Presentatie Hoorzitting Vlaams Parlement 13 februari 2020

1. Over voldoende, effectieve en blijvende
leerkrachten in het Nederlandstalig
onderwijs in Brussel…
Piet VERVAECKE, directeur van het Onderwijscentrum Brussel (VGC),
centrum voor urban education en professionalisering van stadsleerkrachten

2. Onderwijscentrum Brussel
https://www.onderwijscentrumbrussel.be/
https://pietvervaecke.blog/
https://twitter.com/pietvervaecke

3. “Kwaliteitsvol onderwijs realiseer je niet in debatten of
opiniestukken, maar door naar leerkrachten te
luisteren en samen met hen aan de slag te gaan.
In het Nederlandstalig onderwijs in Brussel wil het
Onderwijscentrum Brussel (OCB) in nauwe
samenwerking met vele partners deze rol opnemen:
samen met de leerkrachten bouwen aan onderwijs
met een missie en ambitie!
Geloof in alle kinderen én geloof in de impact van de
leerkracht vormen de motor van dit kwaliteitsvolle
onderwijs, met voldoende, effectieve en blijvende
leerkrachten!”

4. 1. Wie zijn onze leerkrachten in
Brussel?

5. 1.1. Aantallen
Schooljaar
totaal aantal
VTE groei VTE %
totaal aantal
leerlingen
groei
leerlingen %
2012-2013 4309,66 41754
2013-2014 4384,86 +1,7% 42810 +2,5%
2014-2015 4481,09 +2,2% 43765 +2,2%
2015-2016 4589,27 +2,4% 44960 +2,7%
2016-2017 4684,77 +2,0% 46002 +2,3%
2017-2018 4771,93 +1,9% 47018 +2,2%

6. 1.2. Woonplaats BHG
schooljaar totaal
2012-2013 6,8%
2013-2014 6,9%
2014-2015 7,1%
2015-2016 7,0%
2016-2017 7,4%
2017-2018 7,8%

7. 1.3. Man/vrouw
2012-
2013
2013-
2014
2014-
2015
2015-
2016
2016-
2017
2017-
2018
Brussel m % 23,95% 24,04% 23,68% 23,45% 23,16% 23,11%
Brussel v % 76,05% 75,96% 76,32% 76,55% 76,84% 76,89%

8. 1.4. Leeftijd
BHG <30
BHG 30-
34
BHG 35-
39
BHG 40-
44
BHG 45-
49
BHG 50-
54
BHG 55-
59 BHG 60+
2012-
2013 21,17% 21,92% 15,21% 12,24% 10,05% 9,01% 9,49% 0,91%
2013-
2014 19,40% 22,91% 16,31% 12,12% 10,02% 9,06% 9,00% 1,17%
2014-
2015 19,13% 22,44% 17,30% 12,63% 9,51% 8,95% 8,64% 1,40%
2015-
2016 18,27% 22,01% 18,19% 12,61% 9,85% 8,80% 8,68% 1,58%
2016-
2017 18,20% 20,67% 19,66% 12,67% 9,92% 9,39% 7,83% 1,65%
2017-
2018 17,38% 19,14% 20,55% 13,61% 10,24% 9,01% 7,90% 2,17%
VL <30 VL 30-34 VL 35-39 VL 40-44 VL 45-49 VL 50-54 VL 55-59 VL 60+
2017-
2018 8,96% 14,32% 17,89% 15,10% 13,56% 14,23% 13,61% 2,34%

9. 1.5. Anciënniteit
2012-
2013
2013-
2014
2014-
2015
2015-
2016
2016-
2017
2017-
2018
VL
2017-
2018
Brussel >10 56,02% 56,99% 57,63% 59,01% 60,49% 63,04% 78,26%
Brussel 6 tot 10 24,49% 24,28% 23,39% 23,25% 22,27% 20,73% 14,73%
Brussel 0 tot 5 19,49% 18,73% 18,98% 17,74% 17,23% 16,23% 7,02%

10. 1.6. Bekwaamheidsbewijzen
BHG
2012-
2013 %
BHG
2013-
2014 %
BHG
2014-
2015 %
BHG
2015-
2016 %
BHG
2016-
2017 %
BHG
2017-
2018 %
ander 4,10% 4,08% 4,05% 3,94% 4,16% 3,92%
geen
gegevens 0,24% 0,20% 0,17% 0,17% 0,14% 0,14%
vereist 77,51% 77,11% 76,99% 76,56% 75,96% 75,87%
voldoende 18,15% 18,61% 18,79% 19,34% 19,73% 20,07%

11. 1.7. Verloop na 5 jaar
Uitstroom
BHG
Uitstroom
onderwijs
Totaal 32,50% 21,66%

12. 2. Leerkrachtentekort in Brussel?

13. Enkele elementen…
• Cijfers? Vacaturedatabanken?
• Basis- en secundair onderwijs!
Brussel…
• Onvoldoende instroom voor lln toename
• Groep 60+ wordt groter
• Groot verloop
• Tekort in Vlaanderen

14. 3. Effectieve en blijvende
leerkrachten in een
grootstedelijke context…

15. Stadsleerkrachten !
• Kenmerken van grootstedelijke context:
– superdiversiteit, meertaligheid, armoede,
stadskinderen en hun ouders…
• Effectief + blijven: niet alleen ‘startbekwaam’
maar ook ‘stadsbekwaam’ worden
– Ervaring/interesse
– Problemen/uitdagingen=normaal
– Verbinding maken

16. 4. Op zoek naar oplossingen…

17. Enkele pistes…
• Aantrekken van Brusselaars
– Scholieren
– Zij-instromers
• Voorbereiden van studenten
• Zorg, ondersteuning en waardering voor
leerkrachten
 Vertrouwen
Waardering
Ambitie

18. 5. VGC en het Onderwijscentrum
Brussel (OCB)

19. Enkele initiatieven… (1)
 VERTROUWEN – WAARDEREN - AMBITIE
• Ondersteuning voor alle leerkrachten +
specifieke aandacht voor starters
• Lesgeven in Brussel
– Scholieren in contact brengen met het beroep
– Studenten in contact brengen met de stad
– Leerkrachten verbinden met de stad en waarderen
• Taalondersteuning in de lerarenopleiding

20. Enkele initiatieven… (2)
 VERTROUWEN – WAARDEREN - AMBITIE
• Project BAOBAB
– Brusselaars zonder diploma hoger onderwijs
– Via werkplekleren en opleiding in 4-jarig traject
– Leiden naar volwaardig diploma kleuteronderwijs
• BXL ZKT LKR
– Leerkrachten bouwen aan oplossingen
– focus leerkrachtentekort, leerkrachtenverloop en
diversiteit in het schoolteam
– Acties ontwikkelen, bv. zorg lkr, samenwerken,…

21. “Kwaliteitsvol onderwijs realiseer je niet in debatten of
opiniestukken, maar door naar leerkrachten te
luisteren en samen met hen aan de slag te gaan.
In het Nederlandstalig onderwijs in Brussel wil het
Onderwijscentrum Brussel (OCB) in nauwe
samenwerking met vele partners deze rol opnemen:
samen met de leerkrachten bouwen aan onderwijs
met een missie en ambitie!
Geloof in alle kinderen én geloof in de impact van de
leerkracht vormen de motor van dit kwaliteitsvolle
onderwijs, met voldoende, effectieve en blijvende
leerkrachten!”

22. Vragen en uitwisseling…
centrum voor urban education
en professionalisering van stadsleerkrachten