We worden bestookt met plannen voor bezuinigingen, meestal snel gevolgd door weerleggen hiervan door belanghebbenden. De waan van de dag regeert terwijl het gezegde “regeren is vooruitzien” algemeen is geaccepteerd.

1. Let op: geld bezuinigen kost geld! Sturen op vorm of inhoud?
Inleiding. We worden bestookt met Bestuur. Of dit goed of fout is laat ik in het
plannen voor bezuinigingen, meestal snel midden, het zou fijn zijn als bestuurders blijk
gevolgd door weerleggen hiervan door zouden geven dat men het verschil begrijpt
belanghebbenden. De waan van de dag tussen het uiteindelijke resultaat en het door
regeert terwijl het gezegde “regeren is hun beoogde doel, hierop inspelen en de
vooruitzien” algemeen is geaccepteerd. besturing waar nodig aan passen.
BV Nederland krijgt de begroting niet rond en Beleidswijzigingen met dit soort effecten op
snijdt in het aantal ministeries. Samenvoegen, de lange termijn zouden onderbouwd moeten
want dat is efficiënter! Onderbouwing voor dit worden met concrete inzichten, er zou meer
idee ontbreekt, net als het concrete nut dat geleerd moeten worden uit eerder
het samenvoegen oplevert. Schaalgrootte voorgenomen wijzigingen en de daarbij aan
alleen maakt nog geen efficiënte organisatie. het licht gekomen neveneffecten.
Een kind begrijpt dat het samenvoegen van In plaats daarvan leven we bij de waan van de
tien klassen van elk 30 leerlingen een groep dag en rennen we achter elk proefballonnetje
van 300 leerlingen maakt. Een onhandelbare aan dat we zien. Ik zal zeker niet ontkennen
groep van 300 leerlingen, een groep die in dat het bijzonder ingewikkeld is om in te
omvang en aantal meer toezicht nodig heeft. grijpen in complexe processen die stuk voor
Toezicht dat beter georganiseerd moet zijn en stuk invloed op elkaar uitoefenen. Het kan
meer inzicht nodig heeft, een en ander is nu echter niet zo zijn dat hierdoor alleen voor de
eenmaal vanwege de schaal niet meer goed te vorm sturen en de inhoud – aangezien te
overzien. complex – dan maar laten voor wat deze is.
Wat hebben we nodig voor beter inzicht, mooi Hoge scholen die slechts 25% van hun budget
gestroomlijnde ICT oplossingen, natuurlijk wel uitgeven aan lesgeven terwijl leerlingen wel
breed gedragen en toepasbaar want dat is ook leuk met projecten bezig zijn maar weinig
efficiënt. Helaas is dit meer van hetzelfde, dit inhoudelijks opsteken. Wat is het belangrijkste
is typisch het soort project dat niet in de buurt aan een opleiding; enerzijds leren hoe je moet
komt van de bedoelde opleverdatum, om van leren, anderzijds doe je een assortiment van
het te leveren product maar te zwijgen. noodzakelijke basisvaardigheden op.
Overhead. Of we het nu hebben over het Schaalgrootte. Alles moet groot,
samenvoegen van ministeries, universiteiten, bestuurbaar, efficiënt en dan ook nog een
brandweerkazernes, klassen of ziekenhuizen, transparant en duidelijk zijn. Misschien is het
het resultaat is hetzelfde. De overhead gaat nieuws maar bovenstaande kwaliteiten zijn
omhoog, samen met de omvang van de niet of amper te combineren. Toch word weer
organisatie, de efficiëntie gaat dus per gesproken over het samenvoegen van onder
definitie omlaag. andere uitkeringsinstanties.
Reproductie is niet toegestaan tenzij overeengekomen met HajoBakker Consultancy.
Neem contact op door mail aan consultancy@hajobakker.com of bel met 06 5472 6466

2. Let op: geld bezuinigen kost geld! Sturen op vorm of inhoud?
Initiatieven. Er zijn diverse pogingen Visie. Bezuinigen moet absoluut gebeuren
geweest om de uitgaven van de rijksoverheid als duidelijk is dat ergens geld wordt verkwist.
te verlagen. Van deze pogingen is niet al te Bezuinigen vanuit een politiek standpunt of
veel terechtgekomen. Er is een bepaalde onderbuik gevoel is op voorhand verspilling.
hoeveelheid werk die moet worden verzet.
In projectmanagement is men gewoon om een
Hiervoor is een aantal mensen nodig die een
bepaalde hoeveelheid geld kosten. business case op te stellen waarin de kosten,
baten en de beoogde resultaten zijn vermeld.
Bezuinigen op de kosten door het aantal Naar aanleiding hiervan wordt al dan niet een
mensen terug te brengen betekent dat de project gestart om het doel te bereiken. Als
overgebleven mensen harder moeten werken men aan noch tijdens, noch aan het eind van
om dezelfde taken binnen hetzelfde het project terugkijkt dan is de kans groot dat
tijdsbestek te vervullen. het resultaat nogal afwijkt van het eerste plan.
Haalbaarheid. Deze manier van Eisen. Er moet goed worden gekeken naar
bezuinigen is niet klakkeloos haalbaar. Niet de resultaten van eerdere beleidswijzigingen
iedereen heeft dezelfde capaciteiten, kennis voordat soortgelijke wijzigingen na een aantal
en ervaring, niet iedereen kan nog harder jaar opnieuw worden doorgevoerd. Een
lopen. Afgezien hiervan worden de kosten van voorstel kan toch niet worden ingevoerd als
de reorganisatie nogal eens onder het tapijt nog überhaupt niet is aangetoond dat een
geveegd. Om dit nog erger te maken wordt resultaat geboekt zal worden? De waan van de
eens in de 3,5 jaar het roer omgegooid met dag laten regeren bij beslissingen die invloed
goed bedoelde nieuwe plannen, extra kosten hebben op de lange termijn is niet verstandig.
en briljante vooruitzichten. Er moet wat gebeuren maar wat dan?
Resultaten. Er zijn absoluut tastbare Aanpak. De (voorgestelde) reorganisaties
resultaten die worden geboekt in de wereld van de afgelopen 20 jaar hebben een en ander
van bezuinigen en reorganiseren. Helaas teweeg gebracht. Het in kaart brengen van
worden deze hoofdzakelijk geboekt bij de deze informatie is bepalend voor het effect
bedrijven die de reorganisaties uitdenken en hiervan en zou moeten leiden tot de verdere
begeleiden, voorzien van mooie handboeken, ontwikkeling van beleid. Dit is een stuk
folders, boeken vol met nieuwe management- ingewikkelder dan vandaag gewoon opnieuw
inzichten en opnieuw uitgevonden kretologie. beginnen met een reorganisatie zoals we die
Een variatie op een bekend thema; Let op: onder het vorige management ook begonnen.
geld bezuinigen kost geld. Wanneer levert Organisaties worden reorganisatie-moe, de
een bezuiniging meer op dan deze kost, of is werkvloer heeft het allemaal al een paar keer
dit misschien niet van belang? voorbij horen komen, genoeg weerstand dus.
Reproductie is niet toegestaan tenzij overeengekomen met HajoBakker Consultancy.
Neem contact op door mail aan consultancy@hajobakker.com of bel met 06 5472 6466

3. Let op: geld bezuinigen kost geld! Sturen op vorm of inhoud?
Vorm. Kabinet investeert ondanks Inhoud. De werkelijkheid ondanks fraaie
economische malaise fors in veiligheid. semantische pogingen van minister Opstelten.
Dit kabinet draagt zorg voor 3000 extra Er wordt een bezuiniging geschrapt waardoor
agenten op straat. 3000 agenten er niet uit hoeven.
Werken voor de overheid moet per direct een Betaling in het eerste jaar van de opleiding
stuk aantrekkelijker worden gemaakt zodat de van een agent wordt veranderd in een weinig
juiste mensen worden aangetrokken. zeggende toelage.
Ministeries worden samengevoegd, salarissen Schaalvergroting door samenvoegen levert
van ambtenaren worden bevroren en onder- niet direct winst, salarissen van ambtenaren
handelingen over cao’s worden opgeschort, halen deze achterstand weer in en overtallige
overtallige banen verdwijnen banen zijn er niet
Aan het versoepelen van het arbeidsrecht Er wordt absoluut niets in de weg gelegd van
komen we niet, dit zijn verworven rechten die organisaties die hun mensen op straat zetten
de maatschappelijk zwaksten beschermen. en daarna weer als zzp’er inhuren.
De huursubsidie is geen bespreekbaar punt. Alle permanent ingestelde subsidies zijn per
Het is aan de banken om geld te verstrekken definitie slecht. Instellingen als huursubsidie
waar dit gevraagd wordt. en hypotheekrenteaftrek voorop.
25% van het personeel (5000 tot 6000 FTE) Is de taakstelling van het UWV veranderd of
eruit bij UWV, 100 vestigingen terugbrengen zitten veel mensen de halve dag op internet?
naar 30, bezuinigingen afgerond per 2015. Anders valt er niet zomaar veel winst te halen.
Verhoging efficiëntie door consolidatie van Nog een voorbeeld van schaalvergroting met
politie-, brandweer- en ambulancediensten in een goed doel maar een levensgroot risico van
veiligheidsregio’s, het samenvoegen van falen op niet voor te stellen schaal. Denkt u
meldkamers van deze diensten. Het bereiken alleen even aan het op landelijk niveau
van eenduidig bestuur, lagere bestuurlijke regelen dat blauw ook bij u op straat is, om
druk en een hogere efficiëntie terwijl de maar te zwijgen van een door diverse diensten
binding met het lokale bestuur goed blijft. gedeeld, landelijk communicatiesysteem.
Beleid verleggen naar centrale entiteiten en Heel veel ouderwetser dan dit wordt het niet,
verantwoordelijkheden voor uitvoering zo zonder al te veel fantasie kan je hierbij de
dicht mogelijk bij de klant. lopende band tevoorschijn halen.
Reproductie is niet toegestaan tenzij overeengekomen met HajoBakker Consultancy.
Neem contact op door mail aan consultancy@hajobakker.com of bel met 06 5472 6466

4. Let op: geld bezuinigen kost geld! Sturen op vorm of inhoud?
Vervolg. Nu is afkammen natuurlijk veel Overeenkomsten. Er zijn waarschijnlijk
eenvoudiger dan zelf oplossingen aandragen net zo veel overeenkomsten als verschillen
maar in de huidige managementcultuur, zowel tussen bedrijfsleven en overheid. Het doel van
profit als non-profit, worden echt heel veel de twee ligt misschien het verst uit elkaar.
slagen gemist. Ik ben zo vrij een aantal zaken Beide willen efficiënt opereren, maar slechts
op te sommen. een van de twee beschikt heeft hiervoor over
een commerciële drijfveer.
Bezint eer ge begint. Hierbij hoort een
studie naar eerdere plannen, hun resultaten, Als een bedrijf de helft van haar budget kwijt
de gemaakte fouten en ondervonden is aan regelgeving, zal het een lange zit
problemen enzovoorts. worden in de geplande vergaderingen. Als de
helft van die regelgeving er is voor de
Uitgangspunten. Houd in uw project uitermate kleine kans dat een keer iets
altijd de uitgangspunten in het oog. Als u hier gebeurd waarvoor regelgeving nodig is, dan
te ver van afwijkt dan herkennen uw moet die regelgeving misschien worden
opdrachtgever en de belanghebbenden niet vervangen door gezond verstand We hoeven
wat u oplevert. Zonde van tijd, geld en moeite. ook weer niet alles te reguleren.
Communiceer. Het is bij alles wat we Gezond verstand. Er is meerdere keren
doen van ultiem belang duidelijk en helder te geconstateerd dat bepaalde regels elkaar
communiceren. De boodschap hoeft en zal lijken tegen te spreken. In deze gevallen zou
niet altijd goed te zijn, hij wordt gebracht. de eerder genoemde creativiteit wellicht van
pas kunnen komen. Je kunt niet alles dicht
Wees creatief. Een laptop is echt niet het timmeren, laat wat ruimte over voor een
allerbeste gereedschap om een spijker in de oplossing ter plaatse.
muur te krijgen maar als die spijker er nu in
moet… doe wat nodig is. Als de overblijvende regels goed genoeg zijn
geformuleerd, weet een ieder wat mag.
Mensen. Het zijn je mensen die het verschil Situationeel kan dan worden besloten wat
maken, behandel ze netjes en bedank ze voor moet of kan.
hun inzet. Je hoeft niet elke dag te knuffelen
maar je moet wel altijd eerlijk aanwezig zijn. Overige case studies Deze informatie
wordt u gebracht door HajoBakker
Wees eerlijk. Ik wil in dit leven nooit meer Consultancy = (beloven + waarmaken). Zie
de woorden open en transparant in een zin www.hajobakker.com voor meer informatie.
horen. Helaas is het toch nodig om te doen.
Reproductie is niet toegestaan tenzij overeengekomen met HajoBakker Consultancy.
Neem contact op door mail aan consultancy@hajobakker.com of bel met 06 5472 6466