triết học Mác LêNin

1. BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
BÀI THI CUỐI KỲ
Môn: TRIẾT HỌC MÁC – LÊNIN
Sinh viên: Thiều Đình Hiếu
STT: 12
MSSV: 87233020095
Nhóm: 5
Giảng viên: Nguyễn Thị Tường Duy
Mã lớp học phần: 23C3PHI51002304
Phòng học: A313- Thứ 2- Buổi tối
TP.HCM, ngày 16 tháng 10 năm 2023
PHÂN TÍCH LÝ LUẬN CỦA PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT
VỀ CÁCH THỨC CỦA SỰ VẬN ĐỘNG PHÁT TRIỂN, ĐỒNG
THỜI VẬN DỤNG LÝ LUẬN NÀY VÀO HOẠT ĐỘNG NHẬN
THỨC VÀ THỰC TIỄN CỦA BẢN THÂN

2. MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU.....................................................................................................................................1
1. NỘI DUNG QUY LUẬT LƯỢNG – CHẤT THEO TRIẾT HỌC MÁC – LÊNIN.............2
1.1 Các khái niệm và nội dung quy luật lượng- chất..............................................................2
1.2 Ý nghĩa phương pháp luận rút ra khi nghiên cứu quy luật lượng- chất........................4
2. VẬN DỤNG QUY LUẬT LƯỢNG – CHẤT TRONG VIỆC XÂY DỰNG KẾ HOẠCH
HỌC TẬP ĐẠI HỌC.........................................................................................................................4
2.1 Tích lũy về lượng để biến đổi chất.....................................................................................4
2.2 Biện pháp tích lũy về lượng để biến đổi chất....................................................................5
KẾT LUẬN.........................................................................................................................................5
TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................................................5

3. 1
LỜI MỞ ĐẦU
Lời đầu tiên, cho phép em xin được gởi lời đến cô Tường Duy lời cảm ơn chân thành
và sâu sắc về những kiến thức, kinh nghiệm mà cô đã giảng dạy và dốc công truyền đạt đến
chúng em trong thời gian tham gia các buổi học vừa qua.
Như mọi người đã biết, trong cuộc sống của chúng ta đằng sau những hiện tượng
muôn màu, muôn vẻ là những vật chất luôn vận động và phát triển không ngừng. Sự vận
động và phát triển của thế giới vật chất là một quy luật tất yếu, khách quan. Phép biện
chứng duy vật là học thuyết triết học duy vật biện chứng, là khoa học về những quy luật
phổ biến của sự vận động và phát triển của tự nhiên, xã hội loài người và tư duy. Dựa vào
các nội dung này, em xin phép nghiên cứu và trình bày về đề tài “ Phân tích lý luận của
phép biện chứng duy vật về cách thức của vận động phát triển, đồng thời vận dụng lý luận
này vào hoạt động nhân thức và thực tiễn của bản thân”.
Tuy nhiên, kiến thức là vô tận mà sự tìm hiểu và hiểu biết còn hạn chế. Bởi vậy, em rất
mong nhận được sự giúp đỡ từ thầy, (cô) để bài tiểu luận này của em được hoàn thành tốt
hơn.

4. 2
1. NỘI DUNG QUY LUẬT LƯỢNG – CHẤT THEO TRIẾT HỌC MÁC – LÊNIN
1.1 Các khái niệm và nội dung quy luật lượng- chất
Nội dung quy luật
 Quy luật từ những thay đổi về lượng dẫn đến những thay đổi về chất và ngược lại.
 Chỉ ra cách thức chung của quá trình vận động và phát triển của sự vật hiện tượng ở tự
nhiên, xã hội và tư duy.
 Quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập.
 Quy luật phủ định của phủ định.
Chất
 Chất của sự vật dùng để chỉ tính quy định khách quan của sự vật, hiện tượng. Là sự
thống nhất hữu cơ các thuộc tính nói rõ sự vật là gì.
 Đặc điểm cơ bản để nhận diện:
 Khái niệm chất không đồng nhất với khái niệm thuộc tính.
Ví dụ như trong một hộp đựng các loại kẹo. Trong hộp này có các loại kẹo khác
nhau về màu sắc, hình dạng và hương vị khác nhau. Mỗi loại kẹo trong hộp này đều
có tính riêng biệt, nhưng lại cùng thuộc một chất đó là kẹo. Do đó, điều này cho thấy
rằng chất không đồng nhất, nó có thể có nhiều thuộc tính khác nhau.
 Mỗi sự vật hiện tượng đều có nhiều chất
Ví dụ: khi nhìn quả táo, chúng ta sẽ thấy bề mặt của quả táo có nhiều chất khác
nhau như có màu đỏ, mà xanh, kích thước vừa, hình tương đối tròn, có mùi thơm,…
thì những đặc điểm này là chất của quả táo. Nhưng ngoài ra còn có các chất khác như
thành phần hóa học đường, nước, vitamin, chấ sơ,… những chất này không nhìn thấy
bằng mắt thường, nhưng chúng vẫn tồn tại và ảnh hưởng đến tính chất, sự tồn tại của
quả táo. Vì vậy, mỗi sự vật hiện tượng đều có nhiều chất, bao gồm cả nhiều chất có
thể quan sát được và những chất không thể quan sát được.
 Chất biểu hiện tính ổn định tương đối
Ví dụ: một cây hoa phượng đang nở rộ quanh năm, trong một thời gian dài, cây
này không thay đổi quá nhiều. nó vẫn tiếp tục sinh trưởng, phát triển, giữ nguyên hình
dạng và kích thước của nó. Mặc dù có thể có một vài biến đổi nhỏ như rụng hoa, lá
hoặc một số cành mọc lên, nhưng tổng thể thì cây hoa phượng này vẫn giữ được tính
thương đối. Nhưng nếu cây hoa phượng này bị mưa to gió lớn quật ngã thì tính ổn
định tương đối này không còn ổn định tương đối nửa. Vậy cho chúng ta thấy tính ổn
định tương đối không phải lúc nào cũng là một đặc điểm tuyệt đối, mà có thể thay đổi
bởi các yếu tố bên ngoài.
 Chất của sự vật không chỉ được quy định chất của những yếu tố tạo thành mà còn bởi
phương thức liên kết giữa các yếu tố ấy.
Ví dụ một chiếc bàn gỗ, chất của chiếc bàn này được xác định là gỗ, nhưng cái
bàn này được ghép lại và liên kết bởi các mảnh gỗ với nhau. Nếu cái bàn này được
người thợ ghép và liên kết các mảnh gỗ chắc chắc thì sẽ có chất lượng tốt và bền bỉ.
Ngược lại nếu người thợ lo chạy sản lượng mà làm sơ sài cẩu thả thì bàn này có thể
bị lung lay hoặc chất lượng sử dụng không dài. Cho thấy, chất của sự vật không chỉ
phụ thuộc vào chất liệu tạo thành nó, mà còn phụ thuộc vào cách mà các yếu tố đó
được kết hợp như thế nào ? Sẽ ảnh hưởng đến tính chất và đặc điểm cử sự vật đó.
Lượng
 Lượng của sự vật dùng để chỉ tính quy định khách quan của sự vật, hiện tượng. Phương
diện nhận diện như số lượng, quy mô, trình độ, nhịp điệu,…

5. 3
 Biểu hiện lượng của sự vật: Quy mô, trình độ, nhịp điệu, kích thước, số lượng, tốc độ,
màu sắc,…
 Lượng của sự vật thường xuyên biến đổi
Ví dụ: sự phát triển của con người, khi chúng ta còn nhỏ, chúng ta chỉ là những
đứa trẻ với những nhu cầu như được ăn, được vui chơi và khả năng khác so với khi
trưởng thành. Chúng ta trải qua sự thay đổi về chất, tâm lý và tri thức khi chúng ta
trưởng thành, không còn trẻ và suy nghĩ như trước đây mà chúng ta có những suy nghĩ
cầu tiến để phát triển và thay đổi cải tiến cuộc sống tốt hơn. Như vậy lượng của sụ vật
thường xuyên biến đổi có thể thấy được nó thể hiện rõ ở trong nhiều khí cạnh của cuộc
sống hàng ngày, trong cuộc sống, trong xã hội và thậm trí là cả trong tự nhiên.
Mối quan hệ giữa chất- lượng
 Sự thay đổi dần về lượng dẫn đến sự thay đổi về chất
Bất kỳ sự vật, hiện tượng nào cũng có chất và lượng. Khi sự vật vận động và
phát triển, chất và lượng của nó cũng vận động, biến đổi. Sự thay đổi của lượng và
của chất không diễn ra độc lập với nhau mà có quan hệ chặt chẽ với nhau. Nhưng
không phải bất kỳ sự thay đổi nào về lượng cũng ngay lập tức làm thay đổi căn
bảnchất của sự vật. Lượng của sự vật có thể thay đổi trong giới hạn nhất định mà
không làm thay đổi căn bản chất của sự vật đó. Giới hạn đó chính là “độ”
 Độ: là giới hạn mà ở đó sự thay đổi về lượng nhưng chưa có sự thay đổi về chất
Ví dụ: - quá trình học tập ở trường cao đẳng thủy sản 2.5 năm của em từ
2019-2022. Thì đoạn thời gian 2019-2022 này chính là độ. Trong khoảng thời gian
này, lượng kiến thức mà em tích lũy không ngừng tăng lên, tuy nhiên vẫn chưa thể
biến đổi chất bản thâm em thành một cử nhân đã tốt nghiệp. Nhưng khi em đã tích
lũy được một lượng kiến thức của các môn trong chương trình đào tạo thì em đã đủ
điều kiện, giới hạn để có thể tốt nghiệp ra trường thì lúc này em đã là cử nhân tốt
ngiệp của trường cao đẳng dẫn đến sự thay đổi căn bản về chất. Thì điều kiện, giới
hạn này chính là “điểm nút”.
 Điểm nút là phạm trù triết học dùng để chỉ thời điểm mà tại đó sự thay đổi về lượng
đã đủ làm thay đổi về chất của sự vật.
 Bước nhảy là phạm trù triết học dùng để chỉ sự chuyển hóa về chất của sự vật do sự
thay đổi về lượng trước đó gây nên. Bước nhảy là sự kết thúc của một giai đoạn phát
triển của sự vật và là điểm khởi đầu của một giai đoạn phát triển mới.
Ví dụ: từ học sinh mẫu giáo thực hiện bước nhảy vượt cấp trở thành học sinh
tiểu học; từ bằng kỹ sư thực hiện bước nhảy học lên thạc sĩ...
 Có 4 hình thức bước nhảy:
 Bước nhảy đột biến: Là bước nhảy làm thay đổi căn bản về chất nhanh chóng ở tất
cả các bộ phận cấu thành sự vật.
 Bước nhảy dần dần: là quá trình thay đổi về chất diễn ra trong thời gian dài.
 Bước nhảy toàn bộ: làm thay đổi căn bản về chất của sự vật ở tất cả các mặt các bộ
phận các yếu tố cấu thành nên sự vật.
 Bước nhảy cục bộ: là bước nhảy làm thay đổi một số yếu tố một số bộ phận của sự
vật.
Ví dụ: Quá trình học tập cao đẳng thủy sản của em là một quá trình, cần
nhiều sự cố gắng, nỗ lực và thể hiện một cách cụ thể, khái quát nhất mối quan hệ
biện chứng giữa chất và lượng. Quá trình đó luôn có sự vận động, biến đổi mang
tính quy luật. Trong quá trình học tập trong gần 3 năm đó, lượng không ngừng tăng
lên, đó là kiến thức mà em tích lũy được. Nó không chỉ bao gồm những kiến thức

6. 4
cơ bản trong giáo trình, sách vở mà còn là những kĩ năng bên ngoài như cách sử
dụng từ ngữ, giao tiếp, cách xử lý linh hoạt các tình huống trong gia đình và xã hội.
Nhờ vậy mà trình độ nhận thức của em cũng đã thay đổi nhiều, làm cho kiến thức
của em được nâng cao và cải thiện hơn. Tuy nhiên đây chỉ là một quá trình thay
đổi chất của em. Em phải cố gắng vượt qua những “điểm nút” như là những kì thi
kết thúc học phần để nhận được bằng tốt nghiệp. Khi đã có tấm bằng này trong tay,
thì xem như em đã thực hiện một “bước nhảy” quan trọng của cuộc đời, từ sinh
viên cao đẳng trở thành cử nhân đã tốt nghiệp.
 Sự thay đổi về chất tác động trở lại sự thay đổi về lượng
Chất mới của sự vật chỉ có thể xuất hiện khi sự thay đổi về lượng đạt tới điểm
nút. Khi chất mới ra đời lại có sự tác động trở lại lượng của sự vật. Chất mới tác
động tới lượng của sự vật, hiện tượng trên nhiều phương diện: làm thay đổi kết cấu,
quy mô, trình độ, nhịp điệu của sự vận động, phát triển của sự vật, hiện tượng.
Ví dụ: Sau này khi em tốt nghiệp đại học UEH em nộp hồ sơ đăng ký học lên
thạc sĩ, khi đó lượng kiến thức, kĩ năng, mà em cần học cũng nhiều hơn, cần đầu tư
nhiều thời gian để tự nghiên cứu, tìm hiểu để thu thập được nhiều hiểu biết hơn. Từ
đó có thể thấy với bất kỳ sự vật, hiện tượng nào cũng có sự thống nhất biện chứng
giữa hai mặt chất và lượng. Sự thay đổi dần về lượng tới điểm nút sẽ dẫn đến sự thay
đổi về chất thông qua bước nhảy. Chất mới ra đời sẽ tác động trở lại với lượng dẫn
đến sự thay đổi của lượng mới. Quá trình đó liên tục diễn ra, tạo thành cách thức
phổ biến của các quá trình vận động, phát triển của sự vật, hiện tượng trong tự nhiên,
xã hội và tư duy.
1.2 Ý nghĩa phương pháp luận rút ra khi nghiên cứu quy luật lượng- chất
Trong hoạt động muốn tạo ra bước nhảy thì chúng ta cần phải biết tích lũy về
lượng để có biến đổi về chất. Đầu tiên, chúng ta không được nôn nóng, chủ quan duy
ý chí mà chúng ta cần phải bình tĩnh mở rộng tầm nhìn một cách khách quan, lập luận
một cách khoa học và giữ vững một tinh thần quyết tâm để đưa ra những kết luận chặt
chẽ để tiến hành thực hiện bước nhảy. Đồng thời, chúng ta cũng cần tránh thái độ trì
trệ và bảo thủ, không bị ràng buộc bởi những quan niệm cũ hay những giới hạn tư duy
mà hãy luôn sẵn sàng thử nghiệm và kiểm chứng các giả thuyết và lý thuyết để đưa ra
những khái niệm mới.
2. VẬN DỤNG QUY LUẬT LƯỢNG – CHẤT TRONG VIỆC XÂY DỰNG KẾ HOẠCH
HỌC TẬP ĐẠI HỌC
2.1 Tích lũy về lượng để biến đổi chất
Bản thân em hiện đang là sinh viên của ngành logistics và quản lý chuỗi cung
ứng của trường đại học kinh tế để em có thể trở thành một cử nhân trong tương lai của trường
thì em cần tích lũy các tri thức gồm 104 tín chỉ bao gồm các phần đại cương như: Triết học
Mác LêNin, kinh tế chính trị mác lênin, chủ nghĩa xã hội khoa học, thống kê ứng dụng trong
kinh tế và kinh doanh, nguyên lý kế toán, kỹ năng mềm, luật kinh doanh, toán dành cho kinh
tế và quản trị, tư tưởng Hồ Chí Minh, Lịch sử đảng cộng sản việt nam, kinh tế vi mô. Các
phần chuyên ngành như: quản trị xuất nhập khẩu, kinh doanh quốc tế, logistics quốc tế, mua
hàng và cung ứng toàn cầu, vận tải và bảo hiểm, chuỗi cung ứng trong thương mại điện tử,
mô phỏng kinh doanh, ERP(SCM), Quản trị chiến lược toàn cầu, quản trị chuỗi cung ứng
toàn cầu, phân tích kinh doanh, quản trị tồn kho và kho vận, thiết kế giải pháp chuỗi cung
ứng logistics, khởi nghiệp kinh doanh, kinh tế vĩ mô, quản trị tài chính, hệ thống quản lý,
quản trị học, marketing căn bản, quản trị bán hàng, nghiên cứu marketing, công nghệ và đổi
mới trong quản lý chuỗi cung ứng, quản trị đa văn hóa và cuối cùng là làm khóa luận tốt
nghiệp. Trong quá trình tham gia các môn học này, qua đây em đã tích lũy thêm được các

7. 5
kỹ năng mềm như cách giao tiếp, cư xử, kỹ năng thuyết trình, kỹ năng sử dụng các phần
mềm cơ bản hay những kỹ năng áp dụng vào chuyên ngành như cách tư duy và tính logic
trong chuỗi cung ứng, sự nhạy bén trong các chiến lược của kinh tế trong và ngoài nước,
hay những mánh khóe trong các hợp đồng và bảo hiểm trong kinh doanh,….để đưa ra các
giải pháp tối ưu và cách khắc phục hiệu quả, nhằm giảm thiểu các rủi ro của mình và đối
tác. Chuyên ngành của em nghiêng về kinh tế và thị trường thì em nhận thấy mình càng phải
tích lũy thêm nhiều mối quan hệ như quan hệ bạn bè, quan hệ với thầy cô để giúp em có
thêm những kiến thức về chuyên môn, các ý kiến tốt để em tích lũy khi vận dụng vào thực
tế hay thậm chí trong công việc thì phải có mối quan hệ đồng nghiệp và cấp trên cấp dưới
để có thể chia sẻ những kinh nghiệm, cách ứng biến trong các tình huống với vận tải hay
hãng tàu và thậm chí là các đối tác.
2.2 Biện pháp tích lũy về lượng để biến đổi chất
Từ những việc nghiên cứu quy luật chuyển hóa từ những sự thay đổi về lượng
thành những thay đổi về chất và ngược lại, có thể rút ra một số biện pháp tích lũy vào việc
học tập và rèn luyện của sinh viên trường đại học kinh tế TP.HCM.
Vậy, tích lũy các kiến thức này hiệu quả biện pháp của em hiện đã và đang áp dụng để hoàn
thành mục tiêu trở thành cử nhân là:
Đối với các môn chuyên ngành, ngoài các kiến thức trên trường thì em tìm hiểu thêm trên
mạng, tham gia các hội nhóm chia sẻ kinh nghiệm về xuất nhập khẩu, về Hải Quan, về thị
trường quốc tế, về phương tiện giao thông vận tải,.... để khi có kiến thức đầy đủ em sẽ vượt
qua các môn và khi đi thực tập hay đi làm em sẽ có thêm kiến thức thực tế từ các kinh
nghiệm mà người đi trước đã chia sẻ.
Đối với các môn đại cương, thì em cần tìm hiểu thêm các kiến thức từ các nguồn tài liệu
khác, liên hệ thực tiễn với trong cuộc sống, bản thân để giúp em hiểu rõ hơn và vượt qua các
môn này một cách dễ dàng hơn.
Đối với môn tiếng anh thì em có thể tham gia các câu lạc bộ trên mạng với các bạn sinh viên
nước ngoài, học các từ vựng theo chủ đề ở trên mạng,.... hay với môn tin học thì em tích cực
tham khảo các video hướng dẫn trên You Tube, tìm hiểu các kinh nghiệm kĩ năng của các
bạn thi trước,.... Khi mà kiến thức em đã tích lũy đầy đủ thì em đăng ký thi để có chứng chỉ
đủ điều kiện xét tốt nghiệp.
KẾT LUẬN
Qua bài tiểu luận này em nhận thức được về cách thức của sự vận động một cách đúng đắn
và cái nhìn khách quan về sự vận động, phát triển trong cuộc sống. Giúp em nhận thức đúng
đắn về bản thân, về xã hội và về tự nhiên. Từ đây, em có thể vận dụng vào thực tiễn một
cách hiệu quả trong việc học tập, công việc và trong cuộc sống.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Bộ giáo dục và đào tạo (2021), Giáo trình triết học Mác-Lênin, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà
Nội.
Khoa Lý luận chính trị, UEH (2022, LHNB), Tài liệu HDHT Triết học Mác-Lênin,TP.HCM.