SlideShare a Scribd company logo
1 of 18
Download to read offline
1
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
Źródło: www.fotolia.pl
KURS Sieci wodociągowe i kanalizacyjne
MODUŁ Rodzaje przyłączy wodociągowych
2
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
6 Rodzaje przyłączy wodociągowych
6.1 Zasady wykonywania przyłączy wodociągowych1
Przyłącze wodociągowe jest to odcinek przewodu łączącego sieć wodociągową
z wewnętrzną instalacją wodociągową. Montuje się je w nieruchomości odbiorcy usług
wraz z zaworem za wodomierzem głównym2.
Rysunek 6.1 Przykładowe przyłącze wodociągowe do budynku
Źródło: http://www.jak-zrobic-dom.pl/2011/07/instalacja-zimnej-wody.html
Budowa przyłączy nie wymaga specjalnego, dodatkowego pozwolenia. Konieczne
jest jedynie zgłoszenie tego faktu władzom i przedłożenie technicznego opisu instalacji –
wykonanego przez projektanta z uprawnieniami w zakresie sieci i instalacji sanitarnych.
Wymagane jest uzyskanie odbioru przyłączy przez właściwe organy Zakładu
Wodociągów i Kanalizacji.
1 http://www.instsani.webd.pl/przylacza.htm
2 http://www.instsani.webd.pl/przylacza.htm
3
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
Trasy przyłączy wodociągowych:
 przyłącze wodociągowe należy projektować prostopadle do sieci wodociągowej,
w miarę możliwości bez załamań;
 w przypadku przejścia przyłączem pod ławą fundamentową należy zachować
odległość min. 1,5 m od narożnika budynku;
 przyłączy wodociągowych nie należy lokalizować wzdłuż skarpy;
 dopuszcza się poprzeczne przejścia przez skarpę pod warunkiem zachowania
minimalnego przykrycia;
 w przypadku budynków dwurodzinnych (bliźniaczych, budynków w zabudowie
segmentowej lub budynków o wydzielonych dwóch lokalach własnościowych)
dopuszcza się wykonanie jednego wspólnego przyłącza dla dwóch segmentów,
wprowadzonego do jednego z nich przy wewnętrznej ścianie łączącej oba segmenty.
Trasy przyłącza nie należy lokalizować na granicy dwóch posesji. Należy zachować
odległość 1 m od granicy posesji;
 należy zachować minimalne odległości od przewodów wodociągowych
do podziemnego uzbrojenia zgodnie z „Warunkami technicznymi wykonania i
odbioru sieci wodociągowych”;
 należy unikać lokalizacji przyłączy pod wjazdami i bramami oraz pod wjazdami
do garaży w budynkach wielorodzinnych3.
3 http://www.instsani.webd.pl/przylacza.htm
4
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
Rysunek 6.2 Schematy przyłączy wodociągowych w zależności od położenia nieruchomości względem sieci
wodociągowej
Źródło: http://www.instsani.webd.pl/przylacza.htm
 1,2 – schematy montażowe dla przyłączy z wodomierzem dla budynków
położonych nie dalej niż 15 m od linii rozgraniczającej posesję od ulicy;
 3,4 – schematy montażowe dla budynków położonych w odległości większej
niż 15 m od linii rozgraniczającej. Wodomierz znajduje się w studzience;
 5 – schemat dla budynków z przyłączem przechodzącym przez ścianę równolegle
do sieci ulicznej;
 6,7,8 – schematy przyłączy dla budynków położonych ukośnie do wodociągu;
5
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
 9 – schemat przyłącza do budynków szeregowych ze wspólną studzienką
wodomierzową.
Uwagi:
 niedopuszczalne jest bezpośrednie połączenie instalacji wodociągowej zasilanej
z sieci wodociągowej z urządzeniami zasilającymi instalację z innych źródeł
wody;
 instalacja wodociągowa powinna być tak zaprojektowana, aby w każdym odcinku
przewodu zapewniony był ruch wody;
 nie należy projektować hydrantów na odcinku przyłącza przed wodomierzem
(na terenie nieruchomości);
 zasilanie placów budowy należy projektować poprzez przyłącza docelowe.
Istniejące stare przyłącze może być wykorzystane do celów budowy na zasadach
ustalonych w warunkach technicznych.
Minimalna odległość przyłącza wodociągowego od innych sieci i urządzeń
wynosi:
 1,5 m od kanalizacji i gazu;
 1,0 m od słupów energetycznych;
 0,8 m od kabli energetycznych;
 0,5 m od kabli telekomunikacyjnych.
Dodatkowo w pasie o szerokości 2,0 m nie należy sadzić drzew i krzewów.
Do montażu przyłączy należy używać:
 rur z PE 100 o klasie ciśnieniowej 1 MPa o średnicy do 50 mm;
 rur z żeliwa sferoidalnego – dla większych średnic.
6.1.1 Układanie przyłącza wodociągowego w wykopie
 Zaleca się układać przewody na podsypce z piasku o grubości minimum 10 cm.
Obsypka piaskowa powinna być grubości 30 cm. Na obsypce należy wykonać
taśmę ostrzegawczą, a obok rury przyłącza – dodatkowo ułożyć przewód
miedziany o grubości 1 mm2. Przewód ten należy zakończyć w studzience
przy zasuwie. Średnica przyłącza powinna zapewnić wydajność wymaganą na
cele bytowo-gospodarcze i przeciwpożarowe. Maksymalna prędkość przepływu
w przyłączu nie może przekraczać 1 m/s. Spadek przyłącza powinien wynosić
minimum 3% w kierunku przewodu ulicznego;
 W terenie poza pasem jezdni należy zainstalować zasuwę odcinającą
na przyłączu o wytrzymałości na ciśnienie minimum 1,0 Mpa;
 Przyłącza należy układać na głębokości: H = hp + 0,4 m, gdzie: hp – głębokość
przemarzania gruntu odczytana z mapy, 0,4 m – współczynnik bezpieczeństwa;
6
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
UWAGA – Większość zakładów wodociągowych zaleca układanie przyłączy
na głębokości minimum 1,6 – 1,7 m oraz nie głębiej niż 2,5 m.
 Przed zasypaniem przyłącza należy poddać je próbie szczelności zgodnie z PN-B-
10725/1997. Należy przeprowadzić próbę na ciśnienie 1,0 MPa w obecności
dostawcy wody, przy temperaturze zewnętrznej nie niższej niż +1°C;
 W przypadku stwierdzenia, że woda z płukanego rurociągu nie odpowiada
pod względem bakteriologicznym warunkom wody do picia, konieczna jest
dezynfekcja. Dezynfekcje przewodu przeprowadza się wodą chlorowaną
(podchloryn wapnia lub sodu zawierający 50 mg Cl /dm3 wody), przy czasie
kontaktu 24 h. Pozostałość chloru w wodzie po tym okresie powinna wynosić
10 mg Cl/dm3. Po przeprowadzeniu dezynfekcji należy ponownie dobrze
przepłukać rurociąg czystą wodą i wykonać analizę bakteriologiczną.
6.2 Rodzaje przyłączy wodociągowych
Łączenie przewodu rozdzielczego miejskiej sieci wodociągowej z przewodem
połączenia wodociągowego może być wykonane z zastosowaniem trójnika lub opaski
z urządzeniem nawiercającym – nawiertką.
6.2.1 Przyłącze z zastosowaniem trójnika
Zastosowanie trójnika jest możliwe w każdej sytuacji – pod warunkiem że
przewód sieci wodociągowej jest opróżniony z wody. Łączenie tą metodą wykonuje się,
gdy średnica połączenia wodociągowego przekracza 50 mm albo gdy średnica
połączenia jest większa od połowy średnicy przewodu ulicznego.
W odwodnionym przewodzie wodociągowym wycina się odcinek rury o długości
równej długości trójnika, zwiększonej o głębokość kielicha. Kiedy wycięty odcinek rury
zostanie już usunięty, stosując nasuwkę dwukielichową, łączy się bosy koniec trójnika i
bosy koniec przewodu. Między bosy koniec trójnika a przeciętą rurę wodociągu
ulicznego wbija się klin dociskający kielich trójnika, umożliwiając wykonanie
uszczelnienia w kielichu. Nasuwkę przesuwa się w taki sposób, aby objęła równocześnie
bosy koniec trójnika i przewodu ulicznego. Po tak wykonanym połączeniu montuje się
zasuwę kielichową połączoną z kielichem trójnika. Zmontowanie zasuwy i jej
zamknięcie umożliwia napełnienie wodą ulicznego przewodu wodociągowego.
7
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
Rysunek 6.3 Schemat przyłącza wodociągowego za pomocą trójnika
Źródło: http://www.tb.resman.pl/bud/technikum/09i.pdf
1 – przewód wodociągowy, 2 – trójnik kielichowy, 3 – zasuwa kielichowa, 4 – kosz żeliwny (obudowa), 5 –
skrzynka uliczna, 6 – szczelne przejście przewodu przez ścianę, 7 – wodomierz, 8 – zawór główny (zasuwa),
10 – przewód wodociągowy
6.2.2 Przyłącze z zastosowaniem opaski z urządzeniem nawiertnym
Zastosowanie opaski nie wymaga opróżnienia przewodu sieci wodociągowej
z wody. Stosuje się ją w przypadkach, gdy średnica nawiercanego otworu na przewodzie
sieciowym jest mniejsza od połowy średnicy przewodu rozdzielczego wodociągu.
Średnica odcinka połączenia nie powinna przekraczać 50 mm.
Połączenie polega na umocowaniu na przewodzie sieciowym kształtki
(nawiertki) za pomocą opaski. Uszczelka między kształtką a rurą zapewnia szczelność
połączenia. Do nawiertki mocuje się zasuwę, a do niej ramę z wiertłem i przewierca się
otwór w ściance przewodu wodociągowego. Kiedy otwór jest wykonany, a wiertło
cofnięte, należy zamknąć zasuwę i zdjąć urządzenie do nawiercania. Zasuwę należy
zamocować na stabilnym i równym podłożu, najlepiej betonowym lub na podmurówce.
Zasuwa posiada trzpień przedłużony, wyprowadzony do poziomu przyszłego gruntu,
zakończony nasadą do klucza i zabezpieczony skrzynką uliczną z literą „W”. Miejsce
umieszczenia skrzynki oznakowane jest tabliczką umieszczaną na najbliższej ścianie
budynku, a w przypadku jej braku – na słupku betonowym4.
4 http://www.instsani.webd.pl/przylwod.htm
8
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
Rysunek 6.4 Schemat przyłącza wodociągowego za pomocą opaski
Źródło: http://www.tb.resman.pl/bud/technikum/09i.pdf
1 – przewód wodociągowy, 4 – kosz żeliwny (obudowa), 5 – skrzynka uliczna, 6 – szczelne przejście przewodu
przez ścianę, 7 – wodomierz, 8 – zawór główny (zasuwa), 9 – nawiertka typu NN, 10 – przewód
wodociągowy, 11 – opaska, 12 – zasuwa przewiertna
Rysunek 6.5 Przekrój przez rurę wodociągową podczas zakładania przyłącza z zastosowaniem opaski
z urządzeniem nawiercającym – nawiertką
Źródło: http://www.iko.pwr.wroc.pl/PracowDrct/Iwona_Polarczyk/Wyklad_02.pdf
Rozróżniamy nawiertki wodociągowe zwykłe oraz samonawiercające. Przy
użyciu nawiertek samonawiercających przyłączenie do instalacji wodociągowej odbywa
się pod ciśnieniem, bez użycia urządzeń pomocniczych. Używa się ich do rur PVC i PE.
Natomiast przyłączenie do instalacji wodociągowej przy użyciu nawiertki wodociągowej
zwykłej odbywa się pod ciśnieniem, przy użyciu aparatu nawiercającego. Używa się ich
zarówno do rur PVC i PE, jak i do rur żeliwnych i stalowych.
9
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
Nawiertka ciśnieniowa samonawiercająca do rur PVC i PE
Rysunek 6.6 Nawiertka samonawiercająca do rur PVC i PE
Źródło: http://www.norson.pl/upload/pics/img_0044_copy11_1.jpg
Nawiertka wodociągowa do rur żeliwnych i stalowych
Rysunek 6.7 Nawiertka wodociągowa do rur żeliwnych i stalowych
Źródło: http://www.norson.pl/upload/pics/img_8293_copy.jpg
10
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
Nawiertka wodociągowa do rur PVC i PE
Rysunek 6.8 Nawiertka wodociągowa do rur PVC i PE
Źródło: http://www.norson.pl/upload/pics/img_8775_copy111_3.jpg
6.2.1 Układanie w wykopie
Szerokość wykopu powinna umożliwić swobodne jego wykonanie i układanie
przewodu. Z tych powodów powinien on być szerszy od średnicy nominalnej przewodu
o 0,3 – 0,4 m z każdej jego strony. Szerokość wykopu powiększa się w przypadku
obudowy o 0,1 m i w odniesieniu do wykopu w gruncie nawodnionym – o 0,1 m.
Rysunek 6.9 Szczelna obudowa pozioma wykopu prostopadłościennego
Źródło: Heidrich Z., Wodociągi cz. I, WSiP, Warszawa 1999
Oznaczenia: 1 – rozpora drewniana, 2 – bale przyścienne poziome, 3 – bale podrozporowe, 4 – przewód
wodociągowy, 5 – ziemia z wykopu, 6 – zdjęta nawierzchnia, 7 – bal drewniany osłaniający ciek uliczny, 8 –
stalowa rozpora śrubowa
11
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
Przed przystąpieniem do wykonania wykopu należy zdjąć nawierzchnię i ułożyć
ją w odległości 0,6 m po jednej stronie wykopu.
Rysunek 6.10 Rozplanowanie stanowiska roboczego w wykopie
Źródło: Cieślowski S., Instalacje sanitarne, WSiP, Warszawa 1988
Wykopy prowadzi się ręcznie lub mechanicznie. Ziemię z wykopu składa się
po przeciwnej stronie niż nawierzchnię, pozostawiając wolny pas transportowy wzdłuż
krawędzi wykopu o szerokości 0,6 – 1,0 m. Na dnie wykopu należy pozostawić ok. 10 cm
warstwę ziemi, którą zdejmuje się bezpośrednio przed ułożeniem przewodu. W celu
umożliwienia wykonania złączy przewodów wodociągowych konieczne jest wykonanie
gniazd, których wymiary zależą od średnicy przewodu i rodzaju połączenia.
Rysunek 6.11 Wymiary gniazd pod złącza kielichowe
Źródło: Heidrich Z., Wodociągi cz. I, WSiP, Warszawa 1999
a – przewody średnicy 300 mm, b – przewody średnicy 600 mm
12
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
Wykopy powinny posiadać zabezpieczone ściany w postaci obudowy pełnej
lub ażurowej, której wykonanie zależy od głębokości układania przewodu i rodzaju
gruntu. Bezwzględnie należy przewidzieć odwodnienie wykopu w przypadku napływu
wód gruntowych.
Sposób składowania rur zaleca ich producent. Technika opuszczania rur
do wykopu zależy od masy i długości rury. Każdy z układanych odcinków rur powinien
być ułożony na wyrównanym dnie, na 2/3 swej długości. Po ułożeniu rur w wykopie
podbija się je z obydwu stron ziemią sypką (bez kamieni i gliny) lub piaskiem. Montaż
złączy zależy od rodzaju materiału rur i od kształtki połączeniowej. Układając rury z
PVC, kształtki i uzbrojenie na przewodzie należy zabezpieczyć, m.in. przed
wyboczeniami, poprzez wykonanie bloków oporowych.
Rysunek 6.12 Bloki oporowe w węzłach przewodów z PVC
Źródło: Heidrich Z., Wodociągi cz. I, WSiP, Warszawa 1999
a – trójniki, b – końcówki, c – łuki, d –zasuwy
6.3 Zestaw wodomierzowy
Zakończeniem połączenia wodociągowego jest zestaw wodomierzowy. Przyłącze
wodociągowe jest własnością dostawcy wody.
Zestaw wodomierzowy powinien zostać usytuowany:
 w budynku, w części podpiwniczonej – jeśli jego odległość od ulicy z przewodem
rozdzielczym sieci wodociągowej nie przekracza 15 m;
13
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
 w studzience wodomierzowej wybudowanej 2 m od ogrodzenia nieruchomości –
gdy odległość budynku od ulicy przekracza 15 m albo gdy budynek nie jest
podpiwniczony.
W skład zestawu wchodzą:
 wodomierz;
 dwa zawory odcinające;
 komplet niezbędnych kształtek.
Dopuszczalne jest, aby w skład zestawu wodomierzowego wchodziły również:
 dwa zawory odcinające kulowe;
 filtr;
 zawór antyskażeniowy.
Sposób wbudowania zestawu wodomierzowego zależy od układu
wysokościowego podłogi piwnicy w budynku. Umieszcza się go na wspornikach
przyściennych. Długość odcinka prostego przed wodomierzem powinna być równa
co najmniej pięciu średnicom połączenia wodomierzowego, a za wodomierzem –
odcinek prosty powinien odpowiadać trzem średnicom połączenia wodomierza.
Wodomierze określonej średnicy mogą być wbudowywane w przewód o średnicy
większej za pomocą łączników redukcyjnych. Dla wodomierzy ustawianych poza
budynkiem średnica studzienek kołowych powinna wynosić 1,2 lub 1,8 m.
14
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
Rysunek 6.13 Zestaw wodomierzowy
Źródło: http://www.ecotechnologie.pl/przylacza_wodociagowe.php
6.3.1 Wodomierz główny5
Przyłącze wodociągowe – to odcinek od miejsca włączenia do sieci wodociągowej
do zestawu wodomierzowego.
Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami na połączeniu wewnętrznej
instalacji wodociągowej zimnej wody – w budynku lub zewnętrznej na terenie działki
budowlanej z siecią wodociągową (przyłączem wodociągowym) – powinien być
zainstalowany zestaw wodomierza głównego.
Zestaw wodomierza głównego, na połączeniu z siecią wodociągową (przyłączem
wodociągowym), powinien być umieszczony w piwnicy budynku lub na parterze,
w wydzielonym, łatwo dostępnym miejscu, zabezpieczonym przed zalaniem wodą,
zamarzaniem oraz dostępem osób niepowołanych. W budynkach mieszkalnych
wielorodzinnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej miejscem tym
powinno być odrębne pomieszczenie. Dopuszcza się umieszczenie zestawu wodomierza
głównego w studzience poza budynkiem, jeżeli jest on niepodpiwniczony i nie ma
możliwości wydzielenia na parterze budynku miejsca dla lokalizacji wodomierza.
Szczegóły ustala się na etapie uzgadniania dokumentacji projektowej u gestora sieci.
Lokalizacja zestawu wodomierzowego w budynku musi znajdować się bezpośrednio
za ścianą budynku max. do 1 m od ściany zewnętrznej. W przypadku lokalizacji zestawu
wodomierzowego w studni na zewnątrz budynku musi znajdować się ona przy granicy
działki – przeważnie w odległości około 1 m.
Za każdym zestawem wodomierza głównego od strony instalacji należy
zainstalować zabezpieczenie, uniemożliwiające wtórne zanieczyszczenie wody. Wymóg
ten spełnia zawór antyskażeniowy odpowiedniej klasy.
Miejscem rozdziału własności sieci wodociągowej i instalacji wodociągowej
użytkownika jest zawór odcinający za wodomierzem (patrząc od strony przyłącza
wodociągowego).
6.3.2 Podstawowe rodzaje wodomierzy
Wodomierze przeznaczone do pomiaru zużycia wody pitnej różnią się
konstrukcją układu zliczającego ilość przepływającej wody. W budownictwie
mieszkaniowym stosowane są dwa podstawowe rodzaje wodomierzy:
 wodomierze śrubowe – stosowane przez zakłady wodociągowe i montowane
w budynkach wielorodzinnych jako tzw. wodomierze główne (dla średnic
większych niż 50 mm);
5 http://www.ecotechnologie.pl/przylacza_wodociagowe.php
15
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
Rysunek 6.14 Wodomierz śrubowy z poziomą osią
Źródło: http://www.apator.com/uploads/gallery/64/product_gfx_49e4ca8.jpg
 wodomierze skrzydełkowe (wirnikowe) – stosowane jako wodomierze
domowe w budynkach wielorodzinnych (dla średnic mniejszych niż 50 mm),
w budynkach jednorodzinnych lub jako tzw. wodomierze mieszkaniowe
w budynkach wielorodzinnych:
− wodomierze jednostrumieniowe (oznaczenie JS),
− wodomierze wielostrumieniowe (oznaczenie WS).
16
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
Rysunek 6.15 Wodomierz skrzydełkowy jednostrumieniowy
Źródło: http://www.apator.com/uploads/gallery/1011/Wodomierze_Smart-C_2ba8386_ce10382.jpg
Do wody ciepłej (do 90°C, niektórzy producenci proponują nawet do 130°C)
i zimnej (do 50°C) przeznaczone są różne rodzaje wodomierzy. Wodomierz do wody
zimnej ma kolor niebieski, a do wody ciepłej – czerwony6.
6.4 Oznaczenia – tablice orientacyjne
Oznaczenie uzbrojenia na przewodach wodociągowych wykonuje się za pomocą
tablic tworzywowych, umieszczonych na istniejących, trwałych obiektach budowlanych
lub specjalnych słupkach. Powinny się one znajdować na wysokości ok. 2 m nad
terenem, w miejscach widocznych, w odległości nie większej niż 5 m od oznaczanego
uzbrojenia. Dla tablic oznaczających zasuwy wodociągowe obowiązkowe jest białe tło,
natomiast cyfry, litery, układ współrzędnych i obrzeża są w kolorze niebieskim. Wzory
tablic i wymagania co do treści, wymiarów, materiałów, wykonania i wykończenia
określa norma PN-86/B-09700. (Tablice orientacyjne do oznaczenia uzbrojenia na
przewodach wodociągowych).
6 http://www.e-instalacje.pl/a/3264,wodomierze
17
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
Rysunek 6.16 Tablice orientacyjne dla wodociągów
Źródło:http://www.tablicebudowlane.pl/uploaded/tablice_oferta/folder%2020118_20.jpg
6.5 Literatura
6.5.1 Literatura obowiązkowa
 Cieślowski S., Instalacje sanitarne, WSiP, Warszawa 1988;
 Heidrich Z., Wodociągi cz. I, WSiP, Warszawa 1999;
 Kieślowski S., Krygier K., Instalacje sanitarne cz.1, WSiP, Warszawa 1998.
6.5.2 Literatura uzupełniająca
 Adamiec T., Mirski J. Z., Utrzymanie zasobów budowlanych, WSiP, Warszawa
1999;
 Słowiński Z., Technologia budownictwa, WSiP, Warszawa 1991;
 Tauszyński K., Budownictwo z technologią, WSiP, Warszawa 1992.
6.5.3 Netografia
 http://www.ecotechnologie.pl/przylacza_wodociagowe.php;
 http://www.instsani.webd.pl/polacz1.htm.
18
Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne
6.6 Spis rysunków
Rysunek 6.1 Przykładowe przyłącze wodociągowe do budynku.......................................................2
Rysunek 6.2 Schematy przyłączy wodociągowych w zależności od położenia
nieruchomości względem sieci wodociągowej ..............................................................................................4
Rysunek 6.3 Schemat przyłącza wodociągowego za pomocą trójnika............................................7
Rysunek 6.4 Schemat przyłącza wodociągowego za pomocą opaski...............................................8
Rysunek 6.5 Przekrój przez rurę wodociągową podczas zakładania przyłącza z
zastosowaniem opaski z urządzeniem nawiercającym – nawiertką................................................8
Rysunek 6.6 Nawiertka samonawiercająca do rur PVC i PE..................................................................9
Rysunek 6.7 Nawiertka wodociągowa do rur żeliwnych i stalowych..............................................9
Rysunek 6.8 Nawiertka wodociągowa do rur PVC i PE..........................................................................10
Rysunek 6.9 Szczelna obudowa pozioma wykopu prostopadłościennego................................10
Rysunek 6.10 Rozplanowanie stanowiska roboczego w wykopie..................................................11
Rysunek 6.11 Wymiary gniazd pod złącza kielichowe...........................................................................11
Rysunek 6.12 Bloki oporowe w węzłach przewodów z PVC..............................................................12
Rysunek 6.13 Zestaw wodomierzowy..............................................................................................................14
Rysunek 6.14 Wodomierz śrubowy z poziomą osią ................................................................................15
Rysunek 6.15 Wodomierz skrzydełkowy jednostrumieniowy .........................................................16
Rysunek 6.16 Tablice orientacyjne dla wodociągów...............................................................................17
6.7 Spis treści
6 Rodzaje przyłączy wodociągowych............................................................................................................2
6.1 Zasady wykonywania przyłączy wodociągowych...............................................................................2
6.1.1 Układanie przyłącza wodociągowego w wykopie..................................................................................... 5
6.2 Rodzaje przyłączy wodociągowych............................................................................................................6
6.2.1 Przyłącze z zastosowaniem trójnika ................................................................................................................. 6
6.2.2 Przyłącze z zastosowaniem opaski z urządzeniem nawiertnym........................................................... 7
6.2.1 Układanie w wykopie......................................................................................................................................10
6.3 Zestaw wodomierzowy.................................................................................................................................12
6.3.1 Wodomierz główny .........................................................................................................................................14
6.3.2 Podstawowe rodzaje wodomierzy ..............................................................................................................14
6.4 Oznaczenia – tablice orientacyjne............................................................................................................16
6.5 Literatura............................................................................................................................................................17
6.5.1 Literatura obowiązkowa ................................................................................................................................17
6.5.2 Literatura uzupełniająca................................................................................................................................17
6.5.3 Netografia...........................................................................................................................................................17
6.6 Spis rysunków...................................................................................................................................................18

More Related Content

What's hot

Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy instalacji wodociągowych i...
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy instalacji wodociągowych i...Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy instalacji wodociągowych i...
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy instalacji wodociągowych i...Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy sieci wodociągowych i kana...
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy sieci wodociągowych i kana...Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy sieci wodociągowych i kana...
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy sieci wodociągowych i kana...Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu ...
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu  ...Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu  ...
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu ...Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
Technik.urzadzen.sanitarnych
Technik.urzadzen.sanitarnychTechnik.urzadzen.sanitarnych
Technik.urzadzen.sanitarnychEmotka
 
Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach wodociągowych i kanali...
Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach wodociągowych i kanali...Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach wodociągowych i kanali...
Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach wodociągowych i kanali...Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
Technik.urzadzen.sanitarnych
Technik.urzadzen.sanitarnychTechnik.urzadzen.sanitarnych
Technik.urzadzen.sanitarnychEmotka
 
Charakterystyka materiałów stosowanych do montażu instalacji gazowych
Charakterystyka materiałów stosowanych do montażu instalacji gazowychCharakterystyka materiałów stosowanych do montażu instalacji gazowych
Charakterystyka materiałów stosowanych do montażu instalacji gazowychSzymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
LECT. DE PLANOS DE GAS UA 4 VALIDADO.pdf
LECT. DE PLANOS DE GAS UA 4 VALIDADO.pdfLECT. DE PLANOS DE GAS UA 4 VALIDADO.pdf
LECT. DE PLANOS DE GAS UA 4 VALIDADO.pdfJAZMINQUIRO2
 

What's hot (20)

Rodzaje instalacji gazowych oraz technologie ich wykonywania
Rodzaje instalacji gazowych oraz technologie ich wykonywaniaRodzaje instalacji gazowych oraz technologie ich wykonywania
Rodzaje instalacji gazowych oraz technologie ich wykonywania
 
Elementy uzbrojenia gazociągów i przyłączy gazowych
Elementy uzbrojenia gazociągów i przyłączy gazowychElementy uzbrojenia gazociągów i przyłączy gazowych
Elementy uzbrojenia gazociągów i przyłączy gazowych
 
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy instalacji wodociągowych i...
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy instalacji wodociągowych i...Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy instalacji wodociągowych i...
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy instalacji wodociągowych i...
 
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy sieci wodociągowych i kana...
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy sieci wodociągowych i kana...Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy sieci wodociągowych i kana...
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy sieci wodociągowych i kana...
 
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu ...
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu  ...Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu  ...
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu ...
 
Rodzaje i zadania sieci kanalizacyjnej
Rodzaje i zadania sieci kanalizacyjnejRodzaje i zadania sieci kanalizacyjnej
Rodzaje i zadania sieci kanalizacyjnej
 
Układy gazociągów
Układy gazociągówUkłady gazociągów
Układy gazociągów
 
Sieci ciepłownicze
Sieci ciepłowniczeSieci ciepłownicze
Sieci ciepłownicze
 
Próby szczelności i uruchamianie instalacji gazowych
Próby szczelności i uruchamianie instalacji gazowychPróby szczelności i uruchamianie instalacji gazowych
Próby szczelności i uruchamianie instalacji gazowych
 
Technik.urzadzen.sanitarnych
Technik.urzadzen.sanitarnychTechnik.urzadzen.sanitarnych
Technik.urzadzen.sanitarnych
 
Materiały do budowy
Materiały do budowyMateriały do budowy
Materiały do budowy
 
Klasyfikacja urządzeń gazowych
Klasyfikacja urządzeń gazowychKlasyfikacja urządzeń gazowych
Klasyfikacja urządzeń gazowych
 
Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach wodociągowych i kanali...
Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach wodociągowych i kanali...Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach wodociągowych i kanali...
Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach wodociągowych i kanali...
 
4
44
4
 
Technik.urzadzen.sanitarnych
Technik.urzadzen.sanitarnychTechnik.urzadzen.sanitarnych
Technik.urzadzen.sanitarnych
 
4a.gazowe-spawanie
4a.gazowe-spawanie4a.gazowe-spawanie
4a.gazowe-spawanie
 
Węzły ciepłownicze
Węzły ciepłowniczeWęzły ciepłownicze
Węzły ciepłownicze
 
Charakterystyka materiałów stosowanych do montażu instalacji gazowych
Charakterystyka materiałów stosowanych do montażu instalacji gazowychCharakterystyka materiałów stosowanych do montażu instalacji gazowych
Charakterystyka materiałów stosowanych do montażu instalacji gazowych
 
Ujęcia wody
Ujęcia wodyUjęcia wody
Ujęcia wody
 
LECT. DE PLANOS DE GAS UA 4 VALIDADO.pdf
LECT. DE PLANOS DE GAS UA 4 VALIDADO.pdfLECT. DE PLANOS DE GAS UA 4 VALIDADO.pdf
LECT. DE PLANOS DE GAS UA 4 VALIDADO.pdf
 

Viewers also liked

8. Stosowanie maszyn i urządzeń energetycznych oraz transportu wewnątrzzakład...
8. Stosowanie maszyn i urządzeń energetycznych oraz transportu wewnątrzzakład...8. Stosowanie maszyn i urządzeń energetycznych oraz transportu wewnątrzzakład...
8. Stosowanie maszyn i urządzeń energetycznych oraz transportu wewnątrzzakład...Adam Osa
 
Prezentacja profes
Prezentacja profesPrezentacja profes
Prezentacja profesknaparty
 
13.Przygotowanie form do drukowania wypukłego
13.Przygotowanie form do drukowania wypukłego13.Przygotowanie form do drukowania wypukłego
13.Przygotowanie form do drukowania wypukłegoPatryk Patryk
 
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu ...
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu  ...Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu  ...
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu ...Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach komunalnych i instalac...
Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach komunalnych i instalac...Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach komunalnych i instalac...
Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach komunalnych i instalac...Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
Mierzenie niemierzalnego, czyli jak zbadac candidate experience
Mierzenie niemierzalnego, czyli jak zbadac candidate experienceMierzenie niemierzalnego, czyli jak zbadac candidate experience
Mierzenie niemierzalnego, czyli jak zbadac candidate experienceMarta Pawlak-Dobrzanska
 
Prezentacja przemoc
Prezentacja   przemocPrezentacja   przemoc
Prezentacja przemocsiwonas
 
Wykonywanie prostych projektów sieci i węzłów ciepłowniczych
Wykonywanie prostych projektów sieci i węzłów ciepłowniczychWykonywanie prostych projektów sieci i węzłów ciepłowniczych
Wykonywanie prostych projektów sieci i węzłów ciepłowniczychSzymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
Psychologia emocji i motywacji 5 6
Psychologia emocji i motywacji 5 6Psychologia emocji i motywacji 5 6
Psychologia emocji i motywacji 5 6Pola Honorata
 
A05 Wskazniki i rezultaty
A05 Wskazniki i rezultatyA05 Wskazniki i rezultaty
A05 Wskazniki i rezultatyUM Łódzkie
 

Viewers also liked (18)

8. Stosowanie maszyn i urządzeń energetycznych oraz transportu wewnątrzzakład...
8. Stosowanie maszyn i urządzeń energetycznych oraz transportu wewnątrzzakład...8. Stosowanie maszyn i urządzeń energetycznych oraz transportu wewnątrzzakład...
8. Stosowanie maszyn i urządzeń energetycznych oraz transportu wewnątrzzakład...
 
7
77
7
 
Prezentacja profes
Prezentacja profesPrezentacja profes
Prezentacja profes
 
Malarz-tapeciarz
Malarz-tapeciarzMalarz-tapeciarz
Malarz-tapeciarz
 
13.Przygotowanie form do drukowania wypukłego
13.Przygotowanie form do drukowania wypukłego13.Przygotowanie form do drukowania wypukłego
13.Przygotowanie form do drukowania wypukłego
 
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu ...
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu  ...Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu  ...
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu ...
 
Technologia montażu węzłów ciepłowniczych
Technologia montażu węzłów ciepłowniczychTechnologia montażu węzłów ciepłowniczych
Technologia montażu węzłów ciepłowniczych
 
Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach komunalnych i instalac...
Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach komunalnych i instalac...Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach komunalnych i instalac...
Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach komunalnych i instalac...
 
Obowiazek informacyjny
Obowiazek informacyjnyObowiazek informacyjny
Obowiazek informacyjny
 
Mierzenie niemierzalnego, czyli jak zbadac candidate experience
Mierzenie niemierzalnego, czyli jak zbadac candidate experienceMierzenie niemierzalnego, czyli jak zbadac candidate experience
Mierzenie niemierzalnego, czyli jak zbadac candidate experience
 
Elementy uzbrojenia i rodzaje urządzeń sanitarnych
Elementy uzbrojenia i rodzaje urządzeń sanitarnychElementy uzbrojenia i rodzaje urządzeń sanitarnych
Elementy uzbrojenia i rodzaje urządzeń sanitarnych
 
Systemy wentylacji i klimatyzacji – ciąg dalszy
Systemy wentylacji i klimatyzacji – ciąg dalszySystemy wentylacji i klimatyzacji – ciąg dalszy
Systemy wentylacji i klimatyzacji – ciąg dalszy
 
Prezentacja przemoc
Prezentacja   przemocPrezentacja   przemoc
Prezentacja przemoc
 
Stres na drodze - Raport
Stres na drodze - RaportStres na drodze - Raport
Stres na drodze - Raport
 
Wykonywanie prostych projektów sieci i węzłów ciepłowniczych
Wykonywanie prostych projektów sieci i węzłów ciepłowniczychWykonywanie prostych projektów sieci i węzłów ciepłowniczych
Wykonywanie prostych projektów sieci i węzłów ciepłowniczych
 
Psychologia emocji i motywacji 5 6
Psychologia emocji i motywacji 5 6Psychologia emocji i motywacji 5 6
Psychologia emocji i motywacji 5 6
 
A05 Wskazniki i rezultaty
A05 Wskazniki i rezultatyA05 Wskazniki i rezultaty
A05 Wskazniki i rezultaty
 
Typy instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
Typy instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnychTypy instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
Typy instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
 

Similar to Rodzaje przyłączy wodociągowych

Similar to Rodzaje przyłączy wodociągowych (6)

7
77
7
 
5
55
5
 
Ekspertyza techniczna estakady wschodniej E-5 w ciągu drogi krajowej nr 25 Tr...
Ekspertyza techniczna estakady wschodniej E-5 w ciągu drogi krajowej nr 25 Tr...Ekspertyza techniczna estakady wschodniej E-5 w ciągu drogi krajowej nr 25 Tr...
Ekspertyza techniczna estakady wschodniej E-5 w ciągu drogi krajowej nr 25 Tr...
 
6
66
6
 
Sytuowanie i prowadzenie przewodów gazowych
Sytuowanie i prowadzenie przewodów gazowychSytuowanie i prowadzenie przewodów gazowych
Sytuowanie i prowadzenie przewodów gazowych
 
Temat 9 -_rozwijanie_linii_i_zajmowanie_stanowisk_gasniczych_[prezentacja]
Temat 9 -_rozwijanie_linii_i_zajmowanie_stanowisk_gasniczych_[prezentacja]Temat 9 -_rozwijanie_linii_i_zajmowanie_stanowisk_gasniczych_[prezentacja]
Temat 9 -_rozwijanie_linii_i_zajmowanie_stanowisk_gasniczych_[prezentacja]
 

More from Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe (20)

k1.pdf
k1.pdfk1.pdf
k1.pdf
 
t1.pdf
t1.pdft1.pdf
t1.pdf
 
Quiz3
Quiz3Quiz3
Quiz3
 
Quiz2
Quiz2Quiz2
Quiz2
 
Quiz 1
Quiz 1Quiz 1
Quiz 1
 
Pytania RODO do prezentacji
Pytania RODO do prezentacjiPytania RODO do prezentacji
Pytania RODO do prezentacji
 
Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)
Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)
Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)
 
Rodo bezpieczenstwo _dla_pracownikow
Rodo bezpieczenstwo _dla_pracownikowRodo bezpieczenstwo _dla_pracownikow
Rodo bezpieczenstwo _dla_pracownikow
 
Rodo reakcja na_naruszenia
Rodo  reakcja na_naruszeniaRodo  reakcja na_naruszenia
Rodo reakcja na_naruszenia
 
Rodo podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikow
Rodo  podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikowRodo  podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikow
Rodo podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikow
 
4
44
4
 
3
33
3
 
2
2 2
2
 
1
11
1
 
6
66
6
 
5
55
5
 
4
44
4
 
3
33
3
 
2
22
2
 
1
11
1
 

Rodzaje przyłączy wodociągowych

  • 1. 1 Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne Źródło: www.fotolia.pl KURS Sieci wodociągowe i kanalizacyjne MODUŁ Rodzaje przyłączy wodociągowych
  • 2. 2 Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne 6 Rodzaje przyłączy wodociągowych 6.1 Zasady wykonywania przyłączy wodociągowych1 Przyłącze wodociągowe jest to odcinek przewodu łączącego sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową. Montuje się je w nieruchomości odbiorcy usług wraz z zaworem za wodomierzem głównym2. Rysunek 6.1 Przykładowe przyłącze wodociągowe do budynku Źródło: http://www.jak-zrobic-dom.pl/2011/07/instalacja-zimnej-wody.html Budowa przyłączy nie wymaga specjalnego, dodatkowego pozwolenia. Konieczne jest jedynie zgłoszenie tego faktu władzom i przedłożenie technicznego opisu instalacji – wykonanego przez projektanta z uprawnieniami w zakresie sieci i instalacji sanitarnych. Wymagane jest uzyskanie odbioru przyłączy przez właściwe organy Zakładu Wodociągów i Kanalizacji. 1 http://www.instsani.webd.pl/przylacza.htm 2 http://www.instsani.webd.pl/przylacza.htm
  • 3. 3 Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne Trasy przyłączy wodociągowych:  przyłącze wodociągowe należy projektować prostopadle do sieci wodociągowej, w miarę możliwości bez załamań;  w przypadku przejścia przyłączem pod ławą fundamentową należy zachować odległość min. 1,5 m od narożnika budynku;  przyłączy wodociągowych nie należy lokalizować wzdłuż skarpy;  dopuszcza się poprzeczne przejścia przez skarpę pod warunkiem zachowania minimalnego przykrycia;  w przypadku budynków dwurodzinnych (bliźniaczych, budynków w zabudowie segmentowej lub budynków o wydzielonych dwóch lokalach własnościowych) dopuszcza się wykonanie jednego wspólnego przyłącza dla dwóch segmentów, wprowadzonego do jednego z nich przy wewnętrznej ścianie łączącej oba segmenty. Trasy przyłącza nie należy lokalizować na granicy dwóch posesji. Należy zachować odległość 1 m od granicy posesji;  należy zachować minimalne odległości od przewodów wodociągowych do podziemnego uzbrojenia zgodnie z „Warunkami technicznymi wykonania i odbioru sieci wodociągowych”;  należy unikać lokalizacji przyłączy pod wjazdami i bramami oraz pod wjazdami do garaży w budynkach wielorodzinnych3. 3 http://www.instsani.webd.pl/przylacza.htm
  • 4. 4 Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne Rysunek 6.2 Schematy przyłączy wodociągowych w zależności od położenia nieruchomości względem sieci wodociągowej Źródło: http://www.instsani.webd.pl/przylacza.htm  1,2 – schematy montażowe dla przyłączy z wodomierzem dla budynków położonych nie dalej niż 15 m od linii rozgraniczającej posesję od ulicy;  3,4 – schematy montażowe dla budynków położonych w odległości większej niż 15 m od linii rozgraniczającej. Wodomierz znajduje się w studzience;  5 – schemat dla budynków z przyłączem przechodzącym przez ścianę równolegle do sieci ulicznej;  6,7,8 – schematy przyłączy dla budynków położonych ukośnie do wodociągu;
  • 5. 5 Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne  9 – schemat przyłącza do budynków szeregowych ze wspólną studzienką wodomierzową. Uwagi:  niedopuszczalne jest bezpośrednie połączenie instalacji wodociągowej zasilanej z sieci wodociągowej z urządzeniami zasilającymi instalację z innych źródeł wody;  instalacja wodociągowa powinna być tak zaprojektowana, aby w każdym odcinku przewodu zapewniony był ruch wody;  nie należy projektować hydrantów na odcinku przyłącza przed wodomierzem (na terenie nieruchomości);  zasilanie placów budowy należy projektować poprzez przyłącza docelowe. Istniejące stare przyłącze może być wykorzystane do celów budowy na zasadach ustalonych w warunkach technicznych. Minimalna odległość przyłącza wodociągowego od innych sieci i urządzeń wynosi:  1,5 m od kanalizacji i gazu;  1,0 m od słupów energetycznych;  0,8 m od kabli energetycznych;  0,5 m od kabli telekomunikacyjnych. Dodatkowo w pasie o szerokości 2,0 m nie należy sadzić drzew i krzewów. Do montażu przyłączy należy używać:  rur z PE 100 o klasie ciśnieniowej 1 MPa o średnicy do 50 mm;  rur z żeliwa sferoidalnego – dla większych średnic. 6.1.1 Układanie przyłącza wodociągowego w wykopie  Zaleca się układać przewody na podsypce z piasku o grubości minimum 10 cm. Obsypka piaskowa powinna być grubości 30 cm. Na obsypce należy wykonać taśmę ostrzegawczą, a obok rury przyłącza – dodatkowo ułożyć przewód miedziany o grubości 1 mm2. Przewód ten należy zakończyć w studzience przy zasuwie. Średnica przyłącza powinna zapewnić wydajność wymaganą na cele bytowo-gospodarcze i przeciwpożarowe. Maksymalna prędkość przepływu w przyłączu nie może przekraczać 1 m/s. Spadek przyłącza powinien wynosić minimum 3% w kierunku przewodu ulicznego;  W terenie poza pasem jezdni należy zainstalować zasuwę odcinającą na przyłączu o wytrzymałości na ciśnienie minimum 1,0 Mpa;  Przyłącza należy układać na głębokości: H = hp + 0,4 m, gdzie: hp – głębokość przemarzania gruntu odczytana z mapy, 0,4 m – współczynnik bezpieczeństwa;
  • 6. 6 Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne UWAGA – Większość zakładów wodociągowych zaleca układanie przyłączy na głębokości minimum 1,6 – 1,7 m oraz nie głębiej niż 2,5 m.  Przed zasypaniem przyłącza należy poddać je próbie szczelności zgodnie z PN-B- 10725/1997. Należy przeprowadzić próbę na ciśnienie 1,0 MPa w obecności dostawcy wody, przy temperaturze zewnętrznej nie niższej niż +1°C;  W przypadku stwierdzenia, że woda z płukanego rurociągu nie odpowiada pod względem bakteriologicznym warunkom wody do picia, konieczna jest dezynfekcja. Dezynfekcje przewodu przeprowadza się wodą chlorowaną (podchloryn wapnia lub sodu zawierający 50 mg Cl /dm3 wody), przy czasie kontaktu 24 h. Pozostałość chloru w wodzie po tym okresie powinna wynosić 10 mg Cl/dm3. Po przeprowadzeniu dezynfekcji należy ponownie dobrze przepłukać rurociąg czystą wodą i wykonać analizę bakteriologiczną. 6.2 Rodzaje przyłączy wodociągowych Łączenie przewodu rozdzielczego miejskiej sieci wodociągowej z przewodem połączenia wodociągowego może być wykonane z zastosowaniem trójnika lub opaski z urządzeniem nawiercającym – nawiertką. 6.2.1 Przyłącze z zastosowaniem trójnika Zastosowanie trójnika jest możliwe w każdej sytuacji – pod warunkiem że przewód sieci wodociągowej jest opróżniony z wody. Łączenie tą metodą wykonuje się, gdy średnica połączenia wodociągowego przekracza 50 mm albo gdy średnica połączenia jest większa od połowy średnicy przewodu ulicznego. W odwodnionym przewodzie wodociągowym wycina się odcinek rury o długości równej długości trójnika, zwiększonej o głębokość kielicha. Kiedy wycięty odcinek rury zostanie już usunięty, stosując nasuwkę dwukielichową, łączy się bosy koniec trójnika i bosy koniec przewodu. Między bosy koniec trójnika a przeciętą rurę wodociągu ulicznego wbija się klin dociskający kielich trójnika, umożliwiając wykonanie uszczelnienia w kielichu. Nasuwkę przesuwa się w taki sposób, aby objęła równocześnie bosy koniec trójnika i przewodu ulicznego. Po tak wykonanym połączeniu montuje się zasuwę kielichową połączoną z kielichem trójnika. Zmontowanie zasuwy i jej zamknięcie umożliwia napełnienie wodą ulicznego przewodu wodociągowego.
  • 7. 7 Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne Rysunek 6.3 Schemat przyłącza wodociągowego za pomocą trójnika Źródło: http://www.tb.resman.pl/bud/technikum/09i.pdf 1 – przewód wodociągowy, 2 – trójnik kielichowy, 3 – zasuwa kielichowa, 4 – kosz żeliwny (obudowa), 5 – skrzynka uliczna, 6 – szczelne przejście przewodu przez ścianę, 7 – wodomierz, 8 – zawór główny (zasuwa), 10 – przewód wodociągowy 6.2.2 Przyłącze z zastosowaniem opaski z urządzeniem nawiertnym Zastosowanie opaski nie wymaga opróżnienia przewodu sieci wodociągowej z wody. Stosuje się ją w przypadkach, gdy średnica nawiercanego otworu na przewodzie sieciowym jest mniejsza od połowy średnicy przewodu rozdzielczego wodociągu. Średnica odcinka połączenia nie powinna przekraczać 50 mm. Połączenie polega na umocowaniu na przewodzie sieciowym kształtki (nawiertki) za pomocą opaski. Uszczelka między kształtką a rurą zapewnia szczelność połączenia. Do nawiertki mocuje się zasuwę, a do niej ramę z wiertłem i przewierca się otwór w ściance przewodu wodociągowego. Kiedy otwór jest wykonany, a wiertło cofnięte, należy zamknąć zasuwę i zdjąć urządzenie do nawiercania. Zasuwę należy zamocować na stabilnym i równym podłożu, najlepiej betonowym lub na podmurówce. Zasuwa posiada trzpień przedłużony, wyprowadzony do poziomu przyszłego gruntu, zakończony nasadą do klucza i zabezpieczony skrzynką uliczną z literą „W”. Miejsce umieszczenia skrzynki oznakowane jest tabliczką umieszczaną na najbliższej ścianie budynku, a w przypadku jej braku – na słupku betonowym4. 4 http://www.instsani.webd.pl/przylwod.htm
  • 8. 8 Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne Rysunek 6.4 Schemat przyłącza wodociągowego za pomocą opaski Źródło: http://www.tb.resman.pl/bud/technikum/09i.pdf 1 – przewód wodociągowy, 4 – kosz żeliwny (obudowa), 5 – skrzynka uliczna, 6 – szczelne przejście przewodu przez ścianę, 7 – wodomierz, 8 – zawór główny (zasuwa), 9 – nawiertka typu NN, 10 – przewód wodociągowy, 11 – opaska, 12 – zasuwa przewiertna Rysunek 6.5 Przekrój przez rurę wodociągową podczas zakładania przyłącza z zastosowaniem opaski z urządzeniem nawiercającym – nawiertką Źródło: http://www.iko.pwr.wroc.pl/PracowDrct/Iwona_Polarczyk/Wyklad_02.pdf Rozróżniamy nawiertki wodociągowe zwykłe oraz samonawiercające. Przy użyciu nawiertek samonawiercających przyłączenie do instalacji wodociągowej odbywa się pod ciśnieniem, bez użycia urządzeń pomocniczych. Używa się ich do rur PVC i PE. Natomiast przyłączenie do instalacji wodociągowej przy użyciu nawiertki wodociągowej zwykłej odbywa się pod ciśnieniem, przy użyciu aparatu nawiercającego. Używa się ich zarówno do rur PVC i PE, jak i do rur żeliwnych i stalowych.
  • 9. 9 Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne Nawiertka ciśnieniowa samonawiercająca do rur PVC i PE Rysunek 6.6 Nawiertka samonawiercająca do rur PVC i PE Źródło: http://www.norson.pl/upload/pics/img_0044_copy11_1.jpg Nawiertka wodociągowa do rur żeliwnych i stalowych Rysunek 6.7 Nawiertka wodociągowa do rur żeliwnych i stalowych Źródło: http://www.norson.pl/upload/pics/img_8293_copy.jpg
  • 10. 10 Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne Nawiertka wodociągowa do rur PVC i PE Rysunek 6.8 Nawiertka wodociągowa do rur PVC i PE Źródło: http://www.norson.pl/upload/pics/img_8775_copy111_3.jpg 6.2.1 Układanie w wykopie Szerokość wykopu powinna umożliwić swobodne jego wykonanie i układanie przewodu. Z tych powodów powinien on być szerszy od średnicy nominalnej przewodu o 0,3 – 0,4 m z każdej jego strony. Szerokość wykopu powiększa się w przypadku obudowy o 0,1 m i w odniesieniu do wykopu w gruncie nawodnionym – o 0,1 m. Rysunek 6.9 Szczelna obudowa pozioma wykopu prostopadłościennego Źródło: Heidrich Z., Wodociągi cz. I, WSiP, Warszawa 1999 Oznaczenia: 1 – rozpora drewniana, 2 – bale przyścienne poziome, 3 – bale podrozporowe, 4 – przewód wodociągowy, 5 – ziemia z wykopu, 6 – zdjęta nawierzchnia, 7 – bal drewniany osłaniający ciek uliczny, 8 – stalowa rozpora śrubowa
  • 11. 11 Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne Przed przystąpieniem do wykonania wykopu należy zdjąć nawierzchnię i ułożyć ją w odległości 0,6 m po jednej stronie wykopu. Rysunek 6.10 Rozplanowanie stanowiska roboczego w wykopie Źródło: Cieślowski S., Instalacje sanitarne, WSiP, Warszawa 1988 Wykopy prowadzi się ręcznie lub mechanicznie. Ziemię z wykopu składa się po przeciwnej stronie niż nawierzchnię, pozostawiając wolny pas transportowy wzdłuż krawędzi wykopu o szerokości 0,6 – 1,0 m. Na dnie wykopu należy pozostawić ok. 10 cm warstwę ziemi, którą zdejmuje się bezpośrednio przed ułożeniem przewodu. W celu umożliwienia wykonania złączy przewodów wodociągowych konieczne jest wykonanie gniazd, których wymiary zależą od średnicy przewodu i rodzaju połączenia. Rysunek 6.11 Wymiary gniazd pod złącza kielichowe Źródło: Heidrich Z., Wodociągi cz. I, WSiP, Warszawa 1999 a – przewody średnicy 300 mm, b – przewody średnicy 600 mm
  • 12. 12 Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne Wykopy powinny posiadać zabezpieczone ściany w postaci obudowy pełnej lub ażurowej, której wykonanie zależy od głębokości układania przewodu i rodzaju gruntu. Bezwzględnie należy przewidzieć odwodnienie wykopu w przypadku napływu wód gruntowych. Sposób składowania rur zaleca ich producent. Technika opuszczania rur do wykopu zależy od masy i długości rury. Każdy z układanych odcinków rur powinien być ułożony na wyrównanym dnie, na 2/3 swej długości. Po ułożeniu rur w wykopie podbija się je z obydwu stron ziemią sypką (bez kamieni i gliny) lub piaskiem. Montaż złączy zależy od rodzaju materiału rur i od kształtki połączeniowej. Układając rury z PVC, kształtki i uzbrojenie na przewodzie należy zabezpieczyć, m.in. przed wyboczeniami, poprzez wykonanie bloków oporowych. Rysunek 6.12 Bloki oporowe w węzłach przewodów z PVC Źródło: Heidrich Z., Wodociągi cz. I, WSiP, Warszawa 1999 a – trójniki, b – końcówki, c – łuki, d –zasuwy 6.3 Zestaw wodomierzowy Zakończeniem połączenia wodociągowego jest zestaw wodomierzowy. Przyłącze wodociągowe jest własnością dostawcy wody. Zestaw wodomierzowy powinien zostać usytuowany:  w budynku, w części podpiwniczonej – jeśli jego odległość od ulicy z przewodem rozdzielczym sieci wodociągowej nie przekracza 15 m;
  • 13. 13 Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne  w studzience wodomierzowej wybudowanej 2 m od ogrodzenia nieruchomości – gdy odległość budynku od ulicy przekracza 15 m albo gdy budynek nie jest podpiwniczony. W skład zestawu wchodzą:  wodomierz;  dwa zawory odcinające;  komplet niezbędnych kształtek. Dopuszczalne jest, aby w skład zestawu wodomierzowego wchodziły również:  dwa zawory odcinające kulowe;  filtr;  zawór antyskażeniowy. Sposób wbudowania zestawu wodomierzowego zależy od układu wysokościowego podłogi piwnicy w budynku. Umieszcza się go na wspornikach przyściennych. Długość odcinka prostego przed wodomierzem powinna być równa co najmniej pięciu średnicom połączenia wodomierzowego, a za wodomierzem – odcinek prosty powinien odpowiadać trzem średnicom połączenia wodomierza. Wodomierze określonej średnicy mogą być wbudowywane w przewód o średnicy większej za pomocą łączników redukcyjnych. Dla wodomierzy ustawianych poza budynkiem średnica studzienek kołowych powinna wynosić 1,2 lub 1,8 m.
  • 14. 14 Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne Rysunek 6.13 Zestaw wodomierzowy Źródło: http://www.ecotechnologie.pl/przylacza_wodociagowe.php 6.3.1 Wodomierz główny5 Przyłącze wodociągowe – to odcinek od miejsca włączenia do sieci wodociągowej do zestawu wodomierzowego. Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami na połączeniu wewnętrznej instalacji wodociągowej zimnej wody – w budynku lub zewnętrznej na terenie działki budowlanej z siecią wodociągową (przyłączem wodociągowym) – powinien być zainstalowany zestaw wodomierza głównego. Zestaw wodomierza głównego, na połączeniu z siecią wodociągową (przyłączem wodociągowym), powinien być umieszczony w piwnicy budynku lub na parterze, w wydzielonym, łatwo dostępnym miejscu, zabezpieczonym przed zalaniem wodą, zamarzaniem oraz dostępem osób niepowołanych. W budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej miejscem tym powinno być odrębne pomieszczenie. Dopuszcza się umieszczenie zestawu wodomierza głównego w studzience poza budynkiem, jeżeli jest on niepodpiwniczony i nie ma możliwości wydzielenia na parterze budynku miejsca dla lokalizacji wodomierza. Szczegóły ustala się na etapie uzgadniania dokumentacji projektowej u gestora sieci. Lokalizacja zestawu wodomierzowego w budynku musi znajdować się bezpośrednio za ścianą budynku max. do 1 m od ściany zewnętrznej. W przypadku lokalizacji zestawu wodomierzowego w studni na zewnątrz budynku musi znajdować się ona przy granicy działki – przeważnie w odległości około 1 m. Za każdym zestawem wodomierza głównego od strony instalacji należy zainstalować zabezpieczenie, uniemożliwiające wtórne zanieczyszczenie wody. Wymóg ten spełnia zawór antyskażeniowy odpowiedniej klasy. Miejscem rozdziału własności sieci wodociągowej i instalacji wodociągowej użytkownika jest zawór odcinający za wodomierzem (patrząc od strony przyłącza wodociągowego). 6.3.2 Podstawowe rodzaje wodomierzy Wodomierze przeznaczone do pomiaru zużycia wody pitnej różnią się konstrukcją układu zliczającego ilość przepływającej wody. W budownictwie mieszkaniowym stosowane są dwa podstawowe rodzaje wodomierzy:  wodomierze śrubowe – stosowane przez zakłady wodociągowe i montowane w budynkach wielorodzinnych jako tzw. wodomierze główne (dla średnic większych niż 50 mm); 5 http://www.ecotechnologie.pl/przylacza_wodociagowe.php
  • 15. 15 Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne Rysunek 6.14 Wodomierz śrubowy z poziomą osią Źródło: http://www.apator.com/uploads/gallery/64/product_gfx_49e4ca8.jpg  wodomierze skrzydełkowe (wirnikowe) – stosowane jako wodomierze domowe w budynkach wielorodzinnych (dla średnic mniejszych niż 50 mm), w budynkach jednorodzinnych lub jako tzw. wodomierze mieszkaniowe w budynkach wielorodzinnych: − wodomierze jednostrumieniowe (oznaczenie JS), − wodomierze wielostrumieniowe (oznaczenie WS).
  • 16. 16 Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne Rysunek 6.15 Wodomierz skrzydełkowy jednostrumieniowy Źródło: http://www.apator.com/uploads/gallery/1011/Wodomierze_Smart-C_2ba8386_ce10382.jpg Do wody ciepłej (do 90°C, niektórzy producenci proponują nawet do 130°C) i zimnej (do 50°C) przeznaczone są różne rodzaje wodomierzy. Wodomierz do wody zimnej ma kolor niebieski, a do wody ciepłej – czerwony6. 6.4 Oznaczenia – tablice orientacyjne Oznaczenie uzbrojenia na przewodach wodociągowych wykonuje się za pomocą tablic tworzywowych, umieszczonych na istniejących, trwałych obiektach budowlanych lub specjalnych słupkach. Powinny się one znajdować na wysokości ok. 2 m nad terenem, w miejscach widocznych, w odległości nie większej niż 5 m od oznaczanego uzbrojenia. Dla tablic oznaczających zasuwy wodociągowe obowiązkowe jest białe tło, natomiast cyfry, litery, układ współrzędnych i obrzeża są w kolorze niebieskim. Wzory tablic i wymagania co do treści, wymiarów, materiałów, wykonania i wykończenia określa norma PN-86/B-09700. (Tablice orientacyjne do oznaczenia uzbrojenia na przewodach wodociągowych). 6 http://www.e-instalacje.pl/a/3264,wodomierze
  • 17. 17 Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne Rysunek 6.16 Tablice orientacyjne dla wodociągów Źródło:http://www.tablicebudowlane.pl/uploaded/tablice_oferta/folder%2020118_20.jpg 6.5 Literatura 6.5.1 Literatura obowiązkowa  Cieślowski S., Instalacje sanitarne, WSiP, Warszawa 1988;  Heidrich Z., Wodociągi cz. I, WSiP, Warszawa 1999;  Kieślowski S., Krygier K., Instalacje sanitarne cz.1, WSiP, Warszawa 1998. 6.5.2 Literatura uzupełniająca  Adamiec T., Mirski J. Z., Utrzymanie zasobów budowlanych, WSiP, Warszawa 1999;  Słowiński Z., Technologia budownictwa, WSiP, Warszawa 1991;  Tauszyński K., Budownictwo z technologią, WSiP, Warszawa 1992. 6.5.3 Netografia  http://www.ecotechnologie.pl/przylacza_wodociagowe.php;  http://www.instsani.webd.pl/polacz1.htm.
  • 18. 18 Kurs: Sieci wodociagowe i kanalizacyjne 6.6 Spis rysunków Rysunek 6.1 Przykładowe przyłącze wodociągowe do budynku.......................................................2 Rysunek 6.2 Schematy przyłączy wodociągowych w zależności od położenia nieruchomości względem sieci wodociągowej ..............................................................................................4 Rysunek 6.3 Schemat przyłącza wodociągowego za pomocą trójnika............................................7 Rysunek 6.4 Schemat przyłącza wodociągowego za pomocą opaski...............................................8 Rysunek 6.5 Przekrój przez rurę wodociągową podczas zakładania przyłącza z zastosowaniem opaski z urządzeniem nawiercającym – nawiertką................................................8 Rysunek 6.6 Nawiertka samonawiercająca do rur PVC i PE..................................................................9 Rysunek 6.7 Nawiertka wodociągowa do rur żeliwnych i stalowych..............................................9 Rysunek 6.8 Nawiertka wodociągowa do rur PVC i PE..........................................................................10 Rysunek 6.9 Szczelna obudowa pozioma wykopu prostopadłościennego................................10 Rysunek 6.10 Rozplanowanie stanowiska roboczego w wykopie..................................................11 Rysunek 6.11 Wymiary gniazd pod złącza kielichowe...........................................................................11 Rysunek 6.12 Bloki oporowe w węzłach przewodów z PVC..............................................................12 Rysunek 6.13 Zestaw wodomierzowy..............................................................................................................14 Rysunek 6.14 Wodomierz śrubowy z poziomą osią ................................................................................15 Rysunek 6.15 Wodomierz skrzydełkowy jednostrumieniowy .........................................................16 Rysunek 6.16 Tablice orientacyjne dla wodociągów...............................................................................17 6.7 Spis treści 6 Rodzaje przyłączy wodociągowych............................................................................................................2 6.1 Zasady wykonywania przyłączy wodociągowych...............................................................................2 6.1.1 Układanie przyłącza wodociągowego w wykopie..................................................................................... 5 6.2 Rodzaje przyłączy wodociągowych............................................................................................................6 6.2.1 Przyłącze z zastosowaniem trójnika ................................................................................................................. 6 6.2.2 Przyłącze z zastosowaniem opaski z urządzeniem nawiertnym........................................................... 7 6.2.1 Układanie w wykopie......................................................................................................................................10 6.3 Zestaw wodomierzowy.................................................................................................................................12 6.3.1 Wodomierz główny .........................................................................................................................................14 6.3.2 Podstawowe rodzaje wodomierzy ..............................................................................................................14 6.4 Oznaczenia – tablice orientacyjne............................................................................................................16 6.5 Literatura............................................................................................................................................................17 6.5.1 Literatura obowiązkowa ................................................................................................................................17 6.5.2 Literatura uzupełniająca................................................................................................................................17 6.5.3 Netografia...........................................................................................................................................................17 6.6 Spis rysunków...................................................................................................................................................18