và
khiến đồng tiền này trượt giá so với các đồng tiền mạnh khác. Chính điều này đã khiến Fed tiến
hành thao túng giá vàng cùng thị trường chứng khoán để kéo giá vàng xuống nhằm bảo vệ đồng
Đô-la. Cụ thể, Fed đã bằng cách tạo ra một lượng cung vàng ảo trên thị trường.
Chiến lược thao túng của Fed được tiến hành trên quy mô rộng, từ các ngân hàng vàng
đến các nhà môi giới. Fed “bán khống vô căn cứ” vàng (tức người bán không thực sự có vàng để
giao nếu người mua yêu cầu) trên sàn New York Comex. Việc bán tháo này đã kéo giá vàng đi
xuống, quét stop-loss của những người đặt lệnh mua vàng, đồng thời khiến các nhà đầu tư sợ
hãi và bán tài sản khỏi các quỹ vàng. Các ngân hàng vàng sau đó mua lại cổ phần trong các quỹ
này rồi hoán đổi sang vàng. Lượng vàng này sau đó được đem bán tại thị trường vàng vật chất
London để đáp ứng nhu cầu vàng từ Châu Á. Một ví dụ gần đây về sự thao túng giá trên sàn
Comex là vào thứ Hai, ngày 6/1/2014. Sau khi hồi phục 15 USD trong phiên Á và Âu, giá vàng
đột ngột giảm xuống 35 USD vào 10:14. Chỉ trong vòng chưa đầy 60 giây, hơn 12,000 lệnh bán
vàng được khớp – tương đương 10% khối lượng giao dịch của cả ngày hôm đó. Trong khi tại
thời điểm này, không có tin tức hay sự kiện gì có thể dẫn đến sự lao dốc của giá vàng trên sàn
Comex. Cùng lúc đó, không một thị trường nào khác (ngoài bạc) diễn biến bất thường như thị
trường vàng.” Mười hai nghìn lệnh bán vàng tương ứng với 1.2 triệu ounce vàng, khối lượng
này vượt gấp 3 lần số vàng trong hầm vàng Comex có thể giao cho người mua nếu họ yêu cầu.
Fed cũng thao túng vàng thông qua hệ thống Globex. Vào thời điểm khối lượng giao dịch
thấp, Fed tấn công thị trường bằng một lượng lệnh bán vàng khổng lồ trong một khoảng thời

5. Báo cáo nghiên cứu
Chuyên trang tài chính quốc tế If24h Nguyễn Thị Hồng Hạnh
gian ngắn. Tất cả nhằm mục đích ép giá vàng xuống sâu hơn nữa. Một ví dụ điển hình cho sự
can thiệp của Fed là vào hôm 18/12/2013. Ngay sau khi FOMC tuyên bố quyết định giảm lượng
trái phiếu mua vào hàng tháng bắt đầu từ tháng 1/2014. Trong bối cảnh các thị trường trên thế
giới đóng cửa, bao gồm cả sàn Comex, một lượng lớn vàng tương lai được tung ra trong hệ
thống Globex tại thời điểm giao dịch diễn ra thưa thớt nhất. Việc bán tháo đã khiến giá vàng tụt
23 USD trong vòng 2 tiếng. Tiếp theo đó, vào 2:30 sáng giờ New York hôm 19/12, lại tiếp tục có
một đợt bán tháo vàng. Thời điểm này cũng là thời điểm khối lượng giao dịch thấp nhất. Hơn
4900 lệnh bán vàng, đại diện cho 14.5 tấn vàng “đổ bộ” hệ thống Globex trong 2 phút từ 2:40
đến 2:42, khiến vàng xuống giá 24 USD. Dù vậy, mọi việc vẫn chưa kết thúc. Chỉ một lúc sau khi
sàn Comex mở cửa trở lại vào sáng hôm đó, lại có thêm 1654 lệnh bán vàng được khớp, theo
sau đó là 2295 lệnh bán khác. Vậy 12.2 tấn vàng lại được tung ra thị trường. Tiếp đó, vào 10:00
sáng EST, lại có thêm 2,530 lệnh rồi 3,482 lệnh bán vàng chỉ trong vòng 6 phút sau.
Fed thao túng giá vàng trước tuyên bố FOMC
Nguồn: Paulcraigroberts.org (2014)
Mục đích của việc này là ngăn không cho tuyên bố giảm lượng trái phiếu mua vào
(tappering) khiến cả đồng Đô-la, chứng khoán và trái phiếu xuống giá. Thị trường hiểu rằng tính

6. Báo cáo nghiên cứu
Chuyên trang tài chính quốc tế If24h Nguyễn Thị Hồng Hạnh
thanh khoản mà gói QE mang lại là nguyên nhân chính khiến trái phiếu và cổ phiểu lên giá mà
cổ phiếu lên giá sẽ hạn chế việc mua vàng. Trước đó, khi Fed ra dấu rằng định chế này sẽ giảm
số tiền mua trái phiếu, cả thị trường chứng khoán lẫn trái phiếu để xảy ra hiện tượng bán tháo.
Mục đích cơ bản của hành động bán khống vàng trên sàn Comex là để bảo vệ đồng Đô-
la khỏi tác động của gói QE. Việc Fed tiến hành cho vay vàng để tạo nguồn cung cho thị trường
đã hút sạch dự trữ vàng trong hầm vàng và tạo ra thiếu hụt vàng vật chất. Trong lịch sử, những
chủ sở hữu vàng lớn nhất thường lưu giữ vàng tại hầm vàng của Fed, Ngân hàng Trung ương
Anh (BOE) hay các ngân hàng vàng tư nhân hơn là bỏ chi phí vận chuyển vàng đến nơi lưu giữ
trong nước. Tuy nhiên, một số lượng lớn nhà đầu tư mua vàng, ví như Trung Quốc, giờ yêu cầu
giao nhận thực tế lượng vàng mà họ đã mua.
Các hoạt động thao túng giá vàng nhằm bảo vệ Đô-la nói trên đã rút cạn gần như toàn
bộ hầm vàng của Fed và hầm vàng tư nhân như JP MorganChase. Việc này trở nên nghiêm
trọng khi Venezuela trở thành quốc gia đầu tiên hồi hương toàn bộ số vàng lưu giữ tại các ngân
hàng Trung ương, chủ yếu là từ Fed và BOE. Đề nghị rút vàng của Venezuela khởi nguồn tư lời
đồn trên thị trường rằng số lượng vàng đang bị đem ra cho vay và tái thế chấp càng lúc càng
nhiều. Khoảng 1 năm sau, Đức cũng đưa ra yêu cầu tương tự. Fed đã từ chối thực hiện yêu cầu
này, thay vào đó, đàm phán thời hạn 7 năm để trả lại 300 tấn vàng trong số 1500 tấn của Đức.
Điều này cho thấy Fed không còn lượng vàng lẽ ra họ phải có. Trong năm 2011, Fed phải mất 4
tháng để trả 160 tấn vàng cho Venezuela. Điều này cho thấy Fed không sẵn giữ vàng trong tay,
số vàng này khả năng đã bị đem cho vay, dù nhiều khả năng chủ sở hữu số vàng vẫn tưởng
chúng đang ở trong hầm vàng. Trong năm 2015, Đức lại đẩy mạnh hồi hương vàng, và dự tính
sẽ lấy về 674 tấn vàng vào năm 2020. Động thái của Đức bắt nguồn từ việc các chính trị gia lo
lắng vàng của họ đang bị sử dụng vào nhiều mục đích bất chính mà không được sự đồng ý từ
quốc gia này (Yahoo news, 2015). Theo IMF, Hà Lan cũng đã rút về 177 tấn vàng. Nhiều khả
năng việc hồi hương vàng của Đức và Hà Lan sẽ châm ngòi cho một đợt rút vàng liên tiếp khỏi
hầm vàng của Fed và các ngân hàng Trung ương khác (Zero Hedge, 2015).
Nếu các nước liên tục đòi hồi hương vàng mà Fed lại không thể đáp ứng hay mất nhiều
thời gian để thực hiện, điều đó không khác nào thừa nhận rằng Fed đã thao túng giá vàng và
cung vàng vật chất hiện tại trên thị trường không đủ đáp ứng nhu cầu. Việc này sẽ khiến vàng
tăng vọt và gây tổn thương sâu sắc đến đồng Đô-la. Chính vì vậy, khi nền kinh tế có dấu hiệu
khởi sắc từ cuối năm 2014 với tuyên bố dõng dạc của tổng thống Obama: “Nước Mỹ đang trở
lại”, Fed đã tung ra một chiêu bài khác nhằm ép giá vàng xuống để tiến hành mua vào một
lượng vàng vật chất đủ lớn để bù đắp cho sự thiếu hụt đã tạo ra nhằm bảo vệ Đô-la trước tác
động của QE. Đó là nâng lãi suất.

7. Báo cáo nghiên cứu
Chuyên trang tài chính quốc tế If24h Nguyễn Thị Hồng Hạnh
Lãi suất tăng đồng nghĩa với Đô-la mạnh lên, và những tài sản phi lãi suất như vàng sẽ bị
ảnh hưởng. Fed liên tục đưa ra các phát ngôn ra dấu việc thắt chặt tiền tệ dựa vào các số liệu
kinh tế, xác định các thời điểm có thể nâng lãi suất là tháng 4, tháng 6 hoặc tháng 9
(Bloomberg, 2015). Trong tình hình số liệu bảng lương phi nông nghiệp từ tháng 11/2014 đến
tháng 2/2015 đều vượt mức dự đoán, thị trường đã kì vọng rất lớn vào động thái của Fed,
khiến giá vàng sau mỗi lần Bộ Lao Động công bố số liệu đều giảm mạnh (cụ thể vào 8:30 pm giờ
New York vào ngày 5/12, 9/11, 6/2 và 6/3). Tuy nhiên trước khi có kết quả của cuộc họp chính
sách FOMC hôm 18/3, sau khi giảm mạnh giá lại có xu hướng chạy theo hình chữ V, hay chữ U.
Nói cách khác, khi thị trường tiến hành bán vàng, sau đó sẽ có một lực tương đương
mua vào đẩy giá vàng lên lại. Làm được điều này, có lẽ chỉ có các cá mập tài chính hoặc ngân
hàng Trung ương. Bối cảnh hiện tại cho thấy có vẻ chủ nhân của lực tác động này chính là Fed.
Không loại trừ khả năng số vàng Fed trả cho các nước yêu cầu hồi hương vàng và 30 tấn vàng
được đưa một cách “thần bí” vào hầm vàng Fed (Zero Hedge, 2015) là số vàng Fed mua được
khi giá xuống. Bên cạnh đó, dự trữ vàng tại quỹ SPDR liên tục giảm trong thời gian gần đây. Cụ
thể, vào ngày 26/3, trước thông tin đợt đặt hàng lâu bền giá vàng tăng những dự trữ tài quỹ
SPDR Gold trust giảm từ 744.4 còn 743.21 tấn. Ngày 27/3, vàng tăng khi có tin xung đột địa
chính trị tại Yemen, dự trữ tại quỹ này vẫn giảm xuống 737.24 tấn. Tính đến hôm nay, sau số
liệu bảng lương phi nông nghiệp của Mỹ, dự trữ SPDR chạm mức 733.06 tấn (SPDR Gold Shares,
2015). Câu hỏi đặt ra là liệu có phải Mỹ đang sử dụng chiêu cũ, dùng phần cổ phần đã mua
được khi giá vàng giảm từ các nhà đầu tư rồi đổi ra vàng vật chất trong các quỹ ETF hay không.

8. Báo cáo nghiên cứu
Chuyên trang tài chính quốc tế If24h Nguyễn Thị Hồng Hạnh
Ngoài ra, trong khi thị trường còn đang bị cuốn theo việc Fed có hay không thắt chặt
tiền tệ, Mỹ đã kịp đưa Goldman Sachs vào danh sách thành viên của LBMA Gold Price, ban điều
hành ấn định giá vàng mới. Thị trường vốn kì vọng một ngân hàng Trung Quốc sẽ được thêm
vào, tuy nhiên cuối cùng lại không có ứng cử viên nào từ phía Trung Quốc đủ tiêu chuẩn
(Financial Times, 2015). Tiêu chuẩn này lại không được công bố rộng rãi nên khó có thể biết
được tại sao và bằng cách nào Mỹ lại “hất cẳng” được Trung Quốc. Tuy nhiên, có một điều
không thể không khiến người ta nghi ngờ, đó là liệu đưa Goldman Sachs vào LBMA Gold Price là
một bước khác nhằm thao túng giá vàng của Fed? Mục đích của việc thành lập ban điều hành
định giá vàng mới là tăng tính minh bạch cho thị trường vàng. Tuy nhiên, chẳng ai có thể khẳng
định được các định chế tài chính lớn không bắt tay với nhau để điều khiển giá vàng theo ý
muốn.
Theo Bộ Lao Động Hoa Kz, số liệu mới nhất của Bảng lương phi nông nghiệp cho kết quả
không mấy khả quan (126,000), giảm 1/2 so với tháng 2, điều này đã làm giảm kì vọng Fed nâng
lãi suất và đẩy giá vàng tăng trở lại. Tuy nhiên, rất có thể trong thời gian tới, chúng ta sẽ thấy
những bài phân tích cho rằng số liệu như vậy không đáng quan ngại, kinh tế Mỹ vẫn đang tăng
trưởng dù với tốc độ chậm. Cụ thể, tỉ lệ thất nghiệp vẫn duy trì ở mức thấp nhất trong 6 năm
rưỡi trở lại đây (5.5%), hay thu nhập bình quân theo giờ của người lao động tăng 0.3% cho thấy
triển vọng lạm phát được cải thiện. Hay sau khi giá vàng tăng liên tiếp trong vài ngày, chủ tịch
Fed Janet Yellen sẽ đưa ra những tuyên bố gợi ý rằng sẽ sớm nâng lãi suất nhằm kéo giá vàng
xuống.
Vì vậy, trong thời gian tới, giá vàng có thể lặp lại chuyển động trước cuộc họp chính sách
hôm 17-18 vào tháng trước. Sự hồi phục của vàng sẽ chỉ là tạm thời, sau đó Fed sẽ đưa ra tuyên
bố hoặc số liệu nào đó khiến thị trường tiếp tục kì vọng vào chính sách thắt chặt tiền tệ. Sau khi
giá giảm 1 thời gian, Fed sẽ lại tiến hành mua vào vàng, nhưng hành động của Fed sẽ được che
giấu dưới những số liệu kinh tế kém khả quan và kz vọng thị trường. Fed sẽ còn tiếp tục làm
như vậy chừng nào chiêu bài bình thường hóa lãi suất còn phát huy tác dụng.

9. Báo cáo nghiên cứu
Chuyên trang tài chính quốc tế If24h Nguyễn Thị Hồng Hạnh
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
http://www.paulcraigroberts.org/2014/01/17/hows-whys-gold-price-manipulation/
http://www.spdrgoldshares.com/usa/historical-data/
http://wallstreetonparade.com/2013/12/why-didn%E2%80%99t-the-stock-market-sell-off-on-
the-fed%E2%80%99s-taper-announcement/
http://www.heritage.org/research/reports/2014/08/quantitative-easing-the-feds-balance-
sheet-and-central-bank-insolvency
http://news.goldcore.com/global-gold-demand-in-2011-rises-0-4-to-200-billion-central-banks-
asia-and-europe-diversifying-into-gold/