De bekostiging van de zorg in relatie tot het Improvement Model

De bekostiging van de
zorg in relatie tot het
Improvement Model
Een praktisch handvat bij
het opdoen van kennis over
de zorginfrastructuur en de
bekostigingssystematieken

Stichting Beheer Improvement Model, De bekostiging van de zorg in relatie tot het Improvement Model – oktober 20144
Inhoudsopgave
1. Inleiding 7
2. BEKOSTIGING ANALYSEREN OP EEN BEPAALD ABSTRACTIENIVEAU 8
3. DE ALGEMENE STRUCTUUR IN DE WETGEVING EN ROLVERDELING 9
4. BUDGET VERSUS OUTPUT 10
4.1 Inleiding 10
4.2 Kenmerken budget en output 10
4.3 Risico’s van budget en output 11
4.4 Outputfinanciering in de thuiszorg; de basis in prestaties 13
4.5 Deels-budgetfinanciering door ZZP’s of DBC’s 14
4.6 Volledige budgetfinanciering 15
4.7 Tarieven 15
4.8 Deskundigheden 16
5. BASISKENNIS OM BEREKENINGEN TE KUNNEN UITVOEREN 17
5.1 Van functies naar prestaties 17
5.2 Functies en klassen in de ZZP’s – toelichting op de omzettingstabel 18
5.3 Omzet berekenen met ambulante prestaties op basis van alleen de zorgvraag 19
5.3.1 Ingrediënten 19
5.3.2 Vraagstelling 20
5.3.3 Rekenmethode en antwoorden 20
5.4 Omzet berekenen met ambulante prestaties op basis van de zorgvraag
in combinatie met de beschikbare deskundigheden 23

5
5.5 Omzet berekenen met ambulante prestaties op basis van de zorgvraag
in combinatie met de beschikbare deskundigheden, waarbij sprake is
van groeps- of dagactiviteiten 26
5.5.2. Vraagstelling 26
5.5.3. Rekenmethode en antwoorden 26
5.6. Omzet berekenen met ambulante prestaties op basis van de zorgvraag
in combinatie met de beschikbare deskundigheden in combinatie met de
contractafspraak 27
5.7 De zorgvraag berekenen op basis van een ZZP 29
5.7.2. Vraagstelling 30
5.7.3. Rekenmethode en antwoorden 30
5.8. De zorgvraag berekenen op basis van een DBC 30

6 Stichting Beheer Improvement Model, De bekostiging van de zorgn relatie tot het Improvement Model – oktober 2014

7
Inleiding
Dit boekje is een publicatie van stichting Beheer Improvement Model in het kader van de
Improvement Academy. Deze publicatie ondersteunt de opleidingen die gaan over de bekostiging
van de zorg en het wettelijke kader waarin een zorgorganisatie zich bevindt. Het speelveld dat
‘de zorg’ heet. Om te kunnen kijken naar de resultaten en uitkomsten van een zorgorganisatie
is het van belang de omgeving, het speelveld, goed te kennen. Om het wettelijk kader, de
rollen en de ordening te herkennen. Om vervolgens op basis daarvan de financiering nader te
kunnen onderzoeken. Financiering staat namelijk niet op zichzelf, maar is een weerspiegeling
van de kwaliteits-, veiligheids- en risicoaspecten van de organisatie. Continuïteit is misschien
wel de belangrijkste randvoorwaarde voor kwaliteit en veiligheid. En in een tijd van transitie en
herordening is niets meer vanzelfsprekend. Zeker de continuïteit van zorgorganisaties niet.
Daarom komt ook eerst thema 2 over de bedrijfsmatige basis van de organisatie aan de orde,
voordat thema 3 over kwaliteit, veiligheid en risico-management aan de beurt is. Om grip te
krijgen op deze thema’s van de rode draad werkt u als auditor met onderzoeksonderwerpen. Aan
de hand van deze onderzoeksonderwerpen maakt u een 360-graden-foto van de organisatie.
Met die foto moet u als auditor op basis van de wijze van financieren van de organisatie iets te
kunnen zeggen over de uitgangswaarden voor rechtmatigheid, kwaliteit en continuïteit binnen
deze organisatie.
Binnen het onderzoeksonderwerp ‘vierkantsvergelijking’ komen deze drie belangrijke items
dan ook terug. Maar om daarover iets te kunnen concluderen is kennis van het stelsel van de
weten regelgeving en bekostiging noodzakelijk. En is het nodig om met basale uitgangswaarden
te kunnen rekenen. Als auditor dient u niet zelf tijdens een audit een berekening op te zetten
maar dient u wel de onderbouwingen die de organisatie geeft voor haar eigen berekeningen,
te kunnen duiden. Onvolkomenheden of onjuistheden dient u te kunnen opsporen. Daarom is
het wel nodig de materie goed te beheersen en zelf te kunnen toepassen. In dit boekje vindt u
hiervoor de belangrijkste handvatten.
Er wijzigt momenteel veel in het bestel. De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ)
bestaat aanstaande 1 januari niet meer. Welke exacte bekostiging daarvoor in de plaats komt,
is nu onduidelijk. Wat duidelijk is, is dat er altijd een hoeveelheid uren aan een klant wordt
geleverd tegen een bepaalde prijs. Met dat principe in de hand leert u overstijgend aan de
bekostigingsvorm te rekenen. Voorbeelden in dit boekje gaan nu nog over de AWBZ en de ZVW.
Oktober 2014
1

Bekostiging analyseren
op een bepaald
abstractieniveau
Bekostiging van geleverde zorg kan op zeer veel verschillende manieren plaatsvinden.
Van ultieme budgetfinanciering tot ultieme outputfinanciering. Budgetten waarbij de
prijs bij voorbaat vaststaat en sturing niet direct plaatsvindt op basis van resultaten. Of
outputfinanciering waarbij uurtje-factuurtje, geldt ofwel: Prijs x Hoeveelheid (P*Q).
De bekostiging van de zorg is een belangrijke thema binnen het Improvement Model.
Omdat de bekostiging in financiën een afspiegeling is van wat er in de praktijk wordt
geleverd. Dus veel controles die binnen het Improvement Model moeten worden
uitgevoerd, hebben te maken met bekostiging. Belangrijk is het om in verschillende
sectoren en varianten een uniforme rekenmethode te hanteren. Om door alle
ingewikkelde detailregels heen te kunnen kijken naar de basale stelregel die helpt om vast
te stellen wat nu werkelijk is geleverd tegen welke prijs:
Consequente denkwijze vanuit de klant:
ik krijg w geleverd in x uur tegen y tarief met z als resultaat
Door bekostiging vanuit dit abstractieniveau te analyseren ontstaat er een mogelijkheid
om ‘over de details heen te kijken’ en zo te komen tot een uniforme-analysestandaard.
Ongeacht welke specifieke bekostigingsvorm wordt gehanteerd of welke detailregels er
allemaal gelden.
2

9
De algemene
structuur in de
wetgeving en
rolverdeling
Er is geen standaardlijstje te maken met ‘hoe het exact zit’. Wetgeving verandert en details
passen zich iedere keer aan. De algemene structuur is echt stabiel, hoewel we nu wel
staan voor de grootste transitie en stelselwijzigingen in decennia. Echter, deze wijzigingen
zijn logische gevolgen van de algehele trend en tendensen van de afgelopen 15 – 20 jaar.
In de kennisbank van Novire zijn al deze ontwikkelingen opgenomen. Vanuit de historie is
de lijn naar de toekomst te ontdekken.
Niet alles hoeft in details beheerst te worden om de rol als auditor goed uit te kunnen
voeren. Het is echter wel belangrijk om de algemene structuur te kennen en herkennen.
Vanuit deze algemene structuur kunnen details een plaats krijgen. Altijd dient de meest
recente informatie te worden opgezocht bij de meest zuivere bron. Wanneer u weet
waar u naar zoekt, waarom en bij wie, komt u er wel uit; ongeacht de wijzigingen die bijna
dagelijks plaatsvinden.
Om deze reden is het belangrijk om ‘internet onder de arm mee te nemen’. Belangrijker
dan een boekje. Het boekje kan morgen al niet meer actueel zijn. Een boekje wat de grote
lijnen duidt en de vindplaatsen aanwijst is echter wel behulpzaam.
In de sheets bij blok 1 vindt de structuren en de ‘spelers in het veld’. In dit boekje gaan
we ervanuit dat u weet waar u moet zijn om informatie te vinden vanuit deze algemene
structuur. De leggen dus hierin niet meer uit wie wie is, waarom. Maar refereren wel aan
deze spelers indien nodig.
3

Budget versus output
4.1 Inleiding
Zoals u in de kennisbank kunt vinden, is er in de opbouw van de verzorgingsstaat naar
de Tweede Wereldoorlog een systeem ontstaan van vooral budgetfinanciering. Met
een vast budget per jaar per klant of bed diende het totaalpakket aan zorg en diensten
(en huisvesting in veel gevallen) geboden te worden. Het was de organisaties vrij deze
middelen in te zetten op een manier die hen het beste paste.
Gaandeweg, sinds begin jaren 2000, is deze vorm van financiering opgeschoven naar
outputfinanciering. Dat wil zeggen dat er betaald wordt op basis van wat er werkelijk
geleverd is. Deze vorm van financiering is eigenlijk alleen in de Thuiszorg volledig
doorgevoerd. Hetgeen de naam kreeg van de ‘stopwatchzorg’. In de loop der jaren zijn wel
tussenvarianten geïntroduceerd. Voor een deel meer output omdat de zorgzwaarte een
component werd in de bekostiging, maar voor een deel toch nog budget omdat er nog
steeds niet op basis van werkelijke levering van zorg werd afgerekend.
In de laatste periode ontstaat steeds meer de roep om een nieuwe variant toe te passen
en meer te zoeken naar mogelijkheden om op basis van outcome, op basis van resultaten,
te financieren. Het nadeel van output is namelijk dat het gaat om uren draaien. Hoe
meer uren, hoe meer omzet. Dat kan een contra-beweging geven binnen de macro-
economische beheersing van de zorguitgaven. De focus moet nu meer komen te liggen
op resultaten, maar de grote vraag is; hoe maken we dat inzichtelijk?
4.2 Kenmerken budget en output
We onderscheiden de volgende kenmerken van budgetfinanciering en outputfinanciering:
Volledig output
- Er is te herleiden wie exact wat gedaan heeft bij wie; er is zichtbaar wat er feitelijk
is geleverd en op basis van de omvang van de levering versus indicatie, ook wat de
zorgzwaarte is;
4

11
Deels budget
- Er is zichtbaar wat de zorgzwaarte is, maar niet wat er feitelijk is geleverd.
De prijs is afgestemd op zorgzwaarte, maar niet op werkelijke levering.
Volledig budget
- Er is niet zichtbaar wat de zorgzwaarte is en niet wat er feitelijk is geleverd.
De prijs is niet afgestemd op zorgzwaarte en niet op werkelijke levering.
4.3 Risico’s van budget en output
We onderscheiden de volgende risico’s op het gebied van rechtmatigheid, kwaliteit en
continuiteit van budgetfinanciering en outputfinanciering:
Mogelijke risico’s
ten aanzien van:
Volledig budget Deels budget Volledig output
Rechtmatigheid Is formeel op dit
moment nog geen
frauderisico,maar
in de strikte zin is
hier de grootste
kans om te
declareren wat niet
aan zorg geleverd
is. Kan moeilijk
zichtbaar gemaakt
worden met een
vierkantsvergelijking,
omdat de
zorgzwaarte ook niet
bekend is.
Is formeel op dit
moment nog geen
frauderisico, maar in
de strikte zin is hier
ook een kans om te
declareren wat niet
aan zorg geleverd
is. Zorgzwaarte
wordt wel bepaald,
maar de mate van
zorginzet achteraf
niet eenduidig
gecontroleerd.
Kan wel zichtbaar
gemaakt
worden met een
vierkantsvergelijking
omdat de
zorgzwaarte wel
bekend is.
Ligt wel een
frauderisico,
wanneer er
gedeclareerd wordt
wat niet werkelijk is
geleverd. Dient op
klant-, medewerker-
en minutenniveau
te worden
verantwoord. Kan
daarom in detail
zichtbaar gemaakt
worden omdat er
per medewerker, per
klant, per dag wordt
geregistreerd wat
er daadwerkelijk is
geleverd.

ten aanzien van:
Kwaliteit –
De juiste
deskundigheden
inzetten
Groot risico, omdat
er eigenlijk geen
uitspraak over
gedaan kan worden.
Er is namelijk geen
overzicht over de
zorgzwaarte en
daarmee de eisen
die aan de kwaliteit
van de zorg gesteld
worden.
Is deels een risico,
er is meer over
te zeggen omdat
de zorgzwaarte
van de klant wel
zichtbaar is. Middels
een kwalitatieve
kan er wel gekeken
worden naar de
mate van inzet
van voldoende
deskundigheden.
Op basis van de
zorgzwaarte en
de registratie van
de geleverde zorg,
gekoppeld aan de
deskundigheden,
is af te leiden of er
voldoende kwalitatief
personeel ingezet is.
Niet alle systemen
zijn hiertoe uitgerust.
De declaratie vindt
formeel alleen
op klantniveau
plaats, waardoor
er geen gegevens
direct bekend
hoeven zijn over de
deskundigheden van
de medewerkers.
Kwaliteit -
Aan de zorgvraag
voldoen
Groot risico, is
namelijk niet direct
zichtbaar, omdat
de zorgvraag niet
zichtbaar is.
De zorgvraag is wel
in kaart te brengen,
omdat er vooraf wel
een zorgzwaarte
is vastgesteld.
Middels een
is vast te stellen of
er aan de zorgvraag
voldaan is.
Er wordt
geregistreerd en
gedeclareerd wat er
werkelijk is geleverd,
maar deze levering
kan onder de
ondergrens van de
bandbreedte liggen.
Hierdoor hoeft er
niet aan de zorgvraag
voldaan te zijn.

13
ten aanzien van:
Continuïteït
organisatie
Heel laag risico,
omdat de organisatie
de meeste
mogelijkheden
heeft om middelen
in te zetten op
de wijze die haar
het beste past.
Zij zijn het minst
klantgebonden.
Deels een risico. De
middelen worden
nu afgestemd op
de zorgzwaarte,
maar met de
werkelijke inzet kan
de organisatie nog
wel variëren en zo
inspelen op
Hoog risico, omdat
alles moet kloppen.
De juiste inzet op
het juiste moment.
Indicaties en
registraties moeten
kloppen en pas dan
kunnen declaraties
worden toegekend.
Er is geen ruimte
om middelen op een
andere wijze in te
zetten.
4.4 Outputfinanciering in de thuiszorg; de basis in prestaties
Een variant van bekostiging waarbij – van alle sectoren – het meest op outputfinanciering
is gestuurd, is de thuiszorg. Of eigenlijk: de ambulante zorg (zonder verblijf), waarbij vanuit
de AWBZ verpleging (VP), verzorging (VZ), begeleiding (BG) en behandeling (BH) wordt
geboden. Van origine heette deze sector de thuiszorg - en zo heet ze nog steeds -, maar het
productaanbod is in de loop der tijd uitgebreid van alleen de verzorging en verpleging, naar
ook meer de begeleidende functies. Het product GGV (gespecialiseerde gezinsverzorging)
deed haar intrede en sinds 2003 – bij de start van de functiegerichte aanspraken in het
kader van de modernisering van de AWBZ – heet deze aanspraak Begeleiding. Of zelfs voor
een deel Behandeling.
De thuiszorg heeft veelal de naam ‘stopwatchzorg’ gekregen, omdat deze manier van
zorg werd betaald op basis van ‘uurtje-factuurtje’ of ‘minuutje-factuurtje’. Per klant,
per medewerker, per dag dient per prestatie (is een verbijzondering van een functie)
te worden bijgehouden hoeveel zorg er wordt geleverd. Op basis van een prijs per uur
is deze variant echter wel het meest transparant in betaald krijgen voor wat werkelijk is
geleverd.

4.5 Deels-budgetfinanciering door ZZP’s of DBC’s
Alle andere bekostigingssystemen, zoals zorgzwaartepakketten (ZZP’s) in de
langdurige zorg (ouderenzorg, gehandicaptenzorg of geestelijke gezondheidszorg) of
DiagnoseBehandelCombinaties (DBC’s) (in de zorgverzekeringswet) vormen een variant
hierop, maar hebben nog wel kenmerken van budgetfinanciering in zich. Het zijn vormen
van deels budgetfinanciering.
ZZP’s
De zogenaamde ZorgZwaartePakketten (ZZP’s) zijn een manier van financieren van zorg
met verblijf. Verblijf wil zeggen dat een klant niet alleen de zorg zelf afneemt maar ook
woont binnen een zorginstelling. De vergoeding betreft dan niet alleen zorg, maar ook
de kosten voor verblijf, dat wil zeggen de exploitatiekosten van het vastgoed, gas, water,
licht maar ook vergoedingen voor allerhande benodigdheden, zoals verzorgingskosten en
voedingskosten.
Verblijf binnen de zorg is een onderdeel dat van oudsher wel verklaarbaar is, maar ook een
wat ‘vreemd ding’ is binnen de zorg. Immers, een klant, een burger, heeft weliswaar zorg
nodig op een bepaald moment maar zou ook wel gewoon zelf verantwoordelijk kunnen
zijn voor zijn of haar eigen woonomgeving. Doordat de klant dat niet meer is, kunnen er
ook verwarrende zaken optreden ten aanzien van het verantwoordelijkheidsschap voor
het eigen leven. Derhalve is de overheid bezig om de component verblijf steeds meer uit
de zorgkosten te halen. Dat bestaat eruit door eerst de lichtere ZZP’s ‘af te schaffen’, dat
wil zeggen: geen vergoeding voor de component Verblijf meer toe te kennen. Steeds meer
zal de grens ook naar de ‘zwaardere gevallen’ worden opgeschoven.
DBC’s
Binnen de zogenaamde tweedelijns, curatieve (op genezing gerichte) geestelijke
gezondheidszorg (GGZ) wordt de zorg bekostigd door middel van DBC’s. De zogenaamde
DiagnoseBehandelCombinaties. De DBC’s zijn weer een andere variant van bekostiging.
Binnen de ziekenhuiszorg wordt ook met DBC’s gewerkt, maar dit zijn weer net andere
varianten dan binnen de GGZ.
Een DBC bestaat uit:
1. Een diagnose (een type stoornis, of aandoening)
2. Een behandeltraject, bestaande uit minuten per deskundigheid

15
Zo zijn er dBC’s voor angsten, aandachtstekortstoornissen, depressies, alcoholgebonden
stoornissen etc. Binnen een dergelijke groep zijn er verschillende DBC’s nog te
onderscheiden. Deze groepen zijn ingedeeld aan de hand van de intensiviteit van de
behandeling, dus zijnde het aantal minuten.
Wel zorgzwaarte maar geen prijs op basis van werkelijke levering; daarom ‘deels
budget’
Aan de voorkant wordt wel een zorgzwaarte toegekend, maar de betaling vindt plaats
op basis van een vaste prijs (per dag) of een gestaffelde prijs op totalen. Daarom is het
bij deze varianten van belang een vertaalslag te maken om zo toch te kunnen zien of wat
er gedeclareerd is, ook daadwerkelijk is geleverd. Om deze vertaalslag te kunnen maken,
moeten de principes van outputfinanciering goed beheerst worden
4.6 Volledige budgetfinanciering
Volledige budgetfinanciering komt niet veel meer voor. Sinds de invoering van de ZZP’s
in de langdurige ouderenzorg, geestelijke gezondheidszorg en gehandicaptenzorg
wordt daar de zorgzwaarte als onderdeel meegenomen in de bekostiging. Binnen de op
geneziging gerichte GGZ (DBC’s) is dat nu ook zo.
Alleen bijvoorbeeld gemeentelijke voorzieningen zoals bijvoorbeeld een nachtopvang
of dagopvang binnen de maatschappelijke opvang kennen meer een structuur van
kostenvergoedingen van de totale groep, dan dat het gaat om individuele bekostigingen.
4.7 Tarieven
De NZa, de Nederlandse Zorgautoriteit, stelt, als marktmeester, de maximale tarieven vast
per prestatie, en per ZZP en DBC. Zorgkantoren en zorgverzekeraars hebben vervolgens
wel ruimte en vrijheid om prijsafspraken te maken met aanbieders is de contractering.
Bij een zorgaanbieder moet er dus altijd gerekend worden met de prijzen die in de
zorginkoopcontracten zijn vastgelegd. In het kader van de oefeningen uit de opleiding
werken we, tenzij nadrukkelijk anders vermeld, met de prijsstellingen van de NZa.

4.8 Deskundigheden
Aan de te leveren prestaties worden deskundigheidseisen gesteld. In de beleidsregels die
de NZa presenteert staan vaak deze deskundigheidseisen genoemd. Welke opleidingen
hier dan op van toepassing zijn is geen algemene bepaling. Het is aan de zorginstellingen
om zelf – in de lijn van de opleidingscriteria – om hier hun eigen beleid op te formuleren.
Als auditor gebruikt u het document ‘overzicht deskundigheden per prestatie’ als
ijkmateriaal om te zien of de organisatie de juiste uitgangspunten heeft geformuleerd.

17
5
Basiskennis om
berekeningen te
kunnen uitvoeren
5.1 Van functies naar prestaties
Het recht op zorg – welke ontstaat wanneer er een grondslag voor zorg aanwezig is
(bijvoorbeeld somatiek, psychiatrie, psycho-geriatrie etc. - wordt in een indicatiestelling
(AWBZ of WMO) of middels een diagnose (ZVW) aantoonbaar. Bij het CIZ staan alle
indicatieprotocollen op de website en ziet u overzichten over welke soorten van zorg
geïndiceerd kunnen worden. Deze soorten van zorg heten functies. Bij iedere functie kan
ook een aantal uur worden geïndiceerd.
Dit aantal uur wordt weergegeven in een klasse.
Voor de functies verzorging en begeleiding en behandeling gelden de volgende klassen:
klasse 1: 0 – 1,9 uur per week

Voor de functie verpleging geldt de volgende indeling van de klassen:
Functies kunnen verder worden onderverdeeld in prestaties. Voor de functie Begeleiding
is er bijvoorbeeld de prestatie Begeleiding voor zorgvragers met een somatische
grondslag. Dan is de begeleiding minder complex, geldt er een lager tarief en zijn er
minder eisen aan de deskundigheidsniveaus van de medewerkers. Maar er is bijvoorbeeld
ook een vorm van begeleiding voor mensen met een psychiatrische aandoening. Hier
is een hoger deskundigheidsniveau voor nodig, er wordt dus in de kern een ander
product geleverd en daarom hangt er ook een ander prijskaartje aan deze prestatie.
Prestatiebeschrijvingen vindt u bij de NZa.
Prestaties zeggen meer inhoudelijk iets. Prestaties zijn dus afhankelijk van de grondslag
van de zorgvraag en ze leiden tot een andere invulling van het product. Levering in de
praktijk dient dus altijd afgezet te worden tegen de maatstaf van de beleidsregel.
5.2 Functies en klassen in de ZZP’s – toelichting op de
omzettingstabel
ZZP’s bestaan ook uit klassen en functies. En daardoor indirect ook uit prestaties, al
worden die niet zo nadrukkelijk benoemd. Aan de hand van de grondslag van de zorgvraag
zijn deze wel af te leiden. Een ZZP heeft een nummer en iedere ZZP is bedoeld voor een
andere zorgzwaarte. De zorgzwaarte is weer gebaseerd op de grondslag. Via deze denklijn
is terug te voeren om welke prestaties het in een ZZP zou gaan en welke deskundigheden
dan vervolgens weer bij deze prestaties horen (te zien aan de tabel ‘deskundigheden per
prestatie’).
Een ZZP is dus een pakketje. Een pakket dat bestaat uit functies en klasses. Om te zien
uit welke van deze componenten deze ZZP bestaat, bestaan er omzettingstabellen.
Door te werken met de omzettingstabel is te zien welke functies en klassen er binnen

19
een ZZP zitten. Middels de stap van de omzettingstabel kan de rekenslag naar de losse
componenten worden gemaakt en op basis van de losse onderdelen worden gemaakt. De
losse onderdelen zijn vervolgens uren en uurprijzen en op basis van uren en uurprijzen
kan er worden gerekend.
5.3 Omzet berekenen met ambulante prestaties op basis van
alleen de zorgvraag
De ambulante prestaties (thuiszorg) vormen de meest ideale set om berekeningen mee
uit te voeren. We hebben het namelijk hier over reeds volledige outputfinanciering en
daarom kunnen we hier gemakkelijk rekenen met uren (Q) en prijzen (P). Bij de andere
vormen van bekostiging hebben we een omzetting (aan de hand van de omzettingstabel)
nodig om hier te komen.
5.3.1. Ingrediënten
Stap 1
We hebben de zorgvraag in indicaties (functies en klassen).
Bijvoorbeeld:
Aantal klanten Functie Klasse
1 (somatisch)
5 (somatisch)
3 (somatisch)
Begeleiding (BG)
Verzorging (PV)
Verpleging (VP)
2
1
0

Stap 2
We hebben de prijzen per prestatie van de zorgaanbieder
Bijvoorbeeld:
5.3.2. Vraagstelling
Op welke manier kunnen we berekenen hoeveel omzet er behaald kan worden met deze
ingrediënten?
5.3.3. Rekenmethode en antwoorden
Stap 1
We gaan na welke tarieven er gelden voor de functies. Daarvoor kijken we eerst
welke prestaties van toepassing zijn op de functies. Omdat we zien dat alle
klanten een somatische grondslag hebben, kijken we in de NZa beleidsregels bij de
prestatiebeschrijvingen voor de ambulante zorg van het desbetreffende jaar. Daar zoeken
we de prestaties op die horen bij de drie genoemde functies door te zoeken naar de beste
prestatie op basis van de grondslag.
Antwoord:
We zien dat alle klanten de somatische grondslag hebben. We kijken in de beleidsregel CA-
300-584 over 2014. We zien Persoonlijke Verzorging Basis (PV Basis, code H126), we zien
Verpleging Basis (VP Basis, code H104) en Begeleiding Basis (BG Basis, code H300).
We zoeken de tarieven op in de contractafspraken van de zorgaanbieder (zie de tabel
hierboven, hebben we die niet, dan nemen we de NZa tarieven).
Daarom kunnen we de tarieven invullen:
Prestatie Prijs
Begeleiding Basis
Begeleiding Gespecialiseerd
Verzorging Basis
Verzorging Gespecialiseerd
Verpleging Basis
Verpleging Gespecialiseerd
€ 35,-
€ 75,-
€ 45,-
€ 58,-
€ 55,-
€ 75,-

21
Stap 2
We gaan berekenen hoeveel uur er aan zorgvraag is. We weten welke klassen er zijn en
zoeken nu op welke minimale uren en maximale uren hierbij horen. We doen dit aan de
hand van de tabel met de klassen.
Antwoord:
We breiden de tabel uit met de minimale en maximale uren per klasse:
Stap 3
We berekenen nu hoeveel er in totaal minimaal en maximaal nodig is voor alle klanten
gedurende een jaar.
Antwoord:
We breiden de tabel uit met de minimale en maximale uren voor alle klanten (maal het
aantal klanten) en voor een heel jaar (uren per week * 52 weken):
Aantal klanten Functie Klasse Prijs
1 (somatisch)
5 (somatisch)
3 (somatisch)
Begeleiding (BG)
Verzorging (PV)
Verpleging (VP)
2
1
0
€ 35,-
€ 45,-
€ 55,-
Aantal klanten Functie Klasse Prijs Uren min Uren Max
1 (somatisch) Begeleiding (BG) 2 € 35,- 2 3,9
5 (somatisch) Verzorging (PV) 1 € 45,- 0 1,9
3 (somatisch) Verpleging (VP) 0 € 55,- 0 0,9
Aantal klanten Functie Klasse Prijs Uren min Uren Max Uren min Uren max
totaal totaal
1 (somatisch) Begeleiding (BG) 2 € 35,- 2 3,9 104 202,8
5 (somatisch) Verzorging (PV) 1 € 45,- 0 1,9 0 494
3 (somatisch) Verpleging (VP) 0 € 55,- 0 0,9 0 140,4

Stap 4
We kijken nu wat de omzet op basis van de zorgvraag zou kunnen zijn:
Antwoord:
We breiden de tabel uit door de jaaraantallen te vermenigvuldigen met de afgesproken
tarieven. En we totaliseren meteen, waardoor we zien dat de omzet op basis van de
zorgvraag ligt tussen de € 3.640,- en € 37.050,-.
Aantal klanten Functie Klasse Prijs Uren min Uren Max Uren min Uren max Uur* tarief Uur tarief
totaal totaal min max
1 (somatisch) Begeleiding (BG) 2 € 35,- 2 3,9 104 202,8 € 3.640,00 € 7.098,00
5 (somatisch) Verzorging (PV) 1 € 45,- 0 1,9 0 494 € - € 22.230,00
3 (somatisch) Verpleging (VP) 0 € 55,- 0 0,9 0 140,4 € - € 7.722,00
104 837,2 € 3.640,00 € 37.050,00

23
5.4 Omzet berekenen met ambulante prestaties op basis
van de zorgvraag in combinatie met de beschikbare
deskundigheden
We breiden de vraagstelling nu uit. Op basis van de voorgaande ingrediënten weten we de
mogelijke omzet op basis van de zorgvraag. We voegen daar nu een ingrediënt aan toe.
Stap 1
We hebben het aantal uur dat aan zorg beschikbaar is bij medewerkers en we weten de
deskundigheden.
Bijvoorbeeld:
5.4.2 Vraagstelling
Op welke manier kunnen we berekenen hoeveel omzet er behaald kan worden met de
eventueel beperkende factor van deskundigheden?
5.4.3 Rekenmethode en antwoorden
We gaan na welke deskundigheden er zijn en welke functies zij mogen leveren.
Antwoord:
We zien op basis van de tabel ‘benodigde deskundigheden per prestatie’ dat voor het
bieden van Begeleiding Basis MBO Begeleiders minimaal ingezet moeten worden. En bij
Verzorging verzorgenden of verpleegkundigen en bij Verpleging verpleegkundigen
Aantal medewerkers Deskundigheid Contracturen
2
2
Begeleider MBO
Verpleegkundige MBO
36
28

(of verzorgenden IG). We hebben nu alleen een verpleegkundige en die zetten we dus in
bij de verpleging en de verzorging. De begeleider MBO zetten we in bij de Begeleiding. Het
staatje van hierboven breiden we dus uit. Voor de leesbaarheid laten we de kolommen in
het midden even uit beeld.
Stap 2
Vervolgens gaan we na of er voldoende uren zijn per deskundigheid om te leveren.
Wanneer dat niet zo is, dan moeten we uren op de maximale omzet op basis van de
zorgvraag in mindering brengen. Wanneer er wel genoeg uren zijn, dan kan de maximale
omzet op basis van de zorgvraag gehandhaafd blijven.
Antwoord:
We zetten de contracturen per week en per jaar (week * 52) achter de deskundigheden.
Omdat er maar één verpleegkundige MBO is, en zij zowel de verpleging en
verzorging levert, rekenen we haar uiteraard maar één keer mee. Omdat we geen
productiviteitspercentage van de organisatie weten rekenen we voor de veiligheid met
75%. 75% van de contracturen kan besteed worden aan directe, declarabele zorg.
We zien een totaal aantal beschikbare uren van 2496 versus een maximale omzet van
837,2. Kortom, er is ruim voldoende capaciteit en we hoeven geen uren uit de zorgvraag
‘weg te halen’ omdat deze niet geleverd zouden kunnen worden.
Aantal klanten Functie Uren min Uren max Uur* tarief Uur tarief Benodigde deskundigheid
totaal totaal min max
1 (somatisch) Begeleiding (BG) 104 202,8 € 3.640,00 € 7.098,00 Begeleider MBO
5 (somatisch) Verzorging (PV) 0 494 € - € 22.230,00 Verpleegkundige MBO
3 (somatisch) Verpleging (VP) 0 140,4 € - € 7.722,00 Verpleegkundige MBO
104 837,2 € 3.640,00 € 37.050,00

25
Aantal klanten Functie Uren min Uren max Benodigde Beschikbare Beschikbare
totaal totaal deskundigheid contacturen week contacturen jaar
1 (somatisch) Begeleiding (BG) 104 202,8 Begeleider MBO 27 1404
5 (somatisch) Verzorging (PV) 0 494 Verpleegkundige MBO 21 1092
3 (somatisch) Verpleging (PV) 0 140,4 Verpleegkundige MBO
104 837,2 48 2496
Stap 3
Tenslotte concluderen we het eindantwoord. Omdat de inzet van de deskundigheden niet
beperkend werkt, geldt de omzet vanuit de zorgvraag als mogelijke omzet.
Antwoord:
Daarmee wordt het antwoord als volgt:
Aantal klanten Functie Klasse Uren min Uren max Uur* tarief Uur* tarief Benodigde Beschikbare Uren mindering Uur* tarief
totaal totaal min max deskundigheid contatcuren jaar zorgvraag Max
1 (somatisch) Begeleiding (BG) 2 104 202,8 € 3.640,00 € 7.098,00 Begeleider MBO 1404
5 (somatisch) Verzorging (PV) 1 0 494 € - € 22.230,00 Verpleegkundige MBO 1092
3 (somatisch) Verpleging (VP) 0 0 140,4 € - € 7.722,00 Verpleegkundige MBO
104 837,2 € 3.640,00 € 37050,00 2496

deskundigheden, waarbij sprake is van groeps- of
dagactiviteiten
Bij de functie ‘dagbesteding’ of ‘dagbehandeling’ of ‘dagbesteding’ is iets bijzonders
aan de hand. Dan wordt er in een groep van een aantal klanten door 1 of meerdere
medewerkers zorg geboden, maar het is niet 1:1. Wanneer deze functie ten tonele
verschijnt, dient u een extra rekenslag te maken. U dient namelijk na te gaan hoeveel
klanten er door hoeveel medewerkers worden geholpen. Wanneer dit niet 1:1 is, dan moet
u het aantal klanten delen door het aantal medewerkers om te zien hoeveel individuele
tijd in de zorg is gaan zitten.
We breiden de vraagstelling nu uit. Op basis van de voorgaande ingrediënten weten we de
mogelijke omzet op basis van de zorgvraag. We voegen daar nu een ingrediënt aan toe.
1. We leveren dagactiviteiten in een groep van 8 klanten met 1 medewerker.
Dagactiviteiten worden geboden in dagdelen van 4 aaneengesloten uren. We
leveren 1 uur per week.
Hoeveel uur dagactiviteiten ontvangt de klant? En hoeveel uur levert de medewerker?
Hoeveel uur bedraagt de omzet op basis van het tarief van dagactiviteiten?
stap 1
We kijken eerst naar de individuele klant. Hoeveel uur zorg ontvangt hij of zij? En wat zijn
daarvan de opbrengsten?

27
Antwoord:
De individuele klant ontvangt 1 dagdeel, dus 4 uur zorg. De prijs voor een uur dagactivi
teiten per klant ligt dan ook op ongeveer 1/8 (1 uur/aantal klanten op de groep) van de
prijs voor een individueel uur zorg.
Stap 2
We kijken eerst naar de medewerker. Hoeveel uur levert hij of zij? En wat zijn daarvan de
opbrengsten?
Antwoord:
De individuele medewerker levert 1 dagdeel, dus 4 uur zorg. De prijs voor een uur
dagactiviteiten per klant ligt dan ook op ongeveer 1/6 van de prijs voor een individueel uur
zorg. Wanneer de medewerker dus een volle groep van 6 klanten heeft, komt hij of zij per
saldo weer op hetzelfde uurtarief uit. Wanneer de groepen niet gevuld zijn, ontstaat er
een lager uurtarief.
deskundigheden in combinatie met de contractafspraak
We breiden de vraagstelling uit de eerste gegevensset nu uit. Op basis van de
voorgaande ingrediënten weten we de mogelijke omzet op basis van de zorgvraag en de
deskundigheden. Hierin is nu geen dagactiviteit betrokken. We voegen er een ingrediënt
aan toe.
Stap 1
We hebben het maximaal aantal uren vanuit de contractafspraak beschikbaar.
Bijvoorbeeld:
Prestatie Prijs Max aantal uur
Begeleiding (H300)
Verzorging (H126)
Verpleging (H400)
€ 35,00
€ 45,00
€ 55,00
190
200
300

Stap 2
We hebben met het zorgkantoor afgestemd dat we mogen uitwisselen (substitueren)
tussen VP en PV. Leveren we teveel PV en te weinig VP dan mogen we het teveel aan
afspraak bij de ene functie gebruiken voor het tekort bij de andere functie. Als we in totaal
maar niet boven het afgesproken bedrag komen.
Op welke manier kunnen we berekenen hoeveel omzet er behaald kan worden met de
eventueel beperkende factor van de contract-(productie)afspraken?
Stap 1
We weten hoeveel uur we vanuit de klantvraag en de beschikbare deskundigheden
kunnen leveren. We kijken nu naar hoeveel uur er vanuit de productieafspraak
beschikbaar is.
Antwoord:
We zien dat er een paar uur te weinig aan afspraak is bij BG, veel te weinig bij PV en te
veel bij VP. We weten dat we nu mogen substitueren en dus het te veel bij VP mogen
gebruiken bij PV.
Aantal klanten Functie Klasse Prijs Uren min Uren max Uren min Uren max Max Verschil
totaal totaal aantal uur
1 (somatisch) Begeleiding (BG) 2 € 35,00 2 3,9 104 202,8 190 -12,8
5 (somatisch) Verzorging (PV) 1 € 45,00 0 1,9 0 494 200 -294
3 (somatisch) Verpleging (VP) 0 € 55,00 0 0,9 0 140,4 300 159,6
104 837,2 690 -147,2

29
Stap 2
We weten hoeveel uur we vanuit de klantvraag en de beschikbare deskundigheden
kunnen leveren. We kijken nu naar hoeveel uur er vanuit de productieafspraak
beschikbaar is en zetten dat af tegen wat er geleverd is. De werkelijke levering is leidend
en daarom komen we op een totaalbedrag van € 30.554,- aan maximale omzet.
5.7 De zorgvraag berekenen op basis van een ZZP
Nu we met de extramurale functies kunnen rekenen, kunnen we al veel. We kunnen
rekenen op basis van de zorgvraag en vervolgens de beperkende factoren van beschikbare
zorginzet (deskundigheden) en contracten daaraan toevoegen.
Bij ZZP’s vraagt het berekenen van de zorgvraag een extra vertaalslag. Wanneer deze
vertaalslag eenmaal is gemaakt, blijven de overige stappen hetzelfde.
We hebben aan de voorkant nu andere klanten.
Stap 1
We hebben een aantal klanten en hun ZZP’s
Vraagstelling
Aantal klanten Functie Klasse Prijs Uren min Uren max Uren min Uren max Max Verschil verschil Beschikbaar Omzet
totaal totaal aantal uur na subsidie minus geleverd
1 (somatisch) Begeleiding (BG) 2 € 35,00 2 3,9 104 202,8 190 -12,8 0 190 € 6.650,00
5 (somatisch) Verzorging (PV) 1 € 45,00 0 1,9 0 494 200 -294 -134,4 359,6 € 16.182,00
3 (somatisch) Verpleging (VP) 0 € 55,00 0 0,9 0 140,4 300 159,6 0 140,4 € 7.722,00
104 837,2 690 -147,2 690 € 30.554,00
Aantal klanten ZZP
3 ZZP 5VV

Wat is de omvang van de zorgvraag in prestaties en uren?
Stap 1
We kijken in de omzettingstabel welke functies en klassen er in deze ZZP zitten.
Antwoord:
We zien dat een ZZP 5VV bestaat uit Begeleiding, Verzorging, Verpleging en Behandeling/
Verblijf (BH/VB J), maar geen groepsactiviteiten (omvang BG gr).
Omdat de Behandeling door vakspecialisten wordt geboden, zoals een specialist
ouderengeneeskunde en de fysiotherapeut beschouwen we dat als een apart onderdeel
en kijken we nu alleen naar de andere functies die door begeleiders en verzorgenden en
verpleegkundigen wordt geboden.
Op basis van deze functies en klassen kan dezelfde rekenwijze worden gehanteerd zoals is
voorgedaan bij de ambulante prestaties.
5.8 De zorgvraag berekenen op basis van een DBC
DBC’s vragen net een iets andere aanpak. Deze bestaan niet uit functies, maar uit minuten
en hebben per trede een andere prijs. Bekijk op basis van de diagnose en het aantal
minuten in welke staffel men uitkomt en welke prijs er bij hoort. Door net onderaan of
bovenaan in een staffel uit te komen, kan het uurtarief flink fluctueren.
Bekijk per DBC welke deskundigheden gemiddeld genomen worden ingezet.
Aantal klanten ZZP Functie Klasse
3 ZZP 5VV Begeleiding (BG)
Verzorging (PV)
Verpleging (VP)
4
3
2

De bekostiging van de zorg in relatie tot het Improvement Model

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to De bekostiging van de zorg in relatie tot het Improvement Model

Similar to De bekostiging van de zorg in relatie tot het Improvement Model (20)

More from Evelien Verkade

More from Evelien Verkade (20)

De bekostiging van de zorg in relatie tot het Improvement Model