Γλώσσα Δ΄ 7. 1. ΄΄Η ελιά΄΄
•
5 likes•14,372 views
http://xristx.blogspot.gr/2013/01/7-1.html#.UQaW93CEXfQ Γλώσσα Δ΄ 7. 1. ΄΄Η ελιά΄΄
Recommended
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to Γλώσσα Δ΄ 7. 1. ΄΄Η ελιά΄΄
Similar to Γλώσσα Δ΄ 7. 1. ΄΄Η ελιά΄΄ (20)
More from Χρήστος Χαρμπής
More from Χρήστος Χαρμπής (20)
Recently uploaded
Recently uploaded (20)
Γλώσσα Δ΄ 7. 1. ΄΄Η ελιά΄΄
- 1. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr/ Γλώσσα Δ΄- Ενότητα 7η - Μάθημα 1ο : Η ελιά΄΄ ΄΄ Γραμματική Φύλλα εργασιών Παρουσιάσεις Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.1
- 2. 1 Το σχολικό παρεάκι tosxolikopareaki.blogspot.gr ΕΕννόόττηητταα 77 ΗΗ ΕΕλλιιάά ΗΗ ΕΕλλιιάά Πάθη φωνηέντων Πολλές φορές τα φωνήεντα παθαίνουν κάποιες αλλαγές που τις λέμε πάθη φωνηέντων. Τρία πάθη φωνηέντων είναι : η έκθλιψη, η αφαίρεση και η αποκοπή. Όταν μια λέξη τελειώνει σε φωνήεν (ή δίψηφο) και η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν (ή δίψηφο), η πρώτη λέξη χάνει το τελικό της φωνήεν και στη θέση του μπαίνει απόστροφος. Το φαινόμενο αυτό λέγεται έκθλιψη. π.χ. με έδιωξε – μ’ έδιωξε του ουρανού – τ’ ουρανού Όταν μια λέξη τελειώνει σε φωνήεν (ή δίψηφο) και η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν (ή δίψηφο), η δεύτερη λέξη χάνει το αρχικό της φωνήεν και στη θέση του μπαίνει απόστροφος. Το φαινόμενο αυτό λέγεται αφαίρεση. π.χ. μου έδωσε – μου ‘δωσε θα έχει – θα ‘χει Όταν μια λέξη τελειώνει σε φωνήεν και η επόμενη λέξη αρχίζει από σύμφωνο, η πρώτη λέξη χάνει το τελικό της φωνήεν και στη θέση του μπαίνει απόστροφος. Το φαινόμενο αυτό λέγεται αποκοπή. π.χ. κάνε το – καν’ το κόψε το – κόψ’ το Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.2
- 3. 2 Το και είναι η μοναδική λέξη που χάνει γράμμα χωρίς να πάρει απόστροφο και γίνεται κι μπροστά από φωνήεν. π.χ. και άλλο – κι άλλο και εκείνη – κι εκείνη Το μέσα παθαίνει έκθλιψη. π.χ. μέσα από – μεσ’ από Όταν όμως παθαίνει αποκοπή, γράφεται με τελικό –ς και χωρίς απόστροφο. π.χ. μέσα στο σπίτι – μες στο σπίτι Ασκήσεις 1. Να γράψεις με έκθλιψη τις παρακάτω φράσεις. το όνειρο ………………………………………………………… για αυτό ………………………………………………………… και αφού ………………………………………………………… από όλους ………………………………………………………… μέσα από ………………………………………………………… με ακούς ………………………………………………………… 2. Να γράψεις με αφαίρεση τις παρακάτω φράσεις. να είσαι ………………………………………………………… το έμαθες ………………………………………………………… μου έφερε ………………………………………………………… θα έρθουν ………………………………………………………… το ένα ………………………………………………………… σου έστειλε ………………………………………………………… Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.3
- 4. 3 3. Να γράψεις με αποκοπή τις παρακάτω φράσεις. φέρε την ………………………………………………………… μέσα στην τάξη ………………………………………………………… από τον κόσμο ………………………………………………………… δείξε τους ………………………………………………………… κόψε το ………………………………………………………… 4. Να ξαναγράψεις τις φράσεις βάζοντας απόστροφο στη θέση του φωνήεντος που μπορεί να φύγει και να γράψεις στην παρένθεση ποιο φαινόμενο έχουμε κάθε φορά (έκθλιψη, αφαίρεση, αποκοπή). α) Του έπεσε ………………………………………………………… (…………………………..) β) Θα είμαστε ………………………………………………………… (…………………………..) γ) Το ονειρεύτηκε………………………………………………………… (…………………………..) δ) πάρε τα όλα ………………………………………………………… (…………………………..) ε) Τα αστέρια ………………………………………………………… (…………………………..) Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.4
- 5. Ζ ειηά Η ειηά είλαη έλα όκνξθν δέληξν πνπ κεγαιώλεη κε ην θώο ηνπ ήιηνπ θαη καο δίλεη ηνπο θαξπνύο ηνπ. Η ειηά δεί γηα πάξα πνιιά ρξόληα θαη πνιινί άλζξσπνη ηελ θπηεύνπλ ζηνλ θήπν ηνπο. Ο Υξηζηόο κηα θνξά μεθνπξάζηεθε θάησ από κηα ειηά. Γηάβαζε ηε γξακκαηηθή ζνπ Σα πάζε ησλ θσλεέλησλ Όηαλ κηα ιέμε ηειεηώλεη ζε θσλήελ θαη ε επόκελε ιέμε αξρίδεη από θσλήελ ηόηε : 1) Σν θσλήελ ζην ηέινο ηεο πξώηεο ιέμεο θεύγεη έθζιηςε ζα αξρίζσ ζ’αξρίζσ 2) Σν θσλήελ ηεο δεύηεξεο ιέμεο θεύγεη αθαίξεζε ηα έθεξε ηα’θεξε Όηαλ κηα ιέμε ηειεηώλεη ζε θσλήελ θαη ε επόκελε ιέμε αξρίδεη από ζύκθσλν ηόηε : Μεξηθέο θνξέο θεύγεη ην θσλήελ ζην ηέινο ηεο πξώηεο ιέμεο απνθνπή θόςε ην θός’ην θαη θη θαη άιιε θη άιιε κέζα από κέζ’από κέζα ζην ζπίηη κεο ζην ζπίηη Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.5 eva-edu
- 6. ΌΝΟΜΑ:…………………. 24-01-12 Μάθημα: Η ελιά Ερωτήσεις κατανόησης ποιήματος 1. Πώς σχετίζεται η ελιά με το Χριστό; ............................................................................................ ............................................................................................ ............................................................................................ 2. Με ποιο στίχο τελειώνει η κάθε στροφή του ποιήματος και τι θέλει να δείξει με αυτή την επανάληψη ο ποιητής; …………………………………………………………… …………………………………………………………… …………………………………………………………… 3. Με ποιο άλλο θρησκευτικό γεγονός σχετίζεται η ελιά σύμφωνα με το ποίημα; …………………………………………………………… …………………………………………………………… …………………………………………………………… Γραμματικό φαινόμενο: προσωποποίηση Όταν δίνουμε σε ένα αντικείμενο ή σε ένα ζώο ανθρώπινες ιδιότητες, τότε έχουμε προσωποποίηση. Γράψε τους τίτλους 3 παραμυθιών που ξέρεις όπου έχουμε προσωποποίηση. 1…………………………………………………. 2…………………………………………………. 3…………………………………………………. Φέρε ένα τέτοιο παραμύθι από τη βιβλιοθήκη του σπιτιού σου, για να το διαβάσουμε καθισμένοι στο καινούριο μας χαλί! Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.6 Μαριάνθη Χαλκίτη
- 7. Όνομα:……………………. 27-01-12 Μάθημα: Η ελιά (2) Γραμματικό φαινόμενο: έκθλιψη, αφαίρεση, αποκοπή Βάλε απόστροφο όπου χρειάζεται και αντιστοίχισε: μου αρέσει:…………………. και εσένα :…………………. σε αυτόν :…………………. μέσα στο :………………… από τον κήπο :……………… το άλογο :…………………. του είπα :…………………. μέσα από :…………………. δώσε το :………………….. το αστέρι:…………………. του έφερε:…………………. λύσε το :………………….. έκθλιψη αφαίρεση αποκοπή Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.7 Μαριάνθη Χαλκίτη
- 8. 106 √ ¢ı‡˜ Î·È Ô Ï¿ÁÈÔ˜ ÏfiÁÔ˜ ∆· ¿ıË ÙˆÓ ÊˆÓˤÓÙˆÓ ◗ √ Û‡Ó‰ÂÛÌÔ˜ ηÈ, fiÙ·Ó ·ı·›ÓÂÈ ¤ÎıÏÈ„Ë, ÁÚ¿ÊÂÙ·È ÎÈ .¯. Î·È ¿ÏÏË → ÎÈ ¿ÏÏË ◗ ∆Ô Â›ÚÚËÌ· ̤۷, fiÙ·Ó ·ı·›ÓÂÈ ¤ÎıÏÈ„Ë, ÁÚ¿ÊÂÙ·È → ̤ے .¯. ̤۷ ·fi → ̤ے ·fi ÂÓÒ, fiÙ·Ó ·ı·›ÓÂÈ ·ÔÎÔ‹, ÁÚ¿ÊÂÙ·È → ̘ .¯. ̤۷ ÛÙÔ Û›ÙÈ → ̘ ÛÙÔ Û›ÙÈ ∆Ô ÙÂÏÈÎfi (Ó) 1.ŸÙ·Ó ÌÈ· ϤÍË ÙÂÏÂÈÒÓÂÈ Û ʈӋÂÓ Î·È Ë Ï¤ÍË Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı› ·Ú¯›˙ÂÈ ·fi ʈӋÂÓ, ◗ ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ ¯¿ÓÂÙ·È ÙÔ ÙÂÏÈÎfi ʈӋÂÓ Ù˘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˘ Ϥ͢. ∆fiÙ ϤÌ fiÙÈ Ë Ï¤ÍË ·ı·›ÓÂÈ ¤ÎıÏÈ„Ë .¯. ı· ·Ú¯›Ûˆ → ı’ ·Ú¯›Ûˆ. ◗ ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ ¯¿ÓÂÙ·È ÙÔ ·Ú¯ÈÎfi ʈӋÂÓ Ù˘ ÂfiÌÂÓ˘ Ϥ͢. ∆fiÙ ϤÌ fiÙÈ Ë Ï¤ÍË ·ı·›ÓÂÈ ·Ê·›ÚÂÛË .¯. Ù· ¤ÊÂÚ → Ù· ’ÊÂÚÂ. 2.ŸÙ·Ó ÌÈ· ϤÍË ÙÂÏÂÈÒÓÂÈ Û ʈӋÂÓ Î·È Ë Ï¤ÍË Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı› ·Ú¯›˙ÂÈ ·fi Û‡ÌʈÓÔ, ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ ¯¿ÓÂÙ·È ÙÔ ÙÂÏÈÎfi ʈӋÂÓ Ù˘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˘ Ϥ͢. ∆fiÙ ϤÌ fiÙÈ Ë Ï¤ÍË ·ı·›ÓÂÈ ·ÔÎÔ‹. .¯. Îfi„ ÙÔ → Îfi„’ ÙÔ ™ÙÔÓ Ï¿ÁÈÔ ÏfiÁÔ ·Îԇ̠‹ ‰È·‚¿˙Ô˘Ì ٷ ÏfiÁÈ· οÔÈÔ˘, fi¯È ·ÎÚÈ‚Ò˜ fiˆ˜ Ù· ›Â, ·ÏÏ¿ fiˆ˜ Ì·˜ Ù· ÌÂٷʤÚÂÈ ¤Ó· ¿ÏÏÔ ÚfiÛˆÔ. ™ÙÔÓ Â˘ı‡ ÏfiÁÔ ·Îԇ̠‹ ‰È·‚¿˙Ô˘Ì ٷ ÏfiÁÈ· οÔÈÔ˘, fiˆ˜ ·ÎÚÈ‚Ò˜ Ù· ›Â. H ° Ú · Ì Ì · Ù È Î ‹ Ì Ô ˘ ªÂÚÈΤ˜ ϤÍÂȘ ¿ÏÏÔÙ ‰È·ÙËÚÔ‡Ó ÙÔ ÙÂÏÈÎfi Ó Î·È ¿ÏÏÔÙ fi¯È. √È Ï¤ÍÂȘ ·˘Ù¤˜ ›ӷÈ: ◗ ∆· ¿ÚıÚ· ÙÔ(Ó), ÙË(Ó), ¤Ó·(Ó) ◗ ∆Ô ·ÚÈıÌËÙÈÎfi ¤Ó·(Ó) ◗ ∏ ÚÔÛˆÈ΋ ·ÓÙˆÓ˘Ì›· ·˘Ù‹(Ó) - ÙË(Ó) ◗ √È ¿ÎÏÈÙ˜ ϤÍÂȘ ‰Â(Ó), ÌË(Ó). √È Ï¤ÍÂȘ ·˘Ù¤˜ ‰È·ÙËÚÔ‡Ó ÙÔ ÙÂÏÈÎfi Ó fiÙ·Ó Ë Ï¤ÍË Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı› ·Ú¯›˙ÂÈ ·fi: ◗ Ù· ʈӋÂÓÙ·: ·, Â, Ë, È, Ô, ˘, ˆ ◗ Ù· Û‡Ìʈӷ: Î, , Ù ◗ Ù· ‰›„ËÊ· Û‡Ìʈӷ: Ì, ÓÙ, ÁÎ, ÙÛ, Ù˙ ◗ Ù· ‰ÈÏ¿ Û‡Ìʈӷ: Í, „ ¢È·ÙËÚÔ‡Ó ¿ÓÙ· ÙÔ ÙÂÏÈÎfi Ó: ◗ ÙÔ Â›ÚÚËÌ· Û·Ó ◗ Ë ÚÔÛˆÈ΋ ·ÓÙˆÓ˘Ì›· ·˘ÙfiÓ - ÙÔÓ ◗ Ë ·fiÚÈÛÙË ·ÓÙˆÓ˘Ì›· ¤Ó·Ó Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.8
- 9. Φύλλο εργασίας 1. Σε ποια γεωγραφικά διαμερίσματα της πατρίδας μας καλλιεργείται περισσότερο η ελιά σύμφωνα με το χάρτη; ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. Γιατί η ελιά ήταν και είναι σύμβολο ειρήνης; ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. Γιατί η ελιά συμβολίζει τη γονιμότητα; ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 4. Από ποια στοιχεία γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι στη μινωική Κρήτη χρησιμοποιούσαν την ελιά και το λάδι της; ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 5. Πότε και πώς οι Έλληνες μετέφεραν την ελιά και την καλλιέργειά της σε όλη τη Μεσόγειο; ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 6. Πώς μάζευαν τις ελιές στην Αθήνα την κλασική εποχή; Από πού το ξέρουμε; ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… Δασκάλα ΒΜ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.9
- 10. ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 7. Να αναφέρεις όλες τις χρήσεις του ελαιόλαδου ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 8. Πώς και γιατί χρησιμοποιούσαν το ελαιόλαδο οι αρχαίοι αθλητές; Πώς το ξέρουμε; ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 9. Τι εννοούμε λέγοντας ότι η ελιά είναι δέντρο αειθαλές ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 10. και αιωνόβιο.; ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 11. Ποια είναι η πιο παλιά ελιά που υπάρχει στην Ελλάδα …………………………………………………………………………………………………………………… 11. α) Ποια είναι η πιο παλιά ελιά που υπάρχει στην περιοχή μας; ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ β). Πόσων χρονών είναι; …………………………………………………………………………………………………………………… γ). Πώς τη λέμε και γιατί; …………………………………………………………………………………………………………………… Δασκάλα ΒΜ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.10
- 11. 14. Γιατί πρέπει να χρησιμοποιούμε ελαιόλαδο; Ποια η θέση του ελαιόλαδου στην πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 15. Βρείτε και γράψτε μία συνταγή μαγειρικής με ελαιόλαδο Δασκάλα ΒΜ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.11
- 12. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:_______________________________________ __/__/______ 1. Να γράψεις με έκθλιψη τις παρακάτω φράσεις. • το όνειρο τ’ όνειρο • για αυτό __________________ • και αφού ____________________ • από όλους __________________ • μέσα από ____________________ • με ακούς __________________ • σε αγαπώ ____________________ • να αράξουμε __________________ • μου άρεσε ____________________ • αλλά αυτή __________________ 2. Να γράψεις με αφαίρεση τις παρακάτω φράσεις. να είσαι να ’σαι το έμαθες ___________________ μου έφερε ____________________ θα έρθουν ___________________ το ένα ____________________ πού είναι ___________________ να ήξερα ____________________ σου έστειλε ___________________ 3. Να γράψεις με αποκοπή τις παρακάτω φράσεις. φέρε την φέρ’ την μέσα στην τάξη ___________________ δείξε τους ________________ από τον κόσμο ___________________ διώξε τον ________________ κόψε το ___________________ 4. Να ξαναγράψεις τις φράσεις της παρένθεσης χρησιμοποιώντας την απόστροφο. — Ο Νίκος μου ’στειλε (μου έστειλε) ένα γράμμα. — Πού ……………………….; (το έχεις) Πού ………………………..; (το έβαλες) ………………………………. (θα ήθελα) να το διαβάσω. — Δεν ………………………. (το έχω). …………………….. (το έδωσα) στη Μαίρη. — Τι ώρα ……………………….. (θα έρθει) η Μαίρη; Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.12
- 13. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:_______________________________________ __/__/______ — Μακάρι ……………………….. (να ήξερα) …………………… (και εγώ). Αυτή συνήθως ………………………… (για αλλού) ξεκινάει …………………….. (και αλλού) καταλήγει. — Καλά θα περιμένω. Αν δεν έχει γυρίσει ………………………… (σε ένα) τέταρτο, θα φύγω. Πρέντζας Αθανάσιος Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.13
- 14. 1 1. Να ξαναγράψεις το παρακάτω κείμενο, βάζοντας στη θέση των φωνηέντων, που είναι με έντονο μαύρο χρώμα, απόστροφο (έκθλιψη). Από αύριο, εσύ θα πηγαίνεις το άλογο για πότισμα και εγώ το γάιδαρο. Όσο για τα άλλα μικρότερα ζώα, θα τα ποτίζει ο παππούς σε αυτό το ρυάκι. Με αυτόν τον τρόπο δε θα αργούμε καθόλου. ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… 2. Να ξαναγράψεις το παρακάτω κείμενο, βάζοντας απόστροφο στη θέση των φωνηέντων, που είναι με έντονο μαύρο χρώμα, (αποκοπή). Αγόρασες φρούτα. Ωραία. Φέρε τα και άσε τα πάνω στο τραπέζι. Ύστερα πλύνε τα ένα ένα και βάλε τα στο ψυγείο. Κάνε το αυτό και μετά πάρε τα χόρτα και βράσε τα. ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… 3. Να βάλεις μεσ’ ή μες στις παρακάτω περιπτώσεις, όπως στα παραδείγματα: • Μέσα από το νερό → ………………………………………….. • Μέσα από τη σπηλιά → ………………………………………….. • Μέσα στο χειμώνα → ………………………………………….. • Μέσα στην αυλή → ………………………………………….. • Μέσα από το πλήθος → ………………………………………….. Θανάσης Πρέντζας Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.14
- 15. 2 • Μέσα στο πλήθος → ………………………………………….. 4. Να ξαναγράψεις το παρακάτω κείμενο, βάζοντας στη θέση των φωνηέντων, που είναι με έντονο μαύρο χρώμα, απόστροφο (αφαίρεση). - Ποιος σου έδωσε τα σοκολατάκια που είχες στην τσέπη σου; - Τα έφερε ο πατέρας. - Κι εσύ τα πήρες και τα έφαγες, έτσι; Κι έλεγα κι εγώ, που να είναι τα σοκολατάκια! Μόνος σου τα έφαγες όλα; - Έδωσα κι από ένα στους φίλους μου. ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… 5. Να γράψεις τις παρακάτω φράσεις με έκθλιψη, αφαίρεση ή αποκοπή και να αναφέρεις για ποιο πάθος πρόκειται για κάθε φορά. για αυτό → γι’ αυτό → έκθλιψη μέσα στο δάσος → ………………….. → ………………….. με αυτήν → ………………….. → ………………….. τα αστέρια → ………………….. → ………………….. που είναι → ………………….. → ………………….. άσε τα → ………………….. → ………………….. να ήξερα → ………………….. → ………………….. και άλλο → ………………….. → ………………….. Θανάσης Πρέντζας Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.15
- 16. 3 το ένα → ………………….. → ………………….. Θανάσης Πρέντζας Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.16
- 17. ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ «ΕΛΙΑ» ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΥΠΕΡΑΙΩΝΟΒΙΟΥ ΕΛΑΙΟΔΕΝΤΡΟΥ 1. Φωτογραφία ή φωτογραφίες του δέντρου Ανάλυση φωτογραφίας μεγαλύτερη από 800x600 px Μπορείτε να επισυνάψετε τις φωτογραφίες σε ξεχωριστό αρχείο ή να τις εισάγετε στο παρόν. 2. Θέση που βρίσκεται το ελαιόδεντρο (περιοχή, χωριό/πόλη, δήμος) ………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. Επισήμανση θέσης του δέντρου Καταγραφή συντεταγμένων σημείου από το δικτυακό τόπο mygeoposition.com (γράφετε τη διεύθυνση ή την ονομασία της θέσης και την περιοχή και μετατοπίζετε το ίχνος του ποντικιού στην οθόνη, στο ακριβές επιθυμητό σημείο). Γεωγραφικό πλάτος:………………………………… Γεωγραφικό μήκος:……………………………………. 4. Σημερινοί ιδιοκτήτες του δέντρου: Ονοματεπώνυμο Στοιχεία επικοινωνίας 5. Μύθοι, θρύλοι, ιστορίες που σχετίζονται με το δέντρο και προέρχονται από τη λαϊκή παράδοση: ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… 6. Μύθοι, θρύλοι, ιστορίες που σχετίζονται με το δέντρο και προέρχονται από τη βιβλιογραφία: ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… 7. Άλλες πληροφορίες που σχετίζονται με το ελαιόδεντρο και την ηλικία του: ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.17
- 18. ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ «ΕΛΙΑ» ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ που έκανε την καταγραφή Στοιχεία Σχολείου: Ονομασία: Τηλ: Φαξ: Ταχυδρομική διεύθυνση: Email: Ονοματεπώνυμο Διευθυντή/ντριας σχολικής μονάδας: Στοιχεία περιβαλλοντικής ομάδας A. Eκπαιδευτικών Α/Α Ονοματεπώνυμο εκπαιδευτικού Ειδικότητα Προσωπικό email Προσωπικό τηλέφωνο 1 2 B. Μαθητών Α/Α Ονοματεπώνυμο μαθητή Τάξη 1 2 3 4 5 6 … Ημερομηνία: ………………………………………… Ο Διευθυντής του Σχολείου Ονοματεπώνυμα και υπογραφές των υπεύθυνων εκπ/κών Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.18
- 19. Όνομα: …………………………………… Τάξη: ........ Ημερομηνία: ……… 1. Πάθη φωνηέντων: Γράψε δίπλα από κάθε περίπτωση το όνομα του φαινομένου που παρατηρείται, όπως στο παράδειγμα. Απ’ όλους έκθλιψη Πού ‘σαι …………………………………………………. Κόψτε ……………………………………………………. Του ‘πε ………………………………………………….. Μ’ άφησε ………………………………………………. Γι’ άλλη φορά ……………………………………………….. Πάρ’ τα όλα ……………………………………………….. Κορφή …………………………………………………… Θ’ ακούσετε …………………………………………… Γι’ αυτόν ……………………………………………….. Απ’ το ……………………………………………………. Φέρ’ το ………………………………………………….. Δε μ’ αφήνει ……………………………………………….. Μες στο σπίτι …………………………………………. 2. Να φτιάξεις ρήματα σε –ίζω, -εύω, ή -ώνω που ν’ ανήκουν στην ίδια οικογένεια με τα ουσιαστικά: Ουσιαστικά Ρήματα φροντίδα τύπωμα θυμός σημάδι δουλειά φώτα κλαδί Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.19
- 20. 3. Συμπλήρωσε τα κενά του παρακάτω κειμένου με μεσ’ ή μες: Ζούσε σε μια καλύβα ……… στο δάσος. Τη μέρα χαιρόταν με τα πουλάκια που κελαηδούσαν …… στις φωλιές του και με τα σκιουράκια που ξεπρόβαλλαν …… από τις κουφάλες των δέντρων, ενώ τη νύχτα χάζευε ……από το παράθυρο του τα αστέρια. Συχνά άκουγε …… στη νύχτα τα βατραχάκια της λίμνης, που, όποτε πήγαινε εκεί, τα έβλεπε να πετάγονται …… από το νερό. 4. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τα ουσιαστικά των παρενθέσεων και μετά να γράψεις την ίδια πρόταση και στον άλλο αριθμό. Κοίταζε την ……………… της πρώτης ………….. της ……………… . ( εικόνα – σελίδα – εφημερίδα ) ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… Συνόδευε την …………… του ως τη ……………. της ……….. …………. ( κυρά – σκάλα – εκκλησία ) ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… Κάτω από τις ………………. των ………………… κάθονται συνήθως οι ………………… και οι ………………των παιδιών. ( καρυδιά – πλατεία – μαμά – γιαγιά ) ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.20
- 21. Ενότητα 7α η ελιά Ευνίκη Τοκατλή Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.21
- 22. Ενότητα 7β η ελιά Συμπλήρωσε μεσ’ ή μες στις παρακάτω προτάσεις: Δεν μπορώ να κάθομαι όλη μέρα …………….. στο σπίτι. Η πέρδικα πετάχτηκε ……………….. από τους θάμνους. Χάθηκε ξαφνικά …………………. στη θάλασσα. Ελάτε κάτω από την ομπρέλα, μη στέκεστε …………. στη βροχή. Π πυροσβέστης βγήκε ……………. από τις φλόγες. Ευνίκη Τοκατλή Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.22
- 23. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής Όνοµα: …………………………………… Τάξη: ........ Ηµεροµηνία: ……… 1. Πάθη φωνηέντων: Γράψε δίπλα από κάθε περίπτωση το όνοµα του φαινοµένου που παρατηρείται, όπως στο παράδειγµα. Απ’ όλους έκθλιψη Πού ‘σαι …………………………………………………. Κόψτε ……………………………………………………. Του ‘πε ………………………………………………….. Μ’ άφησε ………………………………………………. Γι’ άλλη φορά ……………………………………………….. Πάρ’ τα όλα ……………………………………………….. Κορφή …………………………………………………… Θ’ ακούσετε …………………………………………… Γι’ αυτόν ……………………………………………….. Απ’ το ……………………………………………………. Φέρ’ το ………………………………………………….. ∆ε µ’ αφήνει ……………………………………………….. Μες στο σπίτι …………………………………………. 2. Να φτιάξεις ρήµατα σε –ίζω, -εύω, ή -ώνω που ν’ ανήκουν στην ίδια οικογένεια µε τα ουσιαστικά: Ουσιαστικά Ρήµατα φροντίδα τύπωµα θυµός σηµάδι δουλειά φώτα κλαδί Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.23
- 24. xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής 3. Συµπλήρωσε τα κενά του παρακάτω κειµένου µε µεσ’ ή µες: Ζούσε σε µια καλύβα ……… στο δάσος. Τη µέρα χαιρόταν µε τα πουλάκια που κελαηδούσαν …… στις φωλιές του και µε τα σκιουράκια που ξεπρόβαλλαν …… από τις κουφάλες των δέντρων, ενώ τη νύχτα χάζευε ……από το παράθυρο του τα αστέρια. Συχνά άκουγε …… στη νύχτα τα βατραχάκια της λίµνης, που, όποτε πήγαινε εκεί, τα έβλεπε να πετάγονται …… από το νερό. 4. Να συµπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων µε τα ουσιαστικά των παρενθέσεων και µετά να γράψεις την ίδια πρόταση και στον άλλο αριθµό. Κοίταζε την ……………… της πρώτης ………….. της ……………… . ( εικόνα – σελίδα – εφηµερίδα ) ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… Συνόδευε την …………… του ως τη ……………. της ……….. …………. ( κυρά – σκάλα – εκκλησία ) ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… Κάτω από τις ………………. των ………………… κάθονται συνήθως οι ………………… και οι ………………των παιδιών. ( καρυδιά – πλατεία – µαµά – γιαγιά ) ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… kyra_daskala Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.24
- 25. ΟΝΟΜΑ…………………………………………………………………………………………………….. Η Ελιά Γραµµατική και ασκήσεις Τι παθαίνουν τα φωνήεντα 1. Έκθλιψη (Ε)- Αφαίρεση (ΑΦ)- Αποκοπή (ΑΠ) α. Έκθλιψη: Από εδώ⇐ Απ' εδώ (Φεύγει το τελευταίο φωνήεν της πρώτης λέξης). β. Αφαίρεση: Θα έρθω⇐ Θα 'ρθω(Φεύγει το πρώτο φωνήεν της δεύτερης λέξης). γ. Αποκοπή: ∆ώσε τα⇐ ∆ώσ' τα ( Φεύγει το τελευταίο φωνήεν της πρώτης λέξης. Η διαφορά απ την έκθλιψη είναι ότι εδώ η δεύτερη λέξη αρχίζει από σύµφωνο). 2. και , γιακαι , γιακαι , γιακαι , για και αυτό ⇐ κι αυτό. για αυτό ⇐γι' αυτό Το κικικικι το χρησιµοποιούµε πριν από λέξεις που αρχίζουν από φωνήεν. Συ- χνότερα χρησιµοποιούµε το και , ενώ το κικικικι χρησιµοποιείται στη λογοτεχνία. 3. Το επίρρηµα µέσαµέσαµέσαµέσα και οι ιδιοτροπίες του. Μέσα από⇐ Μέσ' από Μέσα στο⇐Μες στο Εφάρµοσε αυτά που έµαθες: 1. Γράψε τις φράσεις κάνοντας έκθλιψη αφαίρεση και αποκοπή όπου µπορούν να γίνουν: Από τα κόκαλα βγαλµένη.Με λογισµό και µε όνειρο. Στείλε τα χαιρετίσµατα στη µάνα. Εµείς για αλλού κινήσαµε και αλλού η ζωή µας πάει. Πού είσαι και σε γύρευα; Μέσα στη θάλασσα, µέσα από τα κύµατα. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Μανιάτη Αγγελική 7 Ε Ν Ο Τ Η Τ Α Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.25
- 26. ΕΛΙΑ Το Πολύτιμο κι αγαπημένο δέντρο των Ελλήνων ΗΡΩ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.26
- 27. • Καταμεσήμερο Ιουλίου... που κι αν ακόμα δεν υπήρχαν ελαιώνες... θα τους είχα επινοήσει. ( Οδυσσέας Ελύτης ) • Που τρώει λάδι και ψωμί και λαδωτό πιτάρι, δεν του επιάνου οι σαϊτιές του χαρομακελάρη. ( Κρητική μαντινάδα ) • Λέει η ελιά στον αφέντη της: "Φρόντισε με να σε θρέψω. Πότισε με να σε πλουτίσω" ( παροιμία από τη Μεσόγειο) Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.27
- 28. ΕΛΙΑ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.28
- 29. Ιθάκη - Άγιος Ιωάννης Δένδρα μεγαλύτερα των 1600 χρόνων!!! Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.29
- 30. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.30
- 31. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.31
- 32. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.32
- 33. Από το θέρο ως τις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.33
- 34. ΤΟ ΛΑΔΙ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.34
- 35. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.35
- 36. ΛΑΔΙ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.36
- 37. Τα πάθη των φωνηέντων Γιάννης Φερεντίνος Γ.Φ. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.37
- 38. Τι είναι τα πάθη των φωνηέντων; • Όταν δυο λέξεις βρίσκονται η μια δίπλα στην άλλη και παθαίνουν κάποιες αλλαγές που έχουν σχέση με φωνήεντα, οι αλλαγές αυτές λέγονται πάθη φωνηέντων. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.38
- 39. Ποια είναι τα πάθη των φωνηέντων; Τα πιο συνηθισμένα πάθη των φωνηέντων είναι: I. η έκθλιψη II. η αφαίρεση III. η αποκοπή Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.39
- 40. Τι είναι η έκθλιψη; • Όταν μια λέξη τελειώνει σε φωνήεν και η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από φωνήεν, συχνά χάνεται το τελικό φωνήεν της πρώτης λέξης. Τότε λέμε ότι η λέξη παθαίνει έκθλιψη. π.χ. με έκανε μ’ έκανε τα αστέρια τ’ αστέρια το ονειρεύτηκε τ’ ονειρεύτηκε Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.40
- 41. Τι είναι η αφαίρεση; • Όταν μια λέξη τελειώνει σε φωνήεν και η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από φωνήεν, συχνά χάνεται το αρχικό φωνήεν της δεύτερης λέξης. Τότε λέμε ότι η λέξη παθαίνει αφαίρεση. Π.χ. μου έδωσε μου ‘δωσε να είχα να ‘χα σου είπα σου ‘πα Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.41
- 42. Τι είναι η αποκοπή; • Όταν μια λέξη τελειώνει σε φωνήεν και η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από σύμφωνο, συχνά χάνεται το τελικό φωνήεν της πρώτης λέξης. Τότε λέμε ότι η λέξη παθαίνει αποκοπή. Π.χ. φέρε τα φερ’ τα από τον απ’ τον πάρε την παρ’ την Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.42
- 43. ΠΡΟΣΟΧΗ!!! • Ο σύνδεσμος και όταν παθαίνει έκθλιψη γράφεται κι Π.χ. και ύστερα κι ύστερα • Το επίρρημα μέσα παθαίνει έκθλιψη, όταν η ακόλουθη λέξη αρχίζει από φωνήεν Π.χ. μέσα από μεσ’ από • Το επίρρημα μέσα παθαίνει αποκοπή όταν η ακόλουθη λέξη αρχίζει από σύμφωνο και γράφεται χωρίς απόστροφο και με σίγμα τελικό –ς (μες) Π.χ. μέσα στο πηγάδι μες στο πηγάδι Γιάννης Φερεντίνος Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.43
- 44. Τα πάθη των φωνηέντων Πάτα το κουμπί για τη συνέχεια sjollΕπιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.44
- 45. Τα πάθη των φωνηέντων ποια είναι τα πάθη των φωνηέντων; η έκθλιψη η αφαίρεση και η αποκοπήτι ΄ναι όλα αυτά; θα ΄θελα να του εξηγήσω αλλά… δεν είναι και τόσο εύκολο, αλλά προσπάθησε sjollΕπιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.45
- 46. Τα πάθη των φωνηέντων η έκθλιψη Έκθλιψη μπορεί να πάθει μια λέξη που τελειώνει σε φωνήεν όταν βρεθεί μπροστά από λέξη που αρχίζει από φωνήεν. ανεβούμεθ α‘ sjollΕπιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.46
- 47. Τα πάθη των φωνηέντων η αφαίρεση Αφαίρεση μπορεί να πάθει μια λέξη που αρχίζει από φωνήεν όταν βρεθεί μετά από λέξη που τελειώνει σε φωνήεν. σου είπα‘ sjollΕπιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.47
- 48. Τα πάθη των φωνηέντων η αποκοπή Αποκοπή μπορεί να πάθει το τελικό φωνήεν μιας λέξης όταν βρεθεί μπροστά από το αρχικό σύμφωνο της λέξης που ακολουθεί. φέρ ε το‘ sjollΕπιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.48
- 49. που ‘ναι αυτός; Φέρ’ τον πίσωωωω! μες στο κάστρο; sjollΕπιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.49
- 50. απ’ όλους διαλέγω εσένα κι εγώ σ’ αγαπώ! sjollΕπιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.50
- 51. γι’ αυτό μ’ αρέσεις ξέρεις να διαλέγεις! του ‘στειλα μήνυμα σε λίγο θα ‘ναι ΕΔΩ! sjollΕπιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.51
- 52. Θα ‘ρθουν είμαι σίγουρος… ίσως μέσ’ από την τρύπα sjollΕπιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.52
- 53. αν μ’ ακούς παλιοβάτραχε θα σ’ εκδικηθώ…. sjollΕπιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.53