2. Sistem termodinamik
E quajmë sasinë e caktuar të lëndës së
kufizuar me sipërfaqe të mbyllur.
Sistemi është i izoluar nëse nuk merr
dhe nuk jep energji.
3. Baraspeshimi termodinamik i sistemit
Sistemi është në gjendje të
baraspeshimit termodinamik, nëse të
gjitha pikat e sistemit e kanë të njejtën
temperaturë.
Sistemi I izoluar arrin në gjendje
baraspeshimi termodinamik pas një
kohe të gjatë.
4. Gjendja termodinamike e sistemit
E përkufizon ndonjë vartësi në bashkësinë
e veçorive themelore fizike të tij.
Pëshkruhet me parametrat e gjendjes:
1) Shtypje,
2) Vëllim dhe
3) Temperaturë.
Gjendja e parë përshkruhet si: p1, V1 dhe
T1, kurse gjendja e dytë si: p2, V2 dhe T2.
5. Parametrat e sistemit
Gjendja e sistemit përcaktohet me ndihmën
e disa parametrave fizikë.
Parametrat themelorë janë: n, p, V, T.
Për gaz të përsosur këta parametra figurojnë
në ekuacionin e gjendjes, I cili e ka formën e
përgjithshme F(n,p,V,T)=0.
Sistemet e përbëra të materies pershkruhet
edhe me disa parametra të tjerë, p.sh.
Ngarkesa është parametër i elektrizimit.
6. Rrethina e sistemit
E përbëjnë të gjitha sistemet e tjera me
të cilat sistemi I shqyrtimi këmbën
energji.
Përcjellja e energjisë jashtë kufijve të
sistemit mund të kryhet në dy mënyra:
me rrymim të nxehtësisë dhe duke kryer
punë.
7. Procesi termodinamik
Nëse ndërron së paku vetëm një
parametër I sistemit, sistemi gjendet në
proces termodinamik.
Proces termodinamik quajmë ndërrimin I
cili sistemin e shndërron nga njëra
gjendje në tjetrën. Do ta shkruajmë:
(p1,V1,T1)→(p2,V2,T2) ose 1→2
8. Proceset e kthyeshme dhe të
pakthyeshme
Mund t’i quajmë ndryshe edhe si proceset
reverzibile dhe inverzibile.
Proces i kthyeshëm quhet ai proces
termodinamik i cili përfundon ashtu që
sistemi së bashku me rrethinën kthehet në
gjendje fillestare.
Nëse sistemi i shqyrtuar së bashku me
rrethinën pas përfundimit të procesit nuk
kthehet në gjendjen fillestare, quhet proces
I pakthyeshëm.
9. Energjia e brendshme e sistemit
E përbëjnë llojet e energjisë në sistem:
1) Energjia e lëvizjes termike e molekulave,
2) Energjia potenciale ndërmolekulare,
3) Energjia e brendshme e vet molekulave,
4) Energjia e masës së qetësisë së atomeve,
etj.
Energjia e brendshme e sistemit mund të
definohet kur sistemi është në gjendje
termodinamike të caktuar.
10. Pyetje
Çka quajmë sistem termodinamik?
Kur është sistemi në gjendje të baraspeshimit
termodinamik?
Me çka mund të përshkruhet gjendja
termodinamike e sistemit?
Cilët janë parametrat themelorë?
Rrethinën e sistemit kush e përbëjnë?
Çka quajmë proces termodinamik?
Çka quajmë proces të kthyeshëm e çka proces
të pakthyeshëm?
Si mund të definohet energjia e brendshme e
sistemit?