1. Ζαρκογιάννη Εύα
Πειραματικό Γυμνάσιο και Λύκειο
του Πανεπιστημίου Μακεδονίας
Ιστορία Γ΄ Γυμνασίου
Webquest: Χαρίλαος Τρικούπης
Tίτλος: Χαρίλαος Τρικούπης: Από ένα δύσκολο παρελθόν σε ένα δύσκολο παρόν…
Διδακτική ενότητα: Χαρίλαος Τρικούπης (στην ενότητα 20: Από την έξωση του
Όθωνα έως και το κίνημα στο Γουδί, σελ. 61-63).
Τάξη: Γ΄ Γυμνασίου
Οργάνωση διδασκαλίας: Το συγκεκριμένο WebQuest «Χαρίλαος Τρικούπης: Από
ένα δύσκολο παρελθόν σε ένα δύσκολο παρόν…» δίνεται στους μαθητές της Γ΄
Γυμνασίου στο εργαστήριο της πληροφορικής και μπορεί να εφαρμοστεί σε 2
διδακτικά δίωρα. Το πρώτο διδακτικό δίωρο οι μαθητές διαβάζουν και ακολουθούν
τις οδηγίες που τους δίνονται με τον εκπαιδευτικό να έχει υποστηρικτικό και
συμβουλευτικό ρόλο. Κατά τη διάρκεια του πρώτου δίωρου ο καθηγητής μπορεί να
παρεμβαίνει με διευκρινιστικά σχόλια για τη ζωή και το έργο του Χαρίλαου
Τρικούπη και να απαντά σε απορίες των μαθητών. Το σχολικό εγχειρίδιο μπορεί να
χρησιμοποιηθεί ως βοηθητικό μέσο άντλησης πληροφοριών, προκειμένου να
απαντήσουν οι μαθητές στις ερωτήσεις που τίθενται στο φύλλο εργασίας. Οι μαθητές
εργάζονται ατομικά ή σε ομάδες των δυο ατόμων.
Στο δεύτερο διδακτικό δίωρο οι μαθητές έχουν αντλήσει ήδη αρκετές πληροφορίες,
τις οποίες μπορούν να συστηματοποιήσουν στην παρουσίαση που καλούνται να
δημιουργήσουν. Βασικός στόχος στην παρούσα φάση είναι η δημιουργία ενός
πολυτροπικού κειμένου που θα αισθητοποιεί τις γνώσεις που αποκόμισαν από την
ιστοεξερεύνηση. Έτσι μπορούν να παρουσιαστούν στην τάξη οι εργασίες και να
αποτελέσουν έναυσμα για συζήτηση μέσα από την κριτική θεώρηση της Ιστορίας. Η
αξιολόγηση στο συγκεκριμένο WebQuest μπορεί να πραγματοποιηθεί από τους ίδιους
τους μαθητές ως μια μορφή αυτοαξιολόγησης, ώστε να συμμετάσχουν ενεργά και σε
αυτή τη φάση του μαθήματος.
Διάρκεια: 4 Διδακτικές ώρες
Στόχοι γνωστικοί:
• Να αποκτήσουν οι μαθητές μια σφαιρική ενημέρωση για τη ζωή και το έργο
του Χαρίλαου Τρικούπη.
• Να συγκρίνουν το Δηλιγιάννη με τον Τρικούπη με γνώμονα το κυβερνητικό
τους έργο.
• Να αντιληφθούν τις αιτίες της πτώχευσης του 1893 και να συγκρίνουν το
ιστορικό πλαίσιο εκείνης της εποχής με τα σημερινά δεδομένα.
• Να αξιολογούν με ενισχυμένη κριτική ικανότητα και χωρίς προκαταλήψεις
κομβικά ιστορικά πρόσωπα μέσα από το έργο τους.

2. Στόχοι τεχνογραμματισμού:
• Να εξοικειωθούν με τα χαρακτηριστικά του ψηφιακού κειμένου (υπερκείμενο,
πολυτροπικότητα).
• Να εθιστούν στην ενεργητική αναζήτηση και επεξεργασία της πληροφορίας
μέσα από το διαδίκτυο.
• Να ασκηθούν στη χρήση των υπολογιστικών εργαλείων (πλοήγηση στο
διαδίκτυο, χρήση προγραμμάτων επεξεργασίας κειμένου και παρουσίασης).
• Να ασκηθούν στη διαδικασία μιας ιστοεξερεύνησης.
Στόχοι παιδαγωγικοί:
• Να ενισχύσουν τη δεξιότητα της αυτενέργειας στη διαδικασία της
ιστοεξερεύνησης.
• Να προσεγγίσουν βιωματικά τη γνώση μέσα από τη διαδικασία της
ιστοεξερεύνησης.
• Να ενεργοποιούν διαδικασίες αυτοαξιολόγησης της γνώσης μέσα από τη
διαδικασία της ιστοεξερεύνησης.
Εισαγωγή: Θα έχετε ακούσει όλοι ότι η ιστορία κάνει κύκλους! Και πράγματι θα
λέγαμε ότι αναλύοντας τη σημερινή κοινωνικο – οικονομική κατάσταση κάπου πίσω
στο παρελθόν συναντούμε μια παρόμοια ιστορική συγκυρία, κατά την οποία οι λέξεις
«επτωχεύσαμεν» και «τις πταίει» ηχούσαν με την ίδια βαρύτητα που ακούγονται
σήμερα… Είναι η εποχή του Τρικούπη. Πάμε να τον γνωρίσουμε; Ίσως μας
γνωρίσουμε καλύτερα…
O Χαρίλαος Τρικούπης (11 Ιουλίου 1832- 30 Μαρτίου 1896) ήταν Έλληνας
διπλωμάτης, πολιτικός και Πρωθυπουργός. Ο Τρικούπης κυριάρχησε την πολιτική
σκηνή της Ελλάδας από το 1875 έως το 1894, παίρνοντας τη θέση του πρωθυπουργού
επτά συνολικά φορές και κυβέρνησε τη χώρα για σχεδόν 10 χρόνια από τα 20 αυτής
της περιόδου. Στη τελευταία του κυβέρνηση δεν μπόρεσε να ανταπεξέλθει στις
οικονομικές υποχρεώσεις που είχε δημιουργήσει έναντι των ξένων δανειστών με
συνέπεια να επέλθει η πτώχευση της Ελλάδας με την ιστορική φράση του "δυστυχώς
επτωχεύσαμεν".
Εργασία: Η εργασία που θα αναλάβετε είναι να συνδέσετε την προσωπικότητα του
Χαρίλαου Τρικούπη μέσα από την πολιτική του δράση με τη σημερινή κρίση που
βιώνει η χώρα μας σε πολιτικό – οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Ερωτήματα
λοιπόν που θα πρέπει να απαντήσετε είναι σε ποιους τομείς προσπάθησε ο Τρικούπης
να οδηγήσει τη χώρα σε μια μορφή εξυγίανσης και ποιες οι αναλογίες με τις πολιτικές
πρακτικές που χρησιμοποιούνται σήμερα. Ποιες δυσκολίες αντιμετώπιζε στην
εφαρμογή του προγράμματος του εκείνη την εποχή και κατά πόσο ισχύουν παρόμοιοι
παράγοντες και σήμερα; Στη συνέχεια να αναζητήσετε στο Διαδίκτυο πληροφορίες
για τη δράση του Χαρίλαου Τρικούπη και το κοινωνικο – πολιτικό πλαίσιο της
εποχής εκείνης και στο τέλος να πραγματοποιήσετε μια συγκριτική διαχρονική
μελέτη του παρελθόντος με τη σημερινή εποχή. Μετά την ολοκλήρωση της έρευνας
σας προσπαθήστε να απαντήσετε στην ερώτηση: τις πταίει;
Πηγές: Μελετήστε καθεμία από τις παρακάτω πηγές προσεκτικά και χρησιμοποιήστε
την ικανότητά σας στο γραπτό λόγο και τις ιστορικές σας ικανότητες, για να
απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν:

3. http://el.wikipedia.org/wiki : Περιέχει βασικές πληροφορίες για τη ζωή και τη
δράση του Χαρίλαου Τρικούπη.
http://users.sch.gr/pchaloul/geloiografies.htm: Περιέχει ιστορικές
γελοιογραφίες της περιόδου διακυβέρνησης του Χαρίλαου Τρικούπη.
http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=311391: Περιέχει άγνωστες
πτυχές του χαρακτήρα και της ζωής του Χαρίλαου Τρικούπη.
http://www.youtube.com/watch?v=1YHHxTYhRUc: Περιέχει
οπτικοακουστικό αφιέρωμα στο Χαρίλαο Τρικούπη.
http://www.capital.gr/history_of_xaa/Default.aspx?id=665878&pg=1 :
Αναφέρεται στην πτώχευση της εποχής του Τρικούπη και περιέχει και αποσπάσματα
από τον τύπο της εποχής.
http://www.thermopilai.org/content/e-ptokheuse-tou-1893-kai-e-krise-
khreous-tou-2010 : Περιέχει μια διαχρονική εξέταση της κρίσης του 1893 και της
κρίσης χρέους του 2010.
http://www.tovima.gr/politics/article/?aid=304563: Εξετάζει τις βασικές
ιστορικές περιόδους πτώχευσης του Ελληνικού κράτους.
http://www.palmografos.com/permalink/7980.html: Περιέχει στοιχεία για την
αντιπολίτευση που άσκησε ο Δηλιγιάννης στον Τρικούπη.
http://www.typos.com.cy/nqcontent.cfm?a_id=14492 : Περιέχει
πληροφορίες για την ιστορία της δραχμής.
Διαδικασία: Η εργασία σας είναι να αναζητήσετε πληροφορίες, χρησιμοποιώντας τις
πηγές που σας προτείνονται, για να συνθέσετε την προσωπικότητα του Χαρίλαου
Τρικούπη, το πολιτικό - οικονομικό - κοινωνικό πλαίσιο της εποχής εκείνης και να το
συγκρίνετε με το σημερινό. Τέλος να συνθέσετε σε μορφή λογισμικού παρουσίασης
μια δική σας ανάλυση για την προσωπικότητα του Χαρίλαου Τρικούπη αξιοποιώντας
το εικονογραφημένο υλικό των πηγών που σας δόθηκαν και επικαιροποιώντας τα
συμπεράσματα σας από την έρευνα για την πτώχευση του 1893 με αναφορές στη
σημερινή εποχή.
Ανατρέξτε στις ιστοσελίδες που αφορούν την προσωπικότητα και το έργο του
Χαρίλαου Τρικούπη και απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις:
Ποιες οι πολιτικές επιδιώξεις του Χαρίλαου Τρικούπη;
………………………………………………………………………….
Ποιο οικονομικό πρόγραμμα εφήρμοσε για να τις υλοποιήσει;
……………………………………………………………………….
Για ποιους λόγους επέβαλε βαριά φορολογία εκείνη την εποχή;
………………………………………………………………………..
Ποιο ήταν το πολιτικό του όραμα;
………………………………………………………………………..
Τι πληροφορίες αντλείτε για το χαρακτήρα του και την προσωπική του ζωή;

4. ………………………………………………………………………….
Ανατρέξτε στις ιστοσελίδες που αφορούν την πτώχευση του 1893 και απαντήστε στις
παρακάτω ερωτήσεις:
Ήταν αναμενόμενο το οικονομικό αδιέξοδο της εποχής του Τρικούπη και γιατί;
……………………………………………………………………………..
Ποια η στάση της αντιπολίτευσης (ειδικά του Δηλιγάννη) στο κυβερνητικό έργο του
Χαρίλαου Τρικούπη;
……………………………………………………………………………..
Ποιοι είναι κατά τη γνώμη σας οι λόγοι που οδήγησαν τον Τρικούπη στο να δηλώσει
«δυστυχώς επτωχεύσαμεν»;
……………………………………………………………………………..
Πώς θα μπορούσε κατά τη γνώμη σας ο Τρικούπης να αποφύγει το οικονομικό
αδιέξοδο της εποχής εκείνης;
……………………………………………………………………………..
Στηριζόμενοι στις πληροφορίες που σας δίνουν οι ιστοσελίδες για τη σημερινή κρίση
που διέρχεται η χώρα μας να κατασκευάσετε έναν πίνακα στο πρόγραμμα
επεξεργασίας κειμένου που να περιέχει τις ομοιότητες και τις διαφορές με την εποχή
του Τρικούπη. Να χρησιμοποιήσετε τον πίνακα στην τελική σας παρουσίαση.
Να συγκεντρώσετε πληροφορίες από την ιστοεξερεύνηση σας για τον τρόπο που
βίωσε η κοινωνία την αποτυχία του Τρικούπη να εξυγιάνει τα οικονομικά της χώρας
μας. Οι γελοιογραφίες της εποχής θα αποτελέσουν πολύτιμο οδηγό στον
προβληματισμό σας. Μπορείτε να αναζητήσετε στο διαδίκτυο σημερινές
γελοιογραφίες για την κρίση και να τις αντιπαραβάλλετε. Ενσωματώστε τα
αποτελέσματα της έρευνας σας στην τελική σας παρουσίαση.
Αξιολόγηση: Να βαθμολογήσετε τον εαυτό σας σε αυτή την εργασία σημειώνοντας
με «x» τις ερωτήσεις που είστε σε θέση να απαντήσετε:
Είμαι σε θέση:
να αναφέρω τα βασικά χαρακτηριστικά της πολιτικής του Τρικούπη.
να περιγράψω το ρόλο του στην πτώχευση της εποχής που έζησε.
να αναφέρω κάποια στοιχεία της προσωπικότητας του.
να συγκρίνω την πολιτική Τρικούπη με την πολιτική Δηλιγιάννη.
να αναφέρω τους βασικούς λόγους της πτώχευσης του 1893.
να περιγράψω τον τρόπο που αντιμετώπισαν τα χαμηλότερα στρώματα το
οικονομικό πρόγραμμα του Τρικούπη.
ο να συγκρίνω χαρακτηριστικά της εποχής εκείνης με τη σημερινή.
ο να εξετάζω τα διαχρονικά χαρακτηριστικά της πολιτικής της Ελλάδας.
ο να εκφέρω αξιολογικές κρίσεις για τα ιστορικά γεγονότα.
Συμπέρασμα: Συγχαρητήρια! Μόλις έχετε αποκτήσει μια σφαιρική εικόνα της
πολιτικής του Τρικούπη και είστε σε θέση να κρίνετε το ιστορικό γίγνεσθαι
αξιοποιώντας σημερινά δεδομένα και το αντίστροφο.

5. Η σελίδα του καθηγητή
O εκπαιδευτικός αξιολογεί τις ομάδες σε όλης τη διάρκειας εφαρμογής της
ιστοεξερεύνησης με κριτήρια:
 την επίτευξη των γνωστικών στόχων
 την πρωτοτυπία ιδεών
 το βαθμό εφαρμογής των δραστηριοτήτων
 τη γλωσσική καλλιέργεια των μαθητών την επίτευξη της ομαδικότητας