NHA KHOA

1. X-quang Nha Khoa
BS.Nguyễn Mỹ Hà – TK.CĐHA BV.RHM TP.HCM
X quang trong miệng cho phép phát hiện các tổn thương giữa các răng và có thể được
chỉ định lâm sàng rộng rãi để đánh giá tại chỗ xương ổ răng,
Nội dung bài giảng:
Nha khoa x-quang là gì?
X-quang có an toàn?
x-quang nha có thể thực hiện trong khi bn đang mang thai?
Mức độ thường xuyên cần phải được thực hiện chụp X-quang?
Vai trò của x-quang trong nha khoa?
Các loại khác nhau của x-quang là gì?
1. X-quang Nha khoa là gì?
X-quang Nha Khoa là hình ảnh của răng, xương, và các mô mềm xung quanh
chúng để giúp tìm ra vấn đề với răng, miệng và quai hàm. Hình ảnh X-quang có
thể hiển thị sâu răng, cấu trúc răng ẩn (chẳng hạn như răng khôn), và mất
xương mà không thể được nhìn thấy trong quá trình kiểm tra trực quan.
X-quang Nha Khoa cũng có thể được thực hiện như theo dõi sau khi điều trị
nha khoa.
Bức xạ được sử dụng để tạo ra một hình ảnh trên phim hoặc trên một đĩa kỹ
thuật số.
* Làm thế nào để đọc hoặc giải thích một phim X-quang:
Đối tượng “mềm” xuất hiện màu đen, các vật thể “rắn” màu trắng trên phim.
Những gì bạn nhìn thấy là màu xám / đen trên phim:
 Sâu răng.

2.  Áp xe.
 Dây thần kinh và mạch máu (tủy răng).
 Nứu trong các khoảng trống giữa các răng
Những gì bạn nhìn thấy như là màu kem /trắng trên phim:
 Men răng.
 Các chất trám kim loại và mão răng sẽ có màu trắng.
 Ngà răng xuất hiện như một màu trắng kem.
 Xương có biểu hiện là xám và trắng xen kẽ.
Có một đường trắng mịn ở rìa xương xung quanh răng.
Minh hoạ các bộ phận răng ( Illustration of x-ray showing tooth parts)
Áp xe trên gốc răng (vùng tối)
2. X-quang nha khoa có An toàn?
 Mặc dù x-quang có thể gây hại ở liều lượng lớn, x-quang nha là an toàn:
-Không thường xuyên tiếp xúc với mức độ bức xạ thấp dùng trong nha
khoa, không gây ra bất kỳ tác dụng phụ có hại.
-Tuy nhiên, tất cả các biện pháp phòng ngừa cần thiết, nên tránh tiếp xúc
với bức xạ.
- Phim hiện đại thì nhanh hơn nhiều. Điều này có nghĩa thời gian tiếp
xúc cần thiết là ngắn.
-Một chiếc yếm ( áo ) chì sử dụng để bảo vệ ngực và cơ thể khỏi bức xạ.

3.  Chúng ta đang tiếp xúc với bức xạ tự nhiên trong chính môi trường của
chúng ta.
-Bức xạ vũ trụ lớn hơn tại các thành phố có độ cao cao, nhưng không có
hại từ bức xạ đã được phát hiện.
- Chụp x-quang nha khoa toàn bộ đầy đủ hàng tuần, sẽ không tương
đương với mức bức xạ tự nhiên ở vùng có độ cao cao.
3. Tôi có thể có x-quang thực hiện trong khi tôi đang mang thai?
-Thường xuyên chụp x-quang không nên được thực hiện trong thời kỳ mang
thai.
-Nếu việc điều trị khẩn cấp là cần thiết, một x-ray có thể được thực hiện. Có
một nỗi sợ hãi dai dẳng rằng bức xạ từ x-quang nha khoa có thể ảnh hưởng
đến thai nhi. Hiện nay không có bằng chứng để xác nhận điểm này.
-Nha sĩ có biện pháp phòng ngừa để hạn chế tiếp xúc của bệnh nhân với bức
xạ trong hai cách:
Lá chắn chì ( áo chì )được sử dụng để bảo vệ cơ thể, bao gồm cả diện tích
của tử cung.
Phim hiện đại nhanh chóng cắt giảm thời gian tiếp xúc của mỗi lần chụp.
4. Mức độ thường xuyên chụp X-quang cần phải được thực hiện ntn ?
X-quang toàn hàm( full mouth) cung cấp một hồ sơ chuẩn của toàn bộ hàm
răng của bạn. Chúng được lưu giữ để tham khảo trong tương lai.
- Thay đổi sau đó có thể được chú ý và thực thi.
- Tuổi và tình trạng răng miệng của bệnh nhân sẽ ảnh hưởng đến tần số
chụp x-quang.
- X-quang được thực hiện hàng năm cho các bệnh nhân trẻ không phải là
bất thường.
x-quang toàn hàm ( Full mouth x-rays )

4. Upper jaw
Lower jaw
5. Vai trò x-quang trong nha khoa là gì?
X-quang Nha Khoa là vô giá trong việc cung cấp các nha sĩ với các hồ
sơ chi tiết về hàm răng của bạn.
- Nha sĩ sẽ không thể thực hành nha khoa hiện đại mà không cần sử
dụng x-quang.
- Kế hoạch điều trị được thực hiện bởi việc sử dụng x-quang.
- X-quang cho phép nha sĩ để phát hiện và điều trị bất kỳ các vấn đề
hiện tại, và ngăn chặn những tổn thương đó trong tương lai.
- X-quang cung cấp thông tin quan trọng đối với các tình trạng và thủ
thuật sau đây:
1. Phát hiện sâu răng
X-quang cho thấy sâu răng bắt đầu từ điểm tiếp xúc giữa các răng
nơi mà nha sĩ không thể nhìn thấy.

5. Việc phát hiện sớm sâu kẽ răng này, sẽ ngăn ngừa sự sâu răng lây
lan sâu hơn vào răng.
Illustration of x-ray
2. Tủy điều trị
Phương pháp điều trị tủy răng thành công được thực hiện với sự trợ giúp của
phim quang
Chỉ có x-quang có thể tiết lộ tất cả các dây thần kinh chết và mạch máu đã
được lấy ra từ răng.
 Chết mô còn lại trong tủy răng gây ra một áp xe hình thành ở chóp
răng. Đây là những gì sẽ xảy ra nếu không điều trị. Răng sẽ bị hư mất.
Áp xe (diện tích tối) ở cuối gốc Lành thương sau
khi điều trị
Abscess (dark area)at end of root
Healing after treatment

6.  3. Bệnh nướu răng
Bệnh nha chu.gây nên tiêu xương ổ răng,
X-quang cho thấy mức độ co rút, và hiển thị mức độ tái tạo xương sau
điều trị tiến triển. Chúng làm lộ ra men chân răng,
Illustration of x-ray
showing gum disease
4. Chỉnh hình răng mặt
X-quang xương hàm sẽ cho thấy toàn bộ răng trong miệng, bao gồm cả
những răng còn đang phát triển trong xương hàm.
Lập kế hoạch điều trị cần phải chụp X-quang .

7. Orthodontic x-ray Lower jaw protrusion
5. Răng giả
X-quang có thể phát hiện tàn tích của nguồn gốc có thể đã được còn lại trong
xương sau khi nhổ răng. Điều này đôi khi có thể xảy ra.
Chân răng này có thể tồn tại trong nhiều năm, và chỉ trở thành một vấn đề ở giai
đoạn sau.
Trước điều trị hàm răng giả có thể cần phải phẫu thuật răng miệng khi chụp X-
quang phát hiện.
Gốc còn sót lại trên trái
Root remnant on left
6. Chấn thương
Chấn thương răng và xương có thể được nhìn thấy trên x-ray, và điều trị sau đó có
thể được lên kế hoạch.
Gãy chân răng

8. Fracture of root
7. Các loại phim x-quang nha khác :
Các loại X-quang nha khoa thường được sử dụng. (X-quang nha sử dụng một
lượng nhỏ phóng xạ)
• Bitewing X-quang cho thấy răng hàm trên và dưới và răng chạm vào nhau
trong một cái nhìn duy nhất. Phim X-quang được sử dụng để kiểm tra sâu giữa
răng và xem đường tiếp xúc răng trên và dưới tốt như thế nào . Chúng cũng
cho thấy sự mất xương khi bệnh nướu răng nặng hoặc nhiễm trùng răng miệng.
• Periapical (X-quang quanh chop) cho thấy bên trong răng, từ thân đến gốc
răng và xương ổ răng. Phim sử dụng để tìm các vấn đề về răng ở dưới nướu
hoặc ở hàm, chẳng hạn như răng ngầm, áp xe, u nang, khối u, và những thay
đổi xương liên quan đến một số bệnh.
• Phim mặt nhai cho thấy vòm và sàn miệng và được sử dụng để tìm răng dư,
răng ngầm vẫn chưa qua nướu răng, gãy xương hàm, hàm ếch (hở vòm miệng),
u nang, áp xe , hoặc tăng trưởng. X-quang mặt nhai cũng có thể được sử dụng
để tìm dị vật.
• Panoramic cho thấy một cái nhìn tổng thể của hàm, răng, xoang, khu vực
mũi, và khớp thái dương (hàm), không dung để tìm sâu răng. Phim này cho

9. thấy các vấn đề như răng ngầm, bất thường về xương, u nang, tăng trưởng
vững chắc (khối u), nhiễm trùng, và gãy xương. Đây là một hình ảnh trải rộng
của miệng, và rất hữu ích trong việc thiết lập một thông tin tham khảo trong
tương lai.
X-quang Panoramic được thực hiện sớm trong điều trị và không lặp lại thường
xuyên .
Một loạt phim toàn hàm( full mouth) gồm các periapical (khoảng 14 để 21
phim X quang) thường được thực hiện trong chuyến thăm đầu tiên của một
người nha sĩ. Bitewing X-quang được sử dụng trong quá trình kiểm tra để phát
hiện sâu răng. Panoramic có thể được sử dụng .
A bite wing x-ray Permanent tooth growing
under baby tooth
Bone loss
on left of root

10. Panoramic x-ray showing
2 impacted wisdom teeth
Ảnh kỹ thuật số
• X-ray kỹ thuật số là một phương pháp mới được sử dụng trong một số phòng
nha khoa. Một bộ cảm biến nhỏ sẽ gửi hình ảnh đến một máy tính được ghi lại
và lưu.
Đây là một phương pháp ghi lại hình ảnh x-quang lên đĩa thay vì giữ nó
trên phim.
Thời gian phơi sáng ngắn hơn so với tia X thông thường.
Đĩa hiệu quả hơn cho việc lưu trữ và xem.
Việc sử dụng các loại x-ray này có nhiều khả năng tăng trong tương lai
.