Rodzaje przyłączy kanalizacyjnych

1. 1
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
Źródło: www.fotolia.com
KURS Sieci wodociągowe i kanalizacyjne
MODUŁ Rodzaje przyłączy kanalizacyjnych

2. 2
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
7 Sieci wodociągowe i kanalizacyjne
7.1 Rodzaje przyłączy kanalizacyjnych
7.1.1 Definicja kanalizacji
Kanalizacja to system rur, koryt i kolektorów służących do odprowadzania
ścieków sanitarnych (kanalizacja sanitarna), deszczowych (kanalizacja deszczowa)
lub sanitarnych i deszczowych (kanalizacja ogólnospławna).
Rozróżnia się kanalizację wewnętrzną i zewnętrzną. W niektórych aglomeracjach
miejskich o ciasnej zabudowie stosowana bywa również kanalizacja do odprowadzania
odpadów stałych (śmieci) w postaci rozdrobnionej1.
Rysunek 7.1 Schemat budowy przyłącza kanalizacyjnego
Źródło: http://jedlnia.org.pl/2011/12/07/jest-juz-projekt-budzetu-gminy-na-2012-rok/kanalizacja
1 http://pl.wikipedia.org/wiki/Kanalizacja

3. 3
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
7.1.2 Budowa i rodzaje przyłączy kanalizacyjnych
Przyłącze kanalizacyjne jest to odcinek przewodu łączącego wewnętrzną
instalację kanalizacyjną w nieruchomości odbiorcy usług z siecią kanalizacyjną,
za pierwszą studzienką, licząc od strony budynku, a w przypadku jej braku do granicy
nieruchomości2.
Odbiorcą usług jest właściciel nieruchomości, z której odprowadzane są ścieki.
Rysunek 7.2 Schemat budowy przyłącza kanalizacyjnego
Źródło: http://www.kanalizacja.idabrowa.pl/strona-331-informacje_o_projekcie_przylacze.html
7.1.3 Elementy podłączenia kanalizacyjnego
Podłączenie, zwane też przyłączem kanalizacyjnym, musi być tak zbudowane,
aby ścieki w nim nie zalegały, lecz spływały do kolektora, a także by w razie potrzeby
można było czyścić cały układ z osadów i usunąć ewentualne zatory. Zgodnie
z określeniami PN-92/B-01701 elementami tworzącymi instalację kanalizacyjną
dla ścieków bytowych są:
2 Art. 2 pkt 5 Ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym
odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858, ze zm.)

4. 4
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
 przybory sanitarne – urządzenia służące do przyjmowania i odprowadzania
ścieków bytowych powstających wskutek działalności człowieka;
 podejście kanalizacyjne – odcinek przewodu kanalizacyjnego łączący przybór
sanitarny z pionem kanalizacyjnym lub łączący urządzenie kanalizacyjne
z przewodem odpływowym;
 pion kanalizacyjny (przewód spustowy) – odcinek instalacji służący
do odprowadzania ścieków z podejścia kanalizacyjnego do przewodu
odpływowego;
 przewód odpływowy – odcinek instalacji służący do odprowadzania ścieków
z pionów kanalizacyjnych do przykanalika;
 przykanalik (przyłącze kanalizacyjne) – odcinek przewodu odprowadzający
ścieki z instalacji kanalizacyjnej do sieci kanalizacyjnej lub innego odbiornika
ścieków.
Ścieki bytowe powinny być odprowadzane z budynków do zewnętrznej sieci
kanalizacyjnej. Na obszarach pozbawionych kanalizacji zewnętrznej ścieki można
odprowadzać do zbiornika bezodpływowego, który należy okresowo opróżniać3.
Rysunek 7.3 Schemat instalacji kanalizacyjnej
Źródło: Świderek A., Montaż instalacji kanalizacyjnej, Wydawca Instytut Technologii i Eksploatacji,
Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006, s. 7
1 – kanalizacja zewnętrzna, 2 –przykanalik, 3 – studzienka rewizyjna, 4 – przewód odpływowy, 5 – pion, 6 –
podejście, 7 – rura wentylacyjna, 8 – czyszczak
3 Świderek A., Montaż instalacji kanalizacyjnej, Wydawca Instytut Technologii i Eksploatacji, Państwowy
Instytut Badawczy, Radom 2006

5. 5
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
7.1.4 Zasady wykonywania przyłączy kanalizacyjnych
Sposób wykonania przyłącza kanalizacyjnego dobiera projektant zależnie od:
 długości przykanalika;
 rodzaju rur, z jakich wykonany jest kolektor;
 możliwego sposobu podłączenia przykanalika do kolektora.
Najczęściej w miejscu połączenia przykanalika z rurą odpływową instaluje się
studzienkę rewizyjną o średnicy ok. 300 mm, zamykaną pokrywą żeliwną.
Ścieki pod górę
Na terenie pofałdowanym, w którym kolektor zbiorczy przebiega wyżej
niż budynek, grawitacyjne spływanie ścieków jest niemożliwe. Podobnie jest w
przypadku, gdy odległość budynku od kolektora jest bardzo duża. Ścieki można wtedy
odprowadzać grawitacyjnie do studzienki – przepompowni, z której – po napełnieniu jej
do pewnej wysokości – ścieki są przetłaczane do kolektora.
Właściciel takiej działki powinien zbudować przed kolektorem dodatkową
studzienkę rozprężającą, z której ścieki będą odprowadzane grawitacyjnie do kanalizacji
w ulicy. Wówczas część od studzienki rozprężającej do kolektora będzie przejęta przez
zakład kanalizacyjny i będzie przez niego konserwowana. Na przewodzie tłocznym
zamiast studzienki rozprężającej może być zawór zwrotny chroniący przed cofaniem się
ścieków. Tak wykonane przyłącze pozostanie w całości własnością inwestora.
Jeśli spadek terenu nie umożliwia wykonywania kanalizacji grawitacyjnych,
możliwe jest wykorzystanie kanalizacji pompowych.
7.1.5 Formalności
Jeśli dom ma być podłączony do istniejącej sieci (tak jest najczęściej), to kolejność
działań będzie następująca:
 właściciel domu (istniejącego lub planowanego) występuje do miejscowego
zakładu kanalizacji o wydanie warunków technicznych przyłączenia. W tym celu
składa:
− wniosek,
− kserokopię dokumentu potwierdzającego prawo do nieruchomości,
− warunki zabudowy i zagospodarowania terenu wraz z mapą geodezyjną, jeśli
działka nie jest zabudowana,
− mapę geodezyjną z zaznaczoną działką, jeśli jest zabudowana;
 zakład wodociągów i kanalizacji – jeśli są możliwości techniczne przyłączenia
budynku do sieci kanalizacyjnej – wydaje warunki techniczne przyłączenia;

6. 6
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
 właściciel zleca uprawnionemu projektantowi wykonanie projektu przyłącza
kanalizacyjnego, uzgodnienie go w zespole uzgadniania dokumentacji (ZUD)
i zatwierdzenie w zakładzie wodociągów i kanalizacji;
 właściciel na miesiąc przed planowanym rozpoczęciem robót zgłasza
w starostwie lub w gminie zamiar budowy przyłącza. Składa wniosek
zgłoszeniowy, projekt przyłącza z uzgodnieniami i dokumenty potwierdzające
prawo do działki;
 jeśli urząd nie zgłosi sprzeciwu w ciągu 30 dni, to można zlecić uprawnionej
firmie wykonanie przyłącza, zatrudnić kierownika budowy (może nim być
wykonawca) i założyć dziennik budowy (może to być dziennik budowy domu),
w którym wykonawca opisze budowę przyłącza;
 jeśli wykonanie przyłącza wymaga czasowego zajęcia części ulicy, to zanim
rozpoczną się wykopy, właściciel musi wystąpić do zarządu dróg o pozwolenie
zajęcia tej części drogi (zależnie od kategorii drogi uzyskuje się go w gminie,
powiecie lub województwie), a następnie w porozumieniu z policją –
zaplanować organizację ruchu drogowego na czas robót;
 właściciel przed zasypaniem wykopów zgłasza wykonane przyłącze do zakładu
wodociągów i kanalizacji. Po odebraniu przyłącza przez zakład część od sieci
do studzienki rewizyjnej na posesji staje się własnością zakładu wodociągów
i kanalizacji, a za pozostałe elementy kanalizacji na działce odpowiada właściciel
domu;
 ostatni etap – właściciel podpisuje z zakładem wodociągów i kanalizacji umowę
eksploatacyjną. Jest to umowa na użytkowanie przyłącza kanalizacyjnego
i wprowadzanie ścieków do urządzeń kanalizacyjnych stanowiących własność
państwa zgodnie z obowiązującymi przepisami4.
7.1.6 Wytyczne techniczno-budowlane w zakresie włączania przykanalika do sieci
Przykanaliki od pierwszej studzienki od strony budynku powinny spełniać
następujące wymagania:
 trasa przykanalika powinna przebiegać prostopadle do kanału;
 połączenie z kanałem powinno odbywać się poprzez studzienkę kanalizacyjną;
 minimalna średnica przykanalika wynosi DN 150;
 minimalne spadki przykanalików w zależności od średnicy (według normy PN-
92/B-01707);
 maksymalne spadki przykanalików w zależności od materiału (np. kamionka,
beton, tworzywa sztuczne, żeliwo);
 studzienki kanalizacyjne na przykanalikach należy lokalizować:
− pierwszą – przy granicy z nieruchomością,
4 http://ladnydom.pl/budowa/1,106581,2553029.html?as=3

7. 7
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
− przy zmianie kierunku, średnicy, spadku,
− na odcinkach prostych co 35 m dla DN 150 i co 50 m dla DN≥200.
Przykanaliki od ulicznych wpustów ściekowych powinny spełniać
następujące wymagania:
 trasa przykanalika powinna być prosta z jednolitym spadkiem, natomiast długość
przykanalika od wpustu ściekowego do kanału lub studzienki nie powinna
przekraczać 20 m;
 minimalna średnica przykanalika wynosi DN 200, a dla pojedynczych wpustów
i przykanalików nie dłuższych niż 12 m – minimalna średnica to DN 150;
 minimalny spadek przykanalika wynosi 2%, a maksymalny 40%5.
Do sieci kanalizacyjnej, poprzez wpusty ściekowe, może włączyć się jedynie
zarządca drogi – po uprzednim wystąpieniu do urzędu gminy/miasta i otrzymaniu
zgody na takie działanie.
7.1.7 Przykanaliki deszczowe
Jeżeli dokumentacja projektowa nie stanowi inaczej, to przy wykonywaniu
przykanalików deszczowych należy przestrzegać następujących zasad:
 trasa przykanalika powinna być prosta, bez załamań w planie i pionie
(z wyjątkiem łuków dla podłączenia dla wpustu bocznego w kanale
lub do syfonu przy podłączeniach do kanału ogólnospławnego);
 minimalny przekrój przewodu przykanalika powinien wynosić 0,16 m;
 włączenie przykanalika do kanału może być wykonane za pośrednictwem
studzienki rewizyjnej, studzienki krytej (tzw. ślepej) lub wpustu bocznego;
 spadki przykanalików powinny wynosić od min. 2% do max. 40%;
 kierunek trasy przykanalika powinien być zgodny z kierunkiem spadku kanału
zbiorczego;
 włączenie przykanalika do kanału powinno być wykonane pod kątem min. 45°
i max. 90° (optymalnie 60°);
 włączenie przykanalika do kanału poprzez studzienkę połączeniową należy
dokonać tak, aby wysokość spadku przykanalika nad podłogą studzienki
wynosiła max. 50 cm. W przypadku konieczności włączenia przykanalika
na wysokości większej należy stosować kaskady umieszczone na zewnątrz
poza ścianką studzienki;
 włączanie przykanalików z dwóch stron do kanału zbiorczego poprzez wpusty
boczne powinno być usytuowane w odległości min. 1 m od siebie6.
5 http://www.rpwik.sosnowiec.pl
6 http://www.pgi.gov.pl

8. 8
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
7.1.8 Przykanalik – rysunki
Zamieszczone poniżej grafiki mają charakter poglądowy i przedstawiają sposoby
włączania przykanalików do studni rewizyjnych.
WARIANT I
 krąg 500/500 (dostępne z dnem lub bez dna);
 pokrywa odciążająca ø 500;
 pokrywa redukcyjna ø 950 otwór ø 500;
 wpust uliczny BK67.
Rysunek 7.4 Przykanalik  500
Źródło: http://www.spec-bet.pl/index.php?d=105
WARIANT II
 rura ze stopką ø 500 otwór;
 krąg 500/500;
 dekiel ciężki ø 500;
 pokrywa odciążająca ø 500;
 pokrywa redukcyjna ø 950 otwór ø 500;
 wpust uliczny BK67.

9. 9
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
Rysunek 7.5 Przykanalik  500
Źródło: http://www.spec-bet.pl/index.php?d=105
WARIANT III
 krąg 500/1500 z dnem;
 pokrywa odciążająca ø 500;
 pokrywa redukcyjna ø 950 otwór ø 500;
 wpust uliczny BK67.
Rysunek 7.6 Przykanalik  500
Źródło: http://www.spec-bet.pl/index.php?d=105

10. 10
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
7.2 Literatura
7.2.1 Literatura obowiązkowa
 Słowiński Z., Technologia budownictwa, WSiP, Warszawa 1991.
7.2.2 Literatura uzupełniająca
 Adamiec T., Mirski J., Utrzymanie zasobów budowlanych, WSiP Warszawa 1999;
 Świderek A., Montaż instalacji kanalizacyjnej, Wydawca Instytut Technologii
i Eksploatacji, Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006.
7.2.3 Netografia
 http://www.kanalizacja.idabrowa.pl;
 http://www.pgi.gov.pl;
 http://www.rpwik.sosnowiec.pl;
 http://www.spec-bet.pl.
7.3 Spis rysunków
Rysunek 7.1 Schemat budowy przyłącza kanalizacyjnego .....................................................................2
Rysunek 7.2 Schemat budowy przyłącza kanalizacyjnego .....................................................................3
Rysunek 7.3 Schemat instalacji kanalizacyjnej ..............................................................................................4
Rysunek 7.4 Przykanalik  500................................................................................................................................8
Rysunek 7.5 Przykanalik  500................................................................................................................................9
Rysunek 7.6 Przykanalik  500................................................................................................................................9
7.4 Spis treści
7 Sieci wodociągowe i kanalizacyjne .............................................................................................................2
7.1 Rodzaje przyłączy kanalizacyjnych............................................................................................................2
7.1.1 Definicja kanalizacji........................................................................................................................................... 2
7.1.2 Budowa i rodzaje przyłączy kanalizacyjnych ............................................................................................. 3
7.1.3 Elementy podłączenia kanalizacyjnego ....................................................................................................... 3
7.1.4 Zasady wykonywania przyłączy kanalizacyjnych ..................................................................................... 5
7.1.5 Formalności......................................................................................................................................................... 5
7.1.6 Wytyczne techniczno-budowlane w zakresie włączania przykanalika do sieci ............................... 6
7.1.7 Przykanaliki deszczowe ................................................................................................................................... 7
7.1.8 Przykanalik – rysunki ....................................................................................................................................... 8
7.2 Literatura............................................................................................................................................................10
7.2.1 Literatura obowiązkowa ................................................................................................................................10
7.2.2 Literatura uzupełniająca................................................................................................................................10
7.2.3 Netografia...........................................................................................................................................................10
7.3 Spis rysunków...................................................................................................................................................10