NHÃN KHOA

1. BỎNG MẮT

2. Muïc tieâu baøi giaûng
 Hieåu roõ cô cheá toån thöông cuûa boûng hoùa
chaát gaây ra treân maét
 Keå ñöôïc caùc caáp ñoä vaø tieân löôïng cuûa
boûng hoùa chaát
 Bieát caùch chaêm soùc ban ñaàu boûng maét do
hoùa chaát

3. Caùc chaát gaây boûng A-xít
 A-xít hydrocloric (HCl) söû duïng trong ngheà
thôï baïc ñeå phaân kim.
 A-xít sul-phua-ric (H2SO4) trong bình ac-cuy

4. Caùc Chaát Gaây Boûng Kieàm
 Boûng voâi (calcium hydroxide) thaâm nhaäp moâ GM
chaäm nhaát vì savon calcium taïo ra khoâng hoaø tan
ñöôïc caûn trôû söï thaâm nhaäp moâ.
 Boûng cement: cement khoâ keát hôïp vôùi nöôùc taïo moät
DD goàm voâi vöõa, ñaù vôùi pH ban ñaàu töø 10 -12
 Potassium hydroxide (boà taït)
 Sodium hydroxide (lye: boät giaët hoaëc chaát taåy röûa )
 Ammonium hydroxide (ammoniac) ñi qua GM nhanh
nhaát.

5. HIEÄU ÖÙNG CUÛA HOAÙ CHAÁT
TREÂN MOÂ
 Ñoä traàm troïng tuøy thuoäc
 noàng ñoä ,
 thôøi gian tieáp xuùc
 ñoä pH .
 tính chaát coá höõu ñoäc chaát
 toån haïi maøng teá baøo
 moâ keo
 Chaát keàm vaø toan maïnh
 xaø boâng hoaù maøng teá baøo
 hö bieán chaát keongheõn taéc maïch

6. Hieäu öùng cuûa boûng A-xít treân moâ
 Chaát Acide taùc ñoäng laøm keát tuûa protein cuûa moâ
tieáp xuùc,trung hoøa goác H+ taïo neân moät haøng raøo
che chôû chuû moâ vaø caáu truùc noäi nhaõn, neân giôùi
haïn ñöôïc caùc toån thöông tieáp dieãn.
 Boûng Acide coù ñaëc tröïng sau :
– Boûng phaù huûy nhanh nhöng haïn cheá veà chieàu saâu.
– Khoâng coù xu höôùng lan roäng.
– Toån thöông do boûng Acide coù theå tieân löôïng sôùm.

7. Hieäu öùng cuûa boûng Baze treân moâ
 Chaát kieàm taïo neân phaûn öùng xaø phoøng hoùa teá
baøo, laøm hö bieán chaát taïo keo nhöng khoâng
trung hoøa goác OH- neân chaát kieàm thaám saâu hôn.
 Boûng do chaát kieàm coù ñaëc tröng sau:
– Boûng phaù huûy chaäm nhöng tieán trieån naëng.
– Coù xu höôùng lan roäng caû chieàu roäng laãn chieàu saâu.
– Khoâng tieân ñoaùn ñöôïc toån thöông.

8. Tieán Trình Laâm Saøng Töï Nhieân
Cuûa Boûng Hoaù Chaát
 Söï kích thích tröïc tieáp nhöõng ñaàu thaàn
kinh
 Ñau döõ doäi
 chaûy nöôùc maét soáng
 co quaép mi
 Nhaõn aùp taêng maïnh vaø töùc thôøi do
 söï co nhuùm cuûa khung chaát keo trong giaùc maïc vaøø
cuûng maïc
 söï phoùng thích prostaglandin trong maét

9. Tieán Trình Laâm Saøng Töï Nhieân
Cuûa Boûng Hoaù Chaát
 Phaûn öùng vieâm do toån haïi
 haøng raøo maùu-thuûy dòch nhöõng thaønh phaàn teá
baøo bò phaù vôõ ñoå vaøo thuûy dòch
 maïch maùu thoaùt ra ngoaøi nhöõng saûn phaåm maùu
 Haäu quaû phaûn öùng vieâm naøy daãn tôùi
 ñoùng goùc (nhaát laø goùc döôùi) vôùi gloâcoâm thöù phaùt
 dính keát maïc mí caàu
 Toån thöông do hoaù chaát ôû
 moáng  giaõn ñoàng töû
 theå mi haï nhaõn aùp hay taêng aùp
 thuûy tinh theå  ñuïc thuûy tinh theå.

10. Tieán Trình Töï Hoài Phuïc
 Khôûi ñaàu baèng söï di chuyeãn cuûa lôùp bieåu
moâ leân treân moâ giaùc maïc
 trong boûng naëng tieán trình naøy gaëp trôû ngaïi
 Hai söï kieän tieán trieån ñoàng thôøi trong tieán
trình hoài phuïc
 söï phaân huûy vaø loaïi tröø chaát töû hö bôûi baïch caàu ña
nhaân
 söï thay theá môùi chaát keo vaø teá baøo bôûi sôïi baøo

11. A. 2 tuaàn sau boûng: maøng maùu xaâm laán vuøng GM bò môø ñuïc töø phía treân.
B. 3 tuaàn sau boûng : maøng maùuphaùt trieån vaø GM baét ñaàu moûng.
C. 7 tuaàn sau boûng : maøng maùu daày theâm, GM xoùi moøn do tieâu collagen daãn
ñeán descemetocele
D. 8 tuaàn sau boûng: Thuûng giaùc maïc

12. CAÁP ÑOÄ TOÅN THÖÔNG TIEÂN LÖÔÏNG
NHEÏ GM : khuyeát bieåu moâ
KM : khieám döôûng ()
Khoâng coù hay coù ít seïo GM .
Thò löïc giaûm 1-2 haøng
TRUNG
BÌNH
GM : ñuïc trung bình
KM : khieám döôûng ()
Seïo GM trung bình
Taân maïch ngoaïi vi GM
Thò löïc giaûm 2-7 haøng
TRUNG
BÌNH
NAËNG
GM : ñuïc môø khoâng nom roõ
moáng .
KM : khieám döôõng < 1/3 chu
vi rìa
Thôøi gian lieàn seïo GM keùo daøi
GM bò seïo vaø coù taân maïch.
Thò löïc < 20/200
NAËNG GM : traéng môø khoâng nom roõ
ñoàng töû.
KM : khieám döôõng 1/3- 2/3
chu vi rìa
Thôøi gian lieàn seïo GM raát laâu
Taàn xuaát cao cuûa loeùt vaø thuûng GM.
Seïo vaø taân maïch GM traàm troïng
RAÁT
NAËNG
GM : hoaøn toaøn traéng, khoâng
thaáy ñoàng töû .
KM : khieám döôõng treân 2/3
chu vi rìa
Raát laâu laønh.
Loeùt vaø thuûng GM thöôøng xaûy ra
Seïo vaø taân maïch GM raát traàm troïng.
Teo nhaõn
Phaân loaïi caáp ñoä vaø tieân löôïng

13. CAÁP ÑOÄ TOÅN THÖÔNG TIEÂN LÖÔÏNG
NHEÏ GM : khuyeát bieåu moâ
KM : khieám döôûng ()
Khoâng coù hay coù ít seïo GM .
Thò löïc giaûm 1-2 haøng
Phaân loaïi caáp ñoä vaø tieân löôïng

14. CAÁP ÑOÄ TOÅN THÖÔNG TIEÂN LÖÔÏNG
TRUNG
BÌNH
GM : ñuïc trung bình
KM : khieám döôûng ()
Seïo GM trung bình
Taân maïch ngoaïi vi GM
Thò löïc giaûm 2-7 haøng
TRUNG
BÌNH
NAËNG
GM : ñuïc môø khoâng nom roõ
moáng .
KM : khieám döôõng < 1/3 chu
vi rìa
Thôøi gian lieàn seïo GM keùo daøi
GM bò seïo vaø coù taân maïch.
Thò löïc < 20/200
Phaân loaïi caáp ñoä vaø tieân löôïng

15. CAÁP ÑOÄ TOÅN THÖÔNG TIEÂN LÖÔÏNG
NAËNG GM : traéng môø khoâng nom roõ
ñoàng töû.
KM : khieám döôõng 1/3- 2/3
chu vi rìa
Thôøi gian lieàn seïo GM raát laâu
Taàn xuaát cao cuûa loeùt vaø thuûng GM.
Seïo vaø taân maïch GM traàm troïng
RAÁT
NAËNG
GM : hoaøn toaøn traéng, khoâng
thaáy ñoàng töû .
KM : khieám döôõng treân 2/3
chu vi rìa
Raát laâu laønh.
Loeùt vaø thuûng GM thöôøng xaûy ra
Seïo vaø taân maïch GM raát traàm troïng.
Teo nhaõn
Phaân loaïi caáp ñoä vaø tieân löôïng

17. Ñieàu Trò Caáp Cöùu
Röûa Baèng Nöôùc Saïch
 Taïi hieän tröôøng vaø treân ñöôøng ñeán cô sôû y teá .
 Khoâng caàn thieát duøng dung dòch ñaëc bieät
 Tröôùc ñoù caàn loaïi tröø hoùa chaát ñaëc khoûi KM
 Röûa ñeán khi pH trôû laïi bình thöôøng (7,3-7,7)
 5 phuùt sau thöû laïi xem pH thöïc söï bình oån chöa .

18. Ñieàu Trò Caáp Cöùu
Vaán Ñeà Röûa Tieàn Phoøng
 Muïc ñích: loaïi tröø nguoàn gaây boûng beân
trong nhaõn caàu.
 Caên cöù haâu thuaån
– pH trong thuûy dòch sau 100phuùt haõy coøn >10
– ngay caû khi röûa kyõ 7 phuùt sau toån thöông .
 Chæ ñònh: boûng naëng ñeán sôùm < 2 giôø sau
toån thöông

19. Ñieàu Trò Caáp Cöùu
Söû duïng thuoác
 Thuoác giaõn ñoàng töû vaø lieät theå mi
 atropine 1% 2 laàn ngaøy .
 Khaùng sinh
 genta & chloram 4laàn/ngaøy ñeán khi laønh bieåu moâ
 Kieåm soaùt glaucome 2o
 thuoác öùc cheá men carbonic anhydrase
 B-adrenergic blockers
 Thuoác giaûm ñau vaø an thaàn

20. Dính Keát Maïc Mi Caàu Sau Boûng

21. Baûng da do kieàm Boûng da do a-xít

22. Di chöùng cuûa boûng axít
ñoä 5 (raát naëng)