Viêm gan B (còn gọi là viêm gan vi rút B hay viêm gan siêu vi B) là tình trạng sưng tấy hoặc hoại tử tế bào gan cấp hoặc mạn tính, có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng như xơ gan hoặc ung thư gan.

1. March 5, 2019
Bệnh học – Viêm gan B (Viêm gan siêu vi B)
ykhoatamduc.vn/benh-hoc-viem-gan-b-viem-gan-sieu-vi-b/
Viêm gan B (còn gọi là viêm gan vi rút B hay viêm gan siêu vi B)
là tình trạng sưng tấy hoặc hoại tử tế bào gan cấp hoặc mạn
tính, có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng như xơ gan hoặc ung
thư gan.
Mệt mỏi là triệu chứng rất thường gặp của bệnh viêm gan B.
1. Định nghĩa
Viêm gan mạn là tổn thương mạn tính ở gan có đặc trưng là xâm nhập tế bào viêm và
hoại tử tế bào gan kéo dài trên 6 tháng. Có nhiều nguyên nhân gây viêm gan mạn tính
nhưng nguyên nhân do virus viêm gan B là nguyên nhân hàng đầu
2. LÂM SÀNG:
2.1 Hoàn cảnh phát hiện:
Sau 1 viêm gan virus cấp tổn thương kéo dài > 6 tháng
Có biểu hiện triệu chứng ở giai đoạn tiến triển rõ hoặc có biến chứng
Tình cờ phát hiện có men gan tăng, không có biểu hiện lâm sàng
2.2 Triệu chứng cơ năng và toàn thân:
Triệu chứng khởi phát không đặc hiệu và nghèo nàn: đa số không có triệu chứng
trong thời gian dài, đôi khi biểu hiện xơ gan là triệu chứng đầu tiên.
1/4

2. Mệt mỏi là triệu chứng rất thường gặp, mệt cả khi nghỉ ngơi
Rối loạn tiêu hóa: Đầy bụng, tức nặng khó chịu vùng thượng vị, chậm tiêu, đi
ngoài phân lỏng
Chán ăn, mất cảm giác ngon miệng mặc dù vẫn thấy đói
Có thể đau nhẹ hoặc tức nặng vùng gan, một số trường hợp bệnh nhân đau dữ
dội có thể nhầm bệnh lý ngoại khoa, thường do huỷ hoại tế bào gan quá nhiều
Chỉ khi bệnh đã nặng hoặc có biến chứng thì mới phát hiện bệnh. Vì vậy cần
chẩn đoán sớm ở đối tượng nguy cơ cao, ví dụ như tăng nhẹ transaminase ở
bệnh nhân có nhiễm HBV.
Bệnh diễn biến mạn tính có những đợt tiến triển xen kẽ những giai đoạn ổn
định. Ở giai đoạn ổn định, các triệu chứng nghèo nàn, không đồng bộ. Giai đoạn
tiến triển xuất hiện nhiều rối loạn hơn.
2.3 Khám lâm sàng:
Giai đoạn tiến triển có thể có các triệu chứng:
Vàng da, vàng mắt: vàng da càng nặng tiên lượng càng tồi
Da sạm
Sao mạch: những mao mạch giãn hình sao, nhiều ở ngực, mặt cổ, không thấy
sao mạch ở bụng, chi dưới. Tuy nhiên sao mach còn gặp ở người bình thường
hoặc phụ nữ có thai, hoặc dùng thuốc tránh thai.
Lòng bàn tay son: ít đặc hiệu hơn sao mạch
Sút cân do chán ăn kéo dài
Xuất huyết dưới da dạng mảng chỗ tiêm truyền, đôi khi xuất huyết dưới da đa
hình thái, lứa tuổi kiểm giảm tiểu cầu
Gan to ít hoặc to vừa khoảng 24 cm DBS, to đều, bề mặt nhẵn, mật độ chắc, bờ
sắc.
Lách cũng có thể to, nhưng không nhiều.
Sốt kéo dài
Giai đoạn muộn có thể phù, cổ chướng
2.4 Những triệu chứng ngoài gan:
Sưng đau khớp có tính chất đối xứng, tái phát nhiều lần nhưng ko gây biến dạng
khớp
Thay đổi ngoài da: da xạm, khô, giãn mạch, sao mạch, trứng cá, mề đay…
Sự phối hợp các bệnh tự miễn như bệnh tuyến giáp, viêm loét đại trực tràng
chảy máu, Viêm khớp dạng thấp.
Các biểu hiện khác: viêm nút động mạch, viêm cầu thận, viêm mao mạch, viêm
đa dây thần kinh.
3. CẬN LÂM SÀNG:
3.1 Các xét nghiệm hoá sinh: Trong giai đoạn tiến triển -> rối loạn rõ:
Hội chứng viêm: VSS tăng, phản ứng lên bông, Marlagan dương tính, gGlobulin
tăng,
2/4

3. Hội chứng huỷ hoại tế bào gan: GOT, GPT máu tăng, thường không cao như VG
cấp mà chỉ tăng khoảng 25 lần. OCT, Aldolase tăng đặc hiệu hơn nhưng kỹ thuật
xét nghiệm phức tạp
Hội chứng ứ mật: Bilirubin máu tăng, chủ yếu Bilirubin trực tiếp, phosphatase
kiềm tăng
Hội chứng suy tế bào gan:
Chức năng tạo đạm giảm: Protein máu giảm, Albumin giảm, tỷ lệ
Prothrombin giảm
Chức năng tạo và dự trữ đường giảm: nghiệm pháp galactose ()
Chức năng chống độc và giữ chất màu giảm: NP hồng bangan, NP BSP()
3.2 Soi ổ bụng: Hình ảnh gợi ý
Gan nhạt màu hơn, bề mặt mất tính nhẵn bóng và lợn gợn, mấp mô lượn sóng. Có
nhiều sẹo lõm hoặc nhiều nhân tròn lác đác trên mặt gan.
3.3 Sinh thiết gan: Có ý nghĩa quyết định chẩn đoán xác định và chẩn đoán
thể lâm sàng.
Viêm gan mạn ổn định:
Tổn thương chủ yếu ở khoảng cửa: xâm nhập tế bào viêm, tổ chức xơ phát triển
rất ít.
Hoại tử tế bào gan rất ít, không có hoại tử mối gặm, có thể có thoái hoá tế bào
gan.
Tiểu thuỳ gan hoàn toàn bình thường, ranh giới tiểu thuỳ không bị phá vỡ.
Viêm gan mạn tiến triển:
Hiện tượng viêm
Tổn thương xuất phát từ khoảng cửa, xâm nhập tế bào viêm, tổ chức xơ phát
triển ở khoảng cửa, xâm nhập vào cả trong tiểu thuỳ.
Hoại tử tế bào gan:nhiều hình thái: kiểu mối gặm, kiểu cầu nối, kiểu hoa hồng;
Hoại tử khối: cả tiểu thuỳ hoặc phần lớn tiểu thuỳ bị hoại tử.
Đường mật có thể bị tổn thương hoại tử và tái sinh.
Hiện tượng thoái hoá: tế bào gan còn lại bị thoái hoá: tế bào phù nề, mạng lưới
nội nguyên sinh nở to. Có 1 số tế bào gan đặc, bắt màu acid, có khi chuyển
thành thể councimal.
Hiện tượng xơ hoá: Các tổn thương đã phá vỡ ranh giới của tiểu thuỳ, xâm nhập
vào trong tiểu thuỳ nhưng không làm đảo lộn cấu trúc tiểu thuỳ, không có nhân
tái sinh.
Hướng đến chẩn đoán nguyên nhân:
Viêm gan rượu: tiểu thể Mallory trong tế bào
Viêm gan rối loạn chuyển hoá: lắng đọng chất sắt, đồng trong tế bào gan
Viêm gan HBV khi HBV tăng cao trong tế bào gan -> TB gan sưng phồng và mờ
đục -> hình ảnh kích mờ
Sinh thiết gan giúp đánh giá mức độ nặng của tổn thương, tiên lượng và theo
3/4

4. dõi điều trị bằng chỉ số Knodell
CHẨN ĐOÁN NGUYÊN NHÂN HBV:
Xét nghiệm phát hiện
Kháng nguyên: HBsAg, HbeAg
Kháng thể: anti HBs, anti HBc IgM, IgG, anti HBe; và HBVDNA.
HBsAg(), HBVDNA () > 6 tháng là nhiễm virus mạn.
HBeAg(), HBVDNA () -> Virus đang nhân lên.
4 giai đoạn viêm gan mạn:
Giai đoạn dung nạp miễn dịch: 1 – 10 năm, cơ thể không phản ứng sinh ra
kháng thể chống HBV -> các TB gan không bị huỷ hoại, HBV DNA có thể tăng rất
cao 109 – 1010 nhưng lâm sàng ít triệu chứng, men gan bình thường và hầu
như không có tổn thương mô bệnh học.
Giai đoạn đào thải miễn dịch: vài tuần -> 1 – 2 năm, cơ thể sinh kháng thể ->
nồng độ kháng thể HBe, HBs, HBc tăng cao và nồng độ HBV DNA giảm, các triệu
chứng lâm sàng xuất hiện và men gan tăng cao
Giai đoạnvirus ngừng sinh sảnh hoặc pha sinh sản thấp: HBV DNA < 105, triệu
chứng lâm sàng giảm dần và hết, men gan dần về bình thường, tình trạng viêm
nhẹ hoặc xơ gan còn bù
Giai đoạnvirus tái hoạt và tiếp tục nhân lên (pha viêm gan HBeAg (-)) các triệu
chứng xuất hiện từng đợt, dần dần dẫn đến xơ gan.
Nguồn: Benh.vn
4/4