4. Gawain 1.Headline-Suri
Makibahagi sa iyong pangkat, suriin ang larawan n
g
headline naitalaga sa inyo. Sagutin ang tanong na:
Bakit ito ay maituturing na isyu o suliraning
panglipunan? Isulat ang sagot sa diagram.
5.
6. Pamprosesong mga Tanong
1. Ano-ano ang pananaw ng inyong grupo
sa headline na napunta sa inyo?
2. Maituturing mo bang isyung
panlipunan a
n
g
ipinakikita ng bawat headline?
Bakit?
3. Bakit mahalaga na maunawaan mo ang iba’t
i
b
a
n
gisyung panlipunan?
7. Basahin ang teksto sa ibaba na hinango mula sa
artikulo ni Leile B. Salaverria tungkol sa antas ng
korapsyon sa Pilipinas.
8. Sa artikulong isinulat ni Leila B. Salaverria na nailathala sa Philippine Daily I
n
q
u
i
r
e
r
noong Disyembre 5, 2012, tinalakay niya ang resulta ng pag-aaral ng Transparency
International tungkol sa persepsyon ng korapsyon sa Pilipinas. Sa nasabing pag-
aaral, nagtala ang Pilipinas ng iskor na tatlumpu’t apat sa kabuuang 100 kung saan
ang 100 ay may deskripsyon na “very clean”.
Bahagyang tumaas ang marka ng Pilipinas noong 2013 sa iskor na tatlumpu’t
anim.Kung tutuusin, mababa pa rin ang markang ito kung ihahambing sa mga
bansang Denmark, Finland, New Zealand, Sweden, at Singapore na may matataas na
marka at itinuturing na “very clean”. Nagbibigay ito ng mensahe na ang Pilipinas ay
isa pa rin sa mga bansa sa daigdig na may malaganap na korapsyon sa pamahalaan.
Basahin ang teksto sa ibaba na hinango mula sa
artikulo ni Leile B. Salaverria tungkol sa antas ng
korapsyon sa Pilipinas.
9. Basahin ang teksto sa ibaba na hinango mula sa
artikulo ni Leile B. Salaverria tungkol sa antas ng
korapsyon sa Pilipinas.
Ang isyu ng korapsyon ay hindi lamang nararanasan
sa ating bansa. Sa katunayan, ayon sa nasabi ring pag-
aaral, higit na mataas ang marka ng Pilipinas kung
ihahambing sa mga karatig-bansa sa Asya tulad ng
Vietnam, Indonesia, Bangladesh, at ng North Korea na
kasama sa “five most corrupt countries” sa daigdig.
Subalit hindi ito dahilan upang itigil natin ang paglaban
sa korapsyon.
Ayon kay Rosalinda Tirona, ang pangulo ng Transparency
International sa Pilipinas, kailangan pa ang mas maraming
pagkilos upang labanan ang korapsyon. Ngunit, hindi
lamang korapsyon ang dapat na bigyang pansin kundi
ang transpormasyon ng lipunang Pilipino upang makamit
ang tunay napagbabago.
10. Korapsyon
Ang korapsyon ay makikita sa mga simpleng serbisyong
pampamahalaan tulad ng pagkuha ng permit para sa
pagbubukas ng negosyo hanggang sa mga malawakan at
malakihang proyekto tulad ngpagpapagawa ng kalsada,
tulay, at mga gusaling pampubliko.
Maraming mamamayan ang nag-aakala na wala i
t
o
n
g
direktang epekto sa kanila subalit, ang katotohanan lahat
tayo ay apektado nito.
Ganito rin ang persepsyon ng ibang mamamayan sa i
b
a
pang isyu at hamong panlipunan na nararanasan sa ating
bansa tulad ng paglabag sa karapatang pantao, malayang
kalakalan, pang-aabuso sa mga kababaihan, at mga
suliraning pangkapaligiran na dulot ng maling
pangangalaga sa kalikasan.
Bunga nito, hinihiwalay ng mga mamamayan a
n
g
kanilang sarili sa mga isyu at hamong panlipunan upang
matugunan ang mga personal na hamon at
pangangailangan.
11. Korapsyon
Bilang mag-aaral, mahalagang magkaroon ka ng m
a
l
a
w
a
k
na pangkapaligirankaalaman sa mga isyu at hamong
panlipunan upang maunawaan ang mga sanhi at
bunganito sa isang lipunan at sa bansa.
Mahalaga ring maunawaan na lahat
tayo ay may
bahaging ginampanan sa pagkakaroon ng mga suliraning
.
Mahalaga ring maunawaan mo ang epekto nito s
a
indibiduwal, sa iba’t ibang pangkat ng tao, at sa lipunan
sa kabuuan.
Higit sa lahat, makatutulong din ito upang m
a
g
i
n
g
aktibong bahagi ka ng mga programa at polisiya na
naglalayong bigyan ng katugunan ang mga suliranin.
Ang mga mamamayang mulat at tumutugon sa k
a
n
i
l
a
n
g
mga tungkulin ay kailangan sa pagkamit ng ganap na
transpormasyon ng indibiduwal at lipunan.
14. Ang lipunan
Ang lipunan ay tumutukoy sa mga taong samasamang
naninirahan sa isang organisadong komunidad na may
iisang batas, tradisyon, at pagpapahalaga.
Halos ganito rin ang pagpapakahulugan ng ilang m
g
a
sosyologo tungkol sa lipunan.Ilan sa kanila ay sina
Emile Durkheim, Karl Marx, at Charles Cooley.
15. Emile Durkheim
“Ang lipunan ay isang buhay na organismo
kung saan nagaganap ang mga pangyayari at
gawain.
Ito ay patuloy na kumikilos at nagbabago.
Binubuo ang lipunan ng magkakaiba subalit
magkakaugnay na pangkat at institusyon.
Ang maayos na lipunan ay makakamit k
u
n
gang
bawat pangkat at institusyon ay gagampanan
nang maayos ang kanilang
tungkulin.”(Mooney, 2011)
16. Karl Marx
“Ang lipunan ay kakikitaan ng
tunggalian ng
kapangyarihan.
Ito ay nabubuo dahil sa pag-aagawan ng
m
g
atao sa limitadong pinagkukunang- yaman
upang matugunan ang kanilang
pangangailangan.
Sa tunggalian na ito, n
a
g
i
g
i
n
g
makapangyarihan ang pangkat na
kumokontrol sa produksyon.
Bunga nito, nagkakaroon ng magkakaiba at
hindi pantay na antas ng tao sa lipunan na
nakabatay sa yaman at
kapangyarihan.”(Panopio, 2007)
17. Charles Cooley
“Ang lipunan ay binubuo ng tao na m
a
y
magkakawing na ugnayan at tungkulin.
Nauunawaan at higit na nakikilala ng tao ang
kaniyang sarili sa pamamagitan ng
pakikisalamuha sa iba pang miyembro ng
lipunan.
Makakamit ang kaayusang panlipunan s
a
pamamagitan ng maayos na interaksiyon ng
mga mamamayan.”(Mooney, 2011)
18. Magkakaiba man ang pagpapakahulugan sa l
i
p
u
n
a
n
,
makikita na ang mga sosyologong ito ay nagkakaisa na
ang lipunan ay binubuo ng iba’t ibang institusyon,
ugnayan, at kultura.
Bilang mag-aaral, mahalagang maunawaan mo k
u
n
g
ano-ano ang bumubuo sa lipunan.
19. Ang Istrukturang
Panlipunan at Kultura
IPAGPALAGAY NA ANG LIPUNAN AY TULAD NG ISANG BARYA NA MAY
DALAWANGMUKHA: ANG ISANG MUKHA AY TUMUTUKOY SA MGA
ISTRUKTURA NG LIPUNAN AT ANG ISA NAMAN AY TUMUTUKOY SA
KULTURA. BAGAMA’T ANG DALAWANG MUKHA AY MAGKAIBA AT MAY KANI-
KANIYANG KATANGIAN, MAHALAGA ANG MGA ITO AT HINDI MAAARING
PAGHIWALAYIN TULAD NA LAMANG KAPAG PINAG- UUSAPAN ANG
LIPUNAN.
20. Mga Elemento ng
Istrukturang Panlipunan
Ang mga elemento ng
istrukturang panlipunan ay ang mga
sumusunod:
1. INSTITUSYON
2. SOCIAL GROUPS
3. STATUS (SOCIAL STATUS)
4. GAMPANIN (ROLES)
21. Institusyon
LIPUNAN
Binubuo ng mga institusyon.
Ang institusyon ay organisadong sistema ng
ugnayan sa isang lipunan. (Mooney, 2011).
PAMILYA
Isa sa mga institusyong panlipunan,
ditounang nahuhubog ang pagkataong is ang
nilalang.
EKONOMIYA
Mahalaga
ang ekonomiya salipunan dahil
aaralan dito kung paano matutugunan
pinag-
ang
mgapangangailangan ng mga mamamayan.
22. Social Group
Ang mga institusyong panlipunan ay binubuo naman ng mga s
o
c
i
a
l
group.
Tumutukoy ang social group sa dalawa o higit pang taong m
a
y
magkakatulad na katangian na nagkakaroon ng ugnayan sa bawat isa
at bumubuo ng isang ugnayang panlipunan. May dalawang uri ng
social group:
PRIMARY GROUP at SECONDARY GROUP
. (Mooney,
2011). PRIMARY GROUP
Tumutukoy sa malapit at impormal na ugnayan ng mga
indibiduwal.
Kadalasan, ito ay mayroon lamang maliit na bilang.
Halimbawa nito ay ang pamilya at
kaibigan. SECONDARY GROUP
binubuo ng mga indibiduwal na may pormal na ugnayan sa
isa’t i
s
a
. Karaniwang nakatuon sa pagtupad sa isang gawain ang
ganitong uri ng ugnayang panlipunan.
Isang halimbawa nito ay ang ugnayan sa pagitan ng amo at n
g
kaniyang manggagawa, gayundin ang ugnayan ng mga
manggagawa sa isa’t isa.
23. Social Group
Nagkakaroon ng hindi magandang u
g
n
a
y
a
n
ang mga bumubuo sa isang social group na
nagdudulot ng ilang isyu at hamong
panlipunan.
Halimbawa ang malawakang pagwewelga ng
ilang manggagawa ay isang isyung
panlipunan na dulot ng pagkakaroon ng
hindi magandang ugnayan ng mga
manggagawa at may-ari ng kumpanya.
24. Status
Kung ang mga institusyong panlipunan
ay binubuo ng mga social groups, ang
mga social groups naman ay binubuo ng
iba’t ibang status.
Ang status ay tumutukoy sa posisyong
kinabibilangan ng isang indibiduwal
salipunan.
Ang ating pagkakakilanlan o i
d
e
n
t
i
d
a
d ay
naiimpluwensiyahan ng ating status.
May dalawang uri ng status: ito ay
ang
ascribed status at achieved status .
25. Status
Paano nga ba nagkakaugnay ang dalawang uri n
g
status?
Maaaring makaapekto ang ascribed status ng i
s
a
n
g
indibiduwal sa kaniyang achieved status.
Halimbawa, ang isang indibiduwal ay ipinanganak n
a
mahirap.
Ang pagiging mahirap niya sa pagkakataong ito a
y
maituturing na ascribed status.
Ang ascribed status na ito ay maaaring m
a
g
i
n
g
inspirasyon sa kaniyang hangarin na makatapos ng pag-
aaral o kaya ay maging isang propesyunal upang
makaahon sa hirap ng buhay.
Ang pagiging isang college graduate o propesyunal
ay maituturing naachieved status.
26. Status
May mga i
s
y
u
at
hamong panlipunan na may
kaugnayan sa status ng tao sa lipunan.
Karaniwan, nagkakaroon ng mas malawak n
a
pagkakataon sa magandang kalidad ng edukasyon
ang mga taong ipinanganak na mayaman kung
ikukumpara sa mga mahihirap.
Sa kabila nito, mayroon din namang mga m
a
h
i
h
i
r
a
p
na naging tuntungan ang ganitong kalagayan upang
lalong magsumikap para mabago ang estado sa
buhay.
27. Gampanin (Roles)
May posisyon ang bawat indibiduwal sa loob ng isang s
o
c
i
a
l
group. Ang bawat posisyon ay may kaakibat na gampanin o
roles.
Tumutukoy ang mga gampaning ito sa mga karapatan,
obligasyon, at mga inaasahan ng lipunan na kaakibat ng
posisyon ng indibiduwal.
Sinasabing ang mga gampaning ito ang nagiging batayan
d
i
nng kilos ng isang tao sa lipunang kanyang ginagalawan.
Halimbawa, bilang isang mag-aaral inaasahang gagampanan
mo ang mga tungkulin ng isang mabuting mag- aaral at
inaasahan mo rin na gagampanan ng iyong guro ang kaniyang
mga tungkulin tulad ng pagtuturo nang mahusay at pagbibigay
ng pagsusulit sa klase.
28. Gampanin (Roles)
Ang hindi pagganap sa mga inaasahang gampanin ng i
s
a
n
g
indibiduwal o isang grupo ay maaaring magdulot ng ilang isyu
at hamong panlipunan.
Halimbawa, ang isang mamamayan ay may tungkuling dapat
gampanan sa lipunan. Kung ito ay hindi magagampanan nang
maayos, magdudulot ito ng ilang isyu at hamong panlipunan.
Tungkulin ng mga mamamayan
na sumunodsa batas ng
pagtatapon ng basura.
Ang hindi pagsunod sa batas na ito ay makapagdudulot ng
ilang mga suliraning pangkapaligiran tulad ng polusyon na
banta sa kalusugan ng mga mamamayan.
29. Gampanin (Roles)
May mga pagbabago rin sa lipunan na magdudulot n
g
pagbabago sa roles ng bawat isa. Isang magandang halimbawa
nito ang pagkakaroon ng mga househusband sa kasalukuyan.
Ito ay mga asawang lalaki na siyang gumagawa ng mga
g
a
w
a
i
nsa loob ng tahanan habang ang kaniyang asawang babae
ang naghah anapbuhay.
Marami ring pagkakataon na ang asawang lalaki at a
s
a
w
a
n
g
babae ay kinakailangang parehong magtrabaho upang
matugunan ang pangangailangan ng pamilya.
Makikita sa ganitong sitwasyon ang pagbabago ng g
a
m
p
a
n
i
n
ng mga kalalakihan at kababaihan bilang tugon sa
nagbabagong panahon.
30. Gawain 2. Timbangin Mo
Basahin at unawain ang
mga pahayag. Isulat ang
A kung
nilalaman
tama ang
ng una at
ikalawang pahayag; B
kung tama ang nilalaman
ng unang pahayag at mali
ang ikalawa; C kung mali
ang nilalaman ng unang
pahayag at tama ang
ikalawa; D kung mali ang
nilalaman ng una at
ikalawang pahayag.
31. Gawain 3. Photo Essay
istrukturang panlipunan.
Maaaring gumupit ng mga l
a
r
a
w
a
n
sa magazine o kumuha ng mga ito sa
internet.
Gawing batayan angrubric sa
pagmamarka bilang
gabay sa pagtupad ng gawaing ito.
Sa isang oslo paper ay gumawa ng Photo
Essay na
nagpapakita ng iba’t
panlipunan na dulot
ibang isyu at hamong
ng mga elemento ng
35. Katuturan ng Kultura
Sa pag-aaral ng lipunan, mahalagang p
a
g
t
u
u
n
a
n din
ng pansin ang kultura.
Ayon kina Andersen at Taylor (2007),ang kultura
ay isang kumplikadong sistema ng ugnayan na
nagbibigay-kahulugan sa paraan ng pamumuhay
ng isang grupong panlipunan o isang lipunan sa
kabuuan. Sa isang lipunan, binibigyang-katwiran
ng kultura ang maganda sa hindi, ang tama sa mali
at ang mabuti sa masama.
36. Pinatutunayan din ni Panopio (2007) ang naunang
kahulugan ng kultura sa pamamagitan ng pagsasabing “ito
ang kabuuang konseptong sangkap sa pamumuhay ng mga
tao, ang batayan ng kilos at gawi, at ang kabuuang gawain
ng tao”.
Ayon naman kay Mooney (2011), ang kultura ay tumutukoy
sa kahulugan at paraan ng pamumuhay na naglalarawan sa
isang lipunan. Samakatuwid ang ginagawa natin sa ating
pang-araw-araw na pamumuhay mula paggising hanggang
bago matulog ay bahagi ng ating kultura. May dalawang uri
ang kultura. Ito ay ang materyal na kultura at hindi materyal
na kultura.
Katuturan ng Kultura
39. Mga Elemento ng Kultura
Kung ang mga institusyong panlipunan ay
tumutukoy sa mga istruskturang bumubuo
sa isang lipunan, ang kultura naman ay
tumutukoy sa kahulugan at paraan ng
pamumuhay ng mga mamamayan sa isang
lipunan.
Naglalarawan ito sa isang lipunan. N
a
g
-
i
i
b
a
ang paglalarawan ng bawat lipunan batay
na rin sa kultura nito.
Binubuo ang kultura ng mga paniniwala
(beliefs), pagpapahalaga (values), norms, at
simbolo.
40. Paniniwala (Beliefs)
Tumutukoy ito sa mga kahulugan at paliwanag
tungkol sa pinaniniwalaan at tinatanggap na
totoo.
Maituturing itong batayan ng pagpapahalaga
ng isang grupo o lipunan sa kabuuan.
Nakakaapekto sa mga isyu at h
a
m
o
n
g
panlipunan ang paniniwala ng isang
indibiduwal o pangkat ng tao.Halimbawa, ang
isang lipunang naniniwala sa pagkakapantay-
pantay ng mga tao anoman ang kasarian ay
magbibigay ng mga oportunidad para sa pag-
unlad ng tao anuman ang kasarian nito.
41. Pagpapahalaga (Values)
Ang pagpapahalaga ay hindi maaaring
maihiwalay
sa paniniwala ng isang lipunan.
Maituturing itong batayan ng isang grupo o n
g
lipunan sa kabuuan kung ano ang katanggap-
tanggap at kung ano ang hindi.
Batayan ito kung ano ang tama at mali, m
a
g
a
n
d
a
at kung ano ang nararapat at hindi
nararapat(Mooney, 2011).Bagama’t may iba’t ibang
pagpapahalaga ang bawat lipunan, marami sa
pagpapahalaga ay kanilang pinagsasaluhan.
Kapag ang isang situwasyon o gawain ay labag
sa mga pagpapahalaga, itinuturing ito na isyu o
hamong panlipunan.
42. Norms
Tumutukoy ito sa mga asal, kilos, o gawi
n
abinuo at nagsisilbing pamantayan sa isang
lipunan.
Ang mga norm ang nagsisilbing batayan
n
gmga ugali, aksyon, at pakikitungo ng isang
indibiduwal sa lipunang kaniyang
kinabibilangan.
Mauuri ang norms sa folkways at mores.
Ang folkways ay ang pangkalahatang b
a
t
a
y
a
n
ng kilos ng mga tao sa isang grupo o sa isang
lipunan sa kabuuan.
43. Norms
Sa kabilang banda, ang m
o
r
e
s
ay tumutukoy sa
mas mahigpit na batayan ng pagkilos.
Ang paglabag sa mga m
o
r
e
s
ay magdudulot ng mga legal na
parusa (Mooney, 2011).
Ang kawalan ng batayan ng pagkilos
sa isang
lipunan ay maaaring magdulot ng kaguluhan.
Halimbawa, ang mga batas trapiko ay i
n
i
l
a
a
n
upang magkaroon ng kaayusan at kaligtasan ang
mga tao sa lansangan. Batayan ito ng pagkilos ng
mgatao.
Ang hindi pagsunod sa mga batas
na ito ay may kaukulang
kaparusahan.
44. Simbolo (Symbols)
Ang simbolo ay ang paglalapat ng kahulugan sa
isang
bagay ng mga taong gumagamit dito. (White, 1949)
Kung walang simbolo, walang magaganap n
a
komunikasyon at hindi rin magiging posible ang
interaksiyon ng mga tao sa lipunan.
Ang mga halimbawa ng simbolo ay wika, m
g
a
pagkumpas (gestures), at iba pang bagay na
nauunawan ng mga miyembro ng isang lipunan.
Halimbawa, isang gawi ng mga Pilipino a
n
g
pagmamano.
Ang gawing ito ay sumisimbolo sa isang paraan
n
gpagpapakita ng paggalang ng mga Pilipino sa mga
nakatatanda.
45. Simbolo (Symbols)
Ang simbolo ay ang paglalapat ng kahulugan sa
isang
bagay ng mga taong gumagamit dito. (White, 1949)
Kung walang simbolo, walang magaganap n
a
komunikasyon at hindi rin magiging posible ang
interaksiyon ng mga tao sa lipunan.
Ang mga halimbawa ng simbolo ay wika, m
g
a
pagkumpas (gestures), at iba pang bagay na
nauunawan ng mga miyembro ng isang lipunan.
Halimbawa, isang gawi ng mga Pilipino a
n
g
pagmamano.
Ang gawing ito ay sumisimbolo sa isang paraan
n
gpagpapakita ng paggalang ng mga Pilipino sa mga
nakatatanda.
46. Gawain 4. Modified True or False
Isulat ang TAMA kung wasto ang isinasaad ng pangungusap; kung
ito ay mali, itama ang salitang may salungguhit upang maiwasto
ang pahayag. Isulat ang iyong sagot sa patlang. 1. Ang
kultura ay tumutukoy sa kahulugan at paraan ng pamumuhay ng
mga mamamayan sa isang lipunan.
2. Ang paniniwala ay isang elemento ng kultura na
tumutukoy sa mga asal, kilos o gawi na nagsisilbing pamantayan
ng pagkilos sa isang lipunan.
3. Ang pagpapahalaga ay batayan ng pagkilos na
katanggap- tanggap sa grupo ng mga tao o lipunan sakabuuan.
4. Ang hindi pagsunod sa norms ng isang lipunan ay
may kaukulang kaparusahan o sanctions.
___ 5. Ang kultura aynaglalarawan sa isang lipunan.
48. Ang Sociological Imagination
Sa pag-aaral ng mga hamon at isyung panlipunan,
mahalaga ang pagunawa sa mga istrukturang
bumubuo rito maging ang kulturang naglalarawan sa
isang lipunan.
Mahalaga ring makita ng bawat isa ang kaugnayan
ng istrukturang panlipunan at kultura sa pagkakaroon
ng mga suliranin at isyung panlipunan.
Ayon kay C. Wright Mills (1959), mahalagang m
a
l
i
n
a
n
g
ang isang kakayahang makita ang kaugnayan ng mga
personal na karanasan ng isang tao at ang lipunang
kanyang ginagalawan.
Tinawag niya itong Sociological Imagination. K
a
p
a
g
nalinang sa atin ang abilidad na ito, masusuri natin ang
koneksiyon at interseksiyon ng mga isyung personal at
isyung panlipunan.
Mahalaga rin ito sa pagbibigay ng koneksyon sa m
g
a
pangyayari sa ating buhay bilang isang indibiduwal at
sa pangkalahatang kaganapan sa lipunang ating
ginagalawan.
49. Ang Sociological Imagination
Isang halimbawa nito ang problemang
kinakaharap ng mga Pilipino sa usaping
pantrapiko lalo na sa Kamaynilaan at mga
karatig-lugar.
Sa simula, maaaring isisi sa tao a
n
gpagiging
huli niya sa pagpasok sa paaralan, subalit
kung susuriin ang isyung ito, masasabing
ang palagiang pagpasok nang huli ay
bunga ng malawakang suliraning
pantrapiko.
Kung gagamitin ang Sociological
Imagination, maiuugnay na hindi lamang
personal na isyu ang dapat harapin kundi
isang isyung panlipunan na nakaaapekto
sa isang indibiduwal.
50. Ano nga ba ang kaibahan ng
isyung personal at isyung
panlipunan?
51. Isyung Personal at Isyung Panlipunan
Ang mga isyung personal ay sinasabing
nagaganap sa pagitan ng isang tao at
ilang malalapit sa kanya.
Ang solusyon sa isang isyung personal
ay nasa kamay ng indibiduwal. Maituturing
ang isyung ito na pribadong bagay na
nararapat solusyunan sa pribadong
paraan.
Samantala ang isyung panlipunan
ay i
s
a
n
g pampublikong bagay. Karaniwang
kaugnay ito ng krisis o suliranin sa mga
institusyong panlipunan.
Mga suliranin ito na nakakaapekto h
i
n
d
i
lamang sa isang tao kundi sa lipunan sa
kabuuan.
52. Isyung Personal at Isyung Panlipunan
Mahalagang malaman mo na sa kabila
ng pagkakaiba ng isyung personal at
isyung panlipunan, ang dalawang ito ay
magkaugnay.
Isang halimbawa nito ay ang mga h
a
m
o
n
at isyung pangkapaligiran.
Ang makalat na bakuran ay i
s
a
n
ghalimbawa
ng isyung personal subalit kung ang isang
barangay o bayan ay magiging makalat
dulot ng kawalan ng maayos na sistema
ng pagtatapon ng basura, ito ay
maituturing na isyung panlipunan.
Idagdag pa rito ang masamang epekto
sa kalusugan at ekonomiya ng isang lugar
kung ito ay mabaho, makalat, at walang
maayos na sistema ng pagtatapon ng
basura.
53. Isyung Personal at Isyung Panlipunan
Mayroon ding mga isyu na may kaugnayan
sa ekonomiya.
Isang magandang halimbawang ibinigay ni C.
Wright Mills (1959) ng pagkakaiba ng isyung
personal at isyung panlipunan ay tungkol sa
kawalan ng trabaho.
Kung sa isang komunidad na may 1
0
0
,
0
0
0
mamamayang maaaring maghanapbuhay ay
may isang walang trabaho, maaring ituring ito
bilang isang isyung personal. Subalit kung sa
isang lipunang mayroong 50 milyong tao at 15
milyon sa mga ito ay walang trabaho, maaari
itong ituring na “isyung panlipunan”.
Sa malalim na pagtingin, maaaring m
a
g
i
n
g
kongklusyon na may kakulangan sa lipunan o
istruktura nito na nagdudulot ng kawalan ng
trabaho ng maraming mamamayan dito.
54. Isyung Personal at Isyung Panlipunan
Mayroon din namang ilang pangyayari n
a
maituturing na isyung panlipunan subalit makikita
ang epekto sa personal na buhay ng isang tao.
Ang mga digmaan ay maituturing na i
s
y
u
n
g
panlipunan subalit hindi maikakaila ang epekto
nito maging sa personal na buhay ng mga tao sa
lipunang puno ng kaguluhan at karahasan.
Gamit ang kasanayan na Sociological Imagination,
bilang bahagi ng lipunang iyong ginagalawan,
mahalagang maunawaan mo na ang mga
personal na isyung nararanasan mo ay may
kaugnayan sa isyu at hamong panlipunan.
Hindi rin maikakaila na mayroon k
a
n
g
mahalagang papel na gagampanan sa pagtugon
sa mga isyu at hamong kinahaharap ng lipunan
sa kasalukuyan.
55. Gawain 5. Personal o Panlipunan?
Gamit ang Venn diagram ay ibigay ang
pagkakatulad at
pagkakaiba ng
isyung personal at
isyung panlipunan.
56. Gawain 6.
Pangatuwiranan mo!
Basahin ang mga
situwasyon sa unang
kolum. Ipaliwanag
ang sanhi at epekto
ng bawat
situwasiyon gamit
ang Sociological
Imagination.
Pagkatapos, punan
ng tamang sagot
ang kahon ng
paglalahat.
