1. PEKTAKSIRAN
BERASASKAN SEKOLAH
LEMBAGA PEPERIKSAAN
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

2. Fokus Perbincangan
1. Pengenalan
• Aspirasi Sistem Pendidikan Malaysia
• Sistem Peperiksaan Sedia Ada
2. Latar Belakang dan Rasional Pelaksanaan
Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS)
3. Konsep dan Praktis PBS dalam konteks
Malaysia

3. Aspirasi Sistem Pendidikan Malaysia
Akses
100% enrolmen merentas semua peringkat pendidikan
daripada prasekolah hingga menengah atas menjelang tahun
2020
Kualiti
Negara dalam kelompok sepertiga teratas dalam pentaksiran
antarabangsa seperti TIMSS dan PISA dalam tempoh 15
tahun
Ekuiti
50% pengurangan dalam jurang pencapaian (bandar-luar
bandar, sosioekonomi, gender menjelang tahun 2020)
Perpaduan
Sistem pendidikan yang menawarkan perkongsian
pengalaman dan nilai kepada kanak-kanak dengan
menghargai kepelbagaian
Kecekapan
Sistem yang memaksimumkan keberhasilan murid mengikut
peruntukan sedia ada
Sumber: KPM, 2012

4. Sistem Peperiksaan Sedia Ada
Tahap
Umur
(Tahun)
Peperiksaan
Tujuan
Tahun 6 (akhir persekolahan
rendah)
12
Tingkatan 3 (akhir persekolahan
menengah rendah)
15
Penilaian Menengah
Rendah (PMR)
Penilaian
Tingkatan 5 (akhir persekolahan
menengah atas)
17
Sijil Pelajaran Malaysia
(SPM)
Persijilan
Selepas Tingkatan 5
18
Sijil Tinggi Agama
Malaysia (STAM)
Persijilan
Tingkatan 6
19
Sijil Tinggi Pelajaran
Malaysia (STPM)
Persijilan
•
•
•
Ujian Pencapaian
Penilaian
Sekolah Rendah (UPSR)
High stake
Rote learning over life-long learning
Too exam-oriented
4

5. Teori Pembelajaran
Pendapat baharu cara murid belajar
Behaviourism
• Pemerhatian tingkah laku sebagai
faktor yang mempengaruhi
pembelajaran
Cognitivism
• Skema (perwakilan mental)
menentukan bagaimana data
dan maklumat yang diterima
akan difahami oleh minda
• Pengetahuan dibina secara
aktif oleh individu yang berfkir
Constructivism
menggunakan pengetahuan
sedia ada
5

6. Pentaksiran Pendidikan
Satu proses mendapatkan maklumat dan
seterusnya membuat keputusan (professional
judgement) tentang produk sesuatu program
pendidikan (prestasi murid)
Dapatkan
maklumat
Buat keputusan

7. Pentaksiran Pendidikan
Pengumpulan maklumat bertujuan untuk mengetahui
APA yang murid TAHU
APA yang murid
BOLEH BUAT
APA yang murid
BOLEH AMALKAN

8. Pentaksiran Pendidikan
Guru membuat keputusan berdasarkan maklumat yang
dikumpulkan melalui pelbagai teknik dan bentuk pentaksiran
Lebih
formal
Kurang
formal
Tidak
berstruktur
Kurang
berstruktur
Berstruktur
• Perjumpaan/
pertemuan
tidak rasmi
• Soal selidik
• Ujian dalam
kelas
• Pemerhatian
• Senarai semak
• Perbualan
• Pentaksiran kendiri
• Tugasan
praktikal
Sangat
berstruktur
• Peperiksaan
• Ujian setara
• Ujian aptitud
• Projek
• Kajian kes
Sumber: Prof. Jim Tognolini

9. Assessment for Learning and
Assessment of Learning
•
Assessment for Learning is the process of seeking and
interpreting evidence for use by learners and their teachers to
decide where the learners are in their learning, where they
need to go and how best to get there. (Assessment Reform
Group (2002).
•
Assessment of learning is the process of evaluating the
extent to which participants in education have developed their
knowledge, understanding and abilities.
AfL

10. Sistem Pentaksiran Pendidikan Kebangsaan
Rasional
Falsafah Pendidikan Kebangsaan
• Membangunkan potensi pelajar secara holistik supaya dapat melahirkan
individu yang mempunyai intelek, rohani, emosi dan fizikal yang seimbang
dan harmoni, berdasarkan kepercayaan dan ketaatan kepada Tuhan.
Fokus terhadap pembelajaran
• Mentaksir pertumbuhan dan perkembangan pembelajaran murid
• Mengurangkan penekanan terhadap pembelajaran berorientasikan
peperiksaan
10

11. Dasar Pelaksanaan PBS
Akta Pendidikan
1996 (Akta 550)
Seksyen 67 –
Penilaian Murid
Kuasa
Pengarah
Peperiksaan
Dengan
Persetujuan
Menteri
Akta Pendidikan
1996 (Akta 550)
Seksyen 68 –
Peperiksaan
Seksyen 69 – Larangan Tentang Pengendalian
Peperiksaan dan Peraturan-Peraturan
Pendidikan (Penilaian dan Peperiksaan) 1997
11

12. Peraturan-Peraturan Pendidikan (Penilaian dan
Peperiksaan) 1997 Bahagian II, Perkara 3 iaitu:
a
b
c
untuk memberi
nasihat, memantau
dan membuat
analisis tentang
penilaian berasaskan
sekolah;
untuk
mengendalikan
semua peperiksaan
mengikut peraturanperaturan, garis
panduan dan arahan
tentang peperiksaan;
dan
untuk mengadakan
peperiksaan, untuk
mengendalikan
pemantauan
peperiksaan dan
menguatkuasakan
peraturan-peraturan,
garis panduan dan
arahan tentang
peperiksaan
12

13. Kronologi Pelaksanaan PBS
January 2011
Disember 2010
2009 - 2010
2008
2005 – 2007
Seminar &
konferens yang
melibatkan pakar
pentaksiran
pendidikan dari
dalam dan luar
negara
Kajian Rintis
(550
sekolah
rendah)
Mesyuarat dan
perbincangan
meja bulat
Kelulusan
pelaksanaan
PBS oleh
Kabinet
Pelaksanaan
PBS mulai Tahun
1 dan Tingkatan
1 mulai 2012
Pentaksiran pendidikan perlu menumpukan perhatian kepada
PBS dan peperiksaan perlu kekal dalam sistem pada lower
stake di sekolah rendah dan menengah rendah (Lembaga
Peperiksaan, 2005, 2006 & 2010; Mokhtar et al., 2006)
•Pentadbir sekolah dan guru-guru bersetuju PBS dilaksanakan
•Bimbingan dan sokongan harus diberikan kepada guru-guru
•ICT perlu dinaik taraf (Lembaga Peperiksaan, 2009)
•Reformasi sistem pentaksiran pendidikan di Malaysia perlu kepada sistem pentaksiran berasaskan sekolah yang sesuai
•Kurangkan penekanan terhadap prestasi pelajar berdasarkan keputusan peperiksaan (LP, 2006, 2007 & 2010)
13

14. Konsep PBS: Pentaksiran bersifat Holistik
Kebolehan akal
Emosi dan
kerohanian
Fizikal, Motor halus
& kasar
Afektif
Kognitif
Psikomotor
Modal insan holistik

15. Konsep PBS: Pengumpulan Maklumat Komprehensif
Akademik dan
bukan akademik
Maklumat diri murid
Profil
Pencapaian
Pengumpulan
maklumat
komprehensif
Perkembangan
Pembelajaran, fizikal,
emosi, kematangan
Penglibatan
Aktiviti pembelajaran
dalam dan luar kelas
15

16. Konsep PBS: Pentaksiran Seimbang
Pentaksiran Seimbang
Declarative,
procedural,
conditional
Pengetahuan
Kemahiran Asas,
Kemahiran teknikal
dan bukan-teknikal
Kemahiran
Sikap, budaya,
kewarganegaraan
nilai kemanusiaan
Nilai
16

17. Konsep PBS: Pentaksiran Berpusatkan Murid
Kemahiran belajar cara untuk
belajar, bertanggungjawab
terhadap pembelajaran sendiri
Situasi kehidupan
sebenar
Pembelajaran
Kendiri
Teamwork,
kerjasama,
toleransi dll.
Pembelajaran
Kolaboratif
Autentik
Pentaksiran
Berpusatkan
Murid
17

18. Profil Murid dalam PBS Sejajar dengan
Aspirasi Murid dan FPK
Pemimpin
(Berkemahiran
Memimpin)
Komunikator
(Berkemahiran
berkomunikasi)
Pemikir
(berkemahiran
Berfikir)
Beradab dan
beretika
Seimbang
Berpengetahuan
Perkembangan potensi holistik:
kognitif, afektif, psikomotor
Sumber: KPM, 2012
18

19. Sistem Pentaksiran Pendidikan Kebangsaan
(Sekolah Rendah)
+
Peperiksaan
Pusat
19

20. Sistem Pentaksiran Pendidikan Kebangsaan
(Menengah Rendah)
20

21. Sistem Pentaksiran Pendidikan Kebangsaan
(Sekolah Rendah)
Tahun
Pentaksiran Sekolah
Pentaksiran Pusat
1-6
Yang Ditaksir
Perkembangan
(Development)
Tahap Pencapaian
2
(Achievement)
Bidang Ditaksir
Semua mata pelajaran
Mata pelajaran tertentu
PAJSK
4-6
Penglibatan
(Involvement)
SEGAK, Kelab, Persatuan,
Unit Beruniform, Ekstrakurikulum
Pentaksiran Psikometrik
3&6
Profil (Profile)
Aptitud
6
Pencapaian
(Achievement)
Bahasa, Matematik, Sains
Peperiksaan Pusat
21

22. Sistem Pentaksiran Pendidikan Kebangsaan
(Sekolah Menengah Rendah)
Tingkatan
Pentaksiran Sekolah
Pentaksiran Pusat
PAJSK
Pentaksiran
Psikometrik
Yang Ditaksir
Bidang Ditaksir
1-3
Perkembangan
(Development)
Semua mata pelajaran
3
Pencapaian
(Achievement)
Semua mata pelajaran
1-3
Penglibatan
(Involvement)
SEGAK, Kelab, Persatuan,
Unit Beruniform, Ekstrakurikulum
1 &3
Profil (Profile)
Inventori Personaliti,
Inventori Minat Kerjaya,
Aptitud
22

23. Pentaksiran Sekolah (PS)
•
Pentaksiran
Rujukan
Standard
•
•
•
Growth pembelajaran murid
merujuk kepada standard
Assessment for and of learning
Pelbagai bentuk instrumen
Feedback/feedforward
Formatif/
sumatif
Dirancang,
dibina,
ditadbir, di
sekolah.
PS
•
•
Diperiksa,
direkod dan
dilapor oleh
guru
•
Berpusatkan murid
Kemahiran Berfikir Aras
Tinggi (KBAT)
Pengiktirafan sumbangan guru

24. Pentaksiran Sekolah
Proses Pembentukan
Proses Merumuskan
Assessment for learning
Assessment of learning
What
What
Sepanjang P & P
Untuk memperbaiki
pembelajaran murid
Di hujung sesuatu
unit pembelajaran
Why
Why
Pentaksiran
FORMATIF
Pelbagai
kaedah pentaksiran
Pentaksiran
SUMATIF
How
Merujuk standard prestasi
How
QA
QA
Report
Pelaporan verbal / bertulis
boleh diberi bila –bila masa
Untuk mendapatkan
maklumat
perkembangan murid
Pelbagai
kaedah pentaksiran
Merujuk standard prestasi
Report
Pelaporan kuantitatif / kumulatif boleh
diberi di hujung setiap unit pembelajaran /
bulan / penggal / tahun

25. STANDARD PRESTASI
(Performance Standard)
Satu label yang digunakan untuk
menunjukkan tanda aras tertentu
Disusun secara hierarki
Digunakan untuk tujuan pelaporan
Band 1, Band 2, Band 3, Band 4, Band 5,
Band 6
©2012 LEMBAGA PEPERIKSAAN,
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

26. STANDARD PRESTASI
6
Tahu
5
Tahu
4
Tahu
3
Tahu
2
Tahu Faham
1
Tahu
Faham
Faham
Faham
Faham
Boleh buat dengan Beradab Misali
Boleh buat dengan Beradab Terpuji
Boleh buat dengan Beradab
Boleh buat

27. Band, Standard, Deskriptor, Evidens
Band
Standard
Deskriptor
Evidens
1
2
3
4
5
6
Pernyataan bersifat
generik tentang aras
perkembangan
dalam pembelajaran
(OM & OP)
Pernyataan
tentang apa
yang murid
tahu dan boleh
buat
Pernyataan
tentang
bagaimana
murid
menunjukkan
apa yang
mereka “tahu”
dan “boleh buat”

28. PELAPORAN FORMATIF
(MENGIKUT BULAN PENTAKSIRAN)

29. PELAPORAN FORMATIF
(MENGIKUT BULAN PENTAKSIRAN)

30. SENARAI PRESTASI KUMULATIF
SEMUA MURID MENGIKUT KELAS
Prestasi
Kumulatif

31. PELAPORAN KUMULATIF
(DICETAK DI HUJUNG TAHUN)

32. PELAPORAN KUMULATIF
(DICETAK DI HUJUNG TAHUN)

33. Pentaksiran Pusat (PP)
Dirancang, dibina dan
dilapor oleh LP
A
Skor dihantar kepada
LP untuk proses
penentuan standard
PP
Pelbagai instrumen
pentaksiran
Ditadbir, diperiksa dan
direkod oleh guru

34. PENTAKSIRAN PUSAT - JENIS INSTRUMEN
BIL
MATA PELAJARAN
JENIS INSTRUMEN
Ujian Ujian
bertulis Lisan
1
BAHASA MELAYU
√
√
2
BAHASA INGGERIS
√
√
3
BAHASA CINA
√
√
4
BAHASA TAMIL
√
√
5
BAHASA IBAN
√
√
6
BAHASA
KADAZANDUSUN
√
√
7
BAHASA ARAB
√
√
8
SAINS
√
9
MATEMATIK
√
Pelbagai Instrumen
(Tugasan Bertulis / Ujian Amali /
Projek / Kajian Lapangan / Kajian Kes /
Persembahan / Demonstrasi, dll)

35. PENTAKSIRAN PUSAT - JENIS INSTRUMEN
BIL
MATA PELAJARAN
JENIS INSTRUMEN
Ujian
bertulis
Ujian
Lisan
Pelbagai Instrumen
(Tugasan Bertulis / Ujian Amali /
Projek / Kajian Lapangan / Kajian Kes
/ Persembahan / Demonstrasi , dll)
10
PENDIDIKAN ISLAM
√
11
PENDIDIKAN MORAL
√
12
SEJARAH
√
13
GEOGRAFI
√
14
KHB KEMAHIRAN TEKNIKAL
√
15
KHB EKONOMI RUMAH TANGGA
√
16
KHB PERTANIAN
√
17
KHB PERDAGANGAN DAN KEUSAHAWANAN
√
18
PENDIDIKAN MUZIK
√
19
PENDIDIKAN JASMANI & KESIHATAN
√
20
PENDIDIKAN SENI VISUAL
√
21
PENDIDIKAN SIVIKS &
KEWARGANEGARAAN
√

36. KOMPONEN YANG DITAKSIR DALAM PAJSK
Pentaksiran Aktiviti Jasmani, Sukan &
Kokurikulum (PAJSK)
SEGAK
•Standard Kecergasan
Fizikal Kebangsaan
(SEGAK)
Mengukur tahap
kecergasan
BMI
• Body Mass Index
(BMI)
• Merekodkan tentang
ketinggian dan berat
badan bagi
menentukan tahap
jisim badan.
KOKURIKULUM
SUKAN &
PERMAINAN
Penyertaan,
penglibatan dan
pencapaian
Sukan dan
Permainan
di peringkat
sekolah, daerah,
negeri, negara &
antarabangsa
KELAB &
PERSATUAN
Penyertaan,
penglibatan dan
pencapaian
Kelab dan
Persatuan
di peringkat
sekolah, daerah,
negeri, negara &
antarabangsa
BADAN
BERUNIFORM
Penyertaan,
penglibatan dan
pencapaian
Badan
Beruniform
di peringkat
sekolah, daerah,
negeri, negara &
antarabangsa
Ekstra Kurikulum
Penyertaan dan
penglibatan
secara sukarela
di sekolah /di
luar sekolah/
Luar Negara/
Dalam Negara

37. Pentaksiran Psikometrik
Mengukur kebolehan semula
jadi (innate ability) dan
kebolehan yang diperoleh
(acquired ability)
PENTAKSIRAN
PSIKOMETRIK
• Tidak
berjadual,
UJIAN APTITUD
• Dicadangkan • Aptitud Umum
• Aptitud Khusus
kepada
semua murid
Mengenal pasti
kecenderungan,
kekuatan/kelemahan,
minat, bakat dan
kesediaan bagi
menyediakan situasi
pengajaran dan
pembelajaran yang
terbaik dan
mewujudkan suasana
pembelajaran yang
aktif dan berkesan
Tidak berasaskan kurikulum dan
pengajaran pembelajaran
• Tidak berjadual
INVENTORI • Tidak diwajibkan
PERSONALITI untuk semua
murid
LP sediakan item
/ instrumen dan
manual yang
komprehensif
Penskoran secara
dikotomus,
politomus,
kadaran pilihan
Pelaporan secara
deskriptif dan
individu
Mendapatkan
maklumat tentang ciriciri perilaku unik dan
stabil yang ada pada
setiap individu untuk
membimbing murid
membentuk personaliti
yang seimbang dan
membantu guru
menggunakan strategi
pengajaran dan
pembelajaran yang
sesuai

38. Pentaksiran Psikometrik

39. Contoh Item Inventori Personaliti
1. Introspektif,
Sensitif, Reflektif
6. Tenang, Berhatihati, Tak Agresif
2. Berdikari, Tak
Konvensional, Tak
Tersangkut
7. Tanpa Bimbang,
Berkelakar, Riang
3. Dinamik, Aktif,
Ekstrovert
4. Terus-terang,
Seimbang,
Harmoni
5. Profesional,
Pragmatik, Yakin
Diri
8. Romantis,
Pelamun,
Beremosi
9. Analitik, Amanah,
Keyakinan Kendiri

40. Penjaminan Kualiti
Pemastian
pelaksanaan
pentaksiran
mengikut
prosedur
Membantu,
memudahcara
& membimbing
pelaksanaan
pentaksiran
Keseragaman
pelaksanaan
tugasan dan
penskoran
Memastikan
kekuatan &
keberkesanan
instrumen
pentaksiran

41. Sistem Pengurusan PBS (SPPBS)
SPPBS
Akademik
Rekod prestasi
murid
Bukan Akademik
Pelaporan
deskriptif
Pelaporan
formatif/ kumulatif

42. 03-88843022