Цахилгаан гүйдэл гэж юу вэ?




  Нэгж хугацаанд урсан өнгөрөх цэнэгийн хэмжээг
 гүйдлийн хүч гэнэ. Тэжээл үүсгэгчид хэрэглэгчийг
             залгахад гүйдэл гүйдэг.
Гүйдлийн хүчний их багыг тодорхойлохдоо Ампер /
       товчоор А / гэсэн нэгж хэрэглэдэг
    Гүйдлийн хүчийг Амперметр гэсэн багажаар
                    хэмждэг.
Цахилгаан цэнэг




     Цахилгаан цэнэгтэй биес харилцан
үйлчлэлцэнэ. Ижил цэнэгтэй бол түлхэлцэнэ,
  эсрэг цэнэгтэй бол таталцана. Цахилгаан
цэнэг алга болдоггүй, шинээр бий болохгүй.
   Үүнийг цэнэг хадгалагдах хууль гэнэ.
Цахилгаан цэнэгийг юу хөдөлгөөнд
          оруулдаг вэ?



 Цэнэгийг хөдөлгөж буй хүч нь хүчдэл,
 хүчдэлийг Вольт /товчоор В / нэгжээр
    илэрхийлдэг. Хэмжих багаж нь
             Вольтметр.
    Хэрэглэгч дээр хүчдэл унадаг.
Цахилгаан гүйдлийн хууль




Дамжуулагч дээр унах хүчдэл нь дамжуулагчаар гүйх
    гүйдлийн хүчийг дамжуулагчийн эсэргүүцлээр
            үржүүлсэнтэй тэнцүү байна.
                      U= I* R
Үүнийг хэлхээний хэсгийн Омын хууль гэж нэрлэдэг.
Хэрэглэгчийг хэлхээнд хэдэн янзаар
        холбож болох вэ?




 Зэрэгцээ ба цуваа гэсэн 2 янзаар
         холбодог байна.
Холболтуудын тухай:


Сүлд модны чимэглэлийн нэг гэрлийг унтраавал
                яах вэ? Яагаад
  Гэр ахуйн хэрэгслүүдийг цахилгаан хэлхээнд
              хэрхэн холбох вэ?
       Хэлхээнд цуваа ба зэрэгцээ холбосон
хэрэглэгчийн тооцооллыг томьёогоор илэрхийлж
                   болох уу?
Зэрэгцээ ба цуваа
холболтын онцлог
Зэрэгцээ ба цуваа холболт


    Цуваа холболт:              Зэрэгцээ холболт:
Цуваа холболттой эсэргүүцэл   Зэрэгцээ холболттой бага
 тус бүр дээрх гүйдлийн хүч    эсэргүүцэл дээр их гүйдэл
       ижилхэн байна.         гүйнэ. Их эсэргүүцэлтэй үед
                                   бага гүйдэл гүйнэ.
          I= const
                                I=I1+I2, I1=U/R1, I2=U/R2
    Цуваа холбогдсон
  эсэргүүцлүүдийн нийлбэр     Åðºíõèé ýñýðã¿¿öëèéí óðâóó
  эсэргүүцэл нь эсэргүүцэл
                               õýìæèãäýõ¿¿í íü ýñýðã¿¿öýë
   тус бүрийн нийлбэртэй
          тэнцүү.                   òóñ á¿ðèéí óðâóó
                               õýìæèãäýõ¿¿íèé íèéëáýðòýé
        R= R1+ R2
                                         òýíö¿¿.

                                    1/R= 1/R1+1/R2
Холболтын онцлог


       Цуваа                   Зэрэгцээ
    Öóâàà õîëáîãäñîí        Çýðýãöýý õîëáîãäñîí
 ýñýðã¿¿öë¿¿ä äýýð óíàõ      ýñýðã¿¿öë¿¿ä äýýð
     åðºíõèé õ¿÷äýë íü      èæèëõýí õ¿÷äýë óíàíà.
 ýñýðã¿¿öýë òóñ á¿ð äýýð         U= const
óíàõ õ¿÷äýëèéí íèéëáýðòýé
          òýíö¿¿.


  U=U1+U2, U1=I* R1,
         U2=I*R2
Бодлого


Хоёр ижил 3 ом эсэргүүцэлтэй дамжуулагчийг цуваа
  болон зэрэгцээ холбовол ерөнхий эсэргүүцэл нь
  ямар эсэргүүцэл нь ямар болох вэ?
20 ом ба 50 ом эсэргүүцлийг зэрэгцээ холбовол
  алинаар нь их гүйдэл гүйх вэ? 36В хүчдэлд
  холбосон бол ерөнхий гүйдлийн хүчийг ол
Хэлхээгээр гүйдлийн хүч хэрхэн салаалдаг талаар
  зураг дээр сумаар дүрслэж үзүүлнэ үү
Анхаарал тавьсанд баярлалаа.

цахилгаан.Ariunaa. 8r angi

  • 1.
    Цахилгаан гүйдэл гэжюу вэ? Нэгж хугацаанд урсан өнгөрөх цэнэгийн хэмжээг гүйдлийн хүч гэнэ. Тэжээл үүсгэгчид хэрэглэгчийг залгахад гүйдэл гүйдэг. Гүйдлийн хүчний их багыг тодорхойлохдоо Ампер / товчоор А / гэсэн нэгж хэрэглэдэг Гүйдлийн хүчийг Амперметр гэсэн багажаар хэмждэг.
  • 2.
    Цахилгаан цэнэг Цахилгаан цэнэгтэй биес харилцан үйлчлэлцэнэ. Ижил цэнэгтэй бол түлхэлцэнэ, эсрэг цэнэгтэй бол таталцана. Цахилгаан цэнэг алга болдоггүй, шинээр бий болохгүй. Үүнийг цэнэг хадгалагдах хууль гэнэ.
  • 3.
    Цахилгаан цэнэгийг юухөдөлгөөнд оруулдаг вэ? Цэнэгийг хөдөлгөж буй хүч нь хүчдэл, хүчдэлийг Вольт /товчоор В / нэгжээр илэрхийлдэг. Хэмжих багаж нь Вольтметр. Хэрэглэгч дээр хүчдэл унадаг.
  • 4.
    Цахилгаан гүйдлийн хууль Дамжуулагчдээр унах хүчдэл нь дамжуулагчаар гүйх гүйдлийн хүчийг дамжуулагчийн эсэргүүцлээр үржүүлсэнтэй тэнцүү байна. U= I* R Үүнийг хэлхээний хэсгийн Омын хууль гэж нэрлэдэг.
  • 5.
    Хэрэглэгчийг хэлхээнд хэдэнянзаар холбож болох вэ? Зэрэгцээ ба цуваа гэсэн 2 янзаар холбодог байна.
  • 6.
    Холболтуудын тухай: Сүлд моднычимэглэлийн нэг гэрлийг унтраавал яах вэ? Яагаад Гэр ахуйн хэрэгслүүдийг цахилгаан хэлхээнд хэрхэн холбох вэ? Хэлхээнд цуваа ба зэрэгцээ холбосон хэрэглэгчийн тооцооллыг томьёогоор илэрхийлж болох уу?
  • 7.
  • 8.
    Зэрэгцээ ба цуваахолболт Цуваа холболт: Зэрэгцээ холболт: Цуваа холболттой эсэргүүцэл Зэрэгцээ холболттой бага тус бүр дээрх гүйдлийн хүч эсэргүүцэл дээр их гүйдэл ижилхэн байна. гүйнэ. Их эсэргүүцэлтэй үед бага гүйдэл гүйнэ. I= const I=I1+I2, I1=U/R1, I2=U/R2 Цуваа холбогдсон эсэргүүцлүүдийн нийлбэр Åðºíõèé ýñýðã¿¿öëèéí óðâóó эсэргүүцэл нь эсэргүүцэл õýìæèãäýõ¿¿í íü ýñýðã¿¿öýë тус бүрийн нийлбэртэй тэнцүү. òóñ á¿ðèéí óðâóó õýìæèãäýõ¿¿íèé íèéëáýðòýé R= R1+ R2 òýíö¿¿. 1/R= 1/R1+1/R2
  • 9.
    Холболтын онцлог Цуваа Зэрэгцээ Öóâàà õîëáîãäñîí Çýðýãöýý õîëáîãäñîí ýñýðã¿¿öë¿¿ä äýýð óíàõ ýñýðã¿¿öë¿¿ä äýýð åðºíõèé õ¿÷äýë íü èæèëõýí õ¿÷äýë óíàíà. ýñýðã¿¿öýë òóñ á¿ð äýýð U= const óíàõ õ¿÷äýëèéí íèéëáýðòýé òýíö¿¿. U=U1+U2, U1=I* R1, U2=I*R2
  • 10.
    Бодлого Хоёр ижил 3ом эсэргүүцэлтэй дамжуулагчийг цуваа болон зэрэгцээ холбовол ерөнхий эсэргүүцэл нь ямар эсэргүүцэл нь ямар болох вэ? 20 ом ба 50 ом эсэргүүцлийг зэрэгцээ холбовол алинаар нь их гүйдэл гүйх вэ? 36В хүчдэлд холбосон бол ерөнхий гүйдлийн хүчийг ол Хэлхээгээр гүйдлийн хүч хэрхэн салаалдаг талаар зураг дээр сумаар дүрслэж үзүүлнэ үү
  • 11.