1. SMART planning กิจกรรมที่ 2 การบริหารจัดการคุณภาพการเรียนรู้ ในสถานศึกษาและชั้นเรียน โครงการพัฒนาโรงเรียนเอกชนสู่มาตรฐาน ภายใต้แผนงานไทยเข้มแข็ง ระยะที่ 2 พ . ศ . 2553-2555 การวางแผนกลยุทธ์แบบมีส่วนร่วม เพื่อการบริหารจัดการคุณภาพและการเรียนรู้ ในสถานศึกษาและชั้นเรียน 24 ก . ย . 53

2. คิดทะลุ (Think Through) 1. ประสิทธิผล (Effectiveness) หลักคิด : เร็ว – ช้า – หนัก – เบา ทำ 20 – ได้ 80 หนึ่งผลมาจากหลายเหตุ 2. ประสิทธิภาพ (Efficiency) หลักคิด : หนึ่งเป้าหมายไปได้หลายเส้นทาง How to ที่ได้ผล “ คุ้มค่า ” ที่สุด ( ดีกว่า – เร็วกว่า – ถูกกว่า )

3. ฉลาดวางแผน SMART Planning S pecific, M easurable, A ctionable, R elevant & T ime-based ทำสิ่งที่จำเป็น เท่าที่จำเป็น เมื่อจำเป็นเท่านั้น ● ให้คนทำเป็นคนคิด ● ทำงานเป็นทีมอย่างมีความสุข ● ตรวจสอบปัญหาในสถานที่จริง ● แก้ปัญหาและวิจัยด้วยตนเอง

4. M : ต้องการอะไร ? – เท่าไร ? – เมื่อไร ? P1 — ( โครงการ : ผู้รับผิดชอบ — ผู้สนับสนุน ) Who Who Activity When Budget in charge support A1 A2 A3 CP 1 KPI 1 CP 4 KPI 4 CP 3 KPI 3 CP 2 KPI 2 โรงเรียน : ... ......... SI : ……………………… SMART planning ระดับบน Team : ….. .............. SI (Strategic Issue) SI : “ ประเด็นยุทธศาสตร์ ” / “ ประเด็นสำคัญๆ ” ที่ต้องดำเนินการในกำหนดระยะเวลาที่ชัดเจน เพื่อมุ่งไปสู่ “ เป้าหมาย ” ที่ได้กำหนดไว้ ทำให้ รู้ว่าในช่วงนี้ต้องทำเรื่องสำคัญๆ อะไรบ้าง ?

5. หลักคิดการกำหนด SI SI หรือ “ ร่ม ” คือ ประเด็นยุทธศาสตร์ หรือ “ ประเด็นสำคัญ ” ที่ต้องนำมาใช้ในการวางแผนกลยุทธ์ ( ไม่ควรเกิน 5 SI ในระยะเวลา 2-3 ปี ) ทำให้รู้ว่า ในระยะเวลาที่กำหนด ต้องทำเรื่องอะไรบ้าง ? SI ได้จากการกำหนด “ จุดเด่น ” (Excellence) หรือภาพในอนาคตขององค์กร ( ในระยะเวลา 5 - 10 ปี ? ) แล้ววิเคราะห์ KSF ที่องค์กรต้องมีเพื่อการบรรลุภาพในอนาคตดังกล่าว KSF ที่องค์กรต้องสร้างขึ้น / KSF ที่ต้องปรับปรุงพัฒนา เรียกว่า SI เขียน SI เป็น “ ประเด็น ” สั้นๆ ถ้า SI เป็นประเด็นที่ใหญ่เกินไป ก็สามารถแยกออกเป็นหลายๆ ประเด็นได้

6. M : ต้องการอะไร ? – เท่าไร ? – เมื่อไร ? P1 — ( โครงการ : ผู้รับผิดชอบ — ผู้สนับสนุน ) Who Who Activity When Budget in charge support A1 A2 A3 CP 1 KPI 1 CP 4 KPI 4 CP 3 KPI 3 CP 2 KPI 2 โรงเรียน : ... ......... SI : ……………………… SMART planning ระดับบน Team : ….. .............. M ( Mission ) M : “ ภารกิจ ” ที่ต้องดำเนินการให้สำเร็จในระยะเวลาที่กำหนด เปรียบเสมือนการปัก “ ธง ” เพื่อให้ทุกคนในทีมงานมี “ เป้าหมายร่วมกัน ” อย่างชัดเจน

7. หลักคิดการกำหนด M M หรือ “ ธง ” คือ ภารกิจที่ต้องดำเนินการให้สำเร็จในระยะเวลาที่กำหนด ( ไม่ควรเกิน 1 ปี ) เป็นตัวบ่งชี้ประสิทธิผล หรือประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ ทำให้รู้ว่า ต้องการอะไร ? ต้องการเท่าไร ? และต้องการเมื่อไร ? M ต้องชัดเจนและท้าทาย แต่มั่นใจว่าสามารถบรรลุได้ โดยใช้หลักคิด SMART คือ มีความเฉพาะเจาะจง (Specific) วัดผลสัมฤทธิ์ได้ มีตัวเลขกำกับ ( Measurable) ปฏิบัติได้ (Actionable) สอดคล้องกับ SI (Relevant) และมีกำหนดเวลาบรรลุ (Time-based) เขียน M เป็น “ ประโยคบอกเล่าสั้นๆ ” มีภาคประธานและภาคแสดง ไม่ใช้คำว่า ประมาณ / มากกว่า / น้อยกว่า ไว้ข้างหน้าตัวเลขที่เป็นเป้าหมาย SI เปรียบเสมือน “ ร่ม ” ของ M แต่ละ SI อาจมีหลาย M

8. M / DM : ต้องการอะไร ? – เท่าไร ? – เมื่อไร ? P1 — ( โครงการ : ผู้รับผิดชอบ — ผู้สนับสนุน ) Who Who Activity When Budget in charge support A1 A2 A3 CP 1 KPI 1 CP 4 KPI 4 CP 3 KPI 3 CP 2 KPI 2 วษท .... / แผนกวิชา . ... SI : …… ...... ……… .. ( ระดับบน ) ( ระดับล่าง ) ผู้รับผิดชอบ : ….. .... 12 LOA WS1 ( ใบงานที่ 1 ) 11.00 – 11.30 น . ระดมความคิด 11.30 น . นำเสนอ กลุ่มละ 3 นาที ใน 3 เดือน SI เร่งด่วนที่สุด คือ อะไร ? เพราะอะไร ? 1 M/1 DM ของ SI นั้น คือ อะไร ?

9. M : ต้องการอะไร ? – เท่าไร ? – เมื่อไร ? P1 — ( โครงการ : ผู้รับผิดชอบ — ผู้สนับสนุน ) Who Who Activity When Budget in charge support A1 A2 A3 CP 1 KPI 1 CP 4 KPI 4 CP 3 KPI 3 CP 2 KPI 2 โรงเรียน : ... ......... SI : ……………………… SMART planning ระดับบน Team : ….. .............. CP ( Critical Point ) CP : “ จุดคอขวด ” / จุดวิกฤติ / จุดเป็นจุดตาย เป็น “ จุด ” ที่คาดว่าเป็น “ ปัญหา ” ในการบรรลุ M ที่กำหนดไว้ จึงต้องระมัดระวังดูแลเป็นพิเศษ

10. วิธีขจัด “ จุดคอขวด ” มี ไม่มี “ จุดคอขวด ” ( C ritical P oint, CP ) มี 4 ประเภท รู้ ไม่รู้ สาเหตุของ “ จุดคอขวด ” ? ท้าทาย ความรู้ ? เทคโนโลยี ? ทักษะ ? อุปกรณ์ ? “ ทางเลือก ” “ หาสาเหตุ ” 3 4 1 2

11. หลักคิดการกำหนด CP CP หรือ “ จุดคอขวด ” เป็น “ จุด ” ที่คาดว่าเป็นปัญหาในการบรรลุ M ต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ เปรียบเสมือน “ สนามรบ ” ซึ่งแต่ละ CP ต้องเป็น “ ปัญหา ” เดียวเท่านั้น และ CP ต้องวัดผลได้ แต่ไม่มีตัวเลขกำกับ โดยเขียนเป็นประเด็นปัญหาสั้นๆ เมื่อกำหนด M แล้ว ใช้ความคิดสร้างสรรค์และคิดนอกกรอบหา “ เส้นทาง ” ที่คุ้มค่าที่สุดในการบรรลุ M คือ “ ดีกว่า ถูกกว่า เร็วกว่า ” จากนั้นวิเคราะห์ CP ใน “ เส้นทาง ” ดังกล่าว แบ่ง CP ออกเป็น 4 ประเภท แล้วคัดเลือกเฉพาะ CP ที่รู้วิธีแก้เท่านั้น คือ CP ประเภท 1 และ 2 เพียง 4 CP จากนั้นจัดลำดับความสำคัญ โดยให้ CP ที่สำคัญสุดเป็น CP1 ถ้า M มีน้อยกว่า 4 CP แสดงว่า เป้าหมายของ M นั้นต่ำเกินไป ให้กำหนดเป้าหมายให้สูงขึ้น เพื่อเพิ่มจำนวน CP แต่ในกรณีที่ CP เป็นปัญหาใหญ่ มีความซับซ้อน ให้ยกระดับ CP ขึ้นเป็น M สำหรับ CP ประเภท 3 และ 4 นำไปใช้เป็นโจทย์วิจัยและพัฒนา

12. M : ต้องการอะไร ? – เท่าไร ? – เมื่อไร ? P1 — ( โครงการ : ผู้รับผิดชอบ — ผู้สนับสนุน ) Who Who Activity When Budget in charge support A1 A2 A3 CP 1 KPI 1 CP 4 KPI 4 CP 3 KPI 3 CP 2 KPI 2 โรงเรียน : ... ......... SI : ……………………… SMART planning ระดับบน Team : ….. .............. KPI (Key Performance Indicator) KPI : “ ตัวบ่งชี้ ” / ตัวชี้วัด เนื่องจาก CP ไม่มีเป้าหมายที่เป็นตัวเลข จึงบ่งชี้แต่เพียงว่า “ ต้องทำอะไร ? ” หรือ “ สนามรบ ” อยู่ที่ไหน ? ” แต่ไม่รู้ว่า “ ต้องทำมากน้อยเท่าไร ? ” และ “ ต้องทำให้สำเร็จเมื่อไร ? ” จึงจัดทำแผนปฏิบัติการ และวัดความสำเร็จในการจัดการ CP ได้

13. หลักคิดการกำหนด KPI ของ CP เนื่องจาก CP ไม่มีเป้าหมายที่เป็นตัวเลข เพียงแต่บ่งชี้ว่า “ ต้องจัดการอะไร / ตรงไหน ? ” ( “ สนามรบ ” อยู่ที่ไหน ? ” ) แต่ไม่มีตัวเลขบอกว่า “ ต้องการมากน้อยเท่าไร ? และบรรลุเมื่อไร ? ” จึงวัดความสำเร็จในการจัดการ CP ไม่ได้ ฉะนั้น ต้องกำหนด KPI ของแต่ละ CP ที่บ่งชี้เป้าหมายให้ชัดเจน โดยมีตัวเลขกำกับและมีกำหนดเวลาที่ต้องการบรรลุเป้าหมายนั้น KPI จึงมีจำนวนเท่ากับ CP ( 1 CP มี 1 KPI ) KPI มีความหมายตรงกันข้ามกับ CP เสมอ เช่น CP ขาด ... KPI มี ... วิธีการเขียน KPI ใช้หลักการเดียวกันกับการเขียน M แต่กำหนดเวลาที่ต้องการบรรลุเป้าหมายของแต่ละ KPI จะแตกต่างกันออกไปตามความจำเป็น และเป็นตัวกำหนดระยะเวลาสิ้นสุดของโครงการ

14. M / DM : ต้องการอะไร ? – เท่าไร ? – เมื่อไร ? P1 — ( โครงการ : ผู้รับผิดชอบ — ผู้สนับสนุน ) Who Who Activity When Budget in charge support A1 A2 A3 CP 1 KPI 1 CP 4 KPI 4 CP 3 KPI 3 CP 2 KPI 2 วษท .... / แผนกวิชา . ... SI : …… ...... ……… .. ( ระดับบน ) ( ระดับล่าง ) ผู้รับผิดชอบ : ….. .... 12 LOA WS2 ( ใบงานที่ 2 ) 13.30 – 14.30 น . ระดมความคิด 14.45 น . นำเสนอ กลุ่มละ 5 นาที ทบทวนการเขียน SI & M/DM กำหนด 4 CP และ KPI ของแต่ละ CP

15. M : ต้องการอะไร ? – เท่าไร ? – เมื่อไร ? P1 — ( โครงการ : ผู้รับผิดชอบ — ผู้สนับสนุน ) Who Who Activity When Budget in charge support A1 A2 A3 CP 1 KPI 1 CP 4 KPI 4 CP 3 KPI 3 CP 2 KPI 2 โรงเรียน : ... ......... SI : ……………………… SMART planning ระดับบน Team : ….. .............. LOA (List of Actions) LOA : “ ชุดกิจกรรม ” คือ “ How to”/ วิธีการสำหรับใช้ขจัดหรือบริหารจัดการ CP ที่ไห้ผล “ คุ้มค่า ” ที่สุด วัดที่ผลลัพธ์ “ ดีกว่า ถูกกว่า เร็วกว่า ” P ( Project ) P : “ โครงการ ” ของแต่ละ “ CP” ต้องมี “ A” ครอบคลุม “ A” ทั้งหมดใน “ LOA”

16. CP 1 : เครื่องจักรเสีย KPI 1 : เครื่องจักรใช้งานได้ใน 1 wk 1. ทำไมเครื่องจักรเสีย ? - เพราะฟิวส์ขาด สาเหตุจากเครื่องจักรทำงานมากเกินไป 2. ทำไมเครื่องจักรทำงานมากเกินไป ? - เพราะการหล่อลื่นที่ประเก็นไม่เพียงพอ 3. ทำไมการหล่อลื่นที่ประเก็นไม่เพียงพอ ? - เพราะปั๊มหล่อลื่นทำงานไม่ปกติ 4. ทำไมปั๊มหล่อลื่นทำงานไม่ปกติ ? - เพราะแกนปั๊มหัก 5. ทำไมแกนปั๊มหัก ? - เพราะเครื่องกรองมีขี้น้ำมันอยู่ข้างใน ไคเซ็น : กุญแจสู่ความสำเร็จแบบญี่ปุ่น โดย Masaaki Imai A1 ขจัด “ ต้นตอ ” A2 A3 5 ทำไม ?

17. หลักคิดการกำหนด LOA & P LOA คือ “ How to”/“ วิธีการรบ ” หมายถึง ชุดกิจกรรม ( วิธีการ ) สำหรับใช้ในการจัดการ CP ให้บรรลุ KPI ในการกำหนด LOA ใช้หลักคิดของ ทาอิอิจิ โอโน๊ะ ที่ว่า ถ้าต้องการแก้ปัญหาที่ “ ต้นตอ ” ให้ตั้งคำถามว่า “ ทำไม ” อย่างน้อย 5 ครั้ง ( “5 Why”) ต่อเนื่องกันไป โดยนำคำว่า “ ทำไม ” ไปไว้ข้างหน้า CP ( ทำไม +CP ) แล้วตอบว่า “ เพราะ ... ” อย่างเป็นเหตุเป็นผลตรงตามข้อเท็จจริงต่อเนื่องกันไป จากนั้นกำหนดกิจกรรม (Action, A) สำหรับใช้จัดการ CP โดยให้ “ A1” เป็นกิจกรรมที่ใช้จัดการ “ ต้นตอ ” ของปัญหาเสมอ แล้วจึงกำหนด A2, A3 และ A4 เท่าที่จำเป็น เพื่อให้บรรลุ KPI ของ CP นั้นๆ กำหนด P ของแต่ละ CP โดยต้องมี A ครอบคลุม A ทั้งหมดใน LOA เพื่อใช้จัดการ CP นั้นๆ P จึงมีจำนวนเท่ากับ CP เสมอ ( 1 M มี 4 CP มี 4 P )

18. M : ต้องการอะไร ? – เท่าไร ? – เมื่อไร ? P1 — ( โครงการ : ผู้รับผิดชอบ — ผู้สนับสนุน ) Who Who Activity When Budget in charge support A1 A2 A3 CP 1 KPI 1 CP 4 KPI 4 CP 3 KPI 3 CP 2 KPI 2 โรงเรียน : ... ......... SI : ……………………… SMART planning ระดับบน Team : ….. .............. 12 LOA

19. WS3 – ใบงาน 3

20. SI1 ครู & บุคลากร M1 M2 M3 M4 M5 CP1 – KPI1 – LoA -- A1 – P CP2 - A2 CP3 - A3 CP4 - A4 ระดับสถานศึกษา (M) SI1 ครู & บุคลากร SI2 การมีส่วนร่วม SI3 การบริหารจัดการ SI4 สภาพแวดล้อม ร . ร . SI 2 SI 3 SI 4 ระดับแผนกวิชา / กลุ่มสาระ (DM) 1. ฝ่าย ... DM1 … DM2 … DM3 … 2. ฝ่าย ... 3. ฝ่าย ... 4. ฝ่าย ... ใช้ SMART planning วางแผน 2 ระดับ 28