SlideShare a Scribd company logo
Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x·
Hång LÜnh
¸p dông bÊt ®¼ng thøc ®Ó g¶i ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng
tr×nh
I, Lý do chän ®Ò tµi.
1. C¬ së lý luËn:
Trong qu¸ tr×nh d¹y häc to¸n vµ båi dìng HSG to¸n ë trêng THCS. C¸c bµi
to¸n ph¬ng tr×nh vµ bÊt ph¬ng tr×nh rÊt ®a d¹ng phong phó. §ã lµ mét kho
tµng bÝ mËt mµ ai yªu to¸n còng thÝch t×m tßi vµ kh¸m ph¸, nhng nh÷ng vÊn
®Ò kh¸m ph¸ ®îc chØ lµ mét phÇn nhá tromg kho tµng tri thøc. Chóng ta lµ
nh÷ng ngêi yªu to¸n kh«ng thÓ kh«ng b¾t tay t×m hiÓu mét vÊn ®Ò g× ®ã
®Ó gãp phÇn vµo sù phong phó cña to¸n häc nãi chung vµ gi¶i ph¬ng tr×nh
vµ hÖ ph¬ng tr×nh nãi riªng. Trong ch¬ng tr×nh nµy t«i muèn tr×nh bµy mét
sè hiÓu biÕt cña m×nh vÒ “ ¸p dông bÊt ®¼ng thøc ®Ó g¶i ph¬ng tr×nh vµ
hÖ ph¬ng tr×nh”.
2. C¬ së thùc tiÔn:
Qua qu¸ tr×nh d¹y to¸n vµ båi dìng to¸n ë trêng THCS. C¸c bµi to¸n vÒ ph-
¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh biÕt ®îc b¾t ®Çu tõ líp 7, 8, 9 nhÊt lµ sau khi
häc sinh líp 8 häc xong h»ng ®¼ng thøc th× c¸c bµi to¸n vÒ gi¶i ph¬ng tr×nh
vµ hÖ ph¬ng tr×nh còng ®îc n©ng cao vÇ ph¸t triÓn. VÊn ®Ò ®Æt ra trong
qu¸ tr×nh båi dìng HSG c¸c líp 8, 9 th× viÖc t×m ra c¸ch gi¶i ph¬ng tr×nh vµ
hÖ ph¬ng tr×nh nh thÔ nµo ®Ó häc sinh nhanh chãng t×m ra ph¬ng ph¸p
gi¶i t¹o cho HS cã høng thó t×m hiÓu vÒ bµi to¸n gi¶i ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph-
¬ng tr×nh. ChÝnh v× vËy mµ mÊy n¨m t×m tßi, nghiªn cøu thÓ nghiÖm qua
d¹y båi dìng t«i d· t×m ra mét sè ph¬ng ph¸p c¬ b¶n ®Ó gióp HS t×m ra ph-
¬ng ph¸p gi¶i. Trong ®ã cã ph¬ng ph¸p dïng bÊt ®¼ng thøc ®Ó gi¶i ph¬ng
tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh.
II, Môc ®Ých vµ nhiÖm vô nghiªn cøu.
Môc ®Ých lµ ®Ó n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n phôc vô gi¶ng d¹y m«n
to¸n nãi chung vµ båi dìng HSG vÒ lÜnh vùc gi¶i ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng
tr×nh.
NhiÖm vô nghiªn cøu ®Ó t×m ra c¸c tÝnh chÊt ®Æc trng cña mét sè ph-
¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh ®Ó gi¶i nã b»ng ph¬ng ph¸p dïng bÊt ®¼ng
thøc nh»m ph¸t triÓn t duy to¸n häc tõ cô thÓ ®Õn tæng qu¸t vµ tõ tæng qu¸t
®Õn cô thÓ.
III, ph¹m vi nghiªn cøu
+ Ch¬ng tr×nh to¸n ë trêng THCS
+ §èi tîng HS ë khèi 8, 9.
IV, ph¬ng ph¸p nghiªn cøu.
+ §iÒu tra kh¶o s¸t thùc tÕ ®Ó n¾m ®îc chÊt lîng gi¶ng d¹y m«n to¸n ë
trêng THCS nhÊt lµ trong lÜnh vùc gi¶i ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh vµ
båi dìng HSG.
Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 1
Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x·
Hång LÜnh
+ §iÒu tra sù ph¸t triÓn t duy to¸n qua qu¸ tr×nh häc to¸n cña mét sè HS
kh¸ giái vÒ m«n to¸n.
+ §äc vµ nghiªn cøu kÜ SGK vµ c¸c tµi liÖu tham kh¶o vÒ m«n to¸n.
+ Thùc hµnh thÓ nghiÖm qua HS kh¸ giái.
V, §iÒu tra thùc tÕ.
T×nh h×nh c¸c n¨m qua vÒ viÖc HS t×m ra c¸ch gi¶i ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph-
¬ng tr×nh:
N¨m häc Khèi Sè HS kh¸
giái
Sè HS lµm ®îc nhanh chãng
dùa vµo tÝnh chÊt ®Æc trng
cña ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph-
¬ng tr×nh
2003 – 2004 8 30 15
9 30 20
2004 – 2005 8 33 20
9 33 25
2005 – 2006 8 35 22
9 35 27
2006 – 2007 8 38 25
9 38 30
VI. néi dung
A, C¸c kiÕn thøc c¬ b¶n:
1, Cho A lµ biÓu thøc chøa Èn th×:
+ A2
≥ 0 víi mäi gi¸ trÞ cña biÕn
+ 0A ≥ víi mäi gi¸ trÞ cña biÕn ®Ó A ≥ 0
+ A cã nghÜa khi chØ khi A ≥ 0
+ 0A ≥ víi mäi giÝa trÞ cña biÕn.
2, BÊt ®¼ng thøc C«si cho a1, a2, a3, …… an > 0 th×
1 2 3
1 2 3
....
. . ...
n
n
n
a a a a
a a a a
n
+ + + +
≥
DÊu “=” x¶y ra khi chØ khi a1 = a2 = a3 = … an
3, BÊt ®¼ng thøc Bunhiac«pxki:
Cho hai bé sè bÊt k×: a1, a2, …, an
b1, b2, …., bn
Ta cã: ( a1b1 + a2b2 + … + anbn)2
≤ ( a1
2
+ a2
2
+ … + an
2
)( b1
2
+ b2
2
+ … + bn
2
)
DÊu “=” x¶y ra khi chØ khi:
1 2
1 2
... n
n
aa a
b b b
= = =
B, ¸p dông c¸c biÓu thøc d¬ng gi¶i ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh:
Bµi 1: Gi¶i ph¬ng tr×nh:
2 2 2
3 6 12 5 10 9 3 4 2x x x x x x+ + + + + = − − (*)
Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 2
Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x·
Hång LÜnh
Gi¶i:
Ta cã: 3x2
+ 6x + 12 = 3x2
+ 6x + 3 + 9 = 3(x +1)2
+ 9 ≥ 9 víi mäi x.
5x2
+ 10x + 9 = 5x2
+ 10x + 5 + 4 = 5(x + 1)2
+ 4 ≥ 4 víi mäi x.
⇒ 2 2
3 6 12 5 10 9 4 9 5x x x x+ + + + + ≥ + = (1)
Mµ 3 - 4x - 2x2
= 5 - 4x- 2x2
- 2 = 5 - 2(x2
+ 2x + 1)
= 5 - 2(x+1)2
≤ 5 víi mäi x (2)
Tõ (1) vµ (2) suy ra ph¬ng tr×nh cã nghiÖm ⇔ x = -1
Thö x = -1 ⇒ lµ nghiÖm cña (*)
Bµi 2: Gi¶i ph¬ng tr×nh:
( ) ( ) ( )
2 2 2
1
2 3 5 ( 7)
2
2 1 3 1 5 1 0
3
4
6
x y z x y z
x y z
x
y
z
− + − + − = + + −
⇔ − − + − − + − − =
=

⇔ =
 =
Bµi 3: Gi¶i ph¬ng tr×nh:
3
1 2 1
2
xy
x y y x− + − = §K
1
1
y
x
≥

≥
⇔ 2 1 4 1 3x y y x xy− + − =
(1)
Do ( )
2
1 1 1 0x x y≥ ⇒ − − ≥ dÊu “=” x¶y ra khi y = 2
( )
2
1 2 1 1 0y y x≥ ⇒ − − ≥ dÊu “=” x¶y ra khi x = 2
VËy nghiÖm cña ph¬ng tr×nh (1) lµ: x = 2
y = 2
Bµi 4:
( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( )
2 2
2 2 2 2
2 2 2 2
2 10 13 26 24 8 4 1
4 4 6 9 4 4 25 20 4 4 1
2 3 2 5 2 4 1
x x x x x
x x x x x x x x x
x x x x x
− + + − + = +
⇔ − + + − + + − + + − + = +
⇔ − + − + − + − = +
Ta cã:
( ) ( )
( ) ( )
2 2
2 2
2 3 3 3
2 5 2 5 2 5 2
5 2 3 4 1
x x x x
x x x x
VT x x x
− + − ≥ − ≥ −
− + − ≥ − ≥ −
⇒ ≥ − + − = +
DÊu “=” x¶y ra
Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 3
( ) ( )
( ) ( )
2 2
2 1 2 4 1 0
2 1 2 2 1 0
1 1 2 1 1 0
xy x y xy y x
x y y y x x
x y y x
⇔ − − + − − =
⇔ − − + − − =
⇔ − − + − − =
Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x·
Hång LÜnh
DÊu “=” x¶y ra
DÊu “=” x¶y ra
3 0
5 0 2
2 0
x
x x
x
− ≥

⇔ − ≥ ⇔ =
 − =
VËy S = { }2
Bµi 5:
a, Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh:
1 1 4
3
x y
x y xy
 + + + =

+ − =
§K:
0
1 0, 1 0
xy
x y
≥

+ ≥ + ≥
mµ
0
3 0
0
x
x y xy
y
>
+ = + > ⇒ 
>
( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( )
2 2 2
2 2 4 1 4 1 16 6 0
2 1 4 1 4 1 4 1 4 0
1 2 1 2 0
1 2 3
1 2
x y xy x y
x y xy x x y y
x y x y
x y
x x y
y
+ − − + − + + − =
+ − + + − + + + + − + + =
− + + − + + − =
 =

⇔ + = ⇔ = =

+ =
b, Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh:
2
2
1 2
1 2 1 4
z xy
x yz xy
 + =

− = −
§K:
4 1
0
xy
xy
≤

≥
1 1
4 2
xy xy⇒ ≤ ⇒ ≤
⇒ 2 1xy ≤ “=” xÈy ra ⇔ xy =
1
4
2
1 1z + ≥ “=” xÈy ra⇔ z = 0
z = 0 ⇒
1
1
4
x
y
z o
=


=

=
hoÆc
1
1
4
0
x
y
z
= −


= −

=
Bµi 6: Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh:
2 2
2
3
1 0
x xy y
z yz
 − + =

+ + =
Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 4
Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x·
Hång LÜnh
2 22
2 2
2 2 2 2
2
3 3 13
2 44
1 1
4 4 2 4
y yy xx xy y
y y y yz xy z
    − = −  ÷− + = −  ÷     
⇔ ⇔ 
  + + = − + = − ÷   
2
2
2
1 0
4 1 2
4
1 0
4
y
y
y
y

− ≥
⇒ ⇒ = ⇒ = ±
 − ≥

( ) ( ){ }1;2; 1 ; 1; 2;1S⇒ = − − −
Bµi 7: Gi¶i ph¬ng tr×nh:
2 2
4 2 2 8 5 2 3x x x x− + − + − + − = +
( ) ( )2 2
2 4 4 3 2 8 8 2 3x x x x⇔ − − + + − − − = +
( ) ( )
2 2
2 2 3 2 2 2 3x x⇔ − − ± − − = +
( )
( )
2
2
2 2 2 " " 2
3 2 2 3 " " 2
x x
x x
 − − ≤ = ⇔ =
⇒ 
 − − ≤ = ⇔ =
( ) ( )
{ }
2 2
2 2 3 2 2 2 3
2
2
x x
x
S
⇒ − − + − − = +
⇔ =
⇒ =
Bµi 8: Gi¶i ph¬ng tr×nh:
a, 1 5 1 3 2 § K : 1x x x x− − − = − ≥
5 1 5 1
1 5 1
x x x x
x x
⇒ < ⇒ − < −
⇒ − < −
1 5 1 0x x⇒ − − − <
Mµ 3 2 0x − > ⇒ pt cã { }S = ⊗
b, Gi¶i:
3 2 2
2 :
33 2
x x
DK x
xx
−
+ = ≥
−
3 2
2
3 2
x x
xx
−
⇒ + ≥
−
DÊu “=’
3 2
3 2
x x
xx
−
⇔ =
−
2 2 1
3 2 3 2 0
2
x
x x x x
x
=
⇔ = − ⇔ − + = ⇒  =
{ }1;2S⇒ =
Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 5
Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x·
Hång LÜnh
Bµi 9: Gi¶i
1 2 1 : 1x x DK x− = + + ≥
1 1
2 1 1
x x
x x
⇒ + > −
⇒ + + > −
{ }S⇒ = ⊗
Bµi 10: Gi¶i :
2
1 1 1
2
2 1
4
x y z
xy z

+ + =


 − =

(1)
Tõ (1)
2 2
2 2 2
1 1 1 1 1 2 1 4
2 4
x y z x y xy z z
   
⇒ + = − ⇒ + + = + − ÷  ÷
  
2 2
1 1 4
0
x y z
⇒ + + =
2 2
2 2
22
1 1 1 1
4 2 0
1 4 1 4
4 4 0
1 1
2 2 0
1 1
2 2
x y y x
x x y y
x y
x y z
 
⇒ + + − − = ÷
 
  
⇔ − + + − + = ÷ ÷
   
  
⇔ − + − = ÷ ÷
   
⇒ = = ⇒ =
2, ¸p dông B§T C« si:
Bµi 1:
2 2 2
2
2 2
1 1 2
1 7
1 1
2 4
x x x x x x
x x x x x
+ − + − + + = − +
 
⇔ + − + − + + = − + ÷
 
Ta cã §K:
2
2
1 0
1 0
x x
x x
 + − ≥

− + + ≥
Khi ®ã ¸p dông:
1
" " 1
2
a
a khi a
+
≤ = =
ta cã:
2 2
2 2 1 1
1 1
2 2
x x x x
x x x x
+ − − + +
+ − + − + + ≤ +
2 2
1 1 1x x x x x⇒ + − + − + + ≤ +
MÆt kh¸c:
( )
( ) ( )
2 2
2
2 1 2 1
1 1 1
x x x x x
x x x
− + = + + − +
= + + − ≥ +
Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 6
Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x·
Hång LÜnh
VËy
( )
2 2 2
2
2
2
1 1 2 1
1 1
1 1 1
1 1
x x x x x x x
x x
x x x
x
+ − + − + + = − + = +
 + − =

⇔ − + + = ⇔ =

− =
VËy x=1 lµ nghiÖm
Bµi 2:
2
3 2
2
2
1 2 1
2 2
1 ( 1)(2 1)
2 2
x x
x x x
x x
x x x
+ + = − + +
⇔ + + = − + +
(1)
Ta cã x2
- x + 1 > 0 víi mäi x suy ra §K
1
2
x
−
≥
¸p dông C«si cho 2 sè x2
– x + 1 > 0
2x + 1 > 0
Ta cã:
2 2
2 1 2 1
( 1)(2 1) 1
2 2 2
x x x x x
x x x
− + + +
− + + ≤ = + +
VËy dÊu “=” x¶y ra ⇔ x2
– x + 1 = 2x +1
⇔ x2
– 3x = 0 ⇔ x = 0 TM
hoÆc x = 3 TM
VËy S = { }0;3
Bµi 3: Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh:
1 2 3
12
2 3 3
x y z
x y z

+ + =

 + + =
(1)
Víi x, y, z > 0
Tõ (1) ta cã:
1 2 3
6
4 4 4
x y z
x y z
+ + + + + =
V× x, y, z > 0 ta ¸p dông B§T C«si cho 2 sè
(1)
1
1
4
x
x
+ ≥ dÊu “=” x¶y ra khi
1
2
x =
(2)
2 1
2 2 2
4 4
y y
x y
 
+ = + ≥ ÷
 
dÊu “=” x¶y ra khi
1
2
y =
(3)
3 1
3 3 3
4 4
z z
z z
 
+ = + ≥ ÷
 
dÊu “=” x¶y ra khi
1
2
z =
Tõ (1), (2) vµ (3) ta cã:
1 2 3
2 3 1 2 3 6
4 4 4
x y z
x y z
+ + + + + ≥ + + =
dÊu “=” x¶y ra khi
1
2
x y z= = = TM
vËy nghiÖm cña hÖ ph¬ng tr×nh lµ: S =
1 1 1
, ,
2 2 2
  
  ÷
  
Bµi 4: Gi¶i ph¬ng tr×nh: 2007 x2008
– 2008 x2007
+ 1 = 0
Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 7
Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x·
Hång LÜnh
⇔ 1 + 2007 x2008
= 2008 x2007 ⇒ x > 0
¸p dông B§T C«si cho 2008 sè d¬ng
1; x2008
; x2008
; x2008
…; x2008
( 2007 sè x2008
)
Ta cã: x2008
+ x2008
+ … + 1 ≥ 2008
2008
2008 2007
1.( )x = 2008. x2007
dÊu “=” x¶y ra khi chØ khi 1 = x2008 ⇔ x = 1 v× x > 0
VËy ph¬ng tr×nh cã nghiÖm x = 1
Bµi 5: Gi¶i ph¬ng tr×nh: x3
– x2
– 8x + 40 = 8
4
4 4x +
§K 4x + 4 ≥ 0 ⇒ x ≥ -1
Víi § K x ≥ -1 ta ¸p dông B§T C«si cho bèn sè: 4; 4; 4; x+1 ta cã:
4 + 4 + 4 + x + 1 ≥ 4
4
4.4.4.( 1)x + = 8
4
4( 1)x +
⇒ 13 + x ≥ 8
4
4( 1)x + ⇔ 13 + x ≥ x3
– 3 x2
– 8x + 40
⇔ x3
– 3 x2
– 9 x + 27 ≤ 0 ⇔ ( x – 3 )2
( x + 3 ) ≤ 0
Do x ≥ - 1 ⇒ x + 3 > 0 ⇒ ( x – 3 )2
≤ 0 ⇒ x = 3 TM
VËy x = 3 lµ nghiÖm cña ph¬ng tr×nh
Bµi 6: Gi¶i ph¬ng tr×nh: 2
7 5 12 38x x x x− + − = − + (1)
§ K 5 ≤ x ≤ 7
Khi ®ã ¸p dông B§T ¸p dông B§T C«si cho hai sè
7 – x vµ 1 ta cã:
7 1
7
2
x
x
− +
− ≤
x – 5 vµ 1 ta cã:
5 1
5
2
x
x
− +
− ≤
⇒
7 1 5 1
7 5 2
2 2
x x
x x
− + − +
− + − ≤ + =
dÊu “=” x¶y ra khi chØ khi 7 – x = 1
x – 5 = 1 ⇒ x = 6
Ta l¹i cã: x2
– 12x + 38 = ( x – 6 )2
+ 2 ≥ 2 dÊu “=” x¶y ra khi chØ khi x = 6
VËy S = { }6
Bµi tËp t¬ng tù:
Bµi 1: Gi¶i ph¬ng tr×nh: 2 2 2
1 1 2x x x x x x+ − + − + + = − +
Bµi 2: Gi¶i ph¬ng tr×nh: 2
2 3 5 2 3 12 14x x x x− + − = − +
3, bÊt ®¼ng thøc Bunhiacèpxki
Bµi 1: Gi¶i ph¬ng tr×nh:
( )
2
2
2 3 5 2 3 12 14
2 3 5 2 3 2 2
x x x x
x x x
− + − = − +
⇔ − + − = − +
§K:
2 3 0
1,5 2,5
5 2 0
x
x
x
− ≥
⇔ ≤ ≤
− ≥
¸p dông Bu nhi a cèp xki cho (1:1) vµ ( 2 3x − : 5 2x− )
Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 8
Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x·
Hång LÜnh
( ) ( ) ( ) ( )
2 2 2
2 2
2 3 5 2 1 1 2 3 5 2 2.2 4x x x x − + − ≤ + − + − ≤ =
  
2 3 5 2 2 2 3 5 2 0x x Do x x− + − ≤ − + − >
DÊu “=” x¶y ra 2 3 5 2 2x x x⇔ − = − ⇔ =
( )
2
3 2 2 2x − + ≥ dÊu”=” xÈy ra ⇔ x = 2
VËy pt cã nghiÖm duy nhÊt x = 2
Bµi 2: Gi¶i ph¬ng tr×nh
a, ( )
6
2 5 2 1
2
A x x= − + − =
§K:
5
2
2
x≤ ≤
Ta cã : ( ) ( )
2 2
2
2 2 25 5 1
2.1 . 2 2 1 2 . 3
2 2 2
A x x x x
    
 ÷= − + − ≤ − + − + = ÷  ÷ ÷  ÷ ÷    
6
0
2
A A≥ ⇒ ≤
⇒ ( )1 xÈy ra ⇔
5 13
2. 2
2 6
x x x− = − ⇒ = (TM§K)
13
6
S
 
=  
 
b, 2 1 3 5 2 13 :1 5x x DK x− + − = ≤ ≤
( ) ( )( )
2
2 2
2 1 3 5 2 3 1 5 13.4x x x x− + − ≤ + − + − =
2 1 3 5 2 13x x− + − ≤
PT x¶y ra 3 1 2 5x x⇔ − = −
29
13
x TM⇒ =
29
13
S
 
⇒ =  
 
c,
( ) ( )
2
2 2
4 5 2 2 3
2 3 1 1 0
x x x
x x
+ + = +
⇔ + − + + =
1x⇔ = −
Bµi 3: Gi¶i ph¬ng tr×nh : 2
2 10 12 40 :2 10x x x x DK x− + − = − + ≤ ≤
( )
22
12 10 6 4 4x x x− + = − + ≥
DÊu “=” x¶y ra khi x = 6
Ta cã ( ) ( ) ( )
2
2 2
2 10 2 10 1 1 16x x x x− + − ≤ − + − + =
2 10 4 : 2 10 0x x Do x x− + − ≤ − + − >
D©u “=” xÈy ra x = 6 (TM)
⇒ { }6S =
Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 9
Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x·
Hång LÜnh
Bµi 4: Gi¶i ph¬ng tr×nh : 2
1 3 2( 3) 2 2x x x x− + + = − + − (1)
¸p dông B§T Bunhiac«pxki cho 1x − ; x – 3 vµ 1 ; 1 ta cã:
( ) ( ) ( ) ( )
( )
2 22 2
2
1 3 1 1 1 3
1 3 2( 1) 2( 3)
x x x x
x x x x
 − + − ≤ + − + −
 
− + − ≤ − + −
(2)
(1) vµ (2) x¶y ra khi chØ khi: 1 3x x− = −
⇔ x2
– 6x + 9 = x – 1
⇔ x2
– 7x + 10 = 0 ⇔ x = 2
hoÆc x = 5
x = 2 kh«ng tho¶ m·n; x = 5 tho¶ m·n
vËy { }5S =
Bµi 5: Gi¶i ph¬ng tr×nh :
4
2 4 4 3
2 1x x x x− − = −
4
2 4 3
2 1 ( 1)x x x x⇔ − − = −
§ K : x4
≤ 2
4
2 4 4
( 2 1 1x x x− − = + ( x ≠ 0 )
4
4 2
2
1
2 x x x
x
⇔ − + = +
Ta cã:
2
2
1
2x
x
+ ≥ dÊu “=” x¶y ra
2
2
1
x
x
⇔ = 2
1x⇔ = (1)
MÆt kh¸c: ( )( )
24
4 2 2 4 2
2 1 1 2x x x − ≤ + − + ÷
 
⇔
( ) ( ) ( )
4 2
4 4 4 2 4 4
4 4
2
2 4 2 4.2 2 16
2 16 2
x x x x x x
x x
− + ≤ − + ≤ − + =
⇒ − + ≤ =
(2)
DÊu “=” x¶y ra khi chØ khi x = 1
Tõ (1) vµ (2) suy ra ph¬ng tr×nh cã nghiÖm cña nã lµ 1 TM
VËy S = { }1
Bµi tËp t¬ng tù:
Bµi tËp 1: Gi¶i ph¬ng tr×nh:
26 3
3 2
1
x
x x
x x
−
= + −
− −
Bµi tËp 2:
Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh:
2
2 2
6 3 1
1
x xy x y
x y
 − + = −

+ =
C. Tæng kÕt :
Trªn ®©y lµ mét sè suy nghÜ cña b¶n th©n vÒ c¸c bµi to¸n gi¶i ph¬ng tr×nh
vµ hÖ ph¬ng tr×nh mµ trong qu¸ tr×nh d¹y häc t«I ®· rót ra ®îc vµ m¹nh d¹n
®a ra trao ®æi cïng b¹n bÒ ®ång nghiÖp, cïng c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o ®Ó ®i
®Õn môc ®Ých chung lµ n©ng cao chÊt lîng d¹y häc. Vµ bíc ®Çu ®· gÆt h¸i
®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng tr©n träng. Cô thÓ lµ häc sinh tiÕp thu vµ lÜnh héi
tri thøc mét c¸ch linh ho¹t, chñ ®éng vµ s¸ng t¹o h¬n .
Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 10
Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x·
Hång LÜnh
C¸c bµi to¸n ®a ra lµm vÝ dô cã thÓ cha l«gic, phï hîp; khai th¸c cha
triÖt ®Ó, ch¾c ch¾n cßn cã nhiÒu lêi gi¶i hay vµ hÊp dÉn h¬n. VÊn ®Ò t«i
t«i biÕt ®îc qua bµi viÕt nµy chØ lµ nh÷ng kinh nghiÖm nhá trong qu¸ tr×nh
d¹y häc.
MÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng, song nh÷ng kinh nghiÖm Ýt ái cña b¶n
th©n, ch¾c ch¾n trong qu¸ tr×nh viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt vµ
h¹n chÕ.
kÝnh mong ®îc quý thÇy c« gi¸o vµ b¹n ®äc gãp ý söa ch÷a ®Ó ®Ò tµi ngµy
cµng thiÕt hùc vµ bæ Ých h¬n.
D. kiÕn nghÞ:
* §èi víi gi¸o viªn:
+ CÇn cã nh÷ng tµi liÖ phong phó vÒ bµi to¸n ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng
tr×nh.
+ §îc nghª b¸o c¸o c¸c chuyªn ®Ò cña bµi to¸n ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng
tr×nh.
+ D¹ng to¸n nµy cÇn ®îc nghiªn cøu vµ më réng.
* §èi víi häc sinh:
+ CÇn tham gia ®Çy ®ñ c¸c chuyªn ®Ò vÒ d¹ng to¸n ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph-
¬ng tr×nh.
+ Tæ choc cho HS ®¨ng kÝ häc tù chän chuyªn ®Ò ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph-
¬ng tr×nh.
+ Cã c¸c tµi liÖu liªn quan ®Õn bµi to¸n ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh.
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Hµ TÜnh, th¸ng 4 n¨m 2008
Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 11

More Related Content

What's hot

Toan pt.de030.2012
Toan pt.de030.2012Toan pt.de030.2012
Toan pt.de030.2012BẢO Hí
 
24808166 bdt-cauchy-va-bdt-bunhia
24808166 bdt-cauchy-va-bdt-bunhia24808166 bdt-cauchy-va-bdt-bunhia
24808166 bdt-cauchy-va-bdt-bunhiaThu Nguyễn
 
Cac dang bai tap tich phan
Cac dang bai tap tich phanCac dang bai tap tich phan
Cac dang bai tap tich phan
fatnew
 
Giai pt chua dau gia tri tuyet doi o thcs
Giai pt chua dau gia tri tuyet doi o thcsGiai pt chua dau gia tri tuyet doi o thcs
Giai pt chua dau gia tri tuyet doi o thcs
Cảnh
 
200 Bài Tập Tích Phân Hay Và Khó
200 Bài Tập Tích Phân Hay Và Khó200 Bài Tập Tích Phân Hay Và Khó
200 Bài Tập Tích Phân Hay Và KhóAnh Thư
 
Giao an day them toan 7
Giao an day them toan 7Giao an day them toan 7
Giao an day them toan 7
khangnd82
 
Bat dang thuc boxmath
Bat dang thuc boxmathBat dang thuc boxmath
Bat dang thuc boxmath
Vui Lên Bạn Nhé
 
Toan pt.de073.2010
Toan pt.de073.2010Toan pt.de073.2010
Toan pt.de073.2010
BẢO Hí
 
01 mo dau ve so phuc p2
01 mo dau ve so phuc p201 mo dau ve so phuc p2
01 mo dau ve so phuc p2Huynh ICT
 
Bai 4 bai toan va thuat toan main
Bai 4 bai toan va thuat toan mainBai 4 bai toan va thuat toan main
Bai 4 bai toan va thuat toan mainBi Lien
 

What's hot (16)

Toan pt.de030.2012
Toan pt.de030.2012Toan pt.de030.2012
Toan pt.de030.2012
 
24808166 bdt-cauchy-va-bdt-bunhia
24808166 bdt-cauchy-va-bdt-bunhia24808166 bdt-cauchy-va-bdt-bunhia
24808166 bdt-cauchy-va-bdt-bunhia
 
Cac dang bai tap tich phan
Cac dang bai tap tich phanCac dang bai tap tich phan
Cac dang bai tap tich phan
 
đạI số tổ hợp chương 4
đạI số tổ hợp chương 4đạI số tổ hợp chương 4
đạI số tổ hợp chương 4
 
Giai pt chua dau gia tri tuyet doi o thcs
Giai pt chua dau gia tri tuyet doi o thcsGiai pt chua dau gia tri tuyet doi o thcs
Giai pt chua dau gia tri tuyet doi o thcs
 
đạI số tổ hợp chương 2
đạI số tổ hợp chương 2đạI số tổ hợp chương 2
đạI số tổ hợp chương 2
 
200 Bài Tập Tích Phân Hay Và Khó
200 Bài Tập Tích Phân Hay Và Khó200 Bài Tập Tích Phân Hay Và Khó
200 Bài Tập Tích Phân Hay Và Khó
 
đạI số tổ hợp chương 3
đạI số tổ hợp chương 3đạI số tổ hợp chương 3
đạI số tổ hợp chương 3
 
Toiuu Tk
Toiuu TkToiuu Tk
Toiuu Tk
 
Giao an day them toan 7
Giao an day them toan 7Giao an day them toan 7
Giao an day them toan 7
 
Sáng kiến kinh ngiệm 2009
Sáng kiến kinh ngiệm 2009Sáng kiến kinh ngiệm 2009
Sáng kiến kinh ngiệm 2009
 
Chuyên đề toán số phức
Chuyên đề toán số phứcChuyên đề toán số phức
Chuyên đề toán số phức
 
Bat dang thuc boxmath
Bat dang thuc boxmathBat dang thuc boxmath
Bat dang thuc boxmath
 
Toan pt.de073.2010
Toan pt.de073.2010Toan pt.de073.2010
Toan pt.de073.2010
 
01 mo dau ve so phuc p2
01 mo dau ve so phuc p201 mo dau ve so phuc p2
01 mo dau ve so phuc p2
 
Bai 4 bai toan va thuat toan main
Bai 4 bai toan va thuat toan mainBai 4 bai toan va thuat toan main
Bai 4 bai toan va thuat toan main
 

Viewers also liked

Как выбрать автоматизацию для ресторана
Как выбрать автоматизацию для ресторанаКак выбрать автоматизацию для ресторана
Как выбрать автоматизацию для ресторана
leopold1984
 
HSRPP presentation Simon Butterworth
HSRPP presentation Simon Butterworth HSRPP presentation Simon Butterworth
HSRPP presentation Simon Butterworth Simon Butterworth
 
Strengthening Disaster Risk Governance-Full-Report
Strengthening Disaster Risk Governance-Full-ReportStrengthening Disaster Risk Governance-Full-Report
Strengthening Disaster Risk Governance-Full-ReportManuel Pastor Elizalde
 
Presentation1 131222045510-phpapp02
Presentation1 131222045510-phpapp02Presentation1 131222045510-phpapp02
Presentation1 131222045510-phpapp02Noshoo
 
NDPC April 2015 newsletter
NDPC April 2015 newsletterNDPC April 2015 newsletter
NDPC April 2015 newsletterKristi Bybee, BS
 
UPDATED CV Haitham Elbehiry_New
UPDATED CV Haitham Elbehiry_NewUPDATED CV Haitham Elbehiry_New
UPDATED CV Haitham Elbehiry_NewHaitham AL-Behairy
 
Resume-Bharath Kumar.G
Resume-Bharath Kumar.GResume-Bharath Kumar.G
Resume-Bharath Kumar.Gbharath raj
 
Refugee Children's Health Forum March 2015 Resource
Refugee Children's Health Forum March 2015 ResourceRefugee Children's Health Forum March 2015 Resource
Refugee Children's Health Forum March 2015 ResourceCallie Miratana
 
Talent Connect 2016 Presentation: Developing & Retaining of Millennial Talent
Talent Connect 2016 Presentation: Developing & Retaining of Millennial TalentTalent Connect 2016 Presentation: Developing & Retaining of Millennial Talent
Talent Connect 2016 Presentation: Developing & Retaining of Millennial Talent
Raymond Steward
 
CSU_Independent_Evaluation_of_NCHP_Report_2015
CSU_Independent_Evaluation_of_NCHP_Report_2015CSU_Independent_Evaluation_of_NCHP_Report_2015
CSU_Independent_Evaluation_of_NCHP_Report_2015Callie Miratana
 
Impact Lighting Presentation
Impact Lighting PresentationImpact Lighting Presentation
Impact Lighting PresentationVanessa Trevino
 
Cuento multimedial eliana
Cuento multimedial  elianaCuento multimedial  eliana
Cuento multimedial eliana
Cecilia Díaz
 
Follow before a drupal security release by shamit khemka
Follow before a drupal security release by shamit khemkaFollow before a drupal security release by shamit khemka
Follow before a drupal security release by shamit khemka
SynapseIndia
 
Rassegna Stampa Ambiente & Energia
Rassegna Stampa Ambiente & EnergiaRassegna Stampa Ambiente & Energia
Rassegna Stampa Ambiente & Energia
Emilio Petraro
 

Viewers also liked (20)

Как выбрать автоматизацию для ресторана
Как выбрать автоматизацию для ресторанаКак выбрать автоматизацию для ресторана
Как выбрать автоматизацию для ресторана
 
HSRPP presentation Simon Butterworth
HSRPP presentation Simon Butterworth HSRPP presentation Simon Butterworth
HSRPP presentation Simon Butterworth
 
Testing
TestingTesting
Testing
 
44-47
44-4744-47
44-47
 
Strengthening Disaster Risk Governance-Full-Report
Strengthening Disaster Risk Governance-Full-ReportStrengthening Disaster Risk Governance-Full-Report
Strengthening Disaster Risk Governance-Full-Report
 
NEW CV
NEW CVNEW CV
NEW CV
 
NEXUS
NEXUSNEXUS
NEXUS
 
Testing
TestingTesting
Testing
 
Presentation1 131222045510-phpapp02
Presentation1 131222045510-phpapp02Presentation1 131222045510-phpapp02
Presentation1 131222045510-phpapp02
 
NDPC April 2015 newsletter
NDPC April 2015 newsletterNDPC April 2015 newsletter
NDPC April 2015 newsletter
 
UPDATED CV Haitham Elbehiry_New
UPDATED CV Haitham Elbehiry_NewUPDATED CV Haitham Elbehiry_New
UPDATED CV Haitham Elbehiry_New
 
Resume-Bharath Kumar.G
Resume-Bharath Kumar.GResume-Bharath Kumar.G
Resume-Bharath Kumar.G
 
36-39 (1)
36-39 (1)36-39 (1)
36-39 (1)
 
Refugee Children's Health Forum March 2015 Resource
Refugee Children's Health Forum March 2015 ResourceRefugee Children's Health Forum March 2015 Resource
Refugee Children's Health Forum March 2015 Resource
 
Talent Connect 2016 Presentation: Developing & Retaining of Millennial Talent
Talent Connect 2016 Presentation: Developing & Retaining of Millennial TalentTalent Connect 2016 Presentation: Developing & Retaining of Millennial Talent
Talent Connect 2016 Presentation: Developing & Retaining of Millennial Talent
 
CSU_Independent_Evaluation_of_NCHP_Report_2015
CSU_Independent_Evaluation_of_NCHP_Report_2015CSU_Independent_Evaluation_of_NCHP_Report_2015
CSU_Independent_Evaluation_of_NCHP_Report_2015
 
Impact Lighting Presentation
Impact Lighting PresentationImpact Lighting Presentation
Impact Lighting Presentation
 
Cuento multimedial eliana
Cuento multimedial  elianaCuento multimedial  eliana
Cuento multimedial eliana
 
Follow before a drupal security release by shamit khemka
Follow before a drupal security release by shamit khemkaFollow before a drupal security release by shamit khemka
Follow before a drupal security release by shamit khemka
 
Rassegna Stampa Ambiente & Energia
Rassegna Stampa Ambiente & EnergiaRassegna Stampa Ambiente & Energia
Rassegna Stampa Ambiente & Energia
 

Similar to Ap dung bat dang thuc de giai phuong trinh he pt

Cac phuong phap tim gtlngtnn
Cac phuong phap tim gtlngtnnCac phuong phap tim gtlngtnn
Cac phuong phap tim gtlngtnnTam Vu Minh
 
Chuyên đề các dạng toán về lũy thừa số hữu tỉ
Chuyên đề các dạng toán về lũy thừa số hữu tỉChuyên đề các dạng toán về lũy thừa số hữu tỉ
Chuyên đề các dạng toán về lũy thừa số hữu tỉ
Kim Liên Cao
 
Chuyen de phuong trinh nghiem nguyen
Chuyen de phuong trinh nghiem nguyenChuyen de phuong trinh nghiem nguyen
Chuyen de phuong trinh nghiem nguyen
Cảnh
 
TÁCH ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI HUYỆN MÔN TOÁN LỚP 9 NĂM 2022 (10 CHỦ ĐỀ CÓ LỜI GIẢ...
TÁCH ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI HUYỆN MÔN TOÁN LỚP 9 NĂM 2022 (10 CHỦ ĐỀ CÓ LỜI GIẢ...TÁCH ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI HUYỆN MÔN TOÁN LỚP 9 NĂM 2022 (10 CHỦ ĐỀ CÓ LỜI GIẢ...
TÁCH ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI HUYỆN MÔN TOÁN LỚP 9 NĂM 2022 (10 CHỦ ĐỀ CÓ LỜI GIẢ...
Nguyen Thanh Tu Collection
 
Bai mu-logarit
Bai mu-logaritBai mu-logarit
Bai mu-logarit
naovichet
 
07 nguyen ham luong giac p2
07 nguyen ham luong giac p207 nguyen ham luong giac p2
07 nguyen ham luong giac p2Huynh ICT
 
Sach pt tang hs online
Sach pt tang hs onlineSach pt tang hs online
Sach pt tang hs online
Quý Hoàng
 
Toan pt.de134.2011
Toan pt.de134.2011Toan pt.de134.2011
Toan pt.de134.2011BẢO Hí
 
Hệ phương trình với phương pháp thế
Hệ phương trình với phương pháp thếHệ phương trình với phương pháp thế
Hệ phương trình với phương pháp thế
tuituhoc
 
10 kithuatgiaiphuongtrinhvoti thanhtung
10 kithuatgiaiphuongtrinhvoti thanhtung10 kithuatgiaiphuongtrinhvoti thanhtung
10 kithuatgiaiphuongtrinhvoti thanhtungHuynh ICT
 
Cac dang bai tap so hoc ve day so
Cac dang bai tap so hoc ve day soCac dang bai tap so hoc ve day so
Cac dang bai tap so hoc ve day solovemathforever
 
Chuyên đề hệ phương trình bằng phương pháp hàm số
Chuyên đề hệ phương trình bằng phương pháp hàm sốChuyên đề hệ phương trình bằng phương pháp hàm số
Chuyên đề hệ phương trình bằng phương pháp hàm số
Vui Lên Bạn Nhé
 
Bai giang nguyen ham tich phan 2015 q1
Bai giang nguyen ham   tich phan 2015 q1Bai giang nguyen ham   tich phan 2015 q1
Bai giang nguyen ham tich phan 2015 q1Hien Nguyen
 
Hoán vị, chỉnh hợp, tổ hợp
Hoán vị, chỉnh hợp, tổ hợpHoán vị, chỉnh hợp, tổ hợp
Hoán vị, chỉnh hợp, tổ hợp
Nguyễn Hữu Học
 
Ve do thi ham tri tuyet doi
Ve do thi ham tri tuyet doiVe do thi ham tri tuyet doi
Ve do thi ham tri tuyet doi
Quoc Nguyen
 
Tuyen tap cac bai toan va phuong phap giai pt va bpt vo ty
Tuyen tap cac bai toan va phuong phap giai  pt va bpt vo ty Tuyen tap cac bai toan va phuong phap giai  pt va bpt vo ty
Tuyen tap cac bai toan va phuong phap giai pt va bpt vo ty Huynh ICT
 
Ôn tập phương trình vô tỉ trong Toán THCS ôn thi vào lớp 10
Ôn tập phương trình vô tỉ trong Toán THCS ôn thi vào lớp 10Ôn tập phương trình vô tỉ trong Toán THCS ôn thi vào lớp 10
Ôn tập phương trình vô tỉ trong Toán THCS ôn thi vào lớp 10
Gia sư môn Toán tại nhà Hà Nội Chất Lượng Cao
 

Similar to Ap dung bat dang thuc de giai phuong trinh he pt (20)

Cac phuong phap tim gtlngtnn
Cac phuong phap tim gtlngtnnCac phuong phap tim gtlngtnn
Cac phuong phap tim gtlngtnn
 
Chuyên đề các dạng toán về lũy thừa số hữu tỉ
Chuyên đề các dạng toán về lũy thừa số hữu tỉChuyên đề các dạng toán về lũy thừa số hữu tỉ
Chuyên đề các dạng toán về lũy thừa số hữu tỉ
 
Chuyen de phuong trinh nghiem nguyen
Chuyen de phuong trinh nghiem nguyenChuyen de phuong trinh nghiem nguyen
Chuyen de phuong trinh nghiem nguyen
 
TÁCH ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI HUYỆN MÔN TOÁN LỚP 9 NĂM 2022 (10 CHỦ ĐỀ CÓ LỜI GIẢ...
TÁCH ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI HUYỆN MÔN TOÁN LỚP 9 NĂM 2022 (10 CHỦ ĐỀ CÓ LỜI GIẢ...TÁCH ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI HUYỆN MÔN TOÁN LỚP 9 NĂM 2022 (10 CHỦ ĐỀ CÓ LỜI GIẢ...
TÁCH ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI HUYỆN MÔN TOÁN LỚP 9 NĂM 2022 (10 CHỦ ĐỀ CÓ LỜI GIẢ...
 
Bai mu-logarit
Bai mu-logaritBai mu-logarit
Bai mu-logarit
 
200 logarit + giai
200 logarit + giai200 logarit + giai
200 logarit + giai
 
07 nguyen ham luong giac p2
07 nguyen ham luong giac p207 nguyen ham luong giac p2
07 nguyen ham luong giac p2
 
Sach pt tang hs online
Sach pt tang hs onlineSach pt tang hs online
Sach pt tang hs online
 
Toan pt.de134.2011
Toan pt.de134.2011Toan pt.de134.2011
Toan pt.de134.2011
 
Giới hạn
Giới hạnGiới hạn
Giới hạn
 
Hệ phương trình với phương pháp thế
Hệ phương trình với phương pháp thếHệ phương trình với phương pháp thế
Hệ phương trình với phương pháp thế
 
10 kithuatgiaiphuongtrinhvoti thanhtung
10 kithuatgiaiphuongtrinhvoti thanhtung10 kithuatgiaiphuongtrinhvoti thanhtung
10 kithuatgiaiphuongtrinhvoti thanhtung
 
Cac dang bai tap so hoc ve day so
Cac dang bai tap so hoc ve day soCac dang bai tap so hoc ve day so
Cac dang bai tap so hoc ve day so
 
Chuyên đề hệ phương trình bằng phương pháp hàm số
Chuyên đề hệ phương trình bằng phương pháp hàm sốChuyên đề hệ phương trình bằng phương pháp hàm số
Chuyên đề hệ phương trình bằng phương pháp hàm số
 
Bai giang nguyen ham tich phan 2015 q1
Bai giang nguyen ham   tich phan 2015 q1Bai giang nguyen ham   tich phan 2015 q1
Bai giang nguyen ham tich phan 2015 q1
 
Hoán vị, chỉnh hợp, tổ hợp
Hoán vị, chỉnh hợp, tổ hợpHoán vị, chỉnh hợp, tổ hợp
Hoán vị, chỉnh hợp, tổ hợp
 
Ve do thi ham tri tuyet doi
Ve do thi ham tri tuyet doiVe do thi ham tri tuyet doi
Ve do thi ham tri tuyet doi
 
Bdt dua ve mot bien
Bdt dua ve mot bienBdt dua ve mot bien
Bdt dua ve mot bien
 
Tuyen tap cac bai toan va phuong phap giai pt va bpt vo ty
Tuyen tap cac bai toan va phuong phap giai  pt va bpt vo ty Tuyen tap cac bai toan va phuong phap giai  pt va bpt vo ty
Tuyen tap cac bai toan va phuong phap giai pt va bpt vo ty
 
Ôn tập phương trình vô tỉ trong Toán THCS ôn thi vào lớp 10
Ôn tập phương trình vô tỉ trong Toán THCS ôn thi vào lớp 10Ôn tập phương trình vô tỉ trong Toán THCS ôn thi vào lớp 10
Ôn tập phương trình vô tỉ trong Toán THCS ôn thi vào lớp 10
 

Ap dung bat dang thuc de giai phuong trinh he pt

  • 1. Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x· Hång LÜnh ¸p dông bÊt ®¼ng thøc ®Ó g¶i ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh I, Lý do chän ®Ò tµi. 1. C¬ së lý luËn: Trong qu¸ tr×nh d¹y häc to¸n vµ båi dìng HSG to¸n ë trêng THCS. C¸c bµi to¸n ph¬ng tr×nh vµ bÊt ph¬ng tr×nh rÊt ®a d¹ng phong phó. §ã lµ mét kho tµng bÝ mËt mµ ai yªu to¸n còng thÝch t×m tßi vµ kh¸m ph¸, nhng nh÷ng vÊn ®Ò kh¸m ph¸ ®îc chØ lµ mét phÇn nhá tromg kho tµng tri thøc. Chóng ta lµ nh÷ng ngêi yªu to¸n kh«ng thÓ kh«ng b¾t tay t×m hiÓu mét vÊn ®Ò g× ®ã ®Ó gãp phÇn vµo sù phong phó cña to¸n häc nãi chung vµ gi¶i ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh nãi riªng. Trong ch¬ng tr×nh nµy t«i muèn tr×nh bµy mét sè hiÓu biÕt cña m×nh vÒ “ ¸p dông bÊt ®¼ng thøc ®Ó g¶i ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh”. 2. C¬ së thùc tiÔn: Qua qu¸ tr×nh d¹y to¸n vµ båi dìng to¸n ë trêng THCS. C¸c bµi to¸n vÒ ph- ¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh biÕt ®îc b¾t ®Çu tõ líp 7, 8, 9 nhÊt lµ sau khi häc sinh líp 8 häc xong h»ng ®¼ng thøc th× c¸c bµi to¸n vÒ gi¶i ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh còng ®îc n©ng cao vÇ ph¸t triÓn. VÊn ®Ò ®Æt ra trong qu¸ tr×nh båi dìng HSG c¸c líp 8, 9 th× viÖc t×m ra c¸ch gi¶i ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh nh thÔ nµo ®Ó häc sinh nhanh chãng t×m ra ph¬ng ph¸p gi¶i t¹o cho HS cã høng thó t×m hiÓu vÒ bµi to¸n gi¶i ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph- ¬ng tr×nh. ChÝnh v× vËy mµ mÊy n¨m t×m tßi, nghiªn cøu thÓ nghiÖm qua d¹y båi dìng t«i d· t×m ra mét sè ph¬ng ph¸p c¬ b¶n ®Ó gióp HS t×m ra ph- ¬ng ph¸p gi¶i. Trong ®ã cã ph¬ng ph¸p dïng bÊt ®¼ng thøc ®Ó gi¶i ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh. II, Môc ®Ých vµ nhiÖm vô nghiªn cøu. Môc ®Ých lµ ®Ó n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n phôc vô gi¶ng d¹y m«n to¸n nãi chung vµ båi dìng HSG vÒ lÜnh vùc gi¶i ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh. NhiÖm vô nghiªn cøu ®Ó t×m ra c¸c tÝnh chÊt ®Æc trng cña mét sè ph- ¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh ®Ó gi¶i nã b»ng ph¬ng ph¸p dïng bÊt ®¼ng thøc nh»m ph¸t triÓn t duy to¸n häc tõ cô thÓ ®Õn tæng qu¸t vµ tõ tæng qu¸t ®Õn cô thÓ. III, ph¹m vi nghiªn cøu + Ch¬ng tr×nh to¸n ë trêng THCS + §èi tîng HS ë khèi 8, 9. IV, ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. + §iÒu tra kh¶o s¸t thùc tÕ ®Ó n¾m ®îc chÊt lîng gi¶ng d¹y m«n to¸n ë trêng THCS nhÊt lµ trong lÜnh vùc gi¶i ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh vµ båi dìng HSG. Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 1
  • 2. Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x· Hång LÜnh + §iÒu tra sù ph¸t triÓn t duy to¸n qua qu¸ tr×nh häc to¸n cña mét sè HS kh¸ giái vÒ m«n to¸n. + §äc vµ nghiªn cøu kÜ SGK vµ c¸c tµi liÖu tham kh¶o vÒ m«n to¸n. + Thùc hµnh thÓ nghiÖm qua HS kh¸ giái. V, §iÒu tra thùc tÕ. T×nh h×nh c¸c n¨m qua vÒ viÖc HS t×m ra c¸ch gi¶i ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph- ¬ng tr×nh: N¨m häc Khèi Sè HS kh¸ giái Sè HS lµm ®îc nhanh chãng dùa vµo tÝnh chÊt ®Æc trng cña ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph- ¬ng tr×nh 2003 – 2004 8 30 15 9 30 20 2004 – 2005 8 33 20 9 33 25 2005 – 2006 8 35 22 9 35 27 2006 – 2007 8 38 25 9 38 30 VI. néi dung A, C¸c kiÕn thøc c¬ b¶n: 1, Cho A lµ biÓu thøc chøa Èn th×: + A2 ≥ 0 víi mäi gi¸ trÞ cña biÕn + 0A ≥ víi mäi gi¸ trÞ cña biÕn ®Ó A ≥ 0 + A cã nghÜa khi chØ khi A ≥ 0 + 0A ≥ víi mäi giÝa trÞ cña biÕn. 2, BÊt ®¼ng thøc C«si cho a1, a2, a3, …… an > 0 th× 1 2 3 1 2 3 .... . . ... n n n a a a a a a a a n + + + + ≥ DÊu “=” x¶y ra khi chØ khi a1 = a2 = a3 = … an 3, BÊt ®¼ng thøc Bunhiac«pxki: Cho hai bé sè bÊt k×: a1, a2, …, an b1, b2, …., bn Ta cã: ( a1b1 + a2b2 + … + anbn)2 ≤ ( a1 2 + a2 2 + … + an 2 )( b1 2 + b2 2 + … + bn 2 ) DÊu “=” x¶y ra khi chØ khi: 1 2 1 2 ... n n aa a b b b = = = B, ¸p dông c¸c biÓu thøc d¬ng gi¶i ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh: Bµi 1: Gi¶i ph¬ng tr×nh: 2 2 2 3 6 12 5 10 9 3 4 2x x x x x x+ + + + + = − − (*) Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 2
  • 3. Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x· Hång LÜnh Gi¶i: Ta cã: 3x2 + 6x + 12 = 3x2 + 6x + 3 + 9 = 3(x +1)2 + 9 ≥ 9 víi mäi x. 5x2 + 10x + 9 = 5x2 + 10x + 5 + 4 = 5(x + 1)2 + 4 ≥ 4 víi mäi x. ⇒ 2 2 3 6 12 5 10 9 4 9 5x x x x+ + + + + ≥ + = (1) Mµ 3 - 4x - 2x2 = 5 - 4x- 2x2 - 2 = 5 - 2(x2 + 2x + 1) = 5 - 2(x+1)2 ≤ 5 víi mäi x (2) Tõ (1) vµ (2) suy ra ph¬ng tr×nh cã nghiÖm ⇔ x = -1 Thö x = -1 ⇒ lµ nghiÖm cña (*) Bµi 2: Gi¶i ph¬ng tr×nh: ( ) ( ) ( ) 2 2 2 1 2 3 5 ( 7) 2 2 1 3 1 5 1 0 3 4 6 x y z x y z x y z x y z − + − + − = + + − ⇔ − − + − − + − − = =  ⇔ =  = Bµi 3: Gi¶i ph¬ng tr×nh: 3 1 2 1 2 xy x y y x− + − = §K 1 1 y x ≥  ≥ ⇔ 2 1 4 1 3x y y x xy− + − = (1) Do ( ) 2 1 1 1 0x x y≥ ⇒ − − ≥ dÊu “=” x¶y ra khi y = 2 ( ) 2 1 2 1 1 0y y x≥ ⇒ − − ≥ dÊu “=” x¶y ra khi x = 2 VËy nghiÖm cña ph¬ng tr×nh (1) lµ: x = 2 y = 2 Bµi 4: ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 10 13 26 24 8 4 1 4 4 6 9 4 4 25 20 4 4 1 2 3 2 5 2 4 1 x x x x x x x x x x x x x x x x x x x − + + − + = + ⇔ − + + − + + − + + − + = + ⇔ − + − + − + − = + Ta cã: ( ) ( ) ( ) ( ) 2 2 2 2 2 3 3 3 2 5 2 5 2 5 2 5 2 3 4 1 x x x x x x x x VT x x x − + − ≥ − ≥ − − + − ≥ − ≥ − ⇒ ≥ − + − = + DÊu “=” x¶y ra Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 3 ( ) ( ) ( ) ( ) 2 2 2 1 2 4 1 0 2 1 2 2 1 0 1 1 2 1 1 0 xy x y xy y x x y y y x x x y y x ⇔ − − + − − = ⇔ − − + − − = ⇔ − − + − − =
  • 4. Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x· Hång LÜnh DÊu “=” x¶y ra DÊu “=” x¶y ra 3 0 5 0 2 2 0 x x x x − ≥  ⇔ − ≥ ⇔ =  − = VËy S = { }2 Bµi 5: a, Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh: 1 1 4 3 x y x y xy  + + + =  + − = §K: 0 1 0, 1 0 xy x y ≥  + ≥ + ≥ mµ 0 3 0 0 x x y xy y > + = + > ⇒  > ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 2 2 2 2 2 4 1 4 1 16 6 0 2 1 4 1 4 1 4 1 4 0 1 2 1 2 0 1 2 3 1 2 x y xy x y x y xy x x y y x y x y x y x x y y + − − + − + + − = + − + + − + + + + − + + = − + + − + + − =  =  ⇔ + = ⇔ = =  + = b, Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh: 2 2 1 2 1 2 1 4 z xy x yz xy  + =  − = − §K: 4 1 0 xy xy ≤  ≥ 1 1 4 2 xy xy⇒ ≤ ⇒ ≤ ⇒ 2 1xy ≤ “=” xÈy ra ⇔ xy = 1 4 2 1 1z + ≥ “=” xÈy ra⇔ z = 0 z = 0 ⇒ 1 1 4 x y z o =   =  = hoÆc 1 1 4 0 x y z = −   = −  = Bµi 6: Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh: 2 2 2 3 1 0 x xy y z yz  − + =  + + = Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 4
  • 5. Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x· Hång LÜnh 2 22 2 2 2 2 2 2 2 3 3 13 2 44 1 1 4 4 2 4 y yy xx xy y y y y yz xy z     − = −  ÷− + = −  ÷      ⇔ ⇔    + + = − + = − ÷    2 2 2 1 0 4 1 2 4 1 0 4 y y y y  − ≥ ⇒ ⇒ = ⇒ = ±  − ≥  ( ) ( ){ }1;2; 1 ; 1; 2;1S⇒ = − − − Bµi 7: Gi¶i ph¬ng tr×nh: 2 2 4 2 2 8 5 2 3x x x x− + − + − + − = + ( ) ( )2 2 2 4 4 3 2 8 8 2 3x x x x⇔ − − + + − − − = + ( ) ( ) 2 2 2 2 3 2 2 2 3x x⇔ − − ± − − = + ( ) ( ) 2 2 2 2 2 " " 2 3 2 2 3 " " 2 x x x x  − − ≤ = ⇔ = ⇒   − − ≤ = ⇔ = ( ) ( ) { } 2 2 2 2 3 2 2 2 3 2 2 x x x S ⇒ − − + − − = + ⇔ = ⇒ = Bµi 8: Gi¶i ph¬ng tr×nh: a, 1 5 1 3 2 § K : 1x x x x− − − = − ≥ 5 1 5 1 1 5 1 x x x x x x ⇒ < ⇒ − < − ⇒ − < − 1 5 1 0x x⇒ − − − < Mµ 3 2 0x − > ⇒ pt cã { }S = ⊗ b, Gi¶i: 3 2 2 2 : 33 2 x x DK x xx − + = ≥ − 3 2 2 3 2 x x xx − ⇒ + ≥ − DÊu “=’ 3 2 3 2 x x xx − ⇔ = − 2 2 1 3 2 3 2 0 2 x x x x x x = ⇔ = − ⇔ − + = ⇒  = { }1;2S⇒ = Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 5
  • 6. Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x· Hång LÜnh Bµi 9: Gi¶i 1 2 1 : 1x x DK x− = + + ≥ 1 1 2 1 1 x x x x ⇒ + > − ⇒ + + > − { }S⇒ = ⊗ Bµi 10: Gi¶i : 2 1 1 1 2 2 1 4 x y z xy z  + + =    − =  (1) Tõ (1) 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1 2 1 4 2 4 x y z x y xy z z     ⇒ + = − ⇒ + + = + − ÷  ÷    2 2 1 1 4 0 x y z ⇒ + + = 2 2 2 2 22 1 1 1 1 4 2 0 1 4 1 4 4 4 0 1 1 2 2 0 1 1 2 2 x y y x x x y y x y x y z   ⇒ + + − − = ÷      ⇔ − + + − + = ÷ ÷        ⇔ − + − = ÷ ÷     ⇒ = = ⇒ = 2, ¸p dông B§T C« si: Bµi 1: 2 2 2 2 2 2 1 1 2 1 7 1 1 2 4 x x x x x x x x x x x + − + − + + = − +   ⇔ + − + − + + = − + ÷   Ta cã §K: 2 2 1 0 1 0 x x x x  + − ≥  − + + ≥ Khi ®ã ¸p dông: 1 " " 1 2 a a khi a + ≤ = = ta cã: 2 2 2 2 1 1 1 1 2 2 x x x x x x x x + − − + + + − + − + + ≤ + 2 2 1 1 1x x x x x⇒ + − + − + + ≤ + MÆt kh¸c: ( ) ( ) ( ) 2 2 2 2 1 2 1 1 1 1 x x x x x x x x − + = + + − + = + + − ≥ + Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 6
  • 7. Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x· Hång LÜnh VËy ( ) 2 2 2 2 2 2 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 x x x x x x x x x x x x x + − + − + + = − + = +  + − =  ⇔ − + + = ⇔ =  − = VËy x=1 lµ nghiÖm Bµi 2: 2 3 2 2 2 1 2 1 2 2 1 ( 1)(2 1) 2 2 x x x x x x x x x x + + = − + + ⇔ + + = − + + (1) Ta cã x2 - x + 1 > 0 víi mäi x suy ra §K 1 2 x − ≥ ¸p dông C«si cho 2 sè x2 – x + 1 > 0 2x + 1 > 0 Ta cã: 2 2 2 1 2 1 ( 1)(2 1) 1 2 2 2 x x x x x x x x − + + + − + + ≤ = + + VËy dÊu “=” x¶y ra ⇔ x2 – x + 1 = 2x +1 ⇔ x2 – 3x = 0 ⇔ x = 0 TM hoÆc x = 3 TM VËy S = { }0;3 Bµi 3: Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh: 1 2 3 12 2 3 3 x y z x y z  + + =   + + = (1) Víi x, y, z > 0 Tõ (1) ta cã: 1 2 3 6 4 4 4 x y z x y z + + + + + = V× x, y, z > 0 ta ¸p dông B§T C«si cho 2 sè (1) 1 1 4 x x + ≥ dÊu “=” x¶y ra khi 1 2 x = (2) 2 1 2 2 2 4 4 y y x y   + = + ≥ ÷   dÊu “=” x¶y ra khi 1 2 y = (3) 3 1 3 3 3 4 4 z z z z   + = + ≥ ÷   dÊu “=” x¶y ra khi 1 2 z = Tõ (1), (2) vµ (3) ta cã: 1 2 3 2 3 1 2 3 6 4 4 4 x y z x y z + + + + + ≥ + + = dÊu “=” x¶y ra khi 1 2 x y z= = = TM vËy nghiÖm cña hÖ ph¬ng tr×nh lµ: S = 1 1 1 , , 2 2 2      ÷    Bµi 4: Gi¶i ph¬ng tr×nh: 2007 x2008 – 2008 x2007 + 1 = 0 Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 7
  • 8. Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x· Hång LÜnh ⇔ 1 + 2007 x2008 = 2008 x2007 ⇒ x > 0 ¸p dông B§T C«si cho 2008 sè d¬ng 1; x2008 ; x2008 ; x2008 …; x2008 ( 2007 sè x2008 ) Ta cã: x2008 + x2008 + … + 1 ≥ 2008 2008 2008 2007 1.( )x = 2008. x2007 dÊu “=” x¶y ra khi chØ khi 1 = x2008 ⇔ x = 1 v× x > 0 VËy ph¬ng tr×nh cã nghiÖm x = 1 Bµi 5: Gi¶i ph¬ng tr×nh: x3 – x2 – 8x + 40 = 8 4 4 4x + §K 4x + 4 ≥ 0 ⇒ x ≥ -1 Víi § K x ≥ -1 ta ¸p dông B§T C«si cho bèn sè: 4; 4; 4; x+1 ta cã: 4 + 4 + 4 + x + 1 ≥ 4 4 4.4.4.( 1)x + = 8 4 4( 1)x + ⇒ 13 + x ≥ 8 4 4( 1)x + ⇔ 13 + x ≥ x3 – 3 x2 – 8x + 40 ⇔ x3 – 3 x2 – 9 x + 27 ≤ 0 ⇔ ( x – 3 )2 ( x + 3 ) ≤ 0 Do x ≥ - 1 ⇒ x + 3 > 0 ⇒ ( x – 3 )2 ≤ 0 ⇒ x = 3 TM VËy x = 3 lµ nghiÖm cña ph¬ng tr×nh Bµi 6: Gi¶i ph¬ng tr×nh: 2 7 5 12 38x x x x− + − = − + (1) § K 5 ≤ x ≤ 7 Khi ®ã ¸p dông B§T ¸p dông B§T C«si cho hai sè 7 – x vµ 1 ta cã: 7 1 7 2 x x − + − ≤ x – 5 vµ 1 ta cã: 5 1 5 2 x x − + − ≤ ⇒ 7 1 5 1 7 5 2 2 2 x x x x − + − + − + − ≤ + = dÊu “=” x¶y ra khi chØ khi 7 – x = 1 x – 5 = 1 ⇒ x = 6 Ta l¹i cã: x2 – 12x + 38 = ( x – 6 )2 + 2 ≥ 2 dÊu “=” x¶y ra khi chØ khi x = 6 VËy S = { }6 Bµi tËp t¬ng tù: Bµi 1: Gi¶i ph¬ng tr×nh: 2 2 2 1 1 2x x x x x x+ − + − + + = − + Bµi 2: Gi¶i ph¬ng tr×nh: 2 2 3 5 2 3 12 14x x x x− + − = − + 3, bÊt ®¼ng thøc Bunhiacèpxki Bµi 1: Gi¶i ph¬ng tr×nh: ( ) 2 2 2 3 5 2 3 12 14 2 3 5 2 3 2 2 x x x x x x x − + − = − + ⇔ − + − = − + §K: 2 3 0 1,5 2,5 5 2 0 x x x − ≥ ⇔ ≤ ≤ − ≥ ¸p dông Bu nhi a cèp xki cho (1:1) vµ ( 2 3x − : 5 2x− ) Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 8
  • 9. Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x· Hång LÜnh ( ) ( ) ( ) ( ) 2 2 2 2 2 2 3 5 2 1 1 2 3 5 2 2.2 4x x x x − + − ≤ + − + − ≤ =    2 3 5 2 2 2 3 5 2 0x x Do x x− + − ≤ − + − > DÊu “=” x¶y ra 2 3 5 2 2x x x⇔ − = − ⇔ = ( ) 2 3 2 2 2x − + ≥ dÊu”=” xÈy ra ⇔ x = 2 VËy pt cã nghiÖm duy nhÊt x = 2 Bµi 2: Gi¶i ph¬ng tr×nh a, ( ) 6 2 5 2 1 2 A x x= − + − = §K: 5 2 2 x≤ ≤ Ta cã : ( ) ( ) 2 2 2 2 2 25 5 1 2.1 . 2 2 1 2 . 3 2 2 2 A x x x x       ÷= − + − ≤ − + − + = ÷  ÷ ÷  ÷ ÷     6 0 2 A A≥ ⇒ ≤ ⇒ ( )1 xÈy ra ⇔ 5 13 2. 2 2 6 x x x− = − ⇒ = (TM§K) 13 6 S   =     b, 2 1 3 5 2 13 :1 5x x DK x− + − = ≤ ≤ ( ) ( )( ) 2 2 2 2 1 3 5 2 3 1 5 13.4x x x x− + − ≤ + − + − = 2 1 3 5 2 13x x− + − ≤ PT x¶y ra 3 1 2 5x x⇔ − = − 29 13 x TM⇒ = 29 13 S   ⇒ =     c, ( ) ( ) 2 2 2 4 5 2 2 3 2 3 1 1 0 x x x x x + + = + ⇔ + − + + = 1x⇔ = − Bµi 3: Gi¶i ph¬ng tr×nh : 2 2 10 12 40 :2 10x x x x DK x− + − = − + ≤ ≤ ( ) 22 12 10 6 4 4x x x− + = − + ≥ DÊu “=” x¶y ra khi x = 6 Ta cã ( ) ( ) ( ) 2 2 2 2 10 2 10 1 1 16x x x x− + − ≤ − + − + = 2 10 4 : 2 10 0x x Do x x− + − ≤ − + − > D©u “=” xÈy ra x = 6 (TM) ⇒ { }6S = Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 9
  • 10. Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x· Hång LÜnh Bµi 4: Gi¶i ph¬ng tr×nh : 2 1 3 2( 3) 2 2x x x x− + + = − + − (1) ¸p dông B§T Bunhiac«pxki cho 1x − ; x – 3 vµ 1 ; 1 ta cã: ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 2 22 2 2 1 3 1 1 1 3 1 3 2( 1) 2( 3) x x x x x x x x  − + − ≤ + − + −   − + − ≤ − + − (2) (1) vµ (2) x¶y ra khi chØ khi: 1 3x x− = − ⇔ x2 – 6x + 9 = x – 1 ⇔ x2 – 7x + 10 = 0 ⇔ x = 2 hoÆc x = 5 x = 2 kh«ng tho¶ m·n; x = 5 tho¶ m·n vËy { }5S = Bµi 5: Gi¶i ph¬ng tr×nh : 4 2 4 4 3 2 1x x x x− − = − 4 2 4 3 2 1 ( 1)x x x x⇔ − − = − § K : x4 ≤ 2 4 2 4 4 ( 2 1 1x x x− − = + ( x ≠ 0 ) 4 4 2 2 1 2 x x x x ⇔ − + = + Ta cã: 2 2 1 2x x + ≥ dÊu “=” x¶y ra 2 2 1 x x ⇔ = 2 1x⇔ = (1) MÆt kh¸c: ( )( ) 24 4 2 2 4 2 2 1 1 2x x x − ≤ + − + ÷   ⇔ ( ) ( ) ( ) 4 2 4 4 4 2 4 4 4 4 2 2 4 2 4.2 2 16 2 16 2 x x x x x x x x − + ≤ − + ≤ − + = ⇒ − + ≤ = (2) DÊu “=” x¶y ra khi chØ khi x = 1 Tõ (1) vµ (2) suy ra ph¬ng tr×nh cã nghiÖm cña nã lµ 1 TM VËy S = { }1 Bµi tËp t¬ng tù: Bµi tËp 1: Gi¶i ph¬ng tr×nh: 26 3 3 2 1 x x x x x − = + − − − Bµi tËp 2: Gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh: 2 2 2 6 3 1 1 x xy x y x y  − + = −  + = C. Tæng kÕt : Trªn ®©y lµ mét sè suy nghÜ cña b¶n th©n vÒ c¸c bµi to¸n gi¶i ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh mµ trong qu¸ tr×nh d¹y häc t«I ®· rót ra ®îc vµ m¹nh d¹n ®a ra trao ®æi cïng b¹n bÒ ®ång nghiÖp, cïng c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o ®Ó ®i ®Õn môc ®Ých chung lµ n©ng cao chÊt lîng d¹y häc. Vµ bíc ®Çu ®· gÆt h¸i ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng tr©n träng. Cô thÓ lµ häc sinh tiÕp thu vµ lÜnh héi tri thøc mét c¸ch linh ho¹t, chñ ®éng vµ s¸ng t¹o h¬n . Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 10
  • 11. Trêng THCS B¾c Hång Phßng GD ThÞ x· Hång LÜnh C¸c bµi to¸n ®a ra lµm vÝ dô cã thÓ cha l«gic, phï hîp; khai th¸c cha triÖt ®Ó, ch¾c ch¾n cßn cã nhiÒu lêi gi¶i hay vµ hÊp dÉn h¬n. VÊn ®Ò t«i t«i biÕt ®îc qua bµi viÕt nµy chØ lµ nh÷ng kinh nghiÖm nhá trong qu¸ tr×nh d¹y häc. MÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng, song nh÷ng kinh nghiÖm Ýt ái cña b¶n th©n, ch¾c ch¾n trong qu¸ tr×nh viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt vµ h¹n chÕ. kÝnh mong ®îc quý thÇy c« gi¸o vµ b¹n ®äc gãp ý söa ch÷a ®Ó ®Ò tµi ngµy cµng thiÕt hùc vµ bæ Ých h¬n. D. kiÕn nghÞ: * §èi víi gi¸o viªn: + CÇn cã nh÷ng tµi liÖ phong phó vÒ bµi to¸n ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh. + §îc nghª b¸o c¸o c¸c chuyªn ®Ò cña bµi to¸n ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh. + D¹ng to¸n nµy cÇn ®îc nghiªn cøu vµ më réng. * §èi víi häc sinh: + CÇn tham gia ®Çy ®ñ c¸c chuyªn ®Ò vÒ d¹ng to¸n ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph- ¬ng tr×nh. + Tæ choc cho HS ®¨ng kÝ häc tù chän chuyªn ®Ò ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph- ¬ng tr×nh. + Cã c¸c tµi liÖu liªn quan ®Õn bµi to¸n ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Hµ TÜnh, th¸ng 4 n¨m 2008 Ngêi thùc hiÖn: Phan §×nh L¬ng 11