1. mgr inż. Piotr Rościszewski
Sprawozdanie z audytu dokumentacji remontu tras rowerowych w Katowicach
w dniu 2013-05-10
Część szczegółowa dokumentacji dotycząca trasy nr 103
A. Przebieg odcinka trasy nr 103 na tle innych tras rowerowych w Katowicach
Historia katowickich tras rowerowych
W ogólnym zarysie katowickie trasy rowerowe wykonywane są w oparciu o koncepcję Śląskiej Sieci
Tras Rowerowych, której pierwszą wersję opracowałem w 1999 r., a potem stopniowo ją
uzupełniałem. W latach 1999-2003 koncepcja ta była objęta projektem „Rowerem po Śląsku”, który
usiłował realizować Śląski Związek Gmin i Powiatów w Katowicach. Potem koncepcję promowało
środowisko znakarzy szlaków rowerowych PTTK, zrzeszonych początkowo przy Oddziale Ziemi
Gliwickiej w Gliwicach, potem przy Oddziale im. Braci Pisko w Pyskowicach, a od 2008 r. przy
Oddziale Kolejowym w Gliwicach.
Dokumentację trasy rowerowej nr 103 wykonał Grontmij Polska Sp. z o.o. – Biuro Projektów
Transport w Katowicach w marcu 2010 r.

2. 2
Przebieg trasy jest niewłaściwy pomiędzy przejazdem pod autostradą a Kokocińcem. Trasa powinna
prowadzić prosto na południe, bez zbędnego nadkładania drogi do Załęskiej Hałdy, którędy zresztą
przebiega już trasa nr 122 i nie ma potrzeby jej dublowania.
Trasa nr 103 praktycznie nie nadaje się do jazdy rowerem, m.in. z powodu wysokich schodów
i niepotrzebnie lawiruje po lesie koło Panewnik. Audyt projektu tej trasy został wykonany w dniu
2010-08-03, a jej realizacji w dniu 2011-01-20. Sprawozdanie znajduje się na stronie internetowej
http://www.kztt.org.pl/pliki/AuKat103.pdf.
Jesienią 2012 r. został wykonany projekt remontu trasy przez Biuro Studiów i Projektów
Komunikacji w Katowicach, który stanowi przedmiot niniejszego audytu. Omawiana dokumentacja
została umieszczona w całości na stronie http://pl.scribd.com/doc/132949528/Rowerowe-katowice-
pl-Trasy-Rowerowe-Oznakowanie-Projekt#fullscreen. Część ogólna dotyczy wzorów tablic
informacyjnych, drogowskazów, znaków, słupków i miejsc odpoczynkowych – została omówiona
w oddzielnym audycie. Części szczegółowe dotyczą poszczególnych tras rowerowych. Poniżej
znajduje się omówienie części dokumentacji dotyczącej wy łącznie trasy rowerowej nr 103.
B. Przebieg zaprojektowanego odcinka trasy nr 103 w Katowicach – zbyt kręty w części południowej

3. 3
Część ogólna
Dokumentacja potwierdziła stanowisko Śląskiego Klubu Znakarzy Tras Turystycznych PTTK
wyrażone pisemnie przed przetargiem, że należy zrezygnować z dokumentacji fotograficznej,
koncentrując się na innych problemach remontowanych tras rowerowych.
Przebieg trasy. Z analizy tablicy informacyjnej wynika, że przebieg trasy nr 103 nie uległ zmianie,
chociaż wyprostowanie jej w lesie między przecięciem autostrady a Kokocińcem nie stanowi żadnego
problemu (patrz mapa B i zdj. 7).
Część szczegółowa dotycząca trasy rowerowej nr 103
Trasa rowerowa nr 103 zaczyna się przy ul. Złotej w Katowicach-Dębie, okrąża Park Śląski, po czym
biegnie na południe przez Os. Tysiąclecia i skrajem Os. Witosa, przecina autostradę i prowadzi lasem
na skraj Kokocińca. W Parku Śląskim trasa nr 103 łączy się z systemem tras lokalnych tego parku,
a pod Kokocińcem z trasami nr 2 i 122. W lesie trasa niezgodnie z koncepcją Śląskiej Sieci Tras
Rowerowych biegnie łukiem w kierunku Załęskiej Hałdy, prowadząc od Załęskiej Hałdy wraz z trasą
nr 122. Rysunki zamieszczone w projekcie BPiSK z niewiadomego powodu zostały sporządzone
w kierunku przeciwnym, od Kokocińca do Parku Śląskiego.
1. Skrzyżowanie tras rowerowych nr 103 i 115 w Parku Śląskim
Poprzedni audyt
W podsumowaniu poprzedniego audytu stwierdzono, że nie zapewniono ciągłości trasy
aż w 7 miejscach, co w zasadzie dyskredytuje ją jako trasę rowerowa. W międzyczasie zlikwidowany
został przejazd dla rowerzystów przez drogę dojazdową do autostrady, przy przystanku
tramwajowym został wydzielony pas ruchu dla rowerów umożliwiający przejazd, a na chodniku przy
ul. Wiśniowej został dopuszczony ruch rowerowy (oprócz odcinka pod wiaduktem kolejowym).

4. 4
2 i 3. Skrzyżowanie trasy rowerowej nr 103 z drogą dojazdową do autostrady.
U góry niedokończony nowo wybudowany przejazd dla rowerzystów.
U dołu po zamianie na przejście dla pieszych, po którym jazda rowerem jest zabroniona

5. 5
W dwóch miejscach trasa nr 103 obejmuje schody, które w drugim przypadku są bardzo
niebezpieczne zwłaszcza przy przenoszenia roweru, co w ogóle nie powinno mieć miejsca na nowej
trasie rowerowej. We wszystkich przypadkach istnieje możliwość wykonania podjazdów dla
rowerów. Najbardziej bulwersuje sytuacja pokazana na zdj. 6, gdzie zamiast nieskomplikowanego
podjazdu zostały wybudowane nowe schody (w budowie w trakcie audytu).
4, 5 i 6.
Uciążliwe
schody na trasie
rowerowej
nr 103 – przy
przekraczaniu
autostrady
(zdj. 4) i toru
kolejowego
na nasypie
(zdj. 5 i 6)

6. 6
W przypadku kładki nad DTŚ rozwiązanie nie powinno
obejmować zakazu jazdy rowerem, a jedynie obowiązek
udzielania pierwszeństwa pieszym. W przypadku
przystanku tramwajowego brak jest zaprojektowanej
drogi dla rowerów za wiatą przystankową. Istniejące
oznakowanie trasy rowerowej znakami kategorii R jest
zupełnie dyletanckie, ponieważ nie zadano sobie trudu
zaznajomienia się z instrukcją znakarską PTTK.
W trakcie poprzedniego audytu nie rozpatrywano
możliwości skrócenia trasy nr 103 – sprawdzono teraz,
że droga umożliwiająca jej skrócenie jest w bardzo
dobrym stanie (zdj. 7).
7. Droga leśna do Kokocińca
Uwagi do obecnego projektu modernizacji trasy nr 103
Na rys. 101.1. jeden z drogowskazów został umieszczony tyłem do tablicy informacyjnej.
Na rys. 101.5. uzasadnienie ma tylko znak R-3a umieszczony nad znakiem R-1b trasy nr 122 – drugi
znak R-3a nie ma uzasadnienia.
Na rys. 103.6. jeden z drogowskazów został umieszczony tyłem do ul. Upadowej.
Na rys. 103.9 projekt sankcjonuje istnienie niebezpiecznych i niewygodnych schodów, nie
proponując w tym miejscu żadnej modernizacji i nawet takiego oczywistego ułatwienia, jak
prowadnica ułatwiająca przeniesienie rowerów. Skrajnia wiaduktu autostradowego umożliwia
wykonanie pod nim rampy do widocznego na zdj. 4 i 8 spocznika w połowie wysokości istniejących
schodów. Wykonanie drugiej rampy wymagające podcięcia istniejącej skarpy jest trudniejsze, ale
możliwe pod względem technicznym.
C. Ciąg pieszo-rowerowy ze stromymi schodami przy autostradzie (zdj. 4 i 8)

7. 7
8 i 9. Dojazd do schodów przy przejeździe pod autostradą

8. 8
Na skrzyżowaniu z drogą
dojazdową do autostrady projekt
(rysunek u góry i zdj. 2)
pozostawia urągające zdrowemu
rozsądkowi przejście dla
pieszych (projektant zapomniał,
że rower jest pojazdem).
Należało oczekiwać, że
przywrócone zostanie
rozwiązanie pierwotne (rysunek
po lewej i zdj. 3)
lub uwzględniające zarówno
przejazd dla rowerzystów,
jak i przejście dla pieszych.
D i E. Skrzyżowanie trasy
rowerowej nr 103 z drogą
dojazdową do autostrady –
projekty nieprawidłowy obecny
i prawidłowy pierwotny
Na rys. 101.10. tablica
informacyjna i drogowskazy
zostały zlokalizowane w miejscu
trudnym do odnalezienia przez
rowerzystów.

9. 9
10 i 11. Miejsce na wybudowanie ramp dojazdowych do przejazdu przez tor kolejowy

10. 10
Na rys. 103.11 projekt sankcjonuje istnienie niebezpiecznych i niewygodnych schodów,
nie proponując w tym miejscu wykonania ramp umożliwiających przejazd rowerem. Wykonanie
jednej z ramp nie napotyka na żadne przeszkody techniczne, a wykonanie drugiej wymaga wykonania
serpentyny, ale jest możliwe. Prawdopodobnie tor kolejowy ulegnie całkowitej likwidacji, co
powinno ułatwić rozebranie nasypu i wykonanie o wiele krótszej i niższej rampy w tym miejscu.
F. Schody po obu stronach przejścia przez tor kolejowy zamiast ramp z przejazdem przez tor)
Na rys.103.14. jeden z drogowskazów został umieszczony tyłem do tablicy informacyjnej. Projekt
zakłada dopuszczenie ruchu rowerowego na chodniku pod wiaduktem kolejowym, co ułatwi
poruszanie się po trasie rowerowej przynajmniej wtedy, gdy nie ma w tym miejscu ruchu pieszego.
Znak R-1b został nieprzepisowo umieszczony pod znakiem A-7.
Na rys. 103.15. projekt pozostawia przejście dla pieszych, chociaż nie brakuje miejsca na wykonanie
w tym miejscu przejazdu dla rowerzystów (projektant po raz kolejny zapomniał, że rower jest
pojazdem). Dobrym rozwiązaniem jest dopuszczenie ruchu rowerowego na kładce nad Drogową
Trasą Średnicową.
Na rys. 103.16. brak jest przejazdu dla rowerzystów na dojeździe do posesji. Znak R-1b został
nieprzepisowo umieszczony pod znakiem A-7.

11. 11
12 i G. Chodnik pod wiaduktem kolejowym przy ul. Wiśniowej (rys. 103.14)

12. 12
U góry i u dołu po lewej:
13 i H. Skrzyżowanie ul. Gliwickiej
z ul. Wiśniową i ślepą drogą dojazdową
do posesji (rys. 103.15)
Po prawej:
I. Kładka na Drogową Trasą Średnicową
z projektowanym dopuszczeniem ruchu
rowerowego (rys. 103.15)

13. 13
J i K. Ul. Piastów, Wylot ciągu pieszo-rowerowego prowadzącego do Parku Śląskiego (rys. 103.17).
U góry obecny projekt sankcjonujący brak przejazdu dla rowerzystów i nakazujący likwidację
prawidłowo wykonanych drogowskazów.
U dołu poprzedni projekt zrealizowany w terenie przez Park Śląski,
z wyjątkiem przejazdu dla rowerzystów, nie zrealizowanego przez Urząd Miasta w Katowicach.

14. 14
Na rys. 103.17. projektant proponuje zlikwidować drogowskazy, które dotyczą odcinka trasy
oznakowanej przez Park Śląski, co jest niedopuszczalne. Należy w tym miejscu uzupełnić
oznakowanie o drogowskaz dotyczący katowickiego odcinka trasy nr 103. Przy okazji porównania
z poprzednim projektem trasy nr 103 okazało się, że Urząd Miasta w Katowicach do dziś nie
wykonał zaprojektowanego w tym miejscu przejazdu dla rowerzystów przez ul. Piastów. Brak znaku
C-13 uzasadniającego jazdę rowerem na ciągu pieszo-rowerowym w stronę Parku Śląskiego i
wykonane znaki P-23.
Na końcu katowickiego odcinka trasy projektant wykazał się zupełną ignorancją dla zasad
znakowania
tras rowerowych i bez sensu umieścił znaki R-1a, chociaż trasa biegnie stąd dalej przez park. Nowa
tablica informacyjna powinna zostać ustawiona obok tablicy istniejącej, a w miejsce drogowskazu
R-3/103.12 należy zaprojektować 2 drogowskazy, które powinny zastąpić 2 drogowskazy istniejące.
Brak uzasadnienia dla likwidacji znaku C-13 – jedynego uzasadnienia użytych znaków P-23, a także
przedłużenia linii P-1 i wykonania przejścia dla pieszych.
L. Koniec katowickiego odcinka trasy rowerowej nr 103 (rys.103.17),
m.in. błędne umieszczenie tu znaków P-1a

15. 15
Wnioski
1. Przebieg trasy rowerowej nr 103. W ramach koncepcji Śląskiej Sieci Tras Rowerowych
promowanej przez Śląski Klub Znakarzy Tras Turystycznych przy Oddziale Kolejowym PTTK
w Gliwicach trasa nr 103 stanowi połączenie Os. Tysiąclecia i Os. Witosa w Katowicach
z Parkiem Śląskim na północy i Panewnikami na południu, a więc powinna mieć bardzo
wysokie standardy techniczne, co wymaga szczególnie dobrze przemyślanych działań.
2. Urząd Miasta Katowice wykonał trasę nie nadającą się w kilku miejscach do jazdy rowerem
– na trasie występują wysokie i niebezpieczne schody o łącznej wysokości ok. 14 m w pionie
oraz w dwóch miejscach przejścia dla pieszych.
3. W lesie pomiędzy skrzyżowaniem z autostradą a Kokocińcem, niezgodnie z koncepcją Śląskiej
Sieci Tras Rowerowych trasa biegnie łukiem w kierunku Załęskiej Hałdy, prowadząc soiry
odcinek wraz z trasą nr 122. Sprawdzono, że droga umożliwiająca jej skrócenie jest w bardzo
dobrym stanie i brak jest uzasadnienia okrężnego prowadzenia trasy nr 103.
4. Usuwanie przeszkód. Zgodnie z warunkami przetargu dotyczącego projektu remontu tras
rowerowych, projektant był zobowiązany do zaproponowania sposobu usunięcia występujących
na nich przeszkód, jednak nie zrobił tego, chociaż w większości miejsc jest możliwość, aby te
sprawy uporządkować juz teraz.
5. Schody i przejścia dla pieszych powinny zostać zastąpione rampami i przejazdami
dla rowerzystów, których budowa jest możliwa, ale niestety obecnie nie przewiduje się ich
wykonania.
6. Ciągi pieszo-rowerowe. Pozytywną stroną projektu jest dopuszczenie ruchu rowerowego
na chodnikach, co umożliwia ominięcie przez rowerzystów tych odcinków jezdni ulic,
na których jest duży ruch samochodowy.
7. Przejazdy dla rowerzystów. Na większości skrzyżowań znajdują się przejazdy
dla rowerzystów, z wyjątkiem dwóch miejsc, w których zaniechano ich realizacji. Brakuje też
nie zrealizowanego przez Urząd Miasta Katowice przejazdu dla rowerzystów przez ul. Piastów.
8. Wybór i usytuowanie znaków. Spora część oznakowania została zaprojektowana prawidłowo,
ale zbyt często zdarzają się odmienne przypadki, świadczące o braku znajomości zasad
znakowania szlaków turystycznych.
9. Brak jest znaku C-13 uzasadniającego jazdę rowerem po ciągu pieszo-rowerowym
od ul. Piastów w stronę Parku Śląskiego. Brak jest uzasadnienia dla likwidacji znaku C-13 na
skraju Parku Śląskiego w drugą stronę – jedynego uzasadnienia użytych znaków P-23, a także
przedłużenia linii P-1 i wykonania przejścia dla pieszych.
10. Przy ul. Piastów projektant proponuje zlikwidować drogowskazy, które dotyczą odcinka trasy
oznakowanego przez Park Śląski, co jest niedopuszczalne, a w Parku Śląskimi nakazuje
umieszczenie znaków R-1a, chociaż trasa biegnie przecież dalej przez park.
11. Znaki R-1b w dwóch miejscach podwieszone zostały pod znaki drogowe A-7, pod którymi
przepisy nie dopuszczają takiej możliwości, chociaż jest miejsce na umieszczenie znaków R-1b
gdzie indziej.
12. Znaki niepotrzebne. Znaki R-3a powinno umieszczać się tam, skąd brak jest widoczności
znaku R-1 lub na rozwidleniach. Jeden ze znaków w projekcie nie spełnia tego warunku i jest
niepotrzebny.
13. Lokalizacja drogowskazów i tablic informacyjnych. Tam, gdzie stoją tablice informacyjne
drogowskazy powinny być umieszczane przy nich tak, aby były widoczne z każdego kierunku
dojazdu do miejsca ich ustawienia oraz dla każdego dalszego kierunku jazdy.
14. Nie należy wykonywać remontu trasy przed usunięciem wymienionych wyżej błędów,
a w szczególności zamiany schodów na rampy i przejść dla pieszych na przejazdy
dla rowerzystów.