โดย ศ. นพ. วุฒิชัย ธนาพงศธร

1. การจัดการความรู้ ( KM ) ศ . นพ . วุฒิชัย ธนาพงศธร 1 Sept 2005

2. KM ? Objective 1. 2. 3. 4.

3. ? ?

4. สอนแล้ว เรียนรู้แล้ว สอนให้ทำแล้ว ทำได้แล้ว

5. บันไดสี่ขั้นสู่การเรียนรู้ (Learning) นำเสนอแนวคิดโดย ดร . ประพนธ์ ผาสุขยืด สถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม ( สคส .) 19 ธ . ค . 47 ไม่รู้ ไม่รู้ ไม่ชี้ vs. ไม่รู้ แล้วชี้ 1 รับรู้ แต่อาจไม่ได้นำไปใช้ 2 เลียนรู้ รับมา ทำเลียนแบบ 3 เรียนรู้ เลียนแบบ พัฒนาต่อยอด 4

7. การจัดการความรู้ คือ ...............

8. แนวคิด “การจัดการ” ความรู้ รวบรวม / จัดเก็บ นำไปปรับใช้ เข้าถึง ตีความ ความรู้เด่นชัด Explicit Knowledge ความรู้ซ่อนเร้น Tacit Knowledge สร้างความรู้ ยกระดับ มีใจ / แบ่งปัน เรียนรู้ร่วมกัน Create/Leverage Care & Share Access/Validate store apply/utilize เรียนรู้ ยกระดับ เน้น 2 T Tool & Technology เน้น 2 P People & Process Capture& Learn

9. KM ส่วนใหญ่ ไป “ ผิดทาง” ให้ความสำคัญกับ “ 2P” People & Processes ให้ความสำคัญกับ “ 2T” Tool & Technology อย่าลืมว่า ต้อง “สมดุล”

10. Model 3 มิติ ของ สคส . ( ดัดแปลงจากหนังสือ Learning to Fly) กำหนดเป้าหมายของงาน งานบรรลุเป้าหมาย จัดเก็บ ปรับปรุง คลังความรู้ ( ภายใน ) ค้นหา แลกเปลี่ยนเรียนรู้ ยกระดับความรู้ ใช้ ความรู้จากภายนอก เลือก คว้า ความรู้ งาน คน + วัฒนธรรมองค์กร

14. การจัดการความรู้ คือ ............... เครื่องมือหรือวิธีการเพิ่มมูลค่าหรือคุณค่าขององค์กร / กลุ่มบุคคล หรือเครือข่ายขององค์กร / กลุ่มบุคคล การจัดการความรู้ไม่ได้มีความหมายเพียงแค่ การนำ “ความรู้” มา “จัดการ”

19. Factor for KM analysis

21. 1.10 กระบวนการสร้าง & ใช้จิตนาการ & ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ 1.11 บรรยากาศ / วัฒนธรรมองค์กร (corporate culture) 1.12 การใช้ความรู้ 1.13 ชุมชนความรู้ 1.14 กระบวนการตรวจสอบ ( วัด ) สินทรัพย์ทางปัญญา ( intellectual asset) และทุนปัญญา (intellectual capital)

22. 2. คน - จัดการความรู้ 2.1 ผู้แสดงบทบาท “ การนำ / เอาจริงเอาจัง ” 2.2 ผู้แสดงบทบาท “ไม่เชื่อ ขอทดสอบก่อน” 2.3 ผู้แสดงบทบาท “ ฝ่ายค้าน ” 2.4 การจัดการเกี่ยวกับคน 2.5 ระบบการปูนบำเหน็จความดีความชอบ 2.6 ระบบสร้างเสริมแรงบันดาลใจ / แรงจูงใจ 2.7 การจัดองค์กร / การจัดทีมงาน 2.8 ระบบพัฒนาคน 2.9 ทีมเฉพาะกิจ ( task force) 2.10 รวบรวบข้อมูล ความรู้และทักษะพิเศษของสมาชิก / เครือข่าย

23. 3. เนื้อหาความรู้ 3.1 เนื้อหาความรู้ที่นำมาจัดการ 3.2 เนื้อหาเด่น 3.3 เนื้อหาด้อย 3.4 เนื้อหาที่ขาดแคลน 3.5 ความเปลี่ยนแปลงของความต้องการเนื้อหา 3.6 เนื้อหาที่สร้างขึ้นเอง 3.7 เนื้อหาท่วมท้น

24. 4. เครื่องมือหรือเทคโนโลยีในการจัดการความรู้ 4.1 เครื่องมือที่ใช้ในการค้นหา 4.2 เครื่องมือที่ใช้จัดเก็บ 4.3 เครื่องมือที่ใช้ในการแลกเปลี่ยน 4.4 เครื่องมือติดต่อสื่อสาร

25. Model “ ปลาทู ” KV KS KA “ คุณอำนวย ” Knowledge Facilitator Knowledge Practitioner “ คุณกิจ ” “ คุณเอื้อ ” Chief Knowledge Officer : CKO Knowledge Assets ส่วนหาง สร้างคลังความรู้ เชื่อมโยงเครือข่าย ประยุกต์ใช้ ICT “ สะบัดหาง” สร้างพลังจาก CoPs Knowledge Vision ส่วนหัว ส่วนตา มองว่ากำลังจะไปทางไหน ต้องตอบได้ว่า “ทำ KM ไปเพื่ออะไร” Knowledge Sharing ส่วนกลางลำตัว ส่วนที่เป็น “หัวใจ” ให้ความสำคัญกับการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ช่วยเหลือ เกื้อกูลซึ่งกันและกัน (Share & Learn)

27. การจัดการ ประกันคุณภาพภายใน แบบยั่งยืน

33. กรอบแนวคิดการประเมินตนเองตามบันไดขั้นที่ 1 สู่ HA ( Self Assessment Framework for HA) ร . พ . ที่ 1 12. การติดตามเครื่องชี้วัดสำคัญ 11. การทบทวนการใช้ทรัพยากร 10. การทบทวนการใช้ข้อมูลวิชาการ 9. การทบทวนความสมบูรณ์ของการบันทึกเวชระเบียน 8. การทบทวนการดูแลผู้ป่วยจากเหตุการณ์สำคัญ 7. การป้องกันและเฝ้าระวังความคลาดเคลื่อนทางยา 6. การป้องกันและเฝ้าระวังการติดเชื้อในโรงพยาบาล 5. การค้นหาและป้องกันความเสี่ยง 4. การทบทวนการตรวจรักษาโดยผู้ชำนาญกว่า 3. การทบทวนการส่งต่อ / ขอย้าย / ปฏิเสธการรักษา 2. การทบทวนความคิดเห็น / คำร้องเรียนของ ผู้รับบริการ 1. การทบทวนขณะดูแลผู้ป่วย ดีเยี่ยม ( ระดับ 5) ดีมาก ( ระดับ 4) ดี ( ระดับ 3 ) พอใช้ ( ระดับ 2) เริ่มต้น ( ระดับ 1)

34. ระดับปัจจุบันของ รพ . ที่ 1 และรพ . อื่นๆ

35. ระดับที่แตกต่างของแต่ละองค์ประกอบ

36. แสดงระดับปัจจุบันของ รพ . ที่ 1 เมื่อเทียบกับกลุ่ม “ ธารปัญญา”

37. ช่องว่าง (Gap) ระหว่างระดับที่เป็นเป้าหมาย (Target) กับระดับปัจจุบัน (Current) ในเรื่องการป้องกันและเฝ้าระวังการติดเชื้อในโรงพยาบาล Current Target

38. ร . พ . 1 ร . พ . 4 ร . พ . 7 ร . พ . 3 ร . พ . 5, 9 ร . พ . 2, 8 ร . พ . 6 ร . พ .10, 11 พร้อมให้ ใฝ่รู้ 6. การป้องกันและเฝ้าระวัง การติดเชื้อในโรงพยาบาล GAP ( = Target minus Current) 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 LEVEL

39. Model “ ปลาทู ” KV KS KA “ คุณอำนวย ” Knowledge Facilitator Knowledge Practitioner “ คุณกิจ ” “ คุณเอื้อ ” Chief Knowledge Officer : CKO Knowledge Assets ส่วนหาง สร้างคลังความรู้ เชื่อมโยงเครือข่าย ประยุกต์ใช้ ICT “ สะบัดหาง” สร้างพลังจาก CoPs Knowledge Vision ส่วนหัว ส่วนตา มองว่ากำลังจะไปทางไหน ต้องตอบได้ว่า “ทำ KM ไปเพื่ออะไร” Knowledge Sharing ส่วนกลางลำตัว ส่วนที่เป็น “หัวใจ” ให้ความสำคัญกับการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ช่วยเหลือ เกื้อกูลซึ่งกันและกัน (Share & Learn)

43. Process 2. เมื่อเล่าเรื่องจบแล้ว ให้ร่วมกัน “ ตีความ” ถอดเป็น “ขุมความรู้” หางปลา ขุมความรู้

44. สิบเรื่องสำคัญที่สุดที่จะต้องรู้ หารายละเอียดเพิ่มเติมได้จากที่ไหน เอามาปรับใช้ได้อย่างไร ควรปรึกษาใคร ขุมความรู ้ (Knowledge Asset) เรื่อง …… .. เพิ่ม เพิ่ม เพิ่ม เพิ่ม สรุป เพิ่ม สรุป บทเรียน

45. ..... เป็น ขุมความรู้ (Knowledge Assets) ที่มีบริบท และรายละเอียด ตามกาละ และเทศะที่ต้องการความรู้นั้น ประเด็น / หลักการ แหล่งข้อมูล / บุคคล โทร . ... “ “ “ “ เรื่องเล่า & คำพูด “ เราทดลองวิธีการใหม่ …”

46. ขุมทรัพย์ความรู้ เรื่อง .......................... แหล่งข้อมูล / สอบถาม ตัวอย่างประสบการณ์ / เรื่องเล่า คำแนะนำ / ประเด็นความรู้ที่ได้

49. Ignorance ( อวิชชา ) “ Tacit Knowledge” “ Explicit Knowledge” *KM Model ระดับปัจเจก ไม่รู้ ว่า ไม่รู้ อะไร Hidden Area We know more than we can tell (Polanyi) Unknown Area Known Area Blind Area 1 2 3 4 Learn Action Open-up * นำเสนอแนวคิดโดย ดร . ประพนธ์ ผาสุขยืด สถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม ( สคส . ) รู้ ว่า รู้ อะไร

50. ความผิดพลาดของ KM โดยทั่วไป 1. การดำเนินการ 2 . การตัดสินใจ 3. การแลกเปลี่ยน / การใช้ความรู้ซ้ำ 4. Information มากและสับสน 5. การปกปิดความรู้

51. กิจกรรมสำคัญ 7 ประการ ของ KM ( Nonaka & Takeuchi ) 1. สร้างวิสัยทัศน์เกี่ยวกับความรู้ 2. สร้างทีมจัดการความรู้ 3. สร้างบรรยากาศของการแลกเปลี่ยนเรียนรู้อย่างเข้มข้นในกลุ่มพนักงานระดับล่าง 4. จัดการความรู้ควบไปกับกิจกรรมพัฒนาสินค้า / วิธีการใหม่ หรือพัฒนารูปแบบการทำงาน 5. เน้นการจัดการองค์กรแบบ “ใช้พนักงานระดับกลางเป็นพลังขับเคลื่อน” ( middle-up-down management) 6. เปลี่ยนองค์กรไปเป็นแบบ “พหุบาท” ( hypertext) 3 context - Ad+Proj+Km 7. สร้างเครือข่ายความรู้กับโลกภายนอก

52. Share / Shine การจัดการความรู้ (Learn) การจัดการความสัมพันธ์ (Care) Learn - Care - Share - Shine

53. เขียนเรื่องเล่า ไม่เกิน 1 หน้า A4 ผลงาน / ประสบการณ์ / เรื่องเล่า ที่ภาคภูมิใจ / ที่ประสบผลสำเร็จ / ที่อยากเล่า ในการทำ IQA ( ปัจจัย / Key success factor)