Lý Luận Chung Về Mâu Thuẩn Và Quy Luật Thống Nhất Và Đấu Tranh Của Các Mặt Đối Lập.doc
Dịch vụ hỗ trợ viết đề tài điểm cao LUANVANPANDA.COM
Zalo / Tel: 0932.091.562
SÁNG KIẾN “THIẾT KẾ VÀ SỬ DỤNG INFOGRAPHIC TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ 11 (BỘ SÁCH K...
Lý Luận Chung Về Mâu Thuẩn Và Quy Luật Thống Nhất Và Đấu Tranh Của Các Mặt Đối Lập.doc
1. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ……………………………………………………………………
NỘI DUNG……………………………………………………….…………
1. Lý luận chung về mâu thuẫn …………………………………………….
2. Phân loại mâu thuẫn……………………………………………………..
3. Mâu thuẫn tạo nên động lực của quá trình dạy học….…………….…….
5. Các điều kiện để nâng cao chất lượng dạy học………………………….
KẾT LUẬN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
2. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
A:MỞ ĐẦU
Trong quá trình đổi mới hiện nay, đất nước đang có những chuyển biến sâu
rộng, tích cực trên nhiều lĩnh vực trong đó khoa học kỹ thuật cũng đã tìm thấy
những động lực mới mẻ, đích thực của mình, ngày càng gắn bó với nhu cầu kinh tế
– xã hội và thích ứng với cơ chế mới đáp ứng với yêu cầu trước mắt và lâu dài của
thực tiển. Chính vì vậy hướng phát triển của khoa học giáo dục là “ Đẩy mạnh
nghiên cứu và ứng dụng khoa học và công nghệ, nghiên cứu những vấn đề khoa
học giáo dục phục vụ cho mục tiêu phát triển sự nghiệp giáo dục”.
Với phương châm đó , với tư cách người làm giáo dục, cách nhìn từ thế giới
quan duy vật biện chứng đến với quá trình dạy học dựa trên cơ sở lý luận là “Qui
luật thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập”. Từ đó tìm ra những biện pháp
hữu hiệu nhất nhằm nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường, đáp ứng được
nhu cầu ngày càng cao của xã hội đối với sự nghiệp giáo dục của nhà nước, thực
hiện tốt nhiệm vụ chính trị của một người làm công tác giáo dục mà Đảng và nhà
nước đã giao phó.
Trong phạm vi bài viết này với sự tiếp thu bài giảng của Tiến sĩ: Nguyễn
Văn Hoà và qua việc nghiên cứu của những tài liệu triết học có liên quan chúng tôi
đã nhìn nhận lại quá trình dạy học từ góc độ triết học Mác – Lê nin. Cụ thể là vận
dụng quy luâtû thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập để tìm ra nguồn gốc sự
vận động và phát triển của quá trình dạy học, đâu là mâu thuẫn cơ bản, tìm hiểu các
mâu thuẩn bên ngoài, mâu thuẫn bên trong , mâu thuẫn chín muồi. Có như vậy mới
cụ thể hoá được từng khâu, từng yếu tố , từng bước trong quá trình dạy học nhằm
rút ra những biện pháp thích hợp cho bản thân cũng như đồng nghiệp trong quá
trình làm công tác giáo dục.
Với thời gian ngắn ngủi và kiến thức ít ỏi, tiểu luận này chắc chắn không
trách khỏi những hạn chế, những thiếu sót, kính mong được sự thông cảm của quý
thầy cô và các bạn đồng nghiệp.
B: NỘI DUNG
1. Lý luận chung về mâu thuẩn:
Ngay từ thời cổ đại con người đã có những phỏng đoán thiên tài về sự tác
động qua lại của các mặt đối lập và xem sự tác động qua lại đó các mặt đối lập là
cơ sở vận động của thế giới. Nhiều đại biểu triết học cổ đại phương Đông đã cho
rằng vận động là sự hình thành những mặt đối lập ấy cũng luôn vận động và phát
triển.
3. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
Trước khi phép biện chứng Mácxít ra đời , tư tưởng biện chứng về những
mặt đối lập đạt được đỉnh cao nhất trong sự phát triển của nó , trong học thuyết
biện chứng của các nhà triết học cổ điển Đức mà tiêu biểu nhất là I.Catơ và
G.V.Hêghen.
Kế thừa một cách có phê phán tất cả những thành tựu có giái trị nhất trong
toàn bộ lịch sử hơn 2000 năm của Triết học, dựa trên những thành quả mới nhất
của khoa học hiện đại ( cả khoa học tự nhiên lẫn khoa học xã hội và nhân văn )
khái quát thực tiển thời đại mình, C.Mác và Ph.Ăng ghen đã phát triển học thuyết
mâu thuẫn biện chứng lên một tầm cao mới. Các nhà kinh điểm của chủ nghĩa Mác
đã cho rằng chúng ta phải tìm xung lực vận động và phát triển của sự vật trong
chính sự vật đó, trong những mâu thuẫn bản thân sự vật. Quan điểm lý luận đó thể
hiện trong “ quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập”.vì quy luật này
đề cập đến các vấn đề cơ bản, quan trọng nhất của phép biện chứng là vấn đề
nguồn gốc của sự phát triển, nên V.I.Lênin đã xem lý luận về sự thống nhất của các
mặt đối lập là :” hạt nhân của phép biện chứng”
Nội dung cơ bản quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập được
làm sáng tỏ thông qua một loạt các phạm trù cơ bản:” mặt đối lập”,”sự thống nhất”
và “ đấu tranh của các mặt đối lập”.
Khi nói tới những nhân tố cấu thành mâu thuẫn biện chứng , “ đối lập”, “mặt
đối lập” là phạm trù dùng để chỉ những mặt có những đặc điểm, những thuộc tính ,
những tính quy luật có khuynh hưóng biến đổi trái ngược nhau tồn tại một cách
khách quan tong tự nhiên, xã hội và có tư duy. Chính những mặt đối lập đó nằm
trong sự liên hệ tác động qua lại với nhau tạo thành mâu thuẫn biện chứng. Mâu
thuẫn biện chứng tồn tại trong cả tự nhiên lẫn trong xã hội và tư duy. Mâu thuẫn
biện chứng trong tư duy là sự phản ánh mâu thuẫn trong hiện thực và là nguồn gốc
phát triển của nhận thức, của tư duy trên con đường vươn tới chân lý khách quan,
chân lý tuyệt đối về thực hiện.
Hai mặt của sự đối lập trong sự vật tồn tại trong sự thống nhất của chúng.sự
thống nhất của các mặt đối lập là sự nương tựa vào nhau, đồi hỏi có nhau của các
mặt đối lập sự tồn tại của các mặt này phải lấy sự tồn tại của mặt kia làm tiền đề
như vậy cũng có thể xem như sự thống nhất của hai mặt đối lập là tính không thể
tách rời của hai mặt đó.
Tồn tại trong một thể thống nhất , hai mặt đối lập luôn tác động quan lại với
nhau “ đấu tranh” vơí nhau. Đấu tranh giữa các mặt đối lập là sự tác động qua lại
theo xu hướng bài trừ và phủ định lẫn nhau giữa các mặt đó. Như vậy không thể
hiểu đấu tranh của các mặt đối lập chỉ là sự thủ tiêu lẫn nhau của các mặt đó. Sự
thủ tiêu lẫn nhau giữa các mặt đối lập chỉ là một trong những hình thức đâïu tranh
của các mặt đối lập. Tính đa dạng của hình thức đấu tranh giữa các mặt đối lập tuỳ
4. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
thuộc vào tính chất các mặt đối lập cũng như mối quan hệ qua lại giữa chúng, phụ
thuộc vào lĩnh vực tồn tại của các mặt đối lập, phụ thuộc vào điều kiện trong đó
diễn ra cuộc đấu tranh giữa các mặt đối lập.
Với tư cách là trạng thái đối lập trong mối quan hệ qua lại giữa các mặt đối
lập, sự thống nhất đấu tranh giữa các mặt đối lập có quan hệ chặt chẻ với nhau. Sự
thống nhất giữa các quan hệ hữu cơ với sự đứng im, ổn định tạm thời của sự vật. Sự
đấu tranh có mối quan hệ gắn bó tuyệt đối của sự vận động và sự phát triển. Điều
đó có nghĩa là sự thống nhất của các mặt đối lập là tương đối, sự đấu tranh của các
mặt đối lập là tuyệt đối. V.I.Lênin viết “Sự thống nhất (...) của các mặt đối lập là
điều kiện tạm thời, thoáng qua, tương đối. Sự đấu tranh của các mặt đối lập bài trừ
lẫn nhau là sự tuyệt đối, cũng như sựû phát triển, sự vận động là tuyệt đối”.
Dựa trên những thành tựu khoa hoạ và thực tiển, chủ nghĩa duy vật biện
chứng tìm thấy nguồn gốc của vận động và phát triển ở mâu thuẫn, ở sự đấu tranh
giữa các khuynh hướng, các mặt đối lập tồn tại trong các sự vật và hiện tượng.
Dưới hình thức chung nhất, tư tưởng xem mâu thuẫn là nguồn gốc của vận
động và phát triển được Hêracơlit nói tới và được Hêghen phát triển lên trong sự
vận dụng vào nhận thức. Hêghen viết “Mâu thuẫn là cội nguồn của tất cả vận động
và sự sống”.
C. Mác, Ph. Ăng ghen và Lênin đã luận chứng và phát triển hơn nữa những
luận điểm đó trên cơ sở biện chứng duy vật . Mác viết “Cái cấu thành bản chất của
sự vận động biện chứng, chính là sự cùng nhau tồn tại của hai mặt mâu thuẫn, sự
đấu tranh giữa hai mặt ấy và sự dung hợp của hai mặt ấy thành phạm trù
mới”.Nhấn mạnh hơn nữa tư tưởng đó, V.I.Lênin viết “Sự phát triển là một cuộc “
đấu tranh” giữa các mặt đối lập”.
Nguyên nhân chính và cuối cùng của mọi sự vật, là sự tác động lẫn nhau. Sự
tác động qua lại tạo thành nguồn gốc của sự vận động và phát triển. Mâu thuẫn sự
tác động lẫn nhau của các mặt, các khuynh hướng đối lập. Sự tác động qua lại, đấu
tranh của các mặt đối lập quy định một cáhc tất yếu những thay đôíi của các mặt
đang tác động qua lại cũng như của sự vật nói chung, nó là nguồn gốc vận động và
phát triển, là xung lực của sự sống. Sự vận động và sự phát triển bao giờ cũng là sự
thống nhất giữa tính ổn định và tính thay đổi. Thống nhất và đấu tranh giữa các mặt
đối lập quy định tính ổn định và tính thay đổi của sự vật. Do vậy, mâu thuẫn chính
là nguồn gốc của sự vận động và phát triển.
Mâu thuẫn là một hiện tượng khách quan và phổ biến, nó tồn tại ở trong tất
cả các sự vật và hiện tượng, ở mọi giai đoạn tồn tại và phát triển của sự vật và hiện
tượng. Nhưng ở các sự vật khác nhau, hiện tượng khác nhau, ở giai đoạn phát triển
khác nhau của một sự vật , ở mỗi lĩnh vực, mỗi yếu tố cấu thành một sự vật, hiện
tượng sẽ có những mâu thuẫn khác nhau.
5. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
2. Phân loại mâu thuẫn:
Mâu thuẫn trong tự nhiên, trong xã hội và trong tư duy hết sức đa dạng. Tính
đa dạng và mâu thuẫn được quy định một cách khách quan bởi đặc điểm của các
mặt đối lập, bởi điều kiện mà trong đó sự tác động qua lại giữa các mặt đối lập
được triển khai, bởi trình độ tổ chức của hệ thống mà trong đó mâu thuẫn tồn tại.
Căn cứ vào quan hệ giữa các mặt đối lập đối với một sự vật, hiện tượng
người ta phân loại các mâu thuẫn thành những mâu thuẫn bên trong và mâu thuẫn
bên ngoài.
Mâu thuẫn bên trong là sự tác động qua lại giữa các mặt, khuynh hướng đối
lập của cùng một sự vật hiện tượng.
Mâu thuẫn bên ngoài đối với một sự vật hiện tượng là mâu thuẫn diễn ra
trong mối quan hệ giữa sự vật đó với các sự vật khác nhau.
Việc phân chia mâu thuẫn thành mâu thuẫn bên ngoài và mâu thuẫn bên
trong chỉ là tương đối, để xác định một mâu thuẫn nào đó là mâu thuẫn bên ngoài
haỳ mâu thuẫn bên trong trước hết cần xác định phạm vi sự vật hiện tượng cần xem
xét. Mâu thuẫn bên trong có vai trò quyết định trực tiếp đối với quá trình vận động
và phát triển của sự vật. Tuy nhiên mâu thuẫn bên trong và mâu thuẫn bên ngoài là
vận động trong sự tác động lẫn nhau. Vì thế mỗi bước giải quýêt mâu thuẫn này lại
tạo điều kiện giải quyết mâu thuẫn kia.
Dựa trên ý nghĩa đối với sự tồn tại và phát triển của toàn bộ sự vật, các mâu
thuẫn được chia thành mâu thuẫn cơ bản và mâu thuẫn không cơ bản.
Mâu thuẫn cơ bản là mâu thuẫn quy định bản chất của sự vật, quy định sự phát triển
ở tất cả các giai đoạn của sự vật, nó tồn tại trong suốt quá trình tồn tại của sự vật.
Mâu thuẫn không cơ bản là mâu thuẫn đặc trưng cho một phương diện nào
đó của sự vật, nó quy định sự vận động và phát triển một mặt nào đó của sự vật.
Căn cứ vào vai trò mâu thuẫn đối với sự tồn tại và sự phát triển của sự vật
trong một giai đoạn nhất định các mâu thuẫn được chia thành mâu thuẫn chủ yếu và
mâu thuẫn thứ yếu.
Mâu thuẫn chủ yếu là mâu thuẫn nổi lên hàng đầu ở giai đoạn phát triển nhất
định của sự vật, giải quyết nó sẽ tạo điều kiện để giải quyết mâu thuẫn khác ở cùng
giai đoạn.
Mâu thuẫn cơ bản và mâu thuẫn chủ yếu có quan hệ chặt chẻ với nhau trong
đó mâu thuẫn chủ yếu có thể là hình thức biểu hiện nổi bật của mâu thuẫn cơ bản
hay là kết quả vận động tổng hợp của các mâu thuẫn cơ bản ở một giai đoạ nhất
định. Việc giải quyết mâu thuẫn chủ yếu tạo điều kiện giải quyết từng bước mâu
thuẫn cơ bản.
Ngoài căn cứ vào tính chất các lợi ích đối lập tạo thành mâu thuẫn xã hội, người ta
chia mâu thuẫn xã hội thành mâu thuẫn đối kháng và mâu thuẫn không đối kháng.
6. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
Như vậy thực chất quy luật thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập như
sau: Mọi sự vật hiện tượng đều chứa đựng những mặt, những khuynh hướng đối lập
tạo thành những mâu thuẫn trong bản thân mình sự thống nhất và đấu tranh của các
mặt đối lập tạo thành xung lực nội tại của sự vận động và phát triển, dẫn tới sự mất
đi của cái cũ và sự ra đời của cái mới.
Hoạt động thực tiễn nhằm biến đổi sự vật của quá trình giải quyết mâu thuẫn của
nó. Muốn vậy, phải xác định đúng trạng thái chín muồi của mâu thuẫn . Mâu thuẫn
chỉ được giải quyết khi đủ điều kiện , cũng không để cho việc giải quyết mâu thuẫn
diễn ra một cách tự phát, phải cố gắng tạo điều kiện thúc đẩy sự chín muồi của mâu
thuẫn và điều kiện giải quyết.
3. Mâu thuẫn tạo nên động lực của quá trình dạy học:
Quá trình dạy học là một hiện tượng xã hội nên tuân theo quy luật vận động chung
của sự vật hiện tượng. Do vậy quá trình dạy học luân vận động và phát triển không
ngừng. Sự vận động và phát triển thể hiện trên nhiều mức độ có thể phát triển trong
cả quá trình dạy học hoặc có thể phát triển ở từng nhân tố của quá trình dạy học.
Trước hết ta phải xem xét tất cả các nhân tố của hệ thống dạy học đó là: Mục đích,
nhiệm vụ dạy học, nội dung dạy học, phương pháp dạy học, giáo viên vói hoạt
động dạy học, học sinh với hoạt động học và kết quả dạy học.
Theo quan điểm triết học thì nguồn gốc tạo ra sự vận động và phát triển của quá
trình dạy học là do mâu thuẫn nảy sinh trong quá trình dạy học và việc giải quyết
có hiệu quả các mâu thuẫn đó sẽ tạo nên một động lực của quá trình dạy học. Do đó
động lực của quá trình dạy học là những mâu thuẫn nảy sinh trong quá trình dạy
học và việc giải quyết có hiệu quả những mâu thuẫn đó.
Trong quá trình dạy học tồn tại hai loại mâu thuẫn đó là mâu thuẫn bên ngoài và
mâu thuẫn bên trong.
Các mâu thuẫn bên ngoài là mâu thuẫn giữa các nhân tố của môi trường kinh tế -
xã hội, khoa học -công nghệ .. .với các thành tố của quá trình dạy học chẳng hạn
như:
Yêu cầu của xã hội ngày càng cao mâu thuẫn với mục đích dạy học còn chưa
đáp ứng được.
Mâu thuẫn giữa sự bùng nổ thông tin vè mọi lĩnh vực khoa học hiện nay đòi hỏi
phải hiện đại hoá, quốc tế hóa về nội dung dạy học, những nội dung dạy học
trong các loại hình trường của chúng ta vẫn còn lạc hậu lỗi thời.
Khoa học kỹ thuật phát triển mâu thuẫn với trình độ giáo viên còn hạn chế về
nhiều mặt.
Mâu thuẫn giữa khoa học kỷ thuật phát triển với phương pháp dạy học còn lạc
hậu.
7. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
Việc phát hiện các giải quyết tạm thời những mâu thuẫn bên ngoài sẽ tạo điều kiện
thuận lợi cho sự phát triển của quá trình dạy học. Tuy nhiên có thể trong những
trường hợp đặc biệt, các mâu thuẫn bên ngoài lại có ý nghĩa quyết định đến sự vật
vận động và phát triển của quá trình dạy học.
Các mâu thuẫn bên trong là các mâu thuẫn giữa các thành tố cấu trúc của quá trình
dạy học hoặc giữa yếu tố trong từng thành tố với nhau.
Chẳng hạn:
Mục đích nhiệm vụ dạy học đòi hỏi cao mâu thuẫn với nội dung dạy học còn
hạn chế, lạc hậu.
Nội dung dạy học đã hiện đại hoá mâu thuẫn với phương pháp, hình thức dạy
học còn lạc hậu.
Yêu cầu nhiệm vụ học tập nâng cao đối với học sinh mâu thuẫn với trình độ,
khả năng còn hạn chế của học sinh.
Ơí người giáo viên trình độ chuyên môn mâu thuẫn với trình độ sư phạm .
Ơí học sinh yêu cầu cao mâu thuẫn với điều kiện đáp ứng thấp ( tài liệu, phương
tiện thời gian .. .)
Những mâu thuẫn bên trong là nguồn gốc của sự vận động và phát triển, việc phát
hiện và giải quyết có hiệu quả những mâu thuẫn này sẽ tạo nên hệ thống động lực
thúc đẩy quá trình dạy học phát triển.
Trong các mâu thuẫn bên trong có mâu thuẫn cơ bảnï với ba điều kiện sau đây:
Mâu thuẫn đó phản ánh bản chất của quá trình dạy học ( bản chất của quá trình
dạy học là quá trình nhận thức độc đáo của học sinh nhằm thực hiện mục đích
nhiệm vụ của giáo dục đề ra).
Việc giải quyết mâu thuẫn đó quyết định trực tiếp quá trình dạy học và nó chi
phối việc giải quyết các mâu thuẫn khác.
Mâu thuẫn này tồn tại rtong suốt quá trình dạy học.
Như vậy mâu thuẫn cơ bản của quá trình dạy học là mâu thuẫn giữa một bên là yêu
cầu, nhiệm vụ học tạp ngày càng cao và một bên là trình độ, của học sinh là có hạn.
Việc phát hiện và giải quyết kịp thời có hiệu quả mâu thuẫn cơ bản tạo nên động
lực chủ yếu thúc đẩy mạnh mẽ của quá trình dạy học. Thực tiễn dạy học chứng tỏ
rằng mâu thuẫn muốn trở thành động lực cần có ba điều kiện sau:
Mâu thuẫn đó phải được học sinh ý thức đúng đắn và đầy đủ tức là học sinh
phải biết về mâu thuẫn đó, học sinh phải hiểu về mâu thuẫn đó và học sinh phải
có nhu cầu giải quyết mâu thuẫn đó.
Mâu thuẫn đó phải là vừa sức với học sinh, tức là mâu thuẫn mà với sự nổ lực
tối đa của học sinh thì có thể giải quyết được và nổ lực tối đa ở đây là nổ lực về
thể lực và trí tuệ.
Mâu thuẫn đó nó phải nảy sinh và tồn tại trong suốt quá trình dạy học.
8. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
4. Vai trò người giáo viên trong việc tạo ra động lực của quá trình dạy học:
Vai trò của giáo vien rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng học tập của học
sinh, đặc biệt là xác định được động lực quá trình dạy học. Bởi vâỵ nghệ thuật sư
phạm của người thầy giáo trong giảng dạy là phát hiện kịp thời những mâu thuẫn ,
xác định những mâu thuẫn, nêu mâu thuẫn, yêu cầu học sinh giải quyết mâu thuẫn
đó.
Theo quan điểm hiện đại thì thầy giáo phải giúp học sinh tự mình phát hiện được
mâu thuẫn, ý thức được mâu thuẫn và tổ chức cho học sinh tự mình giaií quýêt mâu
thuẫn. Người thầy giáo phải thường xuyên cải tiến , đổi mới nội dung, đổi mới
phương pháp và hình thức tổ chức dạy học nhằm giải quyết có hiệu quả các mâu
thuẫn, tạo nên hệ thống động lực và các điều kiện thúc đẩy
Quá trình dạy học không ngừng vận động và phát triển. Đặc biệt người thầy giáo
cần nắm vững về lý thuyết tình huống có vấn đề, khai thác triệt để tình huống có
vấn đề áp dụng vào bài dạy, vào thực hành. Chú ý đến tâm lý học vừa sức, tức là
mâu thuẫn tạo ra phải vừa sức, phù hợp với trình độ của từng đối tượng cụ thể.
Chẳng hạn.: Khi thực hiện bài dạy thì hệ thống câu hỏi đặt ra phải phù hợp với tất
cả đối tượng trong lớp từ yếu kém trưng bình đến khá, giỏi. Ngoài ra còn phải giúp
cho học sinh biết được mâu thuẫn, ý thức mâu thuẫn và có nhu cầu giải quyết mâu
thuẫn.
Vấn đề tổ chức cho học sinh tự giải quyết mâu thuẫn:
- Vêì phương pháp: học sinh phải nắm vững tri thức cũ, tư duy, suy luận, phán
đoán từ đó tiếp cận, nhận thức được tri thức mới và quá trình này cứ tiếp tục xảy
ra trong toàn bộ quá trình dạy học.
- Về bài tập: vận dụng tri thức giải quyết bài tập dễ sau đó tiếp tục giải quyết các
bài tập khó và các dạng tương tự và cuối cùng là giải quyết các bài tập nâng cao
( tính định hướng).
- Về phương pháp học tập của học sinh: nắm vững bài củ , tìm tói, đào sâu từ đó
tiếp cận tri thức mới và chủ yếu là tự học.
5 . Các điều kiện để nâng cao chất lượng dạy học:
Trước hết chúng ta phải đề cập đến vấn đề môi trường, theo quan điểm của giáo
học hiện đại thì có hai loại môi trường đó là môi trường bên ngoài và môi trường
bên trong của quá trình giáo dục.Để quá trình giáo dục nói chung và quá trình dạy
học nói riêng có sự vận động và phát triển tốt thì không thể thiếu vai trò tác động
tích cực môi trường.
Môi trường bên ngoài chính là các yếu tố xã hội tác động quá trình giáo dục
chính các yếu tố này tác một cách trực tiếp và gián tiếp quá trình giáo dục nói
chung và quá trình dạy học nói riêng. Hiện nay với chính sách đổi mới của Đảng và
nhà nước đối với giáo dục, xem giáo dục là “ Quốc sách hàng đầu “, “ Phát triển
9. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
Giáo dục – Đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp
công nghiệp hoá, hiện đại hoá, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người – yếu
tố cơ bản để phát triển xã hội ...”,( Trích văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
IX – nhà xuất bản chính trị Quốc Gia – Hà Nội 2001 ) . Với chủ trương đó nghành
giáo dục và đào tạo đã tiến hành “ xã hội hoá giáo dục “ và từng bức đạt được
những kết quả khả quan. Chính vì vậy mà trong quá trình giáo dục chúng ta cần
phải quan tâm hơn nữa đến sự thống nhất biện chứng trong quan hệ “ Nhà trường –
Gia đình – Xã hội “ .
Ngoài ra xét đến những điều kiện khác trong quá trình dạy học chúng ta cần quan
tâm đến những vấn đề sau :
* Về nội dung dạy học : Trong giai đoạn hiện nay ngành giáo dục và đào tạo đang
tiến hành đổi mới nội dung chương trình và sách giáo khoa. Chính vì vậy những
người công tác giáo dục, mà trực tiếp là những người giáo viên cần phải tiếp cận,
lĩnh hội mnắm vững tinh thần, nội dung của việc đổi mới nội dung dạy học bằng
những con đường như : Giáo dục thường xuyên; Tham gia các lớp bồi dưỡng theo
chu kỳ hàng năm cập nhất tri thức vốn hiểu biết qua các phương tiện thông tin hiện
đại phát huy tính tự học.
Về phương tiện và cơ sở vật chất phục vụ cho việc dạy và học : Hiện nay với
chính sách ưu tiên cho giáo dục và đào tạo hệ thống các trường học đã tương đối
hoàn chỉnh với phương châm trường ra trường, lớp ra lớp và các phương tiện phục
vụ cho việc dạy và học đang từng bứớc bổ sung đồng bộ và ngày càng hoàn thiện
hơn để đáp ứng đầy đủ kịp thời yêu cầu đổi mới nội dung, phương pháp dạy và học.
Do vậy mà giáo viên không những cần phải tiếp cận các phương tiện dạy học mới
mà còn tìm tòi, sáng tạo ra những đồ dùng, phương tiện dạy học mới phù hợp với
nội dung phương pháp dạy học và xu thế phát triển của thời đại.
10. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
C: KẾT LUẬN
Với những điều phải trình bày trên chứng tỏ rằng việc nắm vững các quy luật
của phép biện chứng duy vật mà đặc biệt là “quy luật thống nhất và đấu tranh của
các mặt đối lập” sẽ trang bị cho người làm công tác giáo dục nhận xét đúng đắn về
sự vận động và phát triển của quá trình giáo dục nói chung và quá trình dạy học nói
riêng. Từ cách nhìn tổng quan đó chúng ta thấy rằng sự vận động của từng yếu tố,
từng cá nhân cụ thể trong quá trình giáo dục là hoàn toàn có thể nhìn nhận được,
điều chỉnh được. Điều đó có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với những người làm
công tác giáo dục.
Trong thời kỳ đổi mới hiện nay, được trang bị thế giới quan khoa học, nhân
sinh quan cách mạng là một phương thức tốt nhất đối với chiến lược phát triển con
người của Đảng và nhà nước. Đặc biệt đối với đội ngũ của những nhà sư phạm việc
vận dụng các quy luật cơ bản của triết học Mác – Lê nin vào nghiên cứu khoa học
giáo dục nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, chất lượng dạy học, chất lượng đào
tạo là một việc làm hết sức cần thiết và cấp bách, thể hiện tính khoa học góp phần
phát triển sự nghiệp giáo dục của nước nhà.
11. DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI - ZALO / TEL: 0932.091.562 -
LUANVANPANDA.COM -
TẢI TÀI LIỆU – KẾT BẠN ZALO: 0932.091.562
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nhiều tác giả - GIÁO TRÌNH TRIẾT HỌC MÁC- LÊNIN
( NXBCTQG- Hà Nội 2002)
2. Nhiều tác giả - TRIẾT HỌC - Tập II (NXBCTQG - Hà Nội 1999)
3. TS. Đoàn Đức Hiếu chủ biên - ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG TRIẾT HỌC (Đại
học Huế phát hành năm 2002)
4. VĂN KIỆN ĐẠI HỘI ĐẠI BIỂU TOÀN QUỐC LẦN THỨ IX
( NXBCTQG- Hà Nội 2002)
5. Đặng Vũ Hoạt - Nguyễn Sinh Huy- Hà Thị Đức - GIÁO DỤC HỌC ĐẠI
CƯƠNG ( Đại học Huế phát hành năm 2002)
6. CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIÊN CHỨNG ( Mátxcơva- 1973)
7. NHỮNG VẤN ĐỀ HIỆN ĐẠI CỦA PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT (
Mátxcơva- 1971)