Gebruikt als ondersteunende presentatie bij een bijscholing over leercoaching

1. Leercoaching
Persoonlijke groei & ontwikkeling

2. gekoppeld aan de competenties die in
een leertraject gemeten worden

3. Vakinhoudelijke competenties
Persoonsgerichte competenties

4. Reflectie
Feedback

5. Echt veranderen
Blijvend veranderen

6. Leren zonder duw en trekwerk
en eindeloos herhalen van feedback

7. L E E R C O A C H

8. Een open houding
In verbaal en non-verbaal gedrag maakt de
begeleider kenbaar het verhaal, de emoties en
de denktrant van de ‘geïnterviewde’ zonder
oordelen te accepteren

9. Empathisch vermogen
Zich in de ander kunnen inleven, mededogen
hebben.

10. Nieuwsgierig en
resultaatgericht zijn
Doorvragen en durven botsen in de
hier-en-nu-situatie

11. Contract en contact
maken, aansluiting
Expliciet: duidelijk maken wat wederzijdse
verwachtingen zijn.
Impliciet: het moet klikken

12. Eigen manoeuvreerruimte
opeisen
Nodig om ‘onbespreekbare’ zaken en
vanzelfsprekendheden bespreekbaar te
houden

13. Toestemming vragen opent deuren:
- Vind je het goed als we hier verder op ingaan?
- Mag ik doorvragen op dit punt?
Als het antwoord nee is, ook niet doen.
Nog wel naar het waarom vragen, met toestemming.

14. De 6 x S van succesvol coachen
• Speak first
• Smile
• Speak slowly
• Speak less (and question more)
• Stay positive
•Shut up

15. Belangrijke
eigenschap
Leercoach
Een O.E.N. zijn………

16. Open
Eerlijk
Nieuwsgierig

17. Open
• Weet je wat me opvalt?
• Wat is in deze situatie zo belangrijk voor je?

18. Eerlijk
• Weet je wat ik maar niet begrijp?
• Volgens mij gun je hem het daglicht niet!
• Ga je voor je gelijk of ga je voor je geluk

19. Nieuwsgierig
• Had je ook anders kunnen reageren?
• Hoe blijft nou je probleem in stand?
• Waarom gebeurt er nou niet/wel wat je zou
verwachten?
• Wat is nu jouw ‘winst’ als je niet verandert?
(welke lastige situatie voorkom je ermee?)

22. 4 X W en 1 x H
Wie
Wat
Welke
Waarom
Hoe
Vragen stellen

23. Vragen stellen
Open en gesloten vragen
Open: de W’s en de H:
Wie, Wat, Welke, Waarom (naar betekenis en belang vragen)
en Hoe
Doel: Informatie van de ander krijgen
Gesloten: Ja of nee.
Houden een mening in, zijn sturend in een gedachtegang,
werken beperkend in activeren van zelf denken
Doel: besluit of keuzeantwoord afdwingen

24. Vragen stellen
Suggestieve vragen
Hebben een hoog suggestiegehalte van het goede
antwoord in zich.
Dubbele of driedubbele vragen
De ander kan kiezen waarop hij antwoord geeft.
Doorvragen
Vooral verduidelijkingsvragen:
Hoe bedoel je, kun je een voorbeeld geven?

25. Vragen stellen

26. Ezelsbruggetje
Luisteren Samenvatten Doorvragen
Vragen stellen

27. De mens is net een pedaalemmer:
trap op z’n teen en zijn mond gaat
open
Luisteren

28. Gatenkaastechniek
Concentreer je op wat er gezegd wordt maar vooral
ook op wat er niet gezegd wordt.
Luisteren

29. De detectivetechniek
Let op lichaamstaal en vooral of die anders is dan wat
iemand zegt. Bijvoorbeeld iemand zegt opgelucht te
zijn maar heeft een gespannen houding.
Luisteren

30. De rode-lamptechniek
Dit doelt op het gebruik van intuïtie.
Die waarschuwt dat er iets bijzonders aan de hand is
Luisteren

31. 1. Ogen / kijken: visueel
2. Oren / horen: auditief
3. Huid / voelen / aanraken: kinesthetisch / intuïtief
4. Neus / ruiken: intuïtief
5. Mond / proeven: intuïtief
• Welke gebruikt de gecoachte?
• Welke gebruik jij als coach?
• Waar blijkt dat uit?
Onze informatiekanalen

32. In de communicatie maken we veel gebruik van zien,
horen en voelen
Proeven en ruiken gebruiken we relatief weinig
bewust, al ruik je soms onraad en proef je de sfeer.
De voorkeur voor één van de zintuigen kun je horen
aan het taalgebruik:
“Ik hoor…..”, “Ik zie……..”, Ik proef……..”

33. Er zijn in de wereld
te veel luidsprekers en te
weinig seismografen
Onze informatiekanalen

34. 1e positie
Coach tegenover de gecoachte
doet ‘ik-uitspraken’
vanuit eigen positie:
‘Ik vind….’
2e positie
Coach zit naast de gecoachte
doet ‘je-uitspraken’:
‘Je bent onrustig hè?’
3e positie
Coach kijkt vanaf afstand of van
boven naar coach en gecoachte;
doet ‘wij- of meta-uitspraken’:
‘Waar zijn wij nu mee bezig?’ of
‘Weet je wat ons opvalt?’
Kunnen wisselen van positie

35. In een individueel coachingsgesprek weet je als
coach te switchen tussen drie posities
1. Vanuit jezelf2. Vanuit het standpunt
van de ander
3. Vanuit een helikopterblik,
oftewel ‘metakijken’
Kunnen wisselen van positie

36. Om te kunnen
waarnemen moet je
afstand hebben
Kunnen wisselen van positie

37. Weet je wat mij opvalt? (1e en 3e positie).
Kunnen wisselen van positie
1e positie
Vanuit jezelf
3e
positie
Vanuit de helikopterblik

38. Weet je wat mij opvalt? (1e en 3e positie).
Kunnen wisselen van positie
Ik vind je zo klagerig overkomen (1e positie),
1e positie
Vanuit jezelf

39. Kunnen wisselen van positie
je hebt er echt de pest over in, hè? En het
maakt je ook verdrietig (2e positie),
Weet je wat mij opvalt? (1e en 3e positie).
Ik vind je zo klagerig overkomen (1e positie),
2e positie
Vanuit het standpunt
van de ander

40. Kunnen wisselen van positie
ook boos? (1e en 2e positie).
je hebt er echt de pest over in, hè? En het
maakt je ook verdrietig (2e positie),
Weet je wat mij opvalt? (1e en 3e positie).
Ik vind je zo klagerig overkomen (1e positie),
1e positie
Vanuit jezelf
2e positie
Vanuit het standpunt
van de ander

41. Opdracht
Waarom ik coachen belangrijk vind:
Voor mij is de essentie van coaching:

42. begrijpen wat voor de
ander belangrijk is
contact maken
bewust maken
opstapjes geven
keuzeproces versterken
soms confronteren
belemmerende opvattingen
boven tafel krijgen
bespreekbaar maken hoe
een aantal zaken zich t.o.v.
elkaar verhoudt
de aap bij de gecoachte
laten/eigenaarschap
belangeloos durven en
kunnen zijn
geloof in eigen kunnen versterken
afspraken maken om
tot actie te komen
Een coachkwaliteit is het
stimuleren van
ontwikkelingsvragen op
het gebied van functie en
persoonlijke invulling en
omvat veel vaardigheden
zoals
Diverse vaardigheden van een leercoach

43. Ieder mens heeft de keuze of hij
zich richt op beperkingen of op
mogelijkheden; de coach ook
S. W. O.T.
STERK (STRENGTHS) ZWAK (WEAKNESSES)
KANSEN (OPPORTUNITIES) BEDREIGINGEN (THREATS)
Diverse vaardigheden van een leercoach

44. 1. Begeleiden
van
leerprocessen
2. Gerichtheid
op de
leer/werk
context
3. Resultaat
gerichtheid
4. Gerichtheid
op zelfsturing
in werken en
leren
5. Interactie
als begeleider
vormgeven
6.
Professioneel
werken
Basiscompetentieprofiel van de leercoach

45. 1. Begeleiden van leerprocessen
 Wat leert de ander van de huidige situatie?
Gewenst of ongewenst?
 Wat leert de ander door zijn coachvraag?
 Wat leert de ander als ik zo coach?
2. Gerichtheid op de leercontext
 Hoe verhoudt de coachvraag zich tot de
werk/leercontext?
 Hoe wordt het probleem in stand gehouden
door de werk/leercontext?
 Wat is de kans van slagen van het
coachingstraject gezien de werk/leercontext?
3. Resultaatgerichtheid
 Formuleert de gecoachte een meetlat, ofwel
doelstellingen?
 Hoe is het effect van de coaching zichtbaar
voor anderen?
 Is het resultaat van de coaching eenduidig
voor gecoachte en coach?
4. Gerichtheid op zelfsturing in werken en
leren
 Neemt de gecoachte eigenaarschap cq
verantwoordelijkheid op zich voor zijn
coachingstraject?
 Praat de gecoachte in termen van moeten of
willen?
 Wie is aan het werk/ wie verricht de
inspanning: de coach of de gecoachte?
5. Interactie als begeleider vormgeven
 Wat valt je op aan de hier-en-nu-situatie?
 Relateer je de hier-en-nu-situatie aan de
werk/leersituatie
6. Professioneel werken
 Ben je in staat transparant te zijn in je keuze
voor bepaalde werkwijzen?
Checklist competentieprofiel
Basiscompetentieprofiel van de leercoach

46. Coachen is
investeren in een
langdurige
ontwikkeling van
anderen
Basiscompetentieprofiel van de leercoach

47. Krachtbronnen bij uitstek
Humor
Verbazing
Nieuwsgierigheid
Betrokkenheid
bij de ander
Durf fouten te maken

48. I’m in control
Durf fouten te maken

49. Als je het perfectionisme niet loslaat
zul je zeker falen
Durf fouten te maken

50. Fouten maak je door je ZWAKKE PUNTEN te relativeren en
daardoor niet serieus te nemen.
Falen doe je door je ZWAKKE PUNTEN en de BEDREIGINGEN te
ontkennen en zo blijk te geven van weinig reflectievermogen.
Durf fouten te maken