1. โครงการป่าชุมชนเศรษฐกิจพอเพียง
พระราชดาริ
พระราชเสาวนีย์สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินนาถ ให้
ี
ดาเนินงานโครงการ โดยพิจารณาสนับสนุนเงินงบประมาณให้สถานีวจย ิั
ผลิตผลของป่ า จังหวัดสกลนคร เป็ นหน่วยงานริเริมดาเนินโครงการใน
่
ปี 2545 จานวน 806,900 บาท และให้กรมป่ าไม้พจารณาสนับสนุน
ิ
เงินงบประมาณดาเนินโครงการในปี ต่อไป

2. ความเป็ นมาของโครงการ
เมือปลายเดือนพฤศจิกายน 2544 สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินนาถ
่ ี
ได้เสด็จทรงเยียมราษฎรในท้องทีของอาเภอปลาปาก จังหวัดนครพนม ในการเสด็จ
่ ่
คราวนันมีราษฎรทีเ่ ข้าเฝ้ า ได้กราบทูลให้ทรงทราบถึงปัญหาในการขาดแคลนทีอยู่อาศัย
้ ่
และทีทากิน จึงทรงมีแนวพระราชดาริหาทางช่วยเหลือ โดยจัดหาทีอยู่อาศัยให้ พร้อม
่ ่
กับมีพนทีส่วนหนึงเพือให้ประกอบอาชีพเลียงครอบครัวได้ ซึงจัดหาพืนทีไ่ ด้บริเวณ
้ื ่ ่ ่ ้ ่ ้
สถานีบารุงพันธุ์สตว์ จังหวัดสกลนคร (ทีราชพัสดุ) จัดเป็ นหมูบานจานวน 20
ั ่ ่้
ครอบครัว ตังชือว่า หมูบานเศรษฐกิจพอเพียง จังหวัดสกลนคร และได้
้ ่ ่้
พระราชทานแนวพระราชดาริให้จดหาพืนทีบางส่วนมาจัดทาเป็ นป่าชุมชน เพือให้ราษฎร
ั ้ ่ ่
ได้ใช้ประโยชน์ในด้านต่าง ๆ ซึงก็ได้พนทีบริเวณใกล้เคียงกับหมูบาน พืนทีดาเนินการ
่ ้ื ่ ่้ ้ ่
จานวน 62 ไร่

3. วัตถุประสงค์ของโครงการ
เพือเป็ นแหล่งป่าชุมชน สาหรับประชาชนในหมูบานเศรษฐกิจพอเพียง ทีไ่ ด้จดสรร
่ ่้ ั
พืนทีใ่ ห้ จานวน 20 ครอบครัว เพือทีจะได้มแี หล่งไม้ใช้สอยต่าง ๆ ทีเ่ ป็ นประโยชน์ เช่นพรรณ
้ ่ ่
ไม้ทใี่ ช้ในการก่อสร้างซ่อมแซมบ้านเรือน ทาอุ ปกรณ์เครืองมือเครืองใช้ในชีวตประจาวัน
่ ่ ิ
พรรณไม้ทใี่ ช้เป็ นเชือเพลิง (ฟื นและถ่าน) พรรณไม้ทใี่ ช้บริโภคส่วนต่าง ๆ (เช่น ราก เหง้า
้
หน่อ ยอด ใบ ดอก ผล) โดยจัดให้เป็ นแหล่งพรรณไม้ พืชอาหาร สมุนไพร เครืองเทศ ่
และของป่าอืน ๆ ทีเ่ ป็ นประโยชน์ในการใช้สอย ทังในงานก่อสร้างและงานศิลปหัตถกรรม
่ ้
พืนบ้าน เพือยังชีพ หรือจาหน่ายได้
้ ่

4. เป้ าหมายของโครงการ
1.ในพืนทีส่วนทีมสภาพเป็ นทีราบโล่ง ดาเนินการปลูกรวบรวมพรรณไม้ เพือการใช้สอย
้ ่ ่ี ่ ่
ต่าง ๆ เช่น พรรณไม้ทใี่ ช้ในการก่อสร้างซ่อมแซมบ้านเรือน พรรณไม้ทใี่ ช้เป็ นพลังงาน (ฟื น
และถ่าน) พรรณไม้ทใี่ ช้ประโยชน์ในด้านการเก็บหาของป่า รวมทังพรรณไม้ทเี่ ป็ นแหล่งอาหาร
้
รับประทานส่วนต่าง ๆได้ โดยมีทงไม้ทโี่ ตเร็ว ใช้ประโยชน์ได้ภายในระยะเวลาเพียงไม่กปี และไม้
ั้ ี่
เศรษฐกิจมีค่าบางชนิด ซึงเหมาะกับสภาพท้องถินดังเดิม เช่น สัก สะเดา อะราง(นนทรี
่ ่ ้
ป่า) ขีเ้ หล็กบ้าน แดง ประดู่ มะค่าโมง เพกา สีเสียดเปลือก มะเม่าหลวง คอแลน ยอ
บ้าน ชะอม มะรุม ไผ่ไร่ หวายดง ฯลฯ โดยทาการปลูกคละกันไปเป็ นกลุม หรือปลูก ่
แทรกระหว่างแถว ให้มความสูงต้นไม้ลดหลันเป็ นชัน ๆ ในลักษณะของป่าไม้มากกว่าสวนป่า
ี ่ ้
พืนทีส่วนนีประมาณ 55 % ของโครงการ
้ ่ ้

5. 2.ในพืนทีส่วนทีมลกษณะเป็ นเนินเขา ซึงมีสภาพเดิมเป็ นป่าเต็งรัง ทาการปลูกเสริม
้ ่ ่ีั ่
พรรณไม้ดงเดิม รวมทังพรรณไม้อน ๆ เพิมเติม เพือเพิมความหนาแน่นของประชากรไม้
ั้ ้ ื่ ่ ่ ่
รวมทังความหลากหลายทางชีวภาพ โดยเน้นหนักพรรณไม้ทจะสามารถใช้ประโยชน์ใน
้ ี่
การอุ ปโภคและบริโภคได้ ทังในด้านการใช้ประโยชน์จากเนือไม้ในการก่อสร้าง ทา
้ ้
เครืองมือเครืองใช้ในชีวตประจาวัน หรือเป็ นพืชอาหาร เช่น แดง ประดู่ พะยูง สมอ
่ ่ ิ
ไทย เพกา ติ้ว กระโดน ผักหวานป่า เม็ก มะสัง มะตูม กระเจียว หวายดง
หวายน้าผึง ฯลฯ พืนทีส่วนนีประมาณ 35% ของโครงการ
้ ้ ่ ้

6. 3.ในพืนทีส่วนทีมสภาพเป็ นทีลุม ริมห้วย มีความชุ่มชืนสูง ทาการปลูกพรรณไม้ท ี่
้ ่ ่ี ่่ ้
เป็ นลักษณะของป่าดิบแล้ง ทังทีเ่ ป็ นไม้ใหญ่มคุณค่าทางเศรษฐกิจ และทีเ่ ป็ นไม้ขนาดกลาง
้ ี
และขนาดเล็ก ทีเ่ ป็ นประโยชน์ในด้านการใช้สอยอืน ๆ เช่นเป็ นพืชอาหาร เป็ นสมุนไพร เป็ น
่
เครืองเทศ รวมทังพรรณไม้ทใี่ ช้เป็ นยากาจัดศัตรูพช โดยทังนีจะมีทงไม้ใหญ่ ไม้กลาง และ
่ ้ ื ้ ้ ั้
ไม้พนล่าง ปลูกผสมผสานกันไป เช่น ตะเคียนทอง ผักแพรว เถาย่านาง ชะมวง
้ื
โล่ต้น รวมทังพืชสมุนไพร หรือเครืองเทศอืน ๆ ชนิดทีต้องการแสงน้อย และ
ิ ้ ่ ่ ่
เจริญเติบโตได้ดภายใต้ร่มเงาไม้ชนิดอืน เช่น กระชายป่า ขมินขาว ขมินชัน บุก หวาย
ี ่ ้ ้
ดง ฯลฯ พืนทีส่วนนีประมาณ 10 % ของโครงการ
้ ่ ้

7. ประโยชน์ทไี่ ด้รบ
ั
1.ได้มการจ้างแรงงานราษฎรในท้องถิน ทาให้ราษฎรในหมู่บานเศรษฐกิจ
ี ่ ้
พอเพียง จังหวัด สกลนคร มีงานทา และมีรายได้ประจา
2.เป็ นแหล่งอาหารของราษฎรในหมู่บานเศรษฐกิจพอเพียง และหมู่บาน
้ ้
ใกล้เคียง ทีจะสามารถใช้ประโยชน์จากป่ าแห่งนีเ้ พือเป็ นแหล่งอาหาร รวมทังเพือ
่ ่ ้ ่
การยังชีพในด้านต่าง ๆ เช่น แหล่งไม้ให้สบางชนิดรวมทังของป่ าต่าง ๆ
ี ้
บางประเภททีราษฎรเก็บหามาใช้ประโยชน์ได้
่

8.  3.ทาให้เกิดสภาพแวดล้อม และระบบนิเวศน์ทด ี
ี่
 4.ราษฎรในพืนทีเ่ กิดจิตสานึกในการหวงแหนผืนป่ าแห่งนี้ เพือนาไปสู่การใช้
้ ่
ประโยชน์อย่างยังยืนต่อไปในอนาคต
่
 5.เป็ นรูปแบบการจัดการป่ าเพือประโยชน์ในการใช้สอยทีหลากหลาย และยังยืน
่ ่ ่
ซึงสามารถทีจะนาไปประยุกต์ใช้ในพืนทีอน ๆ ได้
่ ่ ้ ่ ื่

9. องค์ความรู้เศรษฐกิจพอเพียง

10. ชุมชนบ้านใหม่สมบูรณ์

11. จัดทาโดย
นางสาวอินทิรา เทียมฉิม
ม.4/6 เลขที25
่