Lezing van Nelly van Brederode en Hans Roersma op de Landelijke Dag 2022

1. Steenloper onderzoek aan de Hondsbossche Zeewering
Hoe een klein gebied van grote waarde blijkt
Nelly van Brederode
&
Hans Roersma
Foto André van Vliet

2. De Hondsbossche Zeewering
Laag water Hoog water

3. Ringbaan
Hondsbossche zeewering

4. Overzicht van onze activiteiten
1994 - 2014
>1994 Tellingen: Resultaten 1994 - 2008
>2000 Ringonderzoek met VT-ringen: Resultaten 2002 - 2005
>2006 Ringonderzoek met kleurringen: Resultaten 2006 – 2014

5. Doel onderzoek
• Belang van het gebied door toetsing aan 1%-norm Ramsar:
• 1. Aantal aanwezige steenlopers dat regelmatig aanwezig is
tellingen
• 2. Aantal steenlopers dat gebruik maakt van het gebied
ringonderzoek & berekenen

6. Resultaten van tellingen
Seizoensverloop 1994 - 2008
0
200
400
600
800
1000
j f m a m j j a s o n d
aantal
-
number
decade - decade
Aantal
steenlopers
1
3
Telresultaten per decade van januari tot december

7. Resultaten van tellingen
Winteraantallen
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
Winteraantallen
strenge winter
extreem hoog
aantal
langzaam herstel
Aantal
steenlopers

8. Resultaten van tellingen
Max aantallen mei
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
aantal
-
number
1%-
norm
700
1%-
norm
1000
Aantal
steenlopers

9. Ringonderzoek VT-ring met tape
• Tape rond metalen VT-ring
• Na 5-7 dagen andere kleur
• Interval tussen tellingen <5 d
• Juvenielen (n=544)
• 13 augustus tot 15 september 2002-2005
• Verblijfsduur, Turnover en Gebruik gebied

10. Verblijfsduur
Aantal
vogels dat
vertrekt
Verblijfsduur in dagen
Meeste vogels binnen
2 dagen weg
Mediaan 4,0 dagen

11. Afname aantal aanwezigen
Nog
aanwezig
Binnen enkele
dagen <50% nog
aanwezig
Verblijfsduur in dagen
Opnieuw
afname

12. Aantal dat gebruik maakt van gebied
N1=60
T1=0
N2=100
T2=5
N3
T3
Telgegevens
- Totaal (N)
- Met tape (T)
- Kleur nvt
R1=20 R2
Geringd (R)
Emigratie: E1 = N1 . (1 – (T2/T1 + R1))  T2/(T1 + R1) is de factor die gebleven is
E1=60 (1 – 5/0+20) = 45 E2
I1= 60 - 100 + 45 = 85 I2
Itot
Immigratie: I1 = N2 – N1 + E1
N1
totaal
gebruik

13. Aantal dat gebruik maakt van gebied
N1=60
T1=0
N2=100
T2=5
N3
T3
Telgegevens
- Totaal (N)
- Met tape (T)
- Kleur nvt
R1=20 R2
Geringd (R)
Emigratie: E1 = N1 . factor die vertrokken is: 1/4 is gebleven 3/4 is vertrokken
E1=60 x 3/4 = 45 E2
I1= 100 - 60 + 45 = 85 I2
Itot
Immigratie: I1 = N2 – N1 + E1
N1 = 60
totaal
gebruik

14. Turnover
2002 2003 2004 2005
Aantal dat gebied gebruikt heeft (a) 460 519 458 528
Maximaal aantal geteld (b) 192 262 196 241
Turnover (a/b) 2.4 2.0 2.3 2.2
Twee gegevens:
a. Aantal vogels dat volgens berekening het gebied gebruikt heeft
b. Aantal vogels geteld in het veld (maximum aantal)
Turnover is a/b

15. Belang gebied in de herfst (incl. turnover)
adulten + juvenielen
Aantallen in najaar
(berekend)
2002 2003 2004 2005
Juvenielen 460 519 458 528
Adulten 1176 708 886 990
Totaal 1636 1227 1344 1518
1%-norm 2002-2007: 1000

16. Flight range (vlgs model Pennycuick)
• Gewicht bij vangst (gemiddeld) 99,9 g (± 10,3)
• Gewichtstoename (gemiddeld)
Gem. gewichtstoename 1,1 g/d x mediane verblijfsduur van 4 d = 4,4 g
• Gewicht bij vertrek (gemiddeld) 104,3 g (± 10,3)
• Potentiële vliegafstand (gemiddeld)1980 km (± 717)
•  10% vliegt 850 km  25% vliegt 1100 km

17. Resultaten kleurringonderzoek
Oudste vogels
• juv  15 jr, 2 mnd
laatst 12 nov 2022 IJmuiden
• juv  14 jr, 0 mnd
laatst 16 aug 2021 Den Helder
• adult  > 14 jr
laatst 14 sept 2022 Den Helder
Foto Willem Bruul

18. Resultaat kleurringonderzoek
Extreme Terugmeldingen
3
1
2
5
x
x
x
6
7
8
9
x
4
ZW-Engeland
België
Frankrijk
Spanje
Portugal

19. Resultaat kleurringonderzoek
Namibië
Geringd 4 aug 2013 (adult) Hondsbossche Zeewering
Terugmelding
15 nov 2013 – 23 april 2014 Swakopmund
30 nov 2014 – 29 jan 2015 Swakopmund
22 aug 2015 Callantsoog!!
30 dec 2015 – 8 mrt 2016 Swakopmund

20. Zandsuppletie 2014 - Vervolgonderzoek

21. met dank aan de
(500) terugmelders Foto Arie Ouwerkerk