Njohurit mbi termodinamike QAKP "Gjon Nikoll Kazazi"

1. Punoi:Qendrim Tara X/4
Tema : Termodinamika
Prof. Donika Shala –Lleshi

2. Termodinamika
Një sistem termodinamik tipik – nxehtësia lëviz nga dhoma e
nxehtë (boileri) tek (kondensuesi) i ftohtë dhe nga ky proçes
përftohet puna
Termodinamika (prej gj.grekethermos që do të thotë nxehtësi dhe
dynamis që do të thotë energji/fuqi) është degë e fizikës që studion
ndikimin e ndërrimit të temperaturës,shtypjes dhe vëllimit në
sistemet fizike të madhësisë makroskopike përmes analizimit të
lëvizjeve kolektive të grimcave të tyre, duke përdorur statistikën.
Përafësisht, nxehtësi do të thotë “energji në tranzit (lëvizje)” dhe
dinamika ka të bëj me “lëvizje/transferim”; kështu që në thelb
termodinamika studion lëvizjen e energjisë dhe se si energjia
shndërrohet.

3. Një sistem
termodinamik tipik –
nxehtësia lëviz nga
dhoma e nxehtë
(boileri) tek
(kondensuesi) i ftohtë
dhe nga ky proçes
përftohet puna

4. • Pika e fillimit për çdo faktor termodinamik janë ligjet e
termodinamikës, të cilat theksojnë se energjia mund të
transferohet/shndërrohet në mes sistemeve fizike, në trajtë të
nxehtësisë ose punës. Ato gjithashtu thonë se ekziston një
madhësi e quajtur entropi, e cila mund të përcaktohet për çdo
sistem. Në termodinamikë, bashkëveprimet mes ansambleve
të mëdha të objekteve janë studiuar dhe kategorizuar.
Kryesore me këto janë konceptet e sistemit dhe rrethinës. Një
sistem është i përbërë prej grimcave, lëvizja mesatare e të
cilave përcakton vetitë, të cilat siç duhet janë të lidhura me
njëra tjetrën me ekuacionin e gjendjes. Vetitë mund të
bashkohen e të shprehin energjinë e brendshme, dhe
potencialet termodinamike përdoren për të caktuar
konditat/kushtet për ekuilibër dhe procese spontane.

5. • Një histori e shkurtër e termodinamikës fillon
me shkencëtarin gjerman Otto von Guericke, i
cili në vitin 1650 dizajnoi dhe ndërtoi pompën
e parë të vakumit në botë dhe krijoi vakumin e
parë ndonjëherë në botë i njohur si hemisferat
e Magdeburg – ut. Ai u shtyt ta bëjë
vakumin/boshllëkun në mënyrë që ta
përgënjeshtrojë/hedh poshtë supozimin e
gabuar e të mbajtur një kohë të gjatë të
Aristotelit se “Natyra e urren vakumin”

7. Termodinamika klasike
• Termodinamika klasike është variacion i termodinamikës,
i viteve të hershdhe vetitë si energjia, puna dhe nxehtësia
dhe me ligjet e termodinamikës, por të gjithave u
mungonte interpretimi me të 1880, që u mor me gjendjet
termodinamike, atomik. Në formë paraprake,
termodinamika klasike buron prej fizikanit Robert Boyle, i
cili më 1662 theksoi se shtypja/presioni p për një sasi të
dhënë gazi ndryshon anasjelltas me vëllimin V në
temperaturë konstante; forma e ekuacionit pV = k,
konstante. Prej këtu, një ngjasim i termo – shkencave
filloi të zhvillohet me konstruksionin e makinës së parë
me avull/atmosferik në Angli nga Thomas Savery në 1697
dhe Thomas Newcomen në 1712.

8. Paraqitja e termodinamikes klasike

9. Termodinamika statike
• Kjo fushë u quajt termodinamikë statistike, e cila
mund të mendohet si një urë lidhëse në mes
parametrave makro dhe mikroskopikë të sistemit.
Esencialisht, statistika termodinamike është një
afrim i termodinamikës me statistikën mekanike,
e cila përqendrohet derivimin/rrjedhojën e
rezultateve makroskopike prej fillesave të para.
Mund t’i kundërvihet parardhësit historik
termodinamikës fenomenale, e cila jep
përshkrime shkencore të fenomeneve duke iu
shmangur detaleve mikroskopike.

10. Paraqitja e termodinamikes statike

11. Termodinamika kimike
• Termodinamika kimike studion raportin e
nxehtësisë me reaksionet kimike ose me
ndryshimet fizike të gjendjes pa kufizimin e
ligjeve të termodinamikës. Gjatë viteve 1873 – 76
matematikani – fizikani amerikan Wiilard Gibbs
botoi tre teori/letra më e famshmja ishte On the
Equilibrum of Heterogeneous Substances, në të
cilën ai tregoi se si proceset termodinamike mund
të analizohen grafikisht, duke studiuar energjinë,
entropinë, vëllimin, temperaturën dhe shtypjen e
sistemit termodinamik

12. Termodinamika kimike

13. Sistemet termodinamike
• Sistem quajmë një grup elementesh të veçanta që kryejn
funksion te perbashket.
Sistemet e izoluara – materia dhe energjia mund të
mos e kalojnë kufirin.
• Sistemet adiabatike – nxehtësia s’e kalon kufirin.
• Sistemet diatermike – nxehtësia e kalon kufirin.
• Sistemet e mbyllura – materia s’e kalon kufirin.
• Sistemet e hapura – nxehtësia, puna, materia mund
ta kalojnë kufirn.

16. • Punoi : qendrim Tara x-4 gjimnaz
1.Cka thot ligji mbi termodinamiken?
2.Cfar lloje te termodinamikes kemi ?
3.Cilat jan sistemet e termodinamikes?