1. 2010 ano da biodiversidade CURIOSIDADES DOS SERES VIVOS Departamentos de Ciencias

2. BIOSFERA: zona do planeta na que se desenvolven os seres vivos 200 m entre os 2.500 e os -200 m aséntanse a maior parte dos seres vivos 10.000 m: límite inferior 6.000 m: límite superior da presenza de vexetación 5.000 m: límite superior dos asentamentos humanos ambientes

3. OCÉANOS : ocupan o 71% da superficie da Terra. Producen o 50% do osíxeno do planeta. OCÉANO MÁIS GRANDE: Pacífico : 15.00 km (N-S) e 19.800 (E-O) 165.700.000 km 2 Lugar máis profundo: Foxa das Marianas, con 11.033 m

4. MONTAÑAS Ocupan o 24% da litosfera MONTAÑA MÁIS ALTA DO MUNDO: Everest (8.884 m) MONTAÑA MÁIS ALTA DE GALICIA: Pena Trevinca (2.117 m)

5. Hai descritas más de 250.000 especies mariñas e cada ano descúbrense 2.000 novas. As reservas dos grandes caladoiros son un 10% das que había a comezos do século XX. Os ecosistemas mariños máis sensibles son os arrecifes de coral e as pradeiras submariñas . Perden biodiversidade a unha velocidade cinco veces superior aos bosques tropicais.

6. SELVAS : son o hábitat de 2/3 da diversidade do planeta (moita sen descubrir) e producen o 28% do osíxeno que consumimos A selva máis extensa: Amazonia: 7.000.000 de km 2

7. DESERTOS : 50 millóns de km 2 , 1/3 dos continentes. Fríos (47%) quentes (53%) Deserto + grande: Sahara: 9.065.000 km 2 . Deserto máis grande: Sahara: 9.065.000 km 2 .

8. O RÍO MÁIS GRANDE E CAUDALOSO DO MUNDO: Amazonas -6.762 km -1/5 da auga dóce que se verte aos océanos RÍO MÁI GRANDE DE GALICIA: Miño, 307,5 km

9. Fragas Son os ecosistemas galegos de maior biodiversidades Fraga do Eume

10. Teñen algún tipo de protección: 10% da superficie terrestre 0,1% do mar.

12. BACTERIA MÁS GRANDE: Thiomargarita namibiensis Visible, do tamaño dun punto. Descuberta na costas de Namibia por unha expedición do buque oceanográfico ruso 'Petr Kottsov'.

13. 200 BACTERIAS PATÓXENAS Mycobacterium tuberculosis 2.000 millóns de infectados no mundo, 8 millones de de novos casos cada ano. Case 2 millóns de morto ao ano.

14. protistas PROTOZOOS 50.000 a 300.000 ESPECIES Plasmodium : causa a malaria ou paludismo, unha enfermidade dos glóbulos vermellos do sangue. Transmíteo a femia do mosquito Anopheles. 300 a 500 millóns de enfermos por ano e 3 millóns de mortos.

15. ALGAS ALGA MÁIS GRANDE: Kelp, argazo xigante, huiro ( Macrocystis pyrifera ). Ata 60 m de lonxitude. 36.000 a 200.000 ESPECIES

16. plantas

17. BRIOFITAS BRIÓNS: 15.000 HEPÁTICAS: 8.500 ANTÓCEROS: 300 Nas turbeiras do Xistral atópase a mellor poboación de esfagnos de península e unha das importantes do mundo.

18. FENTO MÁIS GRANDE DE GALICIA Culcita macrocarpa , en perigo de extinción. PTERIDOFITAS 12.025 ESPECIES EN GALICIA: 23

19. PLANTA CON FLORES MÁIS PEQUENA: lentella de auga : 0,6 mm. ESPERMAFITAS 270.000 ESPECIES

20. ESPERMAFITAS XIMNOSPERMAS 812 ESPECIES ÁRBORE MÁIS ALTA: secuoia vermella. Hyperión (115 m)

21. SER VIVO MÁIS GRANDE: secuoia xigante ( Sequoiadendron giganteum ) “ Xeral Sherman”, no Sequoia National Park, en California. 83,8 m de altura, 11,1 m na base e copa ampla.

22. O conxunto de árbores máis vellas que se coñecen son piñeiros de Tasmania, ou piñeiros de Huon ( Lagarostrobus franklinni ), con 10.500 anos. A árbore individual máis vella que se coñece é unha pícea (Dalarna, en Suecia) de 9.550 años.

23. ÁRBORE MÁIS GROSA: alcipreste de Oaxaca (México), 42 m de perímetro

24. MUSGOS: 15.000 HEPÁTICAS: 8.500 ANTÓCEROS: 300 Nas turbeiras do Xistral atópase a mellor poboación de esfagnos ( Sphagnum phylaesi ) de península e unha das importantes do mundo. ESPERMAFITAS ANXIOSPERMAS 220.000 ESPECIES ÁRBORES MÁIS ALTAS Eucalyptus regnans de Tasmania, con de 97 m

25. ÁRBORE MÁIS ALTA DE GALICIA Eucalipto O “Avó” de Chavín: 70 m.

26. Baniano, figueira de Bengala ( Ficus benghaliensis ) acada o maior desenvolvemento horizontal. “ Thimmamma Marrimanu ” (Kadiri-A India): ocupa una superficie de 21.000 m 2 . Soporta unha copa tan enorme grazas a máis de 1.100 raíces columnares. Ten mái de 550 anos. Considerado como árbore sagrada polos hindúes. Debaixo da súa copa instálanse templos e mercados.

27. O ORGANISMO VIVO MÁIS GRANDE que se ten documentado é unha planta mariña ( Posidonia oceánica ), situado entre Ibiza e Formentera. Formada por 100 millóns de exemplares, mide 8 km de lonxitude, 700 km 2 e ten 100.000 anos.

28. CACTUS MÁIS GRANDE: saguaro (México) 20 m de altura e ata 200 anos

29. A FLOR MÁIS GRANDE: Rafflesia arnoldii (Borneo), 1,05 m de diámetro e 7 kg

30. INFLORESCENCIA MÁIS GRANDE: Aro xigante ( Amorphophallus titanum ) de Sumatra-Indonesia: 2,5 m de alto.

31. FROITOS MÁIS GRANDES cabaza máis de1 m de diámetro.

32. SEMENTE MÁIS GRANDE: cocoteiro de mar: ata 27 kg

33. fungos 100.000 a 1.500.000 especies

34. FUNGO MÁIS GRANDE DO MUNDO: Armillaria ostoyae : ocupa 900 ha, con 1 m de grosor e ten uns 2.500 anos. Atópase nun bosque de Oregón (Parque Nacional Malheur)

35. COGOMELO MÁIS GRANDE: Macrocybe titans (México): 20 kg, 70 cm de alto e 70 cm de diámetro

36. OS COGOMELOS MÁIS TÓXICOS: Amanita phalloides (cicuta), a máis perigosa Amanita virosa Amanita verna Cortinarus rubellus Cortinarius orellanus Amanita phalloides

37. LIQUES 20.000 especies En Galicia: 900

38. animais

39. 1 especie. PLACOZOOS Trichoplas adhaerens

40. 50 especies. MESOZOOS célula axial con función reprodutora ORTOCNETIDO (Rhopalura ophiocomae). ROMBOZOO (Dyciema) ♂ ♀

41. Beroe cucumis . 1.000 especies. CTENÓFOROS

42. PLATELMINTOS Coñécense 20.000 especies.

43. A tenia solitaria humana Diphyllobothrium latum pode acadar os 18 metros.

44. ANIMAL MÁIS LONGO DO MUNDO: Lineus longissimus . Hai referencias de algún de 60 m. Vive nas costas do Atlántico de Europa. NEMERTINOS

45. GNATOSTOMÚLIDOS 80 especies. órganos reprodutores masculinos intestino órganos reprodutores femininos boca

46. CICLIÓFOROS boca MACHO disco adherente FEMIA 1 especie. Symbion pandora

47. ROTÍFEROS 2.000 especies.

48. 450 especies. GASTOTRICOS órganos reprodutores masculinos boca farinxe ovos intestino tubos adhesivos

49. 150 especies. QUINORRINCOS Echinoderes ovario aparato excretor aparato dixestivo sistema nervoso boca

50. 50 especies. LORICÍFEROS Spinoloricus ovario boca aparato excretor aparato dixestivo sistema nervoso glándulas salivais

51. Priapulus caudatus Ottoia burrowing PRIAPÚLIDOS 17 especies.

52. Máis de 20.000 especies. Poden chegar a un millón. Nun m 2 de lama chegáronse a contabilizar máis de catro millóns de individuos. NEMATODOS

53. +250 especies NEMATOMORFOS Spinochordodes tellinii parasitando a un ortóptero cloaca boca gónadas aparato dixestivo sistema nervoso

54. ACANTOCÉFALOS 500 especies

55. 150 especies. ENTOPROCTOS Barentsa discreta ano boca pedúnculo gónadas xema

56. ANÉLIDO MÁIS GRANDE: Verme cordón de bota ( Lineus longissimus ) algúns chegaron a 60 m de lonxitude. ANÉLIDOS 16.700 especies

57. MIÑOCA DE TERRA MÁIS GRANDE Microchaetus microchaetus ( sur de África) ata 7 m de lonxitude.

58. 150 especies SIPUNCÚLIDOS gónadas boca aparato excretor aparato dixestivo sistema nervoso probóscide músculos ano

59. EQUIÚRIDOS Bonellia viridis 150 especies probóscide boca aparato excretor aparato dixestivo sistema nervoso saco anal ano gónadas

60. Lamellibrachia luymesi POGONÓFOROS 150 especies

61. TARDÍGRADOS 600 especies

62. Linguatula serrata Armillifer ♂ ♀ PENTAST ÓMIDOS 130 especies.

63. FORONÍDEOS 12 especies lofóforo Phoronis australis

64. BRAQUIÓPODOS 350 especies gónadas

65. Colonia de Electra pilosa. BRIOZOOS 5.700 especies

66. Spadella cephaloptera QUETOGNATOS 100 especies

67. peripato ONICÓFOROS 165 especies

68. HEMICORDADOS 100 especies Saccoglossus

69. Mexón ou mexete ( Phallusia mamillata ) TUNICADOS (UROCORDADOS) 2.800 especies

70. CEFALOCORDADOS 30 especies Branchiostoma lanceolatum

71. 5.500 especies (150 de auga dóce). En Galicia 200. ESPONXAS

72. A ESPONXA MÁIS GRANDE: Esponxa barril Xestospongia muta (O Caribe). 2,4 m de alto 2,4 de ancho

73. Augamar ( Cyanea lamarkii ). 11.000 especies CELENTÉREOS

74. A AUGAMAR MÁIS GRANDE: Augamar melena de león (Cyanea capillata arctica) , cun sombreiro de 2,35 m e tentáculos de 35 m.

75. O ANIMAL MÁIS VELENOSO: véspora mariña ( Chironex fleckeri ) de Australia. Ten 60 tentaculos de 3 m de lonxitude e cada un con suficiente veleno para matar a 60 personas.

76. 7.000 especies 140 en Galicia EQUINODERMOS

77. A ESTRELA DE MAR MÁIS GRANDE Midgardia xandros, do Golfo de México 1,38 metros de diámetro. A máis pesada: Thromidia catalai (Nova Caledonia): 6 Kg. Evasteria echinosoma (Pacífico Norte) 96 cm de radio 5 Kg. O CRINOIDEO MAS GRANDE : Heliometra glacialis (noreste do Pacifico): 90 cm de diametro.

78. OURIZO MÁIS PESADO: Heterocentrotus trigonarius

79. 100.000 especies GALICIA: 856 monoplacóforos: 1 poliplacóforos: 12 gasterópodos: 565 bivalvos: 216 cefalópodos: 56 escafópodos: 6 MOLUSCOS

80. BIVALVO MÁIS GRANDE: Ameixa xigante ( Tridacna derasa ). 1 m de lonxitude e 500 kg.

81. Lura xigante ( Architeuthis ): máis de 20 m de lonxitude.

82. Polbo xigante ( Octopus hongkongensis) 9,7 m, 300 kg

83. GASTERÓPODO MÁIS GRANDE: trompeta ( Syrinx aruanus ) de Australia 89 cm de lonxitude. Corno, buxina ( Charonia rubicunda ). A máis grande das caracolas galegas. Ata 40 cm de lonxitude.

84. O polbo de lunares azuis , Hapalochlaena maculosa , de Australia, ten unha saliva velenosa capaz de matar a 20 persoas.

85. MOLUSCO TERRESTRE MÁIS GRANDE Caracol terrestre africano ( Achatina fulica ), 25 cm de lonxitude e 200 g.

86. ARTRÓPODOS ARAÑAS ESCORPIÓNS... 70.000 especies ARAÑA MÁIS GRANDE Tarantula Goliat , Teraphosa leblondi . As patas acadan os 28 cm e pode pesar ata 100 g.

87. Viúva negra americana (Latrodectus mactans) ARAÑAS MÁIS TÓXICAS: araña da bananeira ( Phoneutria nigriventer) , ten dificultades para ixectar o veleno nas persoas.

88. ESCORPIÓN MÁIS PERIGOSO Escorpion dourado israeli , Leiurus quinquestriatus

89. ARTRÓPODOS CRUSTÁCEOS 67.000 especies CRUSTÁCEO MÁIS GRANDE: cangrexo araña xigante , Macrocheira kaempferi . As súas patas acadan os 4 m de lonxitude.

90. ARTRÓPODOS MIRIÁPODOS 16.000 especies MIRIÁPODO MÁIS GRANDE: escolopendra xigante , Scolopendra Gigantea 30 cm. O ANIMAL CON MÁIS PATAS: Illacme plenipes (ata 750)

91. ARTRÓPODOS INSECTOS +2.009.000 especies INSECTO MÁIS GRANDE Insecto pau xigante ( Pharnacia serratipes ), de Malasia e Singapur: 35 cm. BOLBORETA MÁIS GRANDE (Sudamérica): Thysania agripina , 30,5 cm de envergadura alar.

92. cucaracha xigante de Madagascar , Gromphadorhina Portentosa , de 8 cm de lonxitude.

93. O INSECTO MÁIS FORTE: escaravello rinoceronte Oryctes nasicornis, (Europa), é capaz de soportar unha carga 30 veces maior que o seu propio peso durante unha hora. As pulgas poden saltar 400 veces a súa altura.

94. INSECTOS BENEFICIOSOS Abellas : 250.000 especies de plantas (moitas delas imprescindibles para o ser humano) dependen delas para a polinización.

95. VERTEBRADOS PEIXES 27.977 especies PEIXE MÁIS PEQUENO: Lorcho filipino ( Pandaka pygmatea) : 7,6 mm. PEIXE MÁIS GRANDE Tiburón balea ( Rhincodon typus) : 15 m de lonxitude.

96. PEIXE MÁIS RÁPIDO: Peixe vela ( Istiophorus platypterus ): supera os 80 Km/h. Atún : 70 Km/h, ata 110 Km/h en percorridos curtos.

97. VERTEBRADOS ANFIBIOS 6.000 especies 15 en Galicia ANFIBIO MÁIS VELENOSO Ra punta de frecha ( Phyllobates terribilis ): ten veleno no seu corpo suficiente para matar a 10 persoas.

98. ANFIBIOS MÁIS GRANDES Ra goliath ( Conraua goliath ): 33 cm e 3 kg. Salamántiga xigante do Xapón ( Andrias japonicus): 1,5 m Pode vivir 180 anos.

99. VERTEBRADOS RÉPTILES 9.000 especies 15 en Galicia RÉPTIL MÁIS GRANDE Crocodilo mariño ( Crocodylus porosus ): 1.300 kg e ata 6 m de lonxitude.

100. As tartarugas xigantes das illas Galápagos poden vivir 150 anos. Unha tartaruga das illas Mauricio viveu 152 anos en catividade.

101. O ANIMAL TERRESTRE MÁIS VELENOSO : serpe de Taipan Oxyuranus microlepidotus (desertos do centro-este de Australia): unha pinga de veleno pode matar a 12 persoas.

102. VERTEBRADOS AVES 9.792 especies EN GALICIA: 350 AVE MÁIS PEQUENA Zunzuncito cubano ( Mellisuga helenae ): non chega aos 5 cm AVE MÁIS GRANDE Avestruz ( Struthio camelus ): 3 m de altura

103. AVE CON MAIOR ENVERGADURA: Albatros viaxeiro ( Diomedea exulans ): 3,6 m

104. AVE QUE PERCORRE MÁIS DISTANCIA NAS MIGRACIÓNS: carrán do Ártico ( Sterna paradisaea ), 35.000 Km (do Ártico ao Antártico ida e volta).

105. AVE VOADORA MÁIS RÁPIDA: xirrio mongol (Hirundapus caudacutus): 171 km/h Falcón peregrino ( Falco peregrinus ), a ave máis rápida en picado: 180 Km/h.

106. VERTEBRADOS MAMÍFEROS 5.416 especies EN GALICIA: 72 terrestres 24 mariños MAMÍFERO MÁIS LONXEVO Balea franca austral ( Eubalaena australis ) ata 210 anos.

107. MAMÍFERO MARIÑO MÁIS GRANDE: rorcual azul ( Balaenoptera musculus), 30 m de lonxitude e 180 tn.

108. ANIMAL MÁIS ALTO: xirafa ( Giraffa camelopardalis) ata 6 m.

109. MAMÍFERO TERRESTRE MÁIS GRANDE Elefante africano ( Loxodonta africana ) Pode acadar 4,2 m de altura e 12.000 kg. MAMÍFERO MÁIS PEQUENO Morcego abellón de Tailandia ( Craseonycteris thonglongyai) 3 cm e 2 g.

110. MAMÍFERO TERRESTRE MÁIS RÁPIDO: guepardo: acada 120 Km/hora.

111. SERES HUMANOS NO MUNDO : 6.909.000.000 EN GALICIA : 2.796.089 habitantes Linguas que se falan na actualidade : 6.000 AS LINGUAS MÁIS FALADAS Chino Mandarín : + 1.000 millóns Inglés : 512 millóns Hindi : 498 millóns Español : 391 millóns Ruso : 280 millóns Árabe : 245 millóns Bengalí : 211 millóns Portugués : 192 millóns Malaio-Indonesio : 160 millóns Xaponés : 125 millóns

113. O HOME MÁIS ALTO morreu en 1940 (2,72 m). (Illinois, EE.UU.) O MÁIS PEQUENO: 74 cm 2,57 m (Ucraína) 2,55 m (Mongolia)

114. A MULLER MÁIS ALTA: 2,36 m (China) A MULLER MÁIS BAIXA: 79 cm (China)

115. O HOME MÁIS LONXEVO: 114 anos (Minessotta, EE.UU.) A MULLER MÁIS LONXEVA: 120 anos (China)

116. O HOME MÁIS RÁPIDO: Usain Bolt (Xamaica) A MULLER MÁIS RÁPIDA: Shelly-Ann Fraser (Xamaica) World Clock

117. MONTAXE: Adela Leiro FOTOS: Adela Leiro, Mon Daporta, Isaac Pontanilla, Internet,. DEBUXOS: Mon Daporta