Ang pamilihan ay mahalagang bahagi ng buhay ng prodyuser at konsyumer. Ito ang nagsisilbing lugar kung saan nakakamit ng isang konsyumer ang sagot sa marami niyang pangangailangan at kagustuhan sa pamamagitan ng mga produkto at serbisyong handa niyang ikonsumo.Sa kabilang dako ang mga prodyuser ang siyang nagsisilbing tagapagtustos ng mga serbisyo at produkto upang ikonsumo ng mga tao. Sa pamilihan itinatakda kung anong produkto at serbisyo ang gagawin at kung gaano karami. Mayroong dalawang pangunahing tauhan sa pamilihan ang konsyumer at prodyuser.Ang konsyumer ang bumibili ng mga produktong gawa ng mga prodyuser, samantalang ang prodyuser naman ang gumagawa ng mga produktong kailangan ng mga konsyumer sa pamamagitan ng mga salik ng produksiyon na pagmamay-ari ng konsyumer
Ang pamilihan ay mahalagang bahagi ng buhay ng prodyuser at konsyumer. Ito ang nagsisilbing lugar kung saan nakakamit ng isang konsyumer ang sagot sa marami niyang pangangailangan at kagustuhan sa pamamagitan ng mga produkto at serbisyong handa niyang ikonsumo.Sa kabilang dako ang mga prodyuser ang siyang nagsisilbing tagapagtustos ng mga serbisyo at produkto upang ikonsumo ng mga tao. Sa pamilihan itinatakda kung anong produkto at serbisyo ang gagawin at kung gaano karami. Mayroong dalawang pangunahing tauhan sa pamilihan ang konsyumer at prodyuser.Ang konsyumer ang bumibili ng mga produktong gawa ng mga prodyuser, samantalang ang prodyuser naman ang gumagawa ng mga produktong kailangan ng mga konsyumer sa pamamagitan ng mga salik ng produksiyon na pagmamay-ari ng konsyumer
DEMAND
-Ito ay tumutukoy sa dami ng produkto at serbisyo na kaya at handing bilhin ng mga konsyumer sa alternatibong presyo sa isang takdang panahon.
BATAS NG DEMAND
-Ang konsepto ng batas demand ay mayroong inverse o magkasalungat na ugnayan ang presyo sa quantity demanded ng isang produkto. Kapag tumaas ang presyo Mababa ang demand quantity. At kung Mababa ang presyo tataas ang quantity demand o tinatawag na ceteris paribus.
AND DALAWANG KONSEPTO BAKIT MAGKASALUNGAT ANG PRESYO AT DEMAND
CETERIS PARIBUS
-Ito ay nangangahulugang ipinagpaplagay na ang presyo lamang ang salik na nakakaapekto sa pagbabago ng quantity demanded, habang ibang salik ay hindi nagbabago o nakakapekto.
SUBSTITUTION EFFECT
- – sa konseptong ito, ang mamimili ay naghahanap ng kapalit na mas mura kapag ang presyo ng isang produkto ay tumaas ang presyo. Halimbawa, imbes na bumili ng softdrinks sa isang tindahan ay bibili na lamang ng tubig na di hamak na mas mababa ang presyo kaysa sa softdrinks.
Income effect
-– ipinahahayag rito na mas mataas ang halaga ng kinikita kapag mas mababa ang presyo ng isang produkto.
DEMAND
-Ito ay tumutukoy sa dami ng produkto at serbisyo na kaya at handing bilhin ng mga konsyumer sa alternatibong presyo sa isang takdang panahon.
BATAS NG DEMAND
-Ang konsepto ng batas demand ay mayroong inverse o magkasalungat na ugnayan ang presyo sa quantity demanded ng isang produkto. Kapag tumaas ang presyo Mababa ang demand quantity. At kung Mababa ang presyo tataas ang quantity demand o tinatawag na ceteris paribus.
AND DALAWANG KONSEPTO BAKIT MAGKASALUNGAT ANG PRESYO AT DEMAND
CETERIS PARIBUS
-Ito ay nangangahulugang ipinagpaplagay na ang presyo lamang ang salik na nakakaapekto sa pagbabago ng quantity demanded, habang ibang salik ay hindi nagbabago o nakakapekto.
SUBSTITUTION EFFECT
- – sa konseptong ito, ang mamimili ay naghahanap ng kapalit na mas mura kapag ang presyo ng isang produkto ay tumaas ang presyo. Halimbawa, imbes na bumili ng softdrinks sa isang tindahan ay bibili na lamang ng tubig na di hamak na mas mababa ang presyo kaysa sa softdrinks.
Income effect
-– ipinahahayag rito na mas mataas ang halaga ng kinikita kapag mas mababa ang presyo ng isang produkto.
Sa araling ito ay mauunawaan ng mga mag-aaral ang konsepto ng pagkonusmo. Inaasahang masusuri at matataya ng mga mag-aaral ang pamantayan sa pagbuo ng matalinong pagdedesisyon tungo sa pagiging matalinong konsyumer.
Sa pagtatapos ng aralin, inaasahan na ang mga mag-aaral ay makapagpapaliwanag ng konsepto ng pagkonsumo, makapagsusuri ng mga salik na nakaaapekto sa pagkonsumo, makapagpapamalas ng talino sa pagkonsumo sa pamamagitan ng paggamit ng pamantayan sa pamimili, makapagtatanggol ng mga karapatan, at magagampanan ang mga tungkulin bilang isang mamimili.
Human rights have been defined by the United Nations as rights inherent to all human beings, regardless of race, sex, nationality, ethnicity, language, religion, or any other status. Human rights include to right to life and liberty, freedom from slavery and torture, freedom of expression, the right to work and education and others. Everyone is entitled to these rights without discrimination.
Ang Konsyumer/Mamimili: Mga Katangian, Karapatan at Tungkulin
1.
2. 1. Ano-ano ang mga katangian ng isang matalinong
mamimili?
2. Ano-ano ang mga karapatan ng isang mamimili?
3. Ano-ano ang mga tungkulin ng isang mamimili?
4. Bakit dapat alamin ng isang matalinong mamimili
ang kanyang mga karapatan at tungkulin?
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
3. Konsyumer
Tumutukoy sa mga taong bumibili at gumagamit ng
mga produkto at serbisyo upang matugunan ang
pangangailangan at magkaroon ng kasiyahan.
Tinatawag din sila bilang mamimili.
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
10. Mapanuri
Tinitingnan ang sangkap, presyo, timbang,
pagkakagawa, at iba pa.
Inihahambing ang mga produkto sa isa’t isa upang
makapagdesisyon nang mas mabuti
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
12. May Alternatibo
Marunong humanap ng pamalit o panghalili na
makatutugon din sa pangangailangang tinutugunan
ng produktong dating binibili.
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
14. Hindi Nagpapadaya
Laging handa, alerto, at mapagmasid sa mga maling
gawain lalo na sa pagsusukli at paggamit ng
timbangan.
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
21. Sumusunod sa Badyet
Tinitimbang niya ang mga
bagay-bagay ayon sa
kanyang badyet.
Tinitiyak niyang magiging
sapat ang kaniyang salapi
sa kaniyang mga
pangangailangan.
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
24. Di nagpapanic-buying
Alam ng matalinong mamimili na ang pagpapanic-
buying ay lalo lamang nakapagpapalala sa artipisyal
na kakulangan na bunga ng hoarding.
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
27. Di Nagpapadala sa Anunsiyo
Ang pag-endorso ng produkto ng mga artista ay hindi
nakapagpapabago sa pagkonsumo ng isang
matalinong konsyumer.
Ang kalidad ng produkto ang tinitingnan at hindi ang
paraan ng pag-aanunsiyo na ginamit.
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
34. Karapatan sa Batayang
Pangangailangan
May karapatan sa sapat na pagkain, pananamit,
masisilungan, pangangalagang pangkalusugan,
edukasyon at kalinisan upang mabuhay.
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
35. Karapatan sa Kaligtasan
May karapatang bigyan ng katiyakang ligtas at
mapangangalagaan laban sa pangangalakal ng mga
panindang makasasama o mapanganib sa
kalusugan.
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
37. Karapatan sa
Makatotohanang Impormasyon
May karapatang
mapangalagaan laban sa
mapanlinlang, madaya at
mapanligaw na patalastas, mga
etiketa at iba pang hindi wasto
at hindi matapat na gawain.
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
40. Karapatang Pumili
Dapat mabigyan ang mga konsyumer ng sapat na
dami ng pagpipiliang produktong mabibili sa abot-
kayang halaga.
Kung ito ay monopolisado ng pribadong kompanya
man, dapat na magkaroon ka ng katiyakan sa kasiya-
siyang uri at halaga ng produkto nila.
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
42. Karapatan sa Representasyon
May karapatang makatiyak na ang kapakanan ng
mamimili ay lubusang isaalang-alang sa paggawa at
pagpapatupad ng anumang patakaran ng
pamahalaan.
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
43. 1. National Coalition of Filipino Consumers
2. CitizenWatch
3. Consumer and Oil Price Watch
4. Water for All Refund Movement
5. Water Watch Coalition
6. EmPOWER Consumers Alliance
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
44. Karapatang Pagkalooban ng
Pagwawasto sa Pagkakamali
May karapatang mabigyan ng kompensasyon sa ano
mang kasinungalingan o mababang uri ng paninda o
paglilingkod na ibibigay o ipinagbibili kahit na ito ay
sa pagkakamali, kapabayaan o masamang hangarin.
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
46. Karapatan sa Edukasyong
Pangkonsyumer
Kailangang mabigyan ng pagkakataon ang
konsyumer na matamo ang kaalaman na
kinakailangan upang makagawa ng hakbanging
makatutulong sa mga desisyong pangmamimili.
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
47. Karapatan sa Pagkakaroon ng
kaaya-ayang kapaligiran
Dapat ay makapamuhay
ang mga konsyumer sa
kapaligirang magtaguyod
sa kanilang kalusugan,
kagalingan at dignidad.
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
49. Nakatakda sa Republic Act 7394 (Consumer Act of
the Philippines) ang kalipunan ng mga patakarang
nagbibigay ng proteksiyon at nangangalaga sa
interes ng mga mamimili.
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
52. Pagiging Mapanuri
Tungkuling maging listo at mausisa tungkol sa kung
ano ang gamit, halaga, at kalidad ng mga paninda at
paglilingkod na ating ginagamit.
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
54. Pagmamalasakit sa iba
Tungkuling alamin kung ano ang ibubunga ng ating
pagkonsumo ng mga kalakal at serbisyo sa ibang
mamamayan, lalong lalo na sa pangkat ng maliliit o
walang kapangyarihan
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
56. Pakikiisa
sa iba pang Konsyumer
Tungkuling magtatag ng samahang mamimili upang
magkaroon ng lakas at kapangyarihang maitaguyod
at mapangalagaan ang ating kapakanan.
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
58. 1. Ano-ano ang mga katangian ng isang matalinong
mamimili?
2. Bakit mahalaga na maging isang matalinong
mamimili?
3. Ano-ano ang mga karapatan at tungkulin ng isang
mamimili?
4. Bakit dapat alamin ng isang matalinong mamimili
ang kanyang mga karapatan at tungkulin?
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
59. Sa isang ½ crosswise na papel:
Pumili ng tigda-dalawang katangian, karapatan at
tungkulin ng mamimili, at magbigay ng sitwasyon na
magpapakita sa bawat isa.
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
60. 1. Mapanuri
2. May alternatibo
3. Hindi nagpapadaya
4. Makatwiran
5. Sumusunod sa Badyet
6. Hindi nagpa-panic-buying
7. Hindi nagpapadala sa anunsiyo
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
61. 1. Karapatan sa batayang pangangailangan
2. Karapatan sa kaligtasan
3. Karapatan sa makatotohanang impormasyon
4. Karapatang pumili
5. Karapatan sa representasyon
6. Karapatang pagkalooban ng pagwawasto sa
pagkakamali
7. Karapatan sa edukasyong pangkonsyumer
8. Karapatan sa pagkakaroon ng kaaya-ayang
kapaligiran www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
62. 1. Pagiging mapanuri
2. Pag-aksiyon
3. Pagmamalasakit sa iba
4. Pagkakaroon ng kamalayang pangkapaligiran
5. Pakikiisa sa iba pang konsyumer
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks
64. 1. Balitao et al. Pambansang Ekonomiya at Pag-
unlad. Vibal Group Inc., Manila, 2014
2. Department of Education. Ekonomiks (Araling
Panlipunan – Modyul Para sa Mag-aaral) – DRAFT
DEPED COPY. 2015.
www.facebook.com/gjcArPanEkonomiks