More Related Content
Similar to ความเป็นพลเมืองดี
Similar to ความเป็นพลเมืองดี (20)
ความเป็นพลเมืองดี
- 2. หน่วยที่ ๓. การเป็นพลเมืองดีตามระบอบประชาธิปไตย
หัวข้อศึกษา พลเมืองดีตามระบอบประชาธิปไตย
สิทธิ เสรีภาพและหน้าที่ของพลเมืองดี
ความหมายของพลเมืองดี
ลักษณะของพลเมืองดีตามระบอบประชาธิปไตย
แนวปฏิบัติเพื่อการเป็นพลเมืองดี
ความสาคัญของการเป็นพลเมืองดี
ความหมายของสิทธิ เสรีภาพ และหน้าที่พลเมือง
หน้าที่ของพลเมืองตามหลักธรรม
หน้าที่ของพลเมืองตามรัฐธรรมนูญ
ความหมายของพลเมืองดี
คุณลักษณะพลเมืองดี
ความสาคัญ
ลักษณะสังคมไทย
- 6. ความหมายของคาว่า “พลเมือง” (Citizen) ตามรูปศัพท์
กาลังของเมือง หรือ กาลังของประเทศ
พล
แปลว่า
พละ, กาลัง
เมือง
แปลว่า
แดน, ประเทศ, มณฑล
ส่วนคาว่า พลเมือง ภาษาไทยแยกศัพท์
+
รวมแปลว่า
- 7. ความหมายของคาว่า “พลเมือง” (Citizen)
หมายถึง หมู่คนที่เป็นกาลังของประเทศใดประเทศหนึ่ง ที่มีความ
สานึกในสิทธิ หน้าที่และความรับผิดชอบต่าง ๆ ของตน รวมถึงการ
มีส่วนร่วมในการรับผิดชอบพัฒนาความเจริญให้ประเทศชาติใน
ฐานะเป็นเจ้าของประเทศ
- 9. ความหมายแตกต่างของคาว่า ประชากร – ประชาชน – ราษฎร์ - พลเมือง
กลุ่มคนพวกเดียวกันที่อาศัยอยู่
ในพื้นที่ใดพื้นที่หนึ่ง ๆ เน้นด้าน
การมีสังกัด เช่น สมชายเป็น
ประชากรไทย อายุ ๓๕ ปี
ประชากร
หมายถึง
ชาวเมืองที่มีฐานะสามัญชน
ทั่วไปที่อาศัยอยู่ในรัฐใดรัฐหนึ่ง
เน้นด้าน ผู้ถูกปกครอง เช่น
สมคิดเป็นพลเมืองภายใต้การ
ปกครองระบอบประชาธิปไตย
อันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข
ราษฎร
หมายถึง
ประชาชน
หมายถึง
บุคคลที่ถือสัญชาติและได้รับ
สิทธิ และการคุ้มครองตาม
กฎหมายรัฐธรรมนูญ เน้นด้าน
การมีสิทธิ เช่น สมใจเป็น
ประชาชนคนไทยที่มีสิทธิได้รับ
การคุ้มครองตามกฎหมาย
รัฐธรรมนูญ
พลเมือง
หมายถึง
หมู่คนที่เป็นกาลังของประเทศ ที่
มีสิทธิ หน้าที่ ความรับผิดชอบ
ต่อการพัฒนาประเทศเน้นด้าน
สานึกในสิทธิ หน้าที่ ความ
รับผิดชอบ เช่น สมชาติเป็นนัก
ธุรกิจที่ประกอบอาชีพสุจริตและ
เสียภาษีอย่างถูกต้องทุกครั้ง
เพราะเขารู้ว่ารัฐจะนาภาษีที่เขา
เสียไปพัฒนาประเทศ
- 23. ความหมายของสิทธิ
สิทธิ (Right) คือ ประโยชน์ขั้นพื้นฐานที่บุคคลพึงได้รับตามกฎหมาย โดยรัฐบาลต้อง
จัดหาให้หรือให้ความคุ้มครองพิทักษ์รักษาให้ได้ประโยชน์ในสิทธินั้น ๆ เช่น สิทธิใน
ตัวบุคคลที่จะได้รับความคุ้มครองตามกฎหมาย สิทธิในทรัพย์สิน สิทธิในครอบครัว
สิทธิในทางการเมือง เป็นต้น
- 24. เสรีภาพ (Freedom) คือ อิสระของบุคคลที่จะกระทาการอย่างใดอย่างหนึ่งตามสิทธิต่าง ๆ
ของตนภายใต้กรอบของกฎหมาย ไม่ละเมิดต่อสิทธิเสรีภาพของผู้อื่น เช่น เสรีภาพในการ
พูด เขียน การแสดงความคิดเห็น เป็นต้น
ความหมายของเสรีภาพ
- 26. การรู้จักสิทธิ เสรีภาพของตนเอง
การเคารพและปกป้ องสิทธิ เสรีภาพของตนเอง ผู้อื่นและชุมชน
การเคารพกฎกติกาสังคม
การยึดหลักนิติรัฐ
หลักการที่ ๒ เคารพสิทธิ เสรีภาพ และกฎกติกาของสังคมที่เป็นธรรม
พลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตยจึงให้ความสาคัญต่อสิทธิ เสรีภาพ กฎกติกาของ
สังคมที่ทุกคนมีส่วนกาหนดขึ้น ซึ่งมีองค์ประกอบ ดังนี้
- 28. ลักษณะของสิทธิ เสรีภาพในความเป็นพลเมือง
๑. สิทธิเสรีภาพขั้นมูลฐาน เป็นสิ่งที่สาคัญซึ่งมีมาแต่กาเนิดและบุคคลใดจะมาล่วงละเมิด
ไม่ได้ เช่น สิทธิเสรีภาพในร่างกาย สิทธิในการนับถือศาสนา และสิทธิในความเป็น
ส่วนตัว เป็นต้น
๒. สิทธิเสรีภาพของพลเมือง เป็นสิ่งที่ได้มาเพราะการเป็นพลเมืองของรัฐ ซึ่งได้มี
กาหนดไว้ในรัฐธรรมนูญเช่น สิทธิในทางการเมือง สิทธิในทรัพย์สิน สิทธิทางการศึกษา
สิทธิในทางสังคมและเศรษฐกิจ เป็นต้น
- 29. ตัวอย่างสิทธิและเสรีภาพของชนชาวไทยตามรัฐธรรมนูญ ฉบับปี ๒๕๕๐
มาตรา ๓๒ บุคคลย่อมมีสิทธิและเสรีภาพในชีวิตและร่างกาย
มาตรา ๔๕ บุคคลย่อมมีเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น การพูด การเขียน การพิมพ์
การโฆษณา และการสื่อความหมายโดยวิธีอื่น
มาตรา ๔๙ บุคคลย่อมมีสิทธิเสมอกันในการรับการศึกษาไม่น้อยกว่าสิบสองปีที่รัฐจะต้อง
จัดให้อย่างทั่วถึงและมีคุณภาพ โดยไม่เก็บค่าใช้จ่าย
มาตรา ๕๑ บุคคลย่อมมีสิทธิเสมอกันในการรับบริการทางสาธารณสุขที่เหมาะสมและได้
มาตรฐาน และผู้ยากไร้มีสิทธิได้รับการรักษาพยาบาลจากสถานบริการ
สาธารณสุขของรัฐโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย
มาตรา ๖๓ บุคคลย่อมมีเสรีภาพในการชุมนุมโดยสงบและปราศจากอาวุธ
- 30. การเคารพสิทธิ เสรีภาพ และกฎกติกาของสังคมที่เป็นธรรม
ประกอบด้วย
คือ การใช้สิทธิ และเสรีภาพของตนเองเท่าที่ไม่ละเมิดสิทธิของผู้อื่น เพราะการละเมิดสิทธิ
ของผู้อื่นย่อมทาให้เกิดการกระทบกระทั่งจนไม่อาจทาให้อยู่ร่วมกันได้อย่างปกติสุข พลเมืองดี
ในระบอบประชาธิปไตยซึ่งเป็นเจ้าของอานาจอธิปไตย จึงควรเคารพในสิทธิของผู้อื่นและไม่
ใช้สิทธิเสรีภาพของตนไปละเมิดสิทธิของผู้อื่น
การเคารพและปกป้ องสิทธิ เสรีภาพของตนเอง ผู้อื่นและชุมชน
- 31. การเคารพสิทธิ เสรีภาพ และกฎกติกาของสังคมที่เป็นธรรม
ประกอบด้วย
การเคารพกฎกติกาทางสังคม
คือ การยอมรับข้อกาหนดที่คนในสังคมตกลงว่าจะปฏิบัติตามข้อกาหนดนั้น ๆ เพื่อให้สังคมอยู่
ร่วมกันอย่างสันติสุข เช่น วิถีประชา จารีต กฎหมาย พลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตยจึงต้อง
เคารพกติกาและยอมรับผลของการละเมิดกติกา ถ้ามีปัญหาหรือมีความขัดแย้งขึ้นก็ควรใช้วิถีทาง
ประชาธิปไตย ไม่ควรใช้กาลังหรือความรุนแรง เช่น การปฏิบัติตามกฎจราจร การปฏิบัติตาม
กฎระเบียบของสถานศึกษา การมีมารยาทในโอกาสต่าง ๆ เป็นต้น
- 32. การเคารพและปกป้ องสิทธิ เสรีภาพของตนเอง ผู้อื่นและชุมชน
๑. เคารพสิทธิของกันและกันโดยไม่ละเมิดสิทธิเสรีภาพของผู้อื่น
๒. รู้จักใช้สิทธิและแนะนาให้ผู้อื่นใช้สิทธิและรักษาสิทธิของตนเอง
๓. ปฏิบัติตามหน้าที่ของตนตามที่กาหนดไว้ในรัฐธรรมนูญ
๔. รณรงค์ เผยแพร่ข้อมูลเกี่ยวกับสิทธิมนุษยชนให้แก่ครอบครัว ชุมชนและสังคม
๕. ร่วมมือ ส่งเสริม สนับสนุนทั้งภาครัฐ ภาคเอกชนเพื่อการคุ้มครองสิทธิ
เสรีภาพ เป็นต้น
- 36. หลักการที่ ๓ รับผิดชอบต่อตนเอง ผู้อื่น และสังคม
ปฏิบัติตนในฐานะเป็นสมาชิกของสังคม
มีส่วนร่วมกันกาหนดทิศทางของสังคม
แก้ปัญหาสังคมตามหลักประชาธิปไตย
ยอมรับเสียงข้างมากและเคารพสิทธิเสียงข้างน้อย
พลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตยจึงให้ความสาคัญต่อบทบาทและหน้าที่ด้วยความ
รับผิดชอบต่อตนเอง ผู้อื่น และสังคม ซึ่งมีองค์ประกอบ ดังนี้
- 38. มาตรา ๗๐ บุคคลมีหน้าที่พิทักษ์รักษาไว้ซึ่งชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และการปกครองระบอบ
ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นพระประมุขตามรัฐธรรมนูญนี้
หน้าที่ของชนชาวไทยตามรัฐธรรมนูญ
มาตรา ๗๑ บุคคลมีหน้าที่ป้ องกันประเทศ รักษาผลประโยชน์ของชาติ และปฏิบัติตามกฎหมาย
มาตรา ๗๒ บุคคลมีหน้าที่ไปใช้สิทธิเลือกตั้ง
มาตรา ๗๓ บุคคลมีหน้าที่รับราชการทหาร ช่วยเหลือในการป้ องกันและบรรเทาภัยพิบัติสาธารณะ เสียภาษี
อากร ช่วยเหลือราชการ รับการศึกษาอบรม พิทักษ์ ปกป้ อง และสืบสานศิลปวัฒนธรรมของชาติและภูมิ
ปัญญาท้องถิ่น และอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ทั้งนี้ตามที่กฎหมายบัญญัติ
มาตรา ๗๔ บุคคลผู้เป็นข้าราชการ พนักงาน ลูกจ้างของหน่วยราชการ หน่วยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ หรือ
เจ้าหน้าที่อื่นของรัฐ มีหน้าที่ดาเนินการให้เป็นไปตามกฎหมายเพื่อรักษาประโยชน์ส่วนรวมอานวยความ
สะดวกและให้บริการแก่ประชาชนตามหลักธรรมาภิบาลของการบริหารกิจการบ้านเองที่ดี
- 39. รับผิดชอบต่อตนเอง ผู้อื่น และสังคม
ร่วมกันกาหนดทิศทางของสังคม
คือ การมีส่วนร่วมกาหนด เสนอแนะทิศทางของสังคมโดยการกาหนด
ความต้องการผ่านการใช้สิทธิเลือกตั้ง การร่วมการประชาพิจารณ์ เป็นต้น
พลเมืองดีจึงควรใช้สิทธิในการเลือกตั้งด้วยการพิจารณาผู้แทนที่ดี ที่มี
ความรู้ความเข้าใจในระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตย และเป็นผู้ที่
จะทาหน้าที่แทนเราได้อย่างแท้จริง
- 40. รับผิดชอบต่อตนเอง ผู้อื่น และสังคม
แก้ปัญหาสังคมตามหลักประชาธิปไตย
คือ ความตระหนักว่าตนเองเป็นสมาชิกส่วนหนึ่งของสังคม ซึ่งต้อง
รับผิดชอบต่อการกระทาของตน ไม่ควรใช้สิทธิตามอาเภอใจหรือ
เรียกร้องสิทธิต่าง ๆ ตามอาเภอใจ พลเมืองดีจึงควรรับผิดชอบร่วมกัน
แก้ปัญหาสังคมด้วยการไม่ก่อปัญหา และปฏิบัติเป็นสมาชิกที่ดีของ
สังคม เช่น นักเรียนตั้งใจเรียน ครูตั้งใจสอน รัฐบาลตั้งใจบริหาร
ประเทศ เป็นต้น
