1. 2.1 Pengertian Hukum Adat dan Undang2.

2.  Adat merujuk kpd sstu peraturn tertentu yg mjd amaln ssb masy
scra turun-temurun.
 Undang2 ini dikenali sbgi hukum adat, iaitu peraturan yg djdkn
undang2.
 Undang2 merujuk kpd peraturan tertentu yg mesti dipatuhi oleh
setiap anggota dlm ssbh masy.
 Undang2 digubal utk membentuk peraturan dlm kehidupan
manusia.
 Undang2 boleh termaktub dlm 2 bentuk
1. Undang2 tdk bertulis.
2. Undang2 bertulis.

3.  2 jenis hukum adat yg diamalkan di negeri2 Melayu, iaitu
Adat Perpatih dan AdatTemenggung.
 Istilah ‘Adat Perpatih’ berasal drpd gelaran Sultan
Balun(Sultan Maharajo Basa).
 Kedua2 hukum adat ini dlm bntuk tidak bertulis dan dihafal
oleh ketua adat.
Bentuk dan Pelaksanaan Adat Perpatih
 Adat Perpatih diamalkan oleh masy Melayu di N.9 dan bbrpa
buah kwsn di Melaka.
 Adat Perpatih dibawa oleh org Minangkabau ke N.9 pd abd
ke-17.

4.  Adat Perpatih merupakan 1 peraturan atau undang2 yang
tidak bertulis dlm bentuk pepatah yg dihafal oleh ketua adat
dan diperturunkan drpd generasi kpd generasi yg lain.
 Semua undang2 Adat Perpatih kecuali Undang2 Sungai
Ujong diwarisi secara turun –temurun.
 Hukum ini didasarkan kpd 2 jenis iaitu resam dan adat turun-
temurun, dan hukum syarak.

5. Pemerintahan
 Adat Perpatih mengamalkan pemerintahan secara
demokrasi.
Yamtuan Besar
Undang mengangkatYamtuan Besar
Lembaga mengangkat Undang
Buapak mengangkat Lembaga
Anak Buah mengangkat Buapak

6.  Pemerintah mesti mematuhi undang2 dan tidak boleh
bertindak sesuka hati.
 Peraturan adat menetapkan ssorg lelaki tidak mempunyai
hak kecuali hak dlm mentadbir.
 Ketua pentadbir dan pemerintah yang tertinggi ialahYang
Dipertuan Besar atauYamtuan Besar(Raja).
Kekeluargaan dan perkahwinan
 Adat Perpatih mengamalkan hidup secara bersuku2 yg
membawa mksd hidup secara berkeluarga.
 Setiap suku dipecahkan kpd bbrpa bhg kecil, iaitu Perut.
 Setiap Perut dipecahkan kpd Ruang dan setiap Ruang kpd
Rumpuan.

7.  Susunan keluarga masy berdasarkan matrilineal: di susur
galur kpd keturunan sebelah ibu.
 Adat Perpatih tidak membenarkan perkahwinan sesama
suku kerana suku yg sama dianggap bersaudara yg disebut
eksogami.
 Apabila ssorg lelaki itu berkahwin, pertalian dia dgn sukunya
terputus secara automatik sebaik shj ikatan perkahwinan
tersebut terjalin.
 Adat Perpatih mementingkan konsep kerjasama dan jalinan
kekeluargaan yg rapat.

8. Pembahagian Harta
 Adat Perpatih memberatkan kaum wanita dlm mewarisi arta
dgn menurunkan harta melalui keturunan wanita, iaitu drpd
pihak ibu(sbgi pengasas keluarga) kpd ank perempuan.
 Apabila berlaku perceraian, segala harta dikendalikan oleh
waris terdekat pihak isteri sehingga diselesaikan oleh
Buapak.
 Harta pasangan suami isteri dpt dibahagikan kepada 4 jenis:
a) Harta carian
b) Harta dapatan
c) Harta pembawaan
d) Harta sebelah

9. Undang2 Jenayah
 Hukuman dalam Adat Perpatih dilaksanakan dgn tujuan
memperbaik keadaan dan tidak menghukum pesalah.
 Undang2 jenayah dalam Adat Perpatih lebih menekankan
sifat bertimbang rasa.
Kemasyarakatan
 Adat menetapkan bhw perbincangan antara anggota
masyarakat harus dibuat terlebih dahulu sblm sstu perkara
dlakukan.
 Adat ini menetapkan satu peraturan hidup yg berlandaskan
kepentingan hidup bersama, bergoyang-royong, dan
bekerjasama.
 Setiap anggota masy dlm Adat Perpatih dianggap
mempunyai kebolehan dan kemampuan tertentu.

10.  Adat tidak menekankan kpd kejayaan org perseorangan shj
tetapi kejayaan kelompok masy.
Bentuk dan pelaksanaan AdatTemenggung
 AdatTemenggung diamalkan di semua negeri diTanah
Melayu(kecuali N.9).
 Kump AdatTemenggung boleh dibahagikn kpd bhgn, iaitu:
a) Undang2 tntg perlembagaan, jenayah dan awam yg sbhgn
besarnya berakar umbi dlm klgn masy Melayu.
b) Kump undang2 yg digunakan dlm pelayaran dan diamalkan
di pelabuhan seperti Undang2 Laut.

11. Sistm pemerintahan
 AdatTemenggung ialah satu sis pemerintahan yg terbentuk
dari atas ke bawah. Puncak pemerintahan dan kekuasaan
terletak pd pemerintah.
 Adat ini menekankan keistimewaan kpd glgn pemerintah
 Susunan pemerintahan bercorak autokratik.
 Adat ini memberi nkeistimewaan khusus kpd raja seperti
kewujudan unsur daulat dan derhaka.
 Ssorg raja atau sultan dilantik melalui istiadat pertabalan.
 Di Perak, sistm pewarisan taktha berasaskan satu pusingan
penggantian raja drpd tiga buah keluarga yg berbeza.
 AdatTemenggung turut menggariskan peranan pembesar
dlm membantu sultan mentdbr negeri.

12. Kekeluargaan dan Perkahwinan.
 Dlm AdatTemenggung , susunan kekeluargaan sebelah
ayah dan ibu dianggap sama pntg.
 Larangan berkahwin dibuat mengikut hukum syarak.
 Pihak lelaki hanya dilebihkan kerana mematuhi hukum
syarak.
Pembahagian Harta
 Kaum lelaki berhak mewarisi lebih bnyk harta drpd wanita
kerana pengaruh drpd hukum faraid dlm islam.
 Adat ini mengutamakan jurai keturunan sebelah bapa.
 Harta yg didapati semasa perkahwinan dikenali sebagai
harta sepencarian.

13. Undang2 Jenayah
 Undang2 AdatTemenggung dilaksanakan utk mengukum
dan pelaksanaan sstu hukuman dibuat dgn tegas.
 AdatTemenggung membenarkan kekerasan dilakukan dlm
melaksanakan undang2 kerana dianggap dpt meninggalkan
kesan kpd org lain sebagai amaran atau pengajaran.
 Hukum bunuh merupakan hukuman yg paling berat.
 Undang2 dlm AdatTemenggung mengutamakan glgn
atasan.
 Undang2 ini juga memerlukan bukti atau keterangan yg
kukuh tdp sstu kesalahan.

14. Undang2 di Negeri Perak dan Johor
Undang2 99 Perak
 Perak mempunyai undang2 tersendiri yg dikenali sbgi
undang2 99 Perak.
 Undang2 99 Perak agak berbeza drpd undang2 biasa kerana
disusun dlm bntuk dialog dan bukannya berasskn kpd fakta
dan fasal.
 Undang2 99 Perak mempunyai pengaruh Adat Perpatih dan
AdatTemenggung.
 Undang2 ini terdiri drpd 99 buah undang2.

15. Undang2 99 Perak menjelaskan tntg:
a) Tugas dan tnggjwb sbgi pemerintah.
b) Kriteria serta cara pemilihan dan pelantikan para pegawai.
c) Peraturan adat istiadat.
d) Jenayah.
Undang2Tubuhh kerajaan Johor
 Undang2Tubuh Kerajaan Johor merupakan satu himpunan
undang2 yg mjd perlembagaan asas bg negeri Johor.
 Digubal pd 14 April 1895 dinamakan sbgai undang2Tubu
Kerajaan Johor tahun 1895.
 Kewujudan perlembagaan ini manjadikan Johor sbgi negeri
Melayu pertama yg mengamalkan sistm raja
berperlembagaan.

16.  Undang2Tubuh Kerajaan Johor mengandungi pelbagai
peruntukan pntg yg melibatkan pemerintaan dan pntdbrn
negeri Johor.
Pelantikan Raja dan Bakal Pengganti Raja
 Fasal kedua undang2Tubuh Kerajaan Johor menetapkan
syarat bakal pengganti raja mestilah berbangsa Melayu,
Berdarah raja drpd keturunan pemerinta JohorTerdahulu,
lelaki dan beragama islam.
 Undang2 Tubuh Kerajaan Johor memberi kelonggaran kpd
raja yg sdg memerintah utk meletakkan jawatan secara
sukarela atau disebabkan alasan lain seperti keuzuran.

17. Tangggungjawab Memelihara Kedaulatan Negeri
 Fasal 15 di dlm undang2Tubuh Kerajaan Johor melarang raja
yg memerintah drpd menyerahkan atau membuat sebarang
perjanjian utk menyerahkan negeri atau sstu bhg dari negeri
Johor kpd sbrg kerajaan, kuasa Eropah dan bngsa2 yg lain.
 Jika larangan tersebut tidak dipatuhi, maka raja berkenaan
disifatkan telah melakukan dosa.
 Undang2Tubuh Kerajaan Johor memainkan peranan pntg
dlm memelihara kedaulatan negeri Johor semasa
kebangkitan org Melayu menentang cdgn penubuhan
Malayan Union.

18. Peruntukan Berkaitan Agama Islam
 Undang2Tubuh Kerajaan Johor menyatakan agama bagi
negeri Johor agama Islam tetapi agama lain boleh diamalkan
dgn aman dan sempurna.
 Undang2Tubuh Kerajaan Johor juga menyebut bhw undang2
itu berkuat kuasa ke atas seluruh lapisan rakyat pelbagai
kaum dan agama bg menjamin keadilan mutlak ke atas
mereka berdasarkan undang2 Islam.
 Undang2Tubu Kerajaan Johor menyatakan segala
mahkamah, para pegawai dan kakitangan kerajaan
hendaklah mjlnkan undang2 negeri dgn adil dan benar.

19. Pelantikan Dan BidangTugas Jemaah Menteri
 Faasal 28-44 memperuntukkan perkara2 berkaitan Jemaah
Menteri yg diinstitusikan secara bertulis dlm undang2Tubuh
Kerajaan Johor.
 Anggota Jemaah Menteri hendaklah dilantik drpd bngsa
Melayu, rakyat Johor dan beragama Islam.
 Pelantikan Menteri Besar merupakan hak mutlak bg sultan.

20.  Pemilian Naib Menteri Besar merupakan hak Jemaah
menteri tetapi mestilah mendapat perkenan sultan terlebih
dahulu.
 Anggota Jemaah Menteri ditugaskan utk membantu sultan
dlm urusan pemerintahan negeri.
 Fasal 43 undang2Tubuh Kerajaan Johor menetapkan sidang
Jemaah Menteri Juga boleh diadakan pada bila2 masa yg
diperlukan.