3. 3
Miresevini ne Shkoder!
Shkodra,djepi I kultures shqiptare,qyteti I bicikletave,I
humorit dhe qejfit…
Nje qytet nga I cili burojne vlera,tradita, kultura mijera
vjecare. Nje qytet qe mirepret kedo qe e viziton dhe I
ofron pamje magjepsese,argetim dhe clodhje.
Historia
Ky qytet ka më shumë se 2000 vjet që nuk e ka ndryshuar
emrin. Romakët si dhe grekët e kanë thirur qytetin
Scodra. Kjo gjë ka rrëzuar tezën se emri Shkodra vjen nga
fjala shqipe kodra. Shkodra është djep I kulturës. Duket
sikur kultura ka lindur me të dhe historia ka formuar
qytetin. Shkodra është një qendër e banuar në mënyrë të
pandërprerë ku janë gjetur gjurmë të paleolitit dhe
neolitit. Këto gjurmë gjenden më së miri të ekspozuara
në muzeumin e qytetit. Në anën jugore të qytetit mund
4. 4
të gjejmë materiale arkeologjike që datojnë që nga
Bronxi I hershëm.
Shkodra është si një enciklopedi historike . Mjafton të
shohim kështjellën , brendinë e saj dhe pse jo dhe
gjurmët e murit ilir të periudhës qytetare . Ky mur
ndodhet në hyrje të kështjellës dhe është I ndërtuar me
blloqe gurësh të skalitur me lidhje të thatë.
Pra Shkodra gjithmonë ka qënë një qytet zonjë dhe kjo
tregohet dhe nga posti që ajo ka mbajtur gjate
mbretërisë ilire , kryeqendra e kësaj mbretërie. Por vlerat
e saj nuk mbarojnë me kaq ajo arrin të “konkurojë” edhe
Athinën me “Akropolin” e saj . Një tempull I vogël me
shtylla mermeri dhe me mbishkrime të ndryshme.
Kushtet natyrore
Shkodra është një qytet që shtrihet në veri-perëndim të
Shqipërisë. Këtij qyteti të mrekullueshëm I takojnë 13
maja në Alpe që I kapërcejnë 2000 m lartësi si : Jezerca,
Papluka, Mali I Vilës , Radohima etj.Gjithashtu këtu
gjenden edhe maja të tjera më të ulta si Tarabashi,
kodrat e Bushatit , të Kodhelit etj.
5. 5
Natyra është treguar shumë bujare me qytetin e
Shkodrës dhe I ka falur hapësira të mrekullueshme si
lugina e e Shalës, lugina e Kirit , e Përroit të Thatë etj.
Burimet e pasura hidrografike nuk mungojnë ku mund të
përmendim Drinin, Bunën, Kirin , Shalën , Liqenin e
Shkodrës. Një liqen me florë e faun të pasur. Këtu jetojnë
50 lloje peshqish.Në brigjet e tij shtrihen fshatrat
turistikë të Shirokës dhe Zogajt. Liqeni është preference e
çdo shkodrani por jo vetëm.
6. 6
Qyteti I Shkodrës është një qytet fantastik që të ofron një
faun dhe florë shumë interesante, rreth 1300 lloje
bimësh dhe 3500-4000 specie shtazore. Ky qytet është
ndër të rrallët që natyra I ka falur fushat pjellore,
lumenjtë plot ujë, liqenin e mrekullueshëm e kodrat e
gjelbëruara. Klima e Shodrës është një klimë mesdhetare
me dimër të butë e të lagësht dhe verë të nxehtë e të
thatë.
7. 7
Popullsia
Popullsia e qytetit të Shkodrës është homogjene.
Numërohen mbi 100.000 banorë. Rritjen më të ndjeshme
ajo e ka arritur pas vitit 1960, rrjedhim i rritjes natyrale,
18/1000 të popullsisë dhe i lëvizjes nga fshati në qytet.
Dendësia mesatare e popullsisë arrin 135 banore/km 2 .
Mosha mesatare e vdekjes shkon deri në 70 vjeç.
Popullsia qytetare arrin 44 %. Nga ana administrative,
Shkodra është qendër e prefekturës, e cila përfshin edhe
rrethet e Pukës e të Malësisë së Madhe. Rrethi i Shkodrës
ka në administrim dy bashki dhe 16 komuna; zona rurale
përbëhet nga 130 mijë banorë.
Bashkejetesa fetare
Ne Shkoder ekzistojne dy besime kryesore fetare,te cilat
bashkejetojne ne harmoni me njera tjetren.
8. 8
Ekonomia
Që më 1718, Shkodra ka patur agjensi konsullore në
shumë vende të huaja.Edhe ne ditet e sotme Shkodra ka
nje zhvillim ekonomik te konsiderushem.Me nje nentoke
te pasur dhe me nje pozite te favorshme
gjeografike,deget me te zhvilluara jane
peshkimi,bujqesia,energjitika,turizmi,etj.
9. 9
Kultura
Shkodrës nuk I mungojnë as kultura , tradita, dhe vlerat.
Me te drejte Shkodra cilesohet si djepi I kultures
shqiptare. Në Shkodër u rritën e u formuan shkrimtarët e
parë shqiptarë, si Marin Barleti, Marin Biçikemi, Dhimitër
Frangu. Libri i parë i historisë së letërsisë shqiptare
“Rrethimi i Shkodrës” është botuar nga humanisti
shkodran, Marin Barleti, më 1504. Pas errësirës
pesëshekullore turke, ndër të parët do të jetë Pashko
Vasa që me këngën hymn “O moj Shqypni”, do të sjellë
mesazhet e Rilindjes sonë Kombëtare e kushtrimin e
lirisë.
10. 10
Shkodra njihet edhe si qendra kryesore e muzikës
shqiptare. Krahas orkestrinave popullore u zhvilluan edhe
formacionet e mëdha, orkestra sinfonike e filarmonia e
qytetit, që sollën në skenat shqiptare me profesionalizëm
muzikën e lehtë dhe atë klasike, nga repertori i
kompozitorëve vendës dhe nga fondi i muzikës botërore.
Në fillim të shekullit XX Shkodra kishte 26 piano. Madje
koncerti i parë sinfonik, ka qenë “Sinfonia e pambaruar”
e Shubertit. Pikërisht në Shkodër, më 1958, u vu në skenë
opera e parë shqiptare “Mrika” e kompozitorit Prenkë
Jakova.
11. 11
Edhe piktura ka një traditë të pasur. Më i shquari nga
plejada e piktorëve të hershëm është Kolë Idromeno që,
me penelin e tij, sjell momente nga jeta e popullit,
portrete të njerëzve të thjeshtë e peizazhe.Edhe tek
piktorët e tjerë të kësaj periudhe shfaqet me interes jeta
aktuale, etnografike e folklorike.
Vendet qe mund te vizitoni
Teatri “Migjeni”
Shfaqja e parë është dhënë në vitin 1879. Që në vitet '20
të shekullit të kaluar u krijuan shoqëritë teatrale pranë
Gjimnazit të Shtetit, ndërsa në vitet '80, Shkodra u bë
qendra e skenës amatore.Trupa teatrore ka vënë në
12. 12
skenë shumë vepra të repertorit kombëtar dhe të huaj,
autorë klasikë e bashkëkohorë.
Kafja e Madhe
Kafja e Madhe në Shkodër ideuar nga mjeshtri i madh
Idromeno ka qënë gjithmonë pikë takimi për qytetarët
shkodranë por dhe për të huajt që kanë vizituar qytetin.
Si vendi më i preferuar pasi ndodhej në qëndër të qytetit
ka qënë pjesë dhe e historisë .Austriakët pasi u larguan
në 1914 “Kafen e Madhe” e shtypën në kartolina për ta
patur si kujtim. Sot qëndron e mbyllur në pritje të nje
restaurimi total.
13. 13
Kalaja e Rozafes
Një nder krenaritë e qytetit është dhe Kalaja e Shkodrës ,
një kala e mirënjohur që shtrihet madhërishëm në
qytetin e Shkodrës . Kjo kala ka filluar të ndërtohet në
shekulllin V-IV p.e.r me gurë ciklopikë të puthitur pa llaç.
Kalaja është e vendosur mbi një një kodër në hyrje të
qytetit në një lartësi 130m.
Velipoja
Në jugperendim të qytetit të Shkodrës, 30 km larg,
shtrihet plazhi i bukur i Velipojës, me gjatësi 14 km e me
gjërësi rreth 300 m, që krijon mundësi të shumta për
shfrytëzimin turistik. Ky bregdet është një perlë e natyrës
14. 14
shqiptare, ku gërshetohen aq harmonishëm deti, lumi,
plazhi, pylli, laguna e mali, me një rërë të pasur e të
pashfrytëzuar, ujë të kulluar, me një rezervat gjuetie.
Shiroka
Fshati turistik Shirokë shtrihet buzë Liqenit të Shkodrës,
poshtë malit të Taraboshit, vetëm 7 km larg qytetit. Ky
fshat i vjetër përmendet në burimet e shkruara qysh në
shekullin XV. Ka kushte të shkëlqyera klimaterike dhe
është qendër pushimi. Ajri i freskët, që vjen nga thellësitë
e Alpeve, filtrohet në ujërat e liqenit dhe vjen i
shëndetshëm këtu, rrëzë malit të Taraboshit.
Thethi
Në verilindje të qytetit të Shkodrës, rreth 80 km larg, në
zemër të Alpeve, ndodhet fshati piktoresk i Thethit.
Rruga për atje gjarpëron mes pyjesh e peizazhesh
mahnitëse. Gjithandej të sheh syri veç kreshta dhe maja
që ngrihen mbi luginat e ngushta, plot me pragje e
ujëvara. Pasuria shpirtërore e veçantë, për çka flasin dhe
gojëdhanat, legjendat e mitet, janë disa nga pasuritë
15. 15
etnokulturore të veçanta, që ruhen e përcillen brez pas
brezi, në këto lugina e shpate malesh. Në qiellin e pastër
të Thethit shihen të fluturojnë shqiponjat e malit, ku
kanë edhe foletë, në lumin e Shalës lëvizin troftat (peshk
aq i veçantë me shije të rrallë), kurse shpatet e maleve
janë të veshura me pyje shekullore, ku strehohen
dhjetëra kafshë të egra, si: arinjtë, kaprojtë, zardafët,
ujqit, dhelprat, dhitë e egra dhe shpende nga më të
bukurit.
Traditat
Shkodra shquhet edhe per traditat e pasura,nga ku mund
te dallojme “Diten e bicikletave”,karnavalet,etj.
