Czym jest teoria naukowa?
•Download as PPTX, PDF•
0 likes•2,866 views
Czym jest teoria naukowa? Materiały z zajęć z metodologii nauk społecznych, Instytut Socjologii UwB
Recommended
Recommended
More Related Content
Viewers also liked
Viewers also liked (20)
Similar to Czym jest teoria naukowa?
Similar to Czym jest teoria naukowa? (17)
More from Radek Oryszczyszyn
More from Radek Oryszczyszyn (20)
Czym jest teoria naukowa?
- 1. Czym jest teoria naukowa? Metodologia nauk społecznych
- 2. „Teoria a praktyka” Teoria Praktyka ?
- 3. Czym jest teoria? W potocznym rozumieniu, teoria oznacza przypuszczenie, opinię, spekulację. Nie musi ona w tym przypadku mieć oparcia w faktach „Pomysł lub zespół pomysłów, który ma na celu wyjaśnienie czegoś na temat życia lub świata, zwłaszcza taki, którego prawdziwości dotąd nie udowodnono” Longman Dictionary of Contemporary English, Essex 2000 W nauce, teoria jest zaproponowanym opisem, wyjaśnieniem lub modelem odnoszącym się do zbioru zjawisk naturalnych, zdolnym do przewidywania przyszłych zjawisk i możliwym do sprawdzenia poprzez eksperyment lub obserwację
- 4. Teoria jako system dedukcyjny • Teorią T nazywa się domknięty dedukcyjnie zbiór zdań • Domknięty dedukcyjnie zbiór zdań T to taki zbiór, którego każda konsekwencja logiczna należy do T • Twierdzenia teorii są konsekwencjami logicznymi aksjomatów • Każde zdanie teorii jest aksjomatem lub twierdzeniem
- 5. Teoria aksjomatyczna Aksjomaty – nietestowalne twierdzenia o których zakładamy, że są prawdziwe Aksjomaty Euklidesa: 1. Dowolne dwa punkty można połączyć odcinkiem. 2. Dowolny odcinek można przedłużyć nieograniczenie. 3. Dla danego odcinka można zaznaczyć okrąg o środku w dowolnym punkcie i promieniu równym odcinkowi. 4. Wszystkie kąty proste są równe. 5. Dwie proste, które przecinają trzecią w taki sposób, że suma kątów wewnętrznych po jednej stronie jest mniejsza od dwu kątów prostych, przetną się z tej właśnie strony, jeśli się je odpowiednio przedłuży.
- 6. Teorie naukowe Zakres Makroteorie Mikroteorie Funkcje Teorie dotyczące zjawisk statycznych Teorie dotyczące zjawisk dynamicznych Struktura Poziom
- 7. Poziomy teorii w naukach społecznych według Parsonsa i Shilsa Systemy klasyfikacyjne ad hoc Taksonomie Struktury pojęciowe Systemy teoretyczne
- 8. Systemy klasyfikacyjne ad hoc Arbitralne kategorie skonstruowane po to, aby uporządkować i zebrać obserwacje empiryczne. nie są wyprowadzane z ogólniejszej teorii porządku społecznego „WSZYSCY KŁAMIĄ”
- 9. Systemy klasyfikacyjne ad hoc Ogólnie rzecz biorąc, ludziom należy ufać Zdecydowanie się zgadzam Raczej się zgadzam Raczej się nie zgadzam Zdecydowanie się nie zgadzam
- 10. Taksonomie • Systemy kategorii skonstruowanych odpowiednio do obserwacji empirycznych. • Opisują związki pomiędzy kategoriami. • Dostarczają badaczowi jednostki rzeczywistości empirycznej i inspirują badania deskryptywne
- 11. Taksonomie Działanie społeczne wg Talcotta Parsonsa Orientacja na cel Sytuacja grupowa Normatywnie regulowane Wydatkuje energię
- 12. Struktury pojęciowe • Kategorie deskryptywne są wbudowane w szeroką strukturę budowanych explicite twierdzeń. • Pozwalają nie tylko opisywać, ale również przewidywać. • Twierdzenia odnoszące się do struktur pojęciowych są uzależnione od obserwacji
- 13. Koncepcja systemu politycznego wg. Eastona
- 14. Systemy teoretyczne • Twierdzenia powiązane ze sobą w sposób, który umożliwia wyprowadzenie jednych twierdzeń z innych. • System teoretyczny składa się z pojęć, zmiennych oraz twierdzeń tworzących system dedukcyjny
- 15. Teoria samobójstw Durkheima 1. W każdej grupie społecznej odsetek samobójstw zależy wprost od stopnia indywidualizmu 2. Stopień indywidualizmu zależy od zasięgu wpływu protestantyzmu 3. Odsetek samobójstw zależy od wpływu protestantyzmu 4. Zasięg wpływu protestantyzmu z Polsce jest mały 5. Odsetek samobójstw w Polsce jest niski
- 16. Miniaturowe odzwierciedlenie rzeczywistości, uwzględnia jące elementy istotne, pomijające niekonstytutywne elementy zjawiska Modele służą do zrozumienia zjawisk, które nie zawsze da się całościowo obserwować Model
- 17. Model procesu wdrażania polityki Thomasa Smitha
- 18. Teorie jako modele Ludzie tworzą teorie w celu wyjaśniania, przewidywania i panowania nad zjawiskami. W wielu przypadkach oznacza to tworzenie modeli rzeczywistości. teoria jest dobrą teorią, jeśli celnie opisuje szeroką klasę obserwacji na bazie modelu złożonego z niewielu elementów S. Hawking
- 19. Jaka powinna być teoria naukowa? • spójna z bardziej ogólnymi teoriami naukowymi • opierająca się na wielu różnorodnych dowodach • podatna na sprawdzanie, dyskusję • dynamiczna, podatna na zmianę • możliwie prosta
- 21. Teoria naukowa wg Karla Poppera • Umożliwia potwierdzenie bądź weryfikację obserwacji • Najlepsze są weryfikacje będące rezultatem ryzykownych przypuszczeń • Dobra teoria wskazuje raczej na to, co się nie może stać z wyjaśnianymi zjawiskami, niż na to, co się może stać • Teoria, której nie da się zaprzeczyć nie jest teorią naukową • Każdy uczciwy test danej teorii jest próbą obalenia jej • Potwierdzenie teorii jest mniej pożądane niż jej negatywna weryfikacja
- 22. Teoria przed badaniami (Popper) 1. Skonstruuj explicite teorię 2. Wybierz twierdzenie, które poddasz obserwacji 3. Zweryfikuj empirycznie twierdzenie 4. Jeżeli twierdzenie zostanie odrzucone, wprowadź zmiany do teorii i powróć do etapu 2 5. Jeśli twierdzenie nie zostaje odrzucone, wróć do 2
- 23. Badania przed teorią (Robert K. Merton) 1. Analiza zjawiska i określenie jego podstawowych cech 2. Zmierzenie tych cech w różnych sytuacjach 3. Analiza otrzymanych danych w celu stwierdzenia prawidłowości 4. W przypadku stwierdzenia prawidłowości – budowa teorii
- 24. Pytania W jaki sposób można stosować modele w naukach społecznych? Czy znasz przykłady z innych dziedzin? Badania przed teorią, czy teoria przed badaniami - Która ze strategii lepiej odtwarza proces badań naukowych?
- 25. Do zobaczenia w czwartek!