Met alleen inzet akkerrandenbeheer komen Veldleeuweriken niet verder | Henk-J...Sovon Vogelonderzoek
Presentatie op de Landelijke Dag 2012 door Henk-Jan Ottens. Samenvatting: De afname van de Veldleeuwerik in Nederland is duizelingwekkend. Sedert de eerste
aantalsschattingen midden jaren zeventig is de populatie met honderdduizenden broedparen
afgenomen. En de afname gaat onverdroten door. Nog altijd neemt de populatie jaarlijks met ca. 5% af
waardoor huidige schattingen voor ons land uitkomen op nog slechts 30.000 broedparen.
In Oost Groningen wordt sinds 2007 onderzoek gedaan naar broedende Veldleeuweriken in
akkergebieden. Belangrijk doel van het onderzoek is om inzicht te krijgen in de effecten van agrarisch
natuurbeheer voor Veldleeuweriken. In de afgelopen jaren zijn zo’n 250 nesten opgezocht, zijn ouders
gevolgd, is onderzoek gedaan naar het voedsel en zijn 40 vogels met radio-zenders uitgerust om ze te
kunnen volgen.
Na al die jaren is een stevig beeld ontstaan van de betekenis van agrarisch natuurbeheer voor
broedende Veldleeuweriken. Op de landelijke dag ga ik hier nader op in en laat ik zien waar de schoen
wringt voor Veldleeuweriken in agrarische gebieden.
Met alleen inzet akkerrandenbeheer komen Veldleeuweriken niet verder | Henk-J...Sovon Vogelonderzoek
Presentatie op de Landelijke Dag 2012 door Henk-Jan Ottens. Samenvatting: De afname van de Veldleeuwerik in Nederland is duizelingwekkend. Sedert de eerste
aantalsschattingen midden jaren zeventig is de populatie met honderdduizenden broedparen
afgenomen. En de afname gaat onverdroten door. Nog altijd neemt de populatie jaarlijks met ca. 5% af
waardoor huidige schattingen voor ons land uitkomen op nog slechts 30.000 broedparen.
In Oost Groningen wordt sinds 2007 onderzoek gedaan naar broedende Veldleeuweriken in
akkergebieden. Belangrijk doel van het onderzoek is om inzicht te krijgen in de effecten van agrarisch
natuurbeheer voor Veldleeuweriken. In de afgelopen jaren zijn zo’n 250 nesten opgezocht, zijn ouders
gevolgd, is onderzoek gedaan naar het voedsel en zijn 40 vogels met radio-zenders uitgerust om ze te
kunnen volgen.
Na al die jaren is een stevig beeld ontstaan van de betekenis van agrarisch natuurbeheer voor
broedende Veldleeuweriken. Op de landelijke dag ga ik hier nader op in en laat ik zien waar de schoen
wringt voor Veldleeuweriken in agrarische gebieden.
Broedvogel Monitoring Project: al 29 jaar bij de tijd | Jan-Willem Verheer & ...Sovon Vogelonderzoek
De jaarlijkse monitoring van broedvogels in Nederland startte in 1984 met de komst van het BMP. In
de erop volgende jaren groeide het Broedvogel Monitoring Project uit tot een begrip. Arend van Dijk
heeft het BMP vanaf de start tot en met 2012 op bezielende wijze gecoördineerd. Alle reden dus om
naar aanleiding van zijn aanstaande pensionering stil te staan bij 29 jaar BMP: de ontwikkeling en
groei van het project en die berg spannende resultaten. De opkomst en neergang van Nederlandse
broedvogels, zoals gedocumenteerd door dat leger aan BMP-tellers, zal dus centraal staan.
This document discusses starling flock behavior through computer modeling and empirical data. It summarizes that starling flock movements arise from self-organization based on local interactions between individuals. Models show that flock shapes vary due to aspects of flying behavior like banking during turns. Asynchrony in behavior, such as during turns, and a low number of interaction partners between individuals leads to more complex and variable flock shapes. Agitation waves that appear to confuse predators may result from an orientation wave caused by individuals repeatedly zigzagging escape maneuvers, rather than from density changes. Understanding flock behavior is achieved through building computational models based on hypothesized local interaction rules between individuals.
Presentatie op de Landelijke Dag 2012 door Martin Poot.De Voordelta strekt zich uit van Zeeland tot aan de zuidpunt van Zuid-Holland. In dit Natura 2000-gebied is recent de Tweede Maasvlakte aangelegd. Om deze aanleg te compenseren, zijn er compenserende maatregelen genomen. Wat het effect daarvan is op de Grote sternkolonies, onderzoekt Martin Poot. Niet alleen vanuit het vliegtuig, maar ook met behulp van kleine GPS-loggers op de sterns zelf. Hoewel het onderzoek nog niet helemaal afgerond is, zal hij al wat conclusies laten doorschemeren
Birds' interactions with the landscape - BTO research from global to localSovon Vogelonderzoek
This document summarizes research from the British Trust for Ornithology (BTO) on birds' interactions with the landscape from global to local scales. Key points include:
- The BTO collects extensive bird data with over 50,000 volunteers to provide impartial evidence on population trends.
- Satellite tracking is revealing birds' actual migration routes and interactions between environmental conditions and events.
- Research on cuckoos and swifts is showing the importance of stopovers in West Africa tied to rainfall patterns for spring migration strategies.
- Analysis of long-term BTO datasets is demonstrating declines in many migrant and farmland bird populations but increases in some wetland species.
- Habitat availability and protection from
The 8-year Monitoring Urban Species (MUS) project in the Netherlands found that the House Sparrow population, after decades of decline, has now stabilized at a low level. Highest House Sparrow numbers were found in newer residential areas built after World War 2, offering hope that the species may recover if suitable habitat is provided. However, populations still vary between cities and regions, with higher numbers in the sandy soils of the southern Netherlands. The MUS survey engaged over 750 volunteers to monitor bird populations in urban areas and will continue to assess population trends and habitat preferences.
Is er nog hoop voor de scholekster - Bruno Ens - Landelijke Dag SOVON 2011Sovon Vogelonderzoek
Het gaat al jaren slecht met de Scholeksters in Nederland. Het jaar 2008 werd daarom door SOVON en Vogelbescherming uitgeroepen tot "Jaar van de Scholekster". Ook in 2009 werden er nog overal in Nederland Scholeksters geteld door enthousiaste vrijwilligers. En in het voorjaar van 2011 kwam dan eindelijk het rapport over alle bevindingen. Die stemmen niet vrolijk. Alleen de stadse Scholeksters lijken het goed te doen, maar slechts een klein deel van de Scholeksters broedt in de stad. De grote meerderheid van de Scholeksters die in de weilanden en op de kwelders broedt heeft het daar moeilijk. Al jaren worden er veel te weinig jongen grootgebracht. En buiten de broedtijd, als de dieren in de Waddenzee en Delta overwinteren, is schraalhans keukenmeester. Kan het tij nog gekeerd worden? Zo ja, hoe?
Het broedseizoen is voorbij en vele vogels zijn alweer op trek, maar een aantal blijft in Nederland overwinteren. Gedurende deze workshop voor beginnende vogelkijkers gaan we aan de slag met het herkennen van de Friese overwinterende watervogels. Hierbij leer je ook meer over de ecologie van deze vogels; waar komen ze voor, hoe overwinteren ze, welke gaan eventueel nog op trek of zijn juist naar Nederland getrokken? We sluiten de workshop af met leuke watervogelquiz!
Broedvogel Monitoring Project: al 29 jaar bij de tijd | Jan-Willem Verheer & ...Sovon Vogelonderzoek
De jaarlijkse monitoring van broedvogels in Nederland startte in 1984 met de komst van het BMP. In
de erop volgende jaren groeide het Broedvogel Monitoring Project uit tot een begrip. Arend van Dijk
heeft het BMP vanaf de start tot en met 2012 op bezielende wijze gecoördineerd. Alle reden dus om
naar aanleiding van zijn aanstaande pensionering stil te staan bij 29 jaar BMP: de ontwikkeling en
groei van het project en die berg spannende resultaten. De opkomst en neergang van Nederlandse
broedvogels, zoals gedocumenteerd door dat leger aan BMP-tellers, zal dus centraal staan.
This document discusses starling flock behavior through computer modeling and empirical data. It summarizes that starling flock movements arise from self-organization based on local interactions between individuals. Models show that flock shapes vary due to aspects of flying behavior like banking during turns. Asynchrony in behavior, such as during turns, and a low number of interaction partners between individuals leads to more complex and variable flock shapes. Agitation waves that appear to confuse predators may result from an orientation wave caused by individuals repeatedly zigzagging escape maneuvers, rather than from density changes. Understanding flock behavior is achieved through building computational models based on hypothesized local interaction rules between individuals.
Presentatie op de Landelijke Dag 2012 door Martin Poot.De Voordelta strekt zich uit van Zeeland tot aan de zuidpunt van Zuid-Holland. In dit Natura 2000-gebied is recent de Tweede Maasvlakte aangelegd. Om deze aanleg te compenseren, zijn er compenserende maatregelen genomen. Wat het effect daarvan is op de Grote sternkolonies, onderzoekt Martin Poot. Niet alleen vanuit het vliegtuig, maar ook met behulp van kleine GPS-loggers op de sterns zelf. Hoewel het onderzoek nog niet helemaal afgerond is, zal hij al wat conclusies laten doorschemeren
Birds' interactions with the landscape - BTO research from global to localSovon Vogelonderzoek
This document summarizes research from the British Trust for Ornithology (BTO) on birds' interactions with the landscape from global to local scales. Key points include:
- The BTO collects extensive bird data with over 50,000 volunteers to provide impartial evidence on population trends.
- Satellite tracking is revealing birds' actual migration routes and interactions between environmental conditions and events.
- Research on cuckoos and swifts is showing the importance of stopovers in West Africa tied to rainfall patterns for spring migration strategies.
- Analysis of long-term BTO datasets is demonstrating declines in many migrant and farmland bird populations but increases in some wetland species.
- Habitat availability and protection from
The 8-year Monitoring Urban Species (MUS) project in the Netherlands found that the House Sparrow population, after decades of decline, has now stabilized at a low level. Highest House Sparrow numbers were found in newer residential areas built after World War 2, offering hope that the species may recover if suitable habitat is provided. However, populations still vary between cities and regions, with higher numbers in the sandy soils of the southern Netherlands. The MUS survey engaged over 750 volunteers to monitor bird populations in urban areas and will continue to assess population trends and habitat preferences.
Is er nog hoop voor de scholekster - Bruno Ens - Landelijke Dag SOVON 2011Sovon Vogelonderzoek
Het gaat al jaren slecht met de Scholeksters in Nederland. Het jaar 2008 werd daarom door SOVON en Vogelbescherming uitgeroepen tot "Jaar van de Scholekster". Ook in 2009 werden er nog overal in Nederland Scholeksters geteld door enthousiaste vrijwilligers. En in het voorjaar van 2011 kwam dan eindelijk het rapport over alle bevindingen. Die stemmen niet vrolijk. Alleen de stadse Scholeksters lijken het goed te doen, maar slechts een klein deel van de Scholeksters broedt in de stad. De grote meerderheid van de Scholeksters die in de weilanden en op de kwelders broedt heeft het daar moeilijk. Al jaren worden er veel te weinig jongen grootgebracht. En buiten de broedtijd, als de dieren in de Waddenzee en Delta overwinteren, is schraalhans keukenmeester. Kan het tij nog gekeerd worden? Zo ja, hoe?
Het broedseizoen is voorbij en vele vogels zijn alweer op trek, maar een aantal blijft in Nederland overwinteren. Gedurende deze workshop voor beginnende vogelkijkers gaan we aan de slag met het herkennen van de Friese overwinterende watervogels. Hierbij leer je ook meer over de ecologie van deze vogels; waar komen ze voor, hoe overwinteren ze, welke gaan eventueel nog op trek of zijn juist naar Nederland getrokken? We sluiten de workshop af met leuke watervogelquiz!
Met het najaar in het vooruitzicht zullen de ganzen langzamerhand Fryslân weer bezoeken vanuit hun broedgebied. Maar welke soorten ganzen zijn er waar in Fryslân te verwachten en in welke hoeveelheid?
In deze workshop worden diverse soorten ganzen uitgelicht en gaan we oefenen met de herkenning en het tellen van (grote) groepen ganzen. Leuk om te doen!
Vogels hebben net als mensen slaap nodig om te functioneren. Dit wordt buiten het broedseizoen door veel vogelsoorten in groepen gedaan op zogenaamde slaapplaatsen. Voor slaapplaatstellers is dit een uitgelezen mogelijkheid om onder andere de aantallen in kaart te brengen. Waarom vogels samen slapen op een slaapplaats, wat het tellen van slaapplaatsen aan informatie oplevert en hoe u zelf mee kunt doen zal in deze lezing ten gehore worden gebracht.
Voor stichting Anemoon hebben we dit jaar weer de Zeggenkorfslak en de Platte schijfhoren in Friesland in kaart gebracht. Voor de wetenschap en eigen studie hebben we de andere soorten korfslak ook geïnventariseerd.
Dit jaar is gewerkt aan een nieuwe lijst met soorten van Fries belang. Ook de vlinders zijn daarin meegenomen en voor het eerst ook de nachtvlinders. De lijsten zijn nog niet definitief, maar toch zullen we er al een presentatie over geven. Behalve de lijsten zelf zal er uitgebreider worden ingegaan op een paar ‘Friese’ vlinders. Hoe gaat het daarmee, en wat kunnen we doen om ze te helpen? Uiteraard wordt de presentatie verluchtigd met schitterende foto’s.
Broedvogels singels en wallen_Friese vrijwilligersdag-3 sept 2022.pptxSovon Vogelonderzoek
Het coulisselandschap van de Noardlike Fryske Wâlden (NFW) is een landelijk bolwerk voor een aantal houtwalspecialisten onder de broedvogels. Maar de samenstelling en dichtheid van de broedvogelgemeenschap van singels en wallen is in de NFW wel anders dan in Zuidoost-Fryslân. Dat heeft te maken met de samenstelling van de singels en wallen en met het landschap. Waar het verschil in zit, ga ik vertellen in de presentatie. Uit de habitatanalyse leid ik ook beheeraanbevelingen af voor de agrarische collectieven.
Insecten komen bij de provincie Fryslân steeds hoger op de agenda en de argusvlinder is zelfs uitgeroepen tot provinciale doelsoort. In de Argustelling worden de argusvlinder en de groene glazenmaker door vrijwilligers in beeld gebracht. Hoe dat werkt en wat de resultaten zijn, komt in deze lezing aan de orde. Ook hoe we de komende jaren gaan inzetten op bredere insectenmonitoring en hoe u daarbij kunt helpen.
Sinds 2017 monitoren Altenburg & Wymenga en de Zoogdiervereniging samen de Noordse woelmuis in Fryslân. De monitoring vindt plaats door op vaste locaties keutels te zoeken en te verzamelen. Middels DNA-analyse kan vastgesteld worden van welke soorten de keutels afkomstig zijn. Op deze manier kan de verspreiding van de Noordse woelmuis en die van concurrerende soorten woelmuizen in beeld gebracht worden. Sinds 2017 is de toch al beperkte verspreiding van de Noordse woelmuis in Fryslân verder afgenomen en is de soort waarschijnlijk uit een aantal leefgebieden verdwenen. In de presentatie wordt ingegaan op de factoren die hiervoor verantwoordelijk zijn. Op 2 september vindt een excursie plaats naar de Grutte en Lytse Griene in het Sneekermeergebied, waarbij we laten zien hoe die keutels gevonden kunnen worden. Tevens wordt dan ingegaan op verbetermaatregelen die in het gebied worden getroffen voor de Noordse woelmuis.
4. Introduction
1. Hoe kom je achter de problemen waar beekvissen mee te
maken hebben?
2. Hoe kunnen knelpunten worden opgeheven?
5. Habitat-eisen komen voort uit de eigenschappen die een vis
heeft
Voeding
Voortplanting
Gedrag
Lichaamsbouw
Levensduur
Groeisnelheid
Beekdonderpad (Cottus rhenatus)
Ademhaling
7. Sturende factoren in het beekdallandschap
Structuren
Systeemvoorwaarden
Stoffen
Stroming
Soorten
Verschillende
schaalniveaus!
8. Waar komen soorten eigenlijk voor
en wanneer?
Paailocatie
- Gebruik verschillende plekken
- Tijdsduur per plek
Drift larven
Foerageerhabitat adult
Opgroei juvenielen
Paaimigratie
Kilometers en
jaren!
11. Fauna profiteert niet van kleinschalig herstel als grootschalige
problemen niet worden aangepakt
Temperatuur X
Afvoer
X
Houtinbreng
Habitatstructuur
Veel kleine projecten in stroomgebied?
Drainage verwijderd
Afvoer
Ontwikkeling bos op oever
Houtinbreng
- Connectiviteit in orde?
- Verplaatsen kost energie!
Habitat- Temperatuur
structuur
12. Eén groot geïntegreerd project gericht op compleet herstel in
plaats van allerlei kleine projecten
Ontwikkelen van bos
Houtinbreng
Habitat
structuur
Afvoer
Temperatuur
Verwijderen drainage
Herstel van deelstroomgebieden
13. Deelstroomgebied hersteld = terugkeer vis?
Kolonisatie door dispersie van individuen uit
bestaande populaties
1. Grootte bronpopulaties en verspreiding hiervan
2. Connectiviteit
Herstel levensgemeenschappen wordt sterk belemmerd
door dispersiecapaciteit fauna
15. Ecosysteemherstel via herintroductie vissen
seminatuurlijk
Ecologische
conditie
Uitzetten van soorten die
(indirect) belangrijk zijn voor
het functioneren van de beek
gedegradeerd
laag
Stress
hoog