-

1. ΤΟ ΊΝΤΕΡΝΕΤ ΚΑΙ ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΟΥ
 Αποπλάνηση (grooming)
 Εκφοβισμός ( cyberbullying)
 Παραπληροφόρηση (misinformation)
 Βίαια παιχνίδια
 Εθισμός ( internet addiction)
 Παιδική πορνογραφία
 Υποκλοπή προσωπικών δεδομένων ( phising )

2. Αποπλάνηση ( grooming )
Τι είναι το grooming;
 Το διαδίκτυο αποτελεί ένα ιδανικό περιβάλλον για παιδιά και εφήβους να
αναπτύξουν κοινωνικές επαφές, να ανακαλύψουν νέα πράγματα και να
γίνουν δημιουργικοί. Ωστόσο οι διαδικτυακοί «φίλοι» μπορεί να μην είναι
τελικά εκείνοι που υποστηρίζουν ότι είναι και αυτό είναι ένα σημείο που
πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους.
 Το διαδικτυακό «grooming» συµβαίνει όταν ένας ενήλικας έρχεται σε
επαφή µέσω του διαδικτύου µε ένα παιδί ή έφηβο προκειµένου να το
συναντήσει από κοντά και να το εκµεταλευτεί. Το διαδικτυακό grooming ή
αλλιώς η «αποπλάνηση» µέσω διαδικτύου είναι ένα έγκληµα που
τιµωρείται αυστηρά σε όλες τις χώρες της Ευρώπης. Μπορεί να συµβεί σε
όλους τους ιστοχώρους που είναι πολύ δηµοφιλείς στους εφήβους και στα
παιδιά όπως στα διαδικτυακά παιχνίδια, στα κοινωνικά δίκτυα, στα
δωµάτια συνοµιλίας κλπ. Κάποιοι διαδικτυακοί groomers µπορεί να
προσποιούνται ότι είναι συνοµήλικοι σου χρησιμοποιώντας ψεύτικη
φωτογραφία προφίλ και δηλώνοντας ψευδή ηλικία. Οι διαδικτυακοί
groomers, συνήθως, έχουν γνώσεις στο να χειρίζονται ψυχολογικά και
συναισθηµατικά τους εφήβους (π.χ. γνωρίζουν την εφηβική γλώσσα και
τον εφηβικό τρόπο σκέψης) και χρησιµοποιούν διάφορες τεχνικές
προκειµένου να αποκτήσουν την εµπιστοσύνη σου.

3. Αποπλάνηση ( grooming )
 • «Ας µιλήσουµε πιο ιδιωτικά» (προκειµένου να γίνει η
κουβέντα πιο ιδιωτική όπως σε ενα προσωπικό chat ή στο
κινητό τηλέφωνο).
 • «Πού βρίσκεται ο υπολογιστής; Από πού µου µιλάς
τώρα;» (προκειµένου να δει εάν κάποιος ενήλικας ή γονέας
είναι κοντά).
 • «Ποιος είναι ο αγαπηµένος σου
ηθοποιός; Συγκρότηµα; Τραγουδιστής;» (προκειµένου να
εξοικειωθεί συναισθηµατικά το παιδί ή και να του κάνει δώρο
κάποιο εισιτήριο για συναυλία)
 • «Ξέρω κάποιον που µπορεί να σε βοηθήσει να κάνεις
καριέρα µοντέλου / χορεύτριας / ηθοποιού» (προκειµένου να
φλερτάρει και να ενθαρρύνει προσωπική συνάντηση)

4. Αποπλάνηση ( grooming )
• «Ξέρω έναν τρόπο που µπορείς να βγάλεις εύκολα και γρήγορα
χρήµατα»
• «Πες µου τι σε απασχολεί. Ακούγεσαι πολύ στεναχωρηµένος.
Μπορώ να σε βοηθήσω»
• «Μην πεις σε κανέναν για την καινούργια µας γνωριµία. Ας την
κρατήσουµε µυστική από όλο τον κόσµο. Μόνο εγώ και εσύ θα
ξέρουµε»
• «Ποιος είναι ο αριθµός του κινητού σου/Η διεύθυνση του σπιτιού
σου/σε ποιο σχολείο ή φροντιστήριο πηγαίνεις κ.λ.π.»

5. Αποπλάνηση ( grooming )
Τρόποι αντιμετώπισης
1. Να είναι προσεκτικό στις διαδικτυακές
συναναστροφές του
2. Να διαφυλάσσει τα προσωπικά του στοιχεία
3. Να ενημερωθεί για τα εργαλεία ασφαλείας
4. Να διατηρεί τον έλεγχο

6. Εκφοβισμός ( cyberbullying )
Αίτια:
Συχνά οι νέοι εκτίθενται στον Διαδικτυακό εκφοβισμό
εξαιτίας της βίωσης έντονων συναισθημάτων όπως
θυμός, απόγνωση είτε πάλι και εκδίκηση, που μπορεί να
προέρχεται τόσο από τις προβληματικές σχέσεις που
υπάρχουν στο οικογενειακό περιβάλλον όσο και εξαιτίας
μιας ευρύτερης κοινωνικής δυσλειτουργικότητας που
παρουσιάζει το άτομο. Σε μερικές περιπτώσεις ο
Διαδικτυακός εκφοβισμός αποτελεί μορφή ψυχαγωγίας
στοχεύοντας στην εκδήλωση ποικίλων αντιδράσεων και
στην ικανοποίηση αναγκών που σχετίζονται με την
επιβολή εξουσίας και ελέγχου. Σπανιότερα, η αποστολή
μηνυμάτων σε λάθος παραλήπτες μπορεί να αποτελέσει
αιτία του φαινομένου.

7. Εκφοβισμός ( cyberbullying )
Μορφές Διαδικτυακού εκφοβισμού
1. Επαναλαμβανόμενη αποστολή ηλεκτρονικών ή τηλεφωνικών μηνυμάτων
2. Παρέμβαση και παρενόχληση οποιασδήποτε διαδικτυακής
δραστηριότητας του ατόμου
3. Είσοδος σε προσωπικούς διαδικτυακούς λογαριασμούς του ατόμου
4. Αποστολή φωτογραφιών του ατόμου ή αλλού είδους
μαγνητοσκοπημένου υλικού
5. Αποστολή προσωπικών πληροφοριών του ατόμου σε πολλαπλούς
παραλήπτες
6. Αποστολή απειλητικών μηνυμάτων σε αλλά άτομα υποκρινόμενοι το
άτομο που εκφοβίζεται
7. Υποκίνηση τρίτων για διαδικτυακή παρακολούθηση και παρενόχληση
του ατόμου

8. Εκφοβισμός ( cyberbullying )
Αντιμετώπιση του Διαδικτυακού εκφοβισμού:
 Αγνόηση ενοχλητικών μηνυμάτων, σε περίπτωση ωστόσο
απειλών συνιστάται αναφορά των μηνυμάτων και λήψη
προληπτικών μέτρων .
 Αποκλεισμός του αποστολέα που στέλνει απειλητικά ή
ενοχλητικά μηνύματα
 Προειδοποίηση του αποστολέα
 Αναφορά του περιστατικού στην Αστυνομία είτε σε κάποια
αρμόδια υπηρεσία Δίωξης Ηλεκτρονικού εγκλήματος
 Αναφορά της περίστασης στον γονέα ή τον κηδεμόνα του
ατόμου.

9. Παραπληροφόρηση
 Παραπληροφόρηση είναι η μεταφορά διαφόρων ψευδών ή αναληθών ή
τροποποιημένων πληροφοριών.
 Πιθανός σκοπός είναι η παραπλάνηση του δέκτη προς εκπλήρωση
προσωπικών σκοπιμοτήτων του παραπληροφορούντος, οπότε η
παραπληροφόρηση είναι κακή πράξη. Άλλος πιθανός σκοπός είναι η
προστασία ατόμων με την απόκρυψη πληροφοριών που θα ήταν
επιβαρυντικές γι' αυτά, οπότε η παραπληροφόρηση είναι καλή πράξη ή
επιβάλλεται από τον νόμο.
 Αυτός που παραπληροφορεί, αν είναι η πηγή της πληροφορίας, έχει όλη
την ευθύνη. Αν δεν είναι η πρωτογενής πηγή της πληροφορίας, αλλά απλώς
μεταφέρει όσα γνωρίζει, έχει περιορισμένη ευθύνη στο ότι δεν έχει
διασταυρώσει τις πηγές του.

10. Παραπληροφόρηση
 Κατά την παραπληροφόρηση γίνεται προβολή των επιλεγμένων πτυχών ενός
γεγονότος, κατασκευάζονται ψευδείς αλήθειες, γίνεται παραποίηση της αλήθειας
και διαβάλλονται τα εμπλεκόμενα πρόσωπα.
 Σχετικά με τις ειδήσεις που μεταφέρονται από κάποιο Μέσο Μαζικής Ενημέρωσης
(ΜΜΕ) , μπορεί να ισχύει περίπτωση παραπληροφόρησης εκούσια ή ακούσιας, για
την οποία πάντα φέρει ευθύνη.
 Οι αναγνώστες (ακροατές, θεατές) οφείλουν να διασταυρώνουν τις πηγές των
πληροφοριών τους για να αποφεύγουν την παραπληροφόρηση.
 Η παραπληροφόρηση σαν ευρύτερη έννοια θα μπορούσε να εννοηθεί και η σκόπιμη
διάδοση ιδεών και απόψεων για ένα θέμα για το οποίο υπάρχει συγκεκριμένη
επιστημονική ή φιλοσοφική αντίληψη.

11. Βίαια παιχνίδια
 Σύμφωνα με έρευνες, εκατομμύρια άτομα αφιερώνουν χρόνο σε καθημερινή βάση σε
ηλεκτρονικά παιχνίδια . Όπως στην αγορά έτσι και στο Διαδίκτυο υπάρχουν διάφορες
κατηγορίες παιχνιδιών. Η πιο δημοφιλής κατηγορία παιχνιδιών είναι η κατηγορία παιχνιδιών
δράσης η οποία χωρίζεται σε άλλες υποκατηγορίες, όπως παιχνίδια πολεμικών τεχνών ,
λαβυρίνθων , πλατφόρμας , βολών κ.α.
Βία όμως που εκφράζουμε στα παιχνίδια μπορεί να την εμφανίσουμε και στην κανονική μας
ζωή. Ανησυχητικά είναι τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τις έρευνες των
Πανεπιστημίων της Καλιφόρνια και του Σαν Φρανσίσκο στις ΗΠΑ. Οι μελετητές βρήκαν ότι η
βία στα ηλεκτρονικά παιχνίδια προκαλεί αντικοινωνική και πολεμοχαρή συμπεριφορά στην
καθημερινότητα των παιδιών ηλικίας 18 έως 21 .

Αυτό το ενισχύει και ο οργανισμός ISFE , όπου σύμφωνα με έρευνές του, υψηλά επίπεδα
έκθεσης σε βίαια ηλεκτρονικά παιχνίδια σχετίζονται έντονα με αυξανόμενη επιθετική
συμπεριφορά στο σχολείο και στο ελεύθερο παιχνίδι και οδηγούν στην εγκληματικότητα.

Εδώ υπάρχει το ζήτημα του ενδεχομένως ακατάλληλου για την ηλικία του παιδιού περιεχόμενο.
Για το σκοπό αυτό η βιομηχανία παιχνιδιών εφαρμόζει κώδικες σήμανσης των παιχνιδιών. Στη
σήμανσή του, το PEGI αναφέρει τόσο την ηλικιακή ομάδα στην οποία απευθύνεται ο κάθε
τίτλος, καθώς και τα στοιχεία που περιλαμβάνει (π.χ. βία, ρατσιστικά στοιχεία, κ.ά.).

12. Βίαια παιχνίδια
Πού μπορεί να συμβεί :
 Διαδικτυακά παιχνίδια
 Αυτόνομα παιχνίδια τα οποία μπορούμε να παίξουμε με άλλους
παίκτες μέσω δικτύου
 Παιχνίδια κονσόλας
Αντιμετώπιση
 Ενημερωνόμαστε για τον τρόπο αξιολόγησης του Πανευρωπαϊκού
Συστήματος Πληροφόρησης για τα Ηλεκτρονικά Παιχνίδια. Κοιτάζοντας
τη σήμανση PEGI στο κουτί του παιχνιδιού ή στην ιστοσελίδα από την
οποία αυτό είναι διαθέσιμο, μπορούμε να προσδιορίσουμε αν ένα παιχνίδι
είναι κατάλληλο για μας.

13. Εθισμός (internet addiction)
 Ο εθισμός στο διαδίκτυο είναι μια σχετικά νέα μορφή εξάρτησης.
Αναφέρεται στη περίπτωση όπου το διαδίκτυο αποκτά μεγαλύτερη
σημασία και προτεραιότητα στη ζωή σου από τους φίλους, την οικογένεια
και την εργασία σου, κυριαρχεί στη καθημερινότητα σου και είναι ένα
στοιχείο της που δεν θέλουμε να αποχωριστείς. Υπάρχουν πολλές
περιπτώσεις παιδιών και εφήβων που δαπανούν υπερβολικά πολλές ώρες
μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή παίζοντας ηλεκτρονικά-διαδικτυακά
παιχνίδια, μιλώντας διαδικτυακά σε δωμάτια συνομιλιών ή σε σελίδες
κοινωνικής δικτύωσης , ενώ ξεχνούν ή παραμελούν άλλες σημαντικές
δραστηριότητες.
 Το Διαδίκτυο έχει την ικανότητα να καλύψει συγκεκριμένες ψυχολογικές
ανάγκες σου. Ένα από τα χαρακτηριστικά του μέσου είναι ότι σου δίνει τη
δυνατότητα να προβάλλεις μια επιθυμητή και όχι την πραγματική εικόνα
του εαυτού σου, χωρίς να έχεις περιορισμούς και συνέπειες. Η εξάρτηση
από το διαδίκτυο μπορεί να είναι το αποτέλεσμα άλλων ψυχικών
διαταραχών, όπως κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, διαταραχές
προσωπικότητας και κοινωνική φοβία.

14. Εθισμός
Προειδοποιητικές ενδείξεις για τον εθισμό στο
διαδίκτυο
 Αδυναμία του ατόμου να σταματήσει τη δραστηριότητα, ή ανεπιτυχείς
προσπάθειες να μειώσει ή να ελέγξει το χρόνο ενασχόλησης με το
διαδίκτυο.
 Επιθυμία να περνά ολοένα και περισσότερο χρόνο στο Διαδίκτυο και
περισσότερο από αυτό που είχε αρχικά προγραμματιστεί.
 Σκέψεις για προηγούμενες online δραστηριότητες ή αναμονή της
επόμενης δραστηριότητας online.
 Χρήση του Διαδικτύου για όλο και περισσότερο χρονικό διάστημα
προκειμένου να ικανοποιηθεί.
 Παραμέληση ή και απομόνωση από την οικογένεια και τους φίλους και
διακινδύνευση απώλειας σημαντικών σχέσεων ή εκπαιδευτικών
ευκαιριών και μείωση των σχολικών επιδόσεων.

15. Εθισμός
Προειδοποιητικές ενδείξεις για τον εθισμό στο
διαδίκτυο
 Συναισθηματικό κενό, ανία, ανησυχία, άσχημη διάθεση, επιθετικότητα,
όταν δεν είναι online, ή όταν προσπαθεί να περιορίσει τη χρήση.
 Επανάπαυση στην οικογένεια και τους φίλους ή αδιαφορία σχετικά με
τις δραστηριότητες και τις ευθύνες που του αναλογούν.
 Αίσθηση ευεξίας, ευτυχίας και ευφορίας όταν βρίσκεσαι στον
υπολογιστή.
 Αισθήματα ενοχής ή αμυντική συμπεριφορά σχετικά με τη χρήση του
Διαδικτύου που μπορούν να εκδηλωθούν και με ψέματα προς τα μέλη
της οικογένειας ή φίλους, προκειμένου να αποκρύψει το χρόνο
παραμονής στο Διαδίκτυο.
 Χρήση του Διαδικτύου σαν ένα τρόπο για να ξεφύγει από τα
προβλήματα η να απαλλαγεί από ένα αίσθημα δυσφορίας και κακής
διάθεσης.

16. Εθισμός
Συμβουλές για αντιμετώπιση του φαινομένου
 Να αναζητήσουμε βοήθεια, εάν χρειαστεί.
 Καλλιεργούμε σωστές στάσεις αξιοποίησης του διαδικτύου από μικρή ηλικία
έτσι ώστε να απολαμβάνουμε τα θετικά της τεχνολογίας χωρίς αρνητικές
συνέπειες.
 Εάν το πρόβλημα αναγνωριστεί σε αρχικό στάδιο, είναι πολύ πιο εύκολο να
αντιμετωπισθεί.
 Να μην παραμελούμε τις δραστηριότητές μας, τον ύπνο μας, τους φίλους μας
και την οικογένειά μας προς χάρη του Διαδικτύου.

17. Παιδική πορνογραφία
 Η παιδική πορνογραφία ορίζεται διαφορετικά από τη νομοθεσία
της κάθε χώρας. Ο κοινός παρανομαστής είναι οι
αναπαραστάσεις ανηλίκων που συμμετέχουν σε σεξουαλικές
πράξεις ή καταστάσεις που υποδηλώνουν σεξουαλικές
δραστηριότητες. Μερικές φορές ο ορισμός περιλαμβάνει εικόνες
που έχουν υποστεί επεξεργασία από ηλεκτρονικό υπολογιστή ή
και καρτούν.
 Είναι ευρέως γνωστό ότι η παιδική πορνογραφία είναι παράνομη
και υπόκειται σε ποινικές κυρώσεις. Επιπλέον υπάρχουν
σημαντικές διαφορές στην αντιμετώπιση της παιδικής
πορνογραφίας από χώρα σε χώρα. Σε ορισμένες χώρες για
παράδειγμα, ακόμη και η εν γνώση κατοχή παιδικής
πορνογραφίας είναι έγκλημα.

18. Παιδική πορνογραφία
 Σύμφωνα με τη Σύμβαση για τα Διαδικτυακά
Εγκλήματα του Συμβουλίου της Ευρώπης η παιδική
πορνογραφία έχει τις εξής μορφές:
• Ένας ανήλικος που συμμετέχει σε σεξουαλική
δραστηριότητα.
• Ένα άτομο που συμμετέχει σε σεξουαλική δραστηριότητα
προσποιούμενο ότι είναι ανήλικο.
• Ρεαλιστικές εικόνες που αναπαριστούν ένα ανήλικο να
συμμετέχει σε σεξουαλικές δραστηριότητες.

19. Υποκλοπή προσωπικών δεδομένων
 Υποκλοπή Προσωπικών Δεδομένων στο Διαδίκτυο
είναι η πράξη της εξαπάτησης ενός χρήστη κάνοντας
τον να δώσει προσωπικές πληροφορίες σε μια
«πλαστή ιστοσελίδα» στο Διαδίκτυο (π.χ διεύθυνση,
αριθμό ταυτότητας, αριθμό διαβατηρίου, αριθμούς
τραπεζικών λογαριασμών,ης κ.λπ). Μια τέτοιου
είδους δραστηριότητα επιτρέπει σε έναν απατεώνα
(cracker) να κλέψει ή να πλαστογραφήσει τα
στοιχεία του θύματος ή/και να κερδίσει παράνομη
πρόσβαση στα δεδομένα του/της, όπως
προσωπικούς λογαριασμούς, συνδρομές, e-mail,
κωδικούς, κ.λπ.

20. Υποκλοπή προσωπικών δεδομένων
 Που μπορεί να συμβεί;
 Μέσω ηλεκτρονικών μηνυμάτων (e-mail) που ξεγελούν
το χρήστη ώστε να οδηγηθεί σε πλαστές ιστοσελίδες
 Κατά το φυλλομέτρημα οποιασδήποτε σοβαρής
ιστοσελίδας, η οποία έχει μολυνθεί απο ιο
 Κατά τη περιήγηση σε ιστοσελίδες με αναληθή προϊόντα
και πληροφορίες
 Κατά τη χρήση οποιουδήποτε φυλλομετρητή Διαδικτύου,
ο οποίος έχει μολυνθεί με πρόγραμμα που καταγράφει
προσωπικές και οικονομικές πληροφορίες, τις οποίες
χρησιμοποίησε ο χρήστης σε επισκέψεις του σε σελίδες
που του τις ζητούν

21. Υποκλοπή προσωπικών δεδομένων
 Αντιμετώπιση
 Ελέγχουμε πάντοτε τον αποστολέα ενός μηνύματος και διερευνούμε
την υπόστασή του
 Γνωρίζουμε ότι νόμιμοι φιλανθρωπικοί οργανισμοί συνήθως
στέλνουν ηλεκτρονικές εκκλήσεις για βοήθεια μόνο σε ανθρώπους
που το έχουν ζητήσει. Άλλες παρόμοιες εκκλήσεις, που σχεδόν
πάντα ακολουθούν ένα μεγάλο καταστροφικό γεγονός, είναι
συνήθως ψευδείς. Επισκεπτόμαστε την επίσημη ιστοσελίδα του
οργανισμού για να επιβεβαιώσουμε την αξιοπιστία της έκκλησης
 Ελέγχουμε πάντα τη νομιμότητα φιλανθρωπικών ιδρυμάτων,
αναζητώντας σχετικές επίσημες ιστοσελίδες (π.χ.
http://www.charitynavigator.org)
 Τηλεφωνούμε ή πηγαίνουμε απευθείας στην ιστοσελίδα ενός
φιλανθρωπικού οργανισμού και βρίσκουμε τρόπους να
προσφέρουμε μέσω αυτής, αντί να απαντούμε και να
κατευθυνόμαστε από εκκλήσεις-μηνύματα που παραλαμβάνουμε

22. Υποκλοπή προσωπικών δεδομένων
 Δεν ενεργοποιούμε απερίσκεπτα συνδέσμους από μηνύματα
αμφιβόλου προελεύσεως και περιεχομένου γιατί αυτά μπορούν να
μας οδηγήσουν σε παράνομες ή επιβλαβείς ιστοσελίδες που μπορεί
να μοιάζουν νόμιμες
 Αποφεύγουμε να δίνουμε προσωπικές πληροφορίες μέσω του
Διαδικτύου. Είναι απίθανο μια τράπεζα ή ένας φιλανθρωπικός
οργανισμός να ζητά τέτοιες πληροφορίες με αυτόν τον τρόπο
 Γνωρίζουμε ότι σοβαρές τράπεζες και επενδυτικοί οργανισμοί
χρησιμοποιούν το πρωτόκολλο επικοινωνίας https αντί για http για
ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων των πελατών τους. Το “S”
σημαίνει ασφαλές πρωτόκολλο. Η ασφάλεια αυτή διακρίνεται στη
γραμμή διεύθυνσης μιας ιστοσελίδας (https://…… )
 Όταν μας ζητηθεί να πληκτρολογήσουμε ένα ψευδώνυμο
συνομιλίας, διαλέγουμε ένα όνομα που δεν προδίδει τα προσωπικά
μας στοιχεία όπως το όνομα, το επίθετο, την ημερομηνία γέννησής
μας, τον χώρο διαμονής κ.λ.π.