Η ωρίμανση της βιομηχανικής επανάστασης

1. ΙΣΤΟΡΙΑ
Γ’ Γυμνασίου
Ενότητα 12η
Η ωρίμανση
της βιομηχανικής επανάστασης

2. Το φαινόμενο Βιομηχανική
Επανάσταση (1)
Ορισμός βιομηχανικής επανάστασης:
Ένα πολύπλευρο φαινόμενο που περιλαμβάνει την
εκτεταμένη χρήση μηχανών στη διαδικασία παραγωγής
προϊόντων, την αξιοποίηση νέων πηγών ενέργειας και
τη συγκέντρωση των εργαζομένων σε εργοστάσια.
Η Βιομηχανική επανάσταση ξεκίνησε από την
Αγγλία , στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, επεκτάθηκε
στην ηπειρωτική Ευρώπη , στις αρχές του 19ου
αιώνα, ενώ η ώριμη φάση της φτάνει έως τις αρχές του
20ού αιώνα.

3. Το φαινόμενο Βιομηχανική
Επανάσταση (2)
Κύρια Γνωρίσματα
Εκτεταμένη χρήση νέων τεχνικών μέσων
 Ατμομηχανή
 Αύξηση παραγωγής
 Μείωση χειρωνακτικής εργασίας και κόστους
προϊόντων
Αξιοποίηση νέων μορφών ενέργειας
 Άνθρακας
Εφαρμογή καινοτομιών στη μεταλλουργία
Συγκέντρωση των εργαζομένων στα εργοστάσια
 Βιομηχανικό σύστημα
Υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης

4. Το φαινόμενο Βιομηχανική
Επανάσταση (3)
Οι νέες συνθήκες που
διαμορφώθηκαν
οδήγησαν:
 στη μετάβαση από την
αγροτική και χειροτεχνική
Εργοστάσιο υφαντουργίας με
οικονομία στη εργάτριες στη Βρετανία
βιομηχανική οικονομία
 σε οικονομικές,
κοινωνικές, πολιτικές και
πολιτισμικές αλλαγές.
Παιδιά εργάτες

5. Δύο ανθρακωρυχεία του 1800 περίπου (αριστερά) και του 1910
περίπου (δεξιά)

6. Η εξάπλωση της βιομηχανικής
επανάστασης
Οι
βιομηχανικές
περιοχές στην
Ευρώπη στα
μέσα του 19ου
αι.

7. Η εξάπλωση της βιομηχανικής
επανάστασης
Οι βιομηχανικές
περιοχές στην
Ευρώπη το β΄
μισό του 19ου αι.

8. Η εξάπλωση της βιομηχανικής
επανάστασης
Οι βιομηχανικές
περιοχές στην
Ευρώπη στις
αρχές του 20ου
αι.

9. Η εξάπλωση της βιομηχανικής
επανάστασης (1)
1750-1780: Μ. Βρετανία
Μέσα 19ου αι.: Μ. Βρετανία, βόρεια και
ανατολική Γαλλία, Βέλγιο, Κάτω Χώρες,
περιοχή του Ρήνου, βόρεια Ιταλία
Β΄ μισό 19ου αι.: Επέκταση σε νέες περιοχές
της Ευρώπης και στις ΗΠΑ

10. Η εξάπλωση της βιομηχανικής
επανάστασης (2)
Μέσα 19 ου αι.: Πρόοδος των παραδοσιακών βιομηχανικών
τομέων της υφαντουργίας και της μεταλλουργίας.
Μετά το 1880: Νέοι βιομηχανικοί κλάδοι.
 Χημεία: περνά από το χώρο του εργαστηρίου στη μαζική
παραγωγή.
 Γεννιέται η οργανική Χημεία: παραγωγή μεγάλων
ποσοτήτων συνθετικών βαφών, λιπασμάτων,
πλαστικών υλών και εκρηκτικών.
 Αναπτύσσονται οι βιομηχανίες φαρμάκων, ψυγείων,
φωτογραφικών και κινηματογραφικών ειδών.
 Ηλεκτρισμός: κυριότερη καινοτομία του 19ου αι.
 Πηγή ενέργειας (ηλεκτρικοί κινητήρες)
 Μέσο φωτισμού (λαμπτήρας πυρακτώσεως)

11. Ο Τόμας Έντισον
και το πρώτο
σχέδιο ενός
λαμπτήρα
πυρακτώσεως
Ο
ηλεκτροφωτισμός
της πλατείας
Ομονοίας στο
Παρίσι, 1844

12. Η επανάσταση στις συγκοινωνίες και
τις επικοινωνίες (1)
 1825: Ο Στίβενσον κινεί
την πρώτη ατμάμαξα.
 Η χρησιμοποίηση της
ατμάμαξας οδηγεί στο
σιδερένιο ατμόπλοιο. Η πρώτη ατμάμαξα της γραμμής
Λίβερπουλ-Μάντσεστερ

13. Το Κλερμόντ του
Ρόμπερτ Φούλτον, το
πρώτο ατμόπλοιο στον
κόσμο
Ένα από τα
πρώτα ατμόπλοια

14. Λίβερπουλ Μάντσεστερ

Λονδίνο Η επέκταση του
σιδηροδρομικού
δικτύου στην Αγγλία
και την Ουαλία

15. Δίκτυα συγκοινωνιών στην κεντρική Ευρώπη κατά τα μέσα του 19ου αι.

16. Σιδηρόδρομοι στη Βρετανία

17. Το μετρό του Λονδίνου, ο πρώτος υπόγειος σιδηρόδρομος
του κόσμου

18. Η επανάσταση στις συγκοινωνίες και
τις επικοινωνίες (2)
Β΄ μισό του 19ου αι .:
Το μοντέλο Τ
 Δημιουργία του της Ford το
πρώτο
αυτοκινήτου, αυτοκίνητο
για τους
πειραματισμός σε πολλούς.
μηχανές αεροπλάνων.
 Το πετρέλαιο αρχίζει να
αποκτά μεγάλη αξία.
 Η επικοινωνία γίνεται
ευκολότερη με την
επανάσταση των
μέσων μετάδοσης
ήχου. Το πρώτο αεροπλάνο των αδερφών Ράιτ,
1903

19. Οικονομικός φιλελευθερισμός και
καπιταλισμός (1)
 Ο νέος τρόπος οργάνωσης της οικονομίας
ονομάστηκε οικονομία της ελεύθερης αγοράς /
καπιταλισμός / κεφαλαιοκρατία.
 Ιδεολογική της βάση ήταν ο οικονομικός
φιλελευθερισμός:
Οι επιχειρηματίες μπορούν να κάνουν ό,τι
κρίνουν αναγκαίο για το κέρδος.
Το ατομικό συμφέρον προτάσσεται του
κοινωνικού.

20. Οικονομικός φιλελευθερισμός και
καπιταλισμός ( 2 )
 Δημιουργία εταιρειών με συμμετοχή
κεφαλαιούχων.
 Δημιουργία τραπεζών (συγκέντρωση
κεφαλαίων που δανείζονταν οι εταιρείες με
τόκο).
 Δημιουργία εταιρειών που λειτουργούσαν
με ολιγοπώλια ή μονοπώλια.
 Ξέσπασμα περιοδικών οικονομικών
κρίσεων, όταν η αγορά δεν μπορεί μα
απορροφήσει την παραγωγή.

21. Ασκήσεις

22. Ερωτήσεις σύντομης ανάπτυξης
 Πού και πότε δημιουργήθηκαν οι πρώτες βιομηχανίες στην
Ευρώπη;
 Ποια ήταν τα κύρια γνωρίσματα της εκβιομηχάνισης;
 Ποιοι ήταν οι κυριότεροι πόλοι της εκβιομηχάνισης;
 Τι ονομάζουμε Βιομηχανική Επανάσταση;
 Σε ποιες περιοχές εξαπλώθηκε η Βιομηχανική Επανάσταση;
 Σε ποιες επιστήμες εξαπλώθηκε η Βιομηχανική Επανάσταση;
 Τι γνωρίζετε για την επανάσταση στις συγκοινωνίες;
 Τι γνωρίζετε για την επανάσταση στις επικοινωνίες;
 Τι ονομάζουμε οικονομία της ελεύθερης αγοράς ή καπιταλισμό
ή κεφαλαιοκρατία;
 Τι ονομάζουμε οικονομικό φιλελευθερισμό;
 Πώς και γιατί ιδρύθηκαν εταιρείες;
 Ποιο ήταν το αρνητικό στοιχείο του οικονομικού
φιλελευθερισμού και πού οδήγησε;

23. Άσκηση σωστού–λάθους
Να χαρακτηριστούν οι ακόλουθες προτάσεις ως σωστές ή
λανθασμένες και να δοθούν οι σωστές απαντήσεις σ` αυτές
που θεωρείτε λανθασμένες:
 1. Η Βιομηχανική επανάσταση ξεκίνησε από τις ΗΠΑ.
 2. Η πρώτη σιδηροδρομική γραμμή συνέδεε τις πόλεις
Μάντσεστερ-Λίβερπουλ.
 3. Πρωτοπόρος στην ώριμη φάση της Βιομηχανικής
επανάστασης αναδείχτηκε η Γερμανία.
 4. Οι περιοδικές κρίσεις του καπιταλιστικού συστήματος
ξεσπούν όταν την κρατική εξουσία κατέχουν αναξιόπιστες
κυβερνήσεις.
 5. Το πετρέλαιο και το ηλεκτρικό ρεύμα αποτέλεσαν τις
κύριες πηγές ενέργειας της Βιομηχανικής επανάστασης.

24. Άσκηση αντιστοίχισης
Αντιστοιχίστε τα στοιχεία από τις δύο στήλες
ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β
 α. Άνθρακας  Πρώιμη φάση
 β. Ατμομηχανή βιομηχανικής
 γ. Ατμόπλοιο επανάστασης
 δ. Ηλεκτρικός
λαμπτήρας  Ώριμη φάση
πυράκτωσης βιομηχανικής
 ε. Πλαστικό επανάστασης
 στ. Σιδηρόδρομος
 ζ. Συνθετικές βαφές
 η. Ψυγείο

25. Άσκηση συμπλήρωσης κενών
Συμπληρώστε τα κενά του παρακάτω
αποσπάσματος με τις κατάλληλες λέξεις ή
φράσεις.
 Η ανάγκη συγκέντρωσης τεράστιων
………………..για να ιδρυθούν μεγάλες βιομηχανίες
οδήγησε στη δημιουργία εταιρειών με τη συμμετοχή
πολλών ………………………. . Το
……………………. αυτών των επιχειρήσεων
εκφραζόταν σε μετοχές. Ο κάθε ……………….,
ανάλογα με το ποσοστό συμμετοχής του στην
εταιρεία, είχε έναν αριθμό μετοχών. Την ίδια εποχή
δημιουργήθηκαν μεγάλες τράπεζες που
συγκέντρωναν ……………………., τα οποία
δάνειζαν σε επιχειρηματίες με τόκο.