Πολιτική Παιδεία Α' Λυκείου

1. ΓΕΛ ΚΑΡΕΑ – ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ
Κριπαροπούλου Αντιγόνη Σελίδα 1
Ασκήσεις
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ
Α. Να συμπληρωθούν οι παρακάτω προτάσεις:
1. Ανάμεσα σε αυτόν που ασκεί την εξουσία και σε αυτόν που επηρεάζεται από
την άσκησή της υπάρχει σχέση ……………………………….. δηλ. ο ένας
……………………………… έναντι του άλλου σε έναν ή περισσότερους τομείς (π.χ.
οικονομικά, κοινωνικά, συναισθηματικά, γνωσιακά) και καθιστά αυτή την
υπεροχή σαφή. Άρα, η εξουσία συνδέεται άρρηκτα με τη ……………………………..
που έχει κάποιος να …………………………………. τη βούλησή του σε κάποιον
άλλον ή να επηρεάζει τη συμπεριφορά του.
2. Κρατική εξουσία είναι η δυνατότητα του κράτους να επιτάσσει και να
…………………………………….. σε ………………………………… προς τις επιταγές του.
3. Η εξουσία των κρατικών οργάνων πρέπει να είναι …………………………………
δηλαδή τα κρατικά όργανα ενεργούν με …………………………………. διαδικασίες,
αποκλειστικά και μόνο μέσα στο πλαίσιο των ………………………………….τους.
Επίσης, ………………………………………… για τη νομιμότητα της δράσης τους,
ακριβώς όπως και οι πολίτες.
4. Πολιτικό σύστημα είναι ένα …………………………………….. σύνολο που
περιλαμβάνει ……………………………………. και διαδικασίες διακυβέρνησης (π.χ.
Βουλή, Κυβέρνηση), καθώς και φορείς σύνδεσης των θεσμών αυτών με την
κοινωνία (π.χ. ….……………………………….).
5. Ιδεολογικό υπόβαθρο της γαλλικής επανάστασης υπήρξε ο
…………………………………….. ………………………………………….. Το αντίστοιχό του
στην οικονομία είναι o ……………………………………… ……………………………………
που υποστηρίζει τον περιορισμό των εξουσιών του κράτους.
6. Πατέρας του οικονομικού φιλελευθερισμού θεωρείται ο ………………….
………………… και το έργο του συνολικά αποτελεί έναν ύμνο στην ατομική
…………………………………………, την ελεύθερη ……………………………….. και την
αναζήτηση του ……………………………………….
7. Ο καπιταλισμός (κεφαλαιοκρατία) είναι το ………………………………….. σύστημα
παραγωγής, διανομής και ανταλλαγής προϊόντων, στο οποίο ο
συσσωρευμένος πλούτος (το κεφάλαιο) ……………………………….. από τους
ιδιώτες κατόχους του (καπιταλιστές - κεφαλαιούχους) με σκοπό το κέρδος.
8. Όταν τα άτομα διαμορφώνουν ταξική συνείδηση αρχίζουν να
αντιλαμβάνονται τους εαυτούς τους ως μέλη μιας τάξης με ιδιαίτερα
……………………………….. που έρχονται σε ……………………………….. με τα
συμφέροντα των άλλων τάξεων.
9. Κύριος εμπνευστής του κρατικού παρεμβατισμού υπήρξε ο Bρετανός
οικονομολόγος Tζον Μέιναρντ ………………………………….

2. ΓΕΛ ΚΑΡΕΑ – ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ
Κριπαροπούλου Αντιγόνη Σελίδα 2
10. Το κοινωνικό κράτος πρόνοιας, λοιπόν, παρεμβαίνει για να δημιουργήσει
συνθήκες ……………………………….., δημόσιας ………………………………. και
περίθαλψης για όλους.
11. Σύμφωνα με την «εργασιακή θεωρία της αξίας» (Μαρξ) στον καπιταλισμό οι
εργάτες ……………………………… με …………………………………., των οποίων η αξία
είναι κατά πολύ μικρότερη από την αξία των αγαθών που παράγουν. Τη
διαφορά μεταξύ της αξίας των εργατικών ημερομισθίων και της αξίας της
εργασίας που απαιτείται για την παραγωγή των βιομηχανικών αγαθών την
………………………………………. ως κέρδος οι καπιταλιστές, οι οποίοι από την
……………………… πώλησης του τελικού προϊόντος παίρνουν πολύ μεγαλύτερο
ποσοστό κέρδους από όσο δικαιούνται.
12. Πολιτικό κόμμα είναι μια ………………………………………… ομάδα ατόμων με
στόχο την ………………………………….. συγκεκριμένων θέσεων, η οποία μπορεί να
οδηγήσει στην ανάληψη της …………………………………………… μιας χώρας.
13. Ο συνδικαλισμός αποβλέπει στη ………………………………. προσώπων που
ασκούν το ίδιο επάγγελμα, προκειμένου να προασπίσουν τα κοινά
εργασιακά τους …………………………………………….
14. Κοινωνία των πολιτών είναι το σύνολο των οργανώσεων …………………………….
πολιτών που αναπτύσσουν ………………………………. δράση και μέσω του
δημοκρατικού διαλόγου προωθούν αιτήματα, κατά κανόνα, γενικού
συμφέροντος (π.χ. η προστασία του περιβάλλοντος), προκειμένου να
επηρεάσουν τη διαμόρφωση των πολιτικών ……………………………………….
15. Τα κοινωνικά κινήματα, τα οποία είναι ενώσεις πολιτών με χαλαρή
………………………………. Η συμμετοχή σε αυτά απαιτεί περισσότερο έναν βαθμό
……………………………………. και …………………………… εγρήγορσης, παρά τυπική ή
επίσημη ένταξη.
16. Ο λαϊκισμός στηρίζεται στην εσκεμμένη ………………………………….. (π.χ. στη
διάδοση κάποιου θέματος που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα),
στην ……………………………………… και τον ………………………………… του λαού, με
στόχο την ………………………………….. και ποδηγέτησή του.
17. Ο πατερναλισμός αφορά την τάση κάποιου να φέρεται
………………………………… και …………………………………….. σε κάποια πρόσωπα.
18. Προπαγάνδα είναι η στοχευμένη …………………………………. πεποιθήσεων,
αντιλήψεων με σκοπό να ………………………………… η κοινή γνώμη, ώστε οι
πολίτες να υιοθετήσουν ορισμένη στάση και κατ’ επέκταση να προβούν σε
ορισμένες ενέργειες.

3. ΓΕΛ ΚΑΡΕΑ – ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ
Κριπαροπούλου Αντιγόνη Σελίδα 3
Β. Να δώσετε μια σύντομη απάντηση:
1. Τα θεμελιακά χαρακτηριστικά του καπιταλισμού είναι:
 ……………………………………………………………………
 ……………………………………………………………………
 ……………………………………………………………………
2. Το στάδιο του σοσιαλισμού (σύμφωνα με τον Μαρξ) έχει τα εξής
χαρακτηριστικά:
 ………………………………………………………………………
 ……………………………………………………………………….
 ……………………………………………………………………………
3. Το στάδιο του σοσιαλισμού –σύμφωνα με τον Μαρξ- θα διαδεχθεί ένα
στάδιο κομμουνισμού με τα εξής χαρακτηριστικά:
 ……………………………………………………………………………
 …………………………………………………………………………….
 ……………………………………………………………………………..
4. Τα πολιτικά συστήματα διακρίνονται σε:
 …………………………………………………………………………….
 …………………………………………………………………………….
 …………………………………………………………………………….
5. Το πολιτικό κόμμα έχει τα παρακάτω βασικά χαρακτηριστικά που το
διαφοροποιούν από άλλες οργανώσεις:
 ……………………………………………………………………………
 …………………………………………………………………………….
 ……………………………………………………………………………..
6. Ανάλογα με τον αριθμό των κομμάτων που λειτουργούν σε μια δημοκρατία,
διακρίνουμε τα εξής κομματικά συστήματα:
 ………………………………………………………………………….
 …………………………………………………………………………..
 …………………………………………………………………………..
7. Η συνδικαλιστική ελευθερία περιλαμβάνει:
 ……………………………………………………………………………..
 ………………………………………………………………………………
 ……………………………………………………………………………….
8. Οι κυριότεροι παράγοντες που συμβάλλουν στον σχηματισμό κοινής
γνώμης είναι:
 …………………………………………………………………………………
 …………………………………………………………………………………
 ………………………………………………………………………………….

4. ΓΕΛ ΚΑΡΕΑ – ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ
Κριπαροπούλου Αντιγόνη Σελίδα 4
9. Μορφές κοινωνικών κινημάτων είναι (δώστε από 2 παραδείγματα):
 ......................................................................................................
 …………………………………………………………………………………………………………...
 …………………………………………………………………………………………………………….
10. Τα μέσα (τεχνικές διάδοσης) που χρησιμοποιεί η προπαγάνδα για να
εξυπηρετήσει τους σκοπούς της είναι:
 …………………………………………………………………………….
 ……………………………………………………………………………...
 ……………………………………………………………………………….
11. Ο λαϊκισμός, όσο και η προπαγάνδα ευνοούνται από τους εξής παράγοντες:
 ……………………………………………………………………………………………….
 ……………………………………………………………………………………………….
 ……………………………………………………………………………………………….
Γ. Σημειώστε «Σωστό» (Σ) ή «Λάθος» (Λ) δίπλα στις παρακάτω προτάσεις:
1. Μετά την οικονομική κρίση του 1929, ο φιλελευθερισμός υιοθετεί την
αντίληψη ότι το κράτος πρέπει να παρεμβαίνει στην οικονομία.
2. Σύμφωνα με την μαρξιστική ορολογία, ο όρος «προλεταριάτο» σημαίνει την
εργατική τάξη.
3. Η Οκτωβριανή Επανάσταση έγινε στην Γαλλία το 1789.
4. Σε ένα σύστημα ελεύθερης οικονομίας ή ελεύθερων συναλλαγών (‘laissez
faire’), η κατανομή των πόρων πραγματοποιείται αποκλειστικά μέσω του
μηχανισμού των τιμών, ανάλογα με τις αποφάσεις των αγοραστών και των
πωλητών.
5. Τον 20ο αιώνα το συνδικαλιστικό κίνημα συνδέθηκε με τη δημιουργία του
λεγόμενου κοινωνικού ζητήματος.
6. Οι ομάδες πίεσης/συμφερόντων αποτελούν θεσμό αντιπροσώπευσης.
7. Τα κοινωνικά κινήματα διαφοροποιούνται από τις ομάδες
πίεσης/συμφερόντων, που έχουν πιο αυστηρή οργάνωση και αποβλέπουν
σε σωματειακά συμφέροντα.
8. Η πειθώς αποτελεί συνειδητή προσπάθεια να πεισθεί το άτομο να
αποδεχθεί κάποια πεποίθηση άκριτα ή να κάνει κάποια επιλογή.
9. Η αποχή των πολιτών από τα «κοινά» παραγκωνίζει τους λαϊκιστές και
προπαγανδιστές ηγέτες και τις πολιτικές τους.
10. Στο κοινωνικό επίπεδο φαινόμενα λαϊκισμού συναντάμε στη γλώσσα, την τέχνη,
την επιστήμη.