1. ΦΑΡ΢ΙΑΡΩΣΟΤ ΜΑΡΙΑ ΠΕ01-02
3ο Διδακτικό ΢ενάριο μακιματοσ
Βϋ ΓΤΜΝΑ΢ΙΟΤ-ΝΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩ΢΢Α
1θ Ενότθτα-Παραγωγι με αχϊριςτα μόρια
Ημερομθνία :10-10-2013
1.Τίτλοσ
«Ιχνθλατϊ θλεκτρονικά και βρίςκω λζξεισ που παράγονται με αχϊριςτα μόρια»
2.Εμπλεκόμενεσ γνωςτικζσ περιοχζσ
Η προςζγγιςθ του κζματοσ κα είναι διακεματικι . Εμπλεκόμενεσ γνωςτικζσ περιοχζσ είναι θ
Νεοελλθνικι γλϊςςα, θ Νεοελλθνικι Λογοτεχνία και θ Ιςτορία.
3.Στόχοι
Α. Γνωςτικοί:
Να κατανοιςουν οι μακθτζσ τθν ςθμαςία των αχϊριςτων μορίων.
Να βρουν λζξεισ που παράγονται με αχϊριςτα μόρια.
Να καταγράψουν τισ παράγωγεσ λζξεισ και να βρουν τθ ςθμαςία τουσ.
Β. Τεχνογραμματικοί:
Να αναπτφξουν οι μακθτζσ τθν ικανότθτα αναηιτθςθσ ςε διαδικτυακοφσ τόπουσ και
αξιοποίθςθσ θλεκτρονικϊν λεξικϊν τθσ Νεοελλθνικισ γλϊςςασ, κακϊσ κα είναι ςε κζςθ να
χρθςιμοποιιςουν τθν ιςτοςελίδα «πφλθ για τθν ελλθνικι γλϊςςα» (http://www.greeklanguage.gr) και www.komvos.edu.gr/dictionairies .Επίςθσ κα εξαςκθκοφν ςτθ δυνατότθτα
γραφισ με τον επεξεργαςτι κειμζνου και ςτθν ικανότθτα μετατροπισ των εργαςιϊν τουσ ςε
αρχεία slideshare.
Γ. Παιδαγωγικοί – Ψυχοκινθτικοί :
Οι μακθτζσ κα προςπακιςουν να εργαςτοφν ομαδοςυνεργατικά, διερευνθτικά και
ανακαλυπτικά, για να οικοδομιςουν μόνοι τουσ γνϊςεισ με ςαφείσ οδθγίεσ που κα ζχουν
δοκεί από τον διδάςκοντα. Θα ψάξουν ςτο θλεκτρονικό λεξικό τθν ςθμαςία των αχϊριςτων
μορίων και των παράγωγων λζξεων τουσ ςυνεργαηόμενοι ιςότιμα. Θα επιλζξουν ελεφκερα
και υπεφκυνα λζξεισ που χρθςιμοποιοφνται ςτο κακθμερινό λόγο, αξιοποιϊντασ κριτικά
όλεσ τισ πλθροφορίεσ.
4. Λογιςμικό
Οι μακθτζσ κα χρθςιμοποιιςουν το ανοιχτό λογιςμικό <<Πφλθ για τθν ελλθνικι
γλϊςςα>>(www.greek-language.gr),για να αναηθτιςουν ςτο θλεκτρονικό λεξικό τθσ κοινισ
Νεοελλθνικισ του Σριανταφυλλίδθ τθ ςθμαςία των αχϊριςτων μορίων και κάποιων
παραγϊγων τουσ. ΢τθ ςυνζχεια κα καταγράψουν τισ λζξεισ που επζλεξαν και τθ ςθμαςία
τουσ χρθςιμοποιϊντασ τον επεξεργαςτι κειμζνου και κα αξιοποιιςουν το πρόγραμμα
δθμιουργίασ αρχείου slideshare.

2. 5. Διάρκεια
Για τθν υλοποίθςθ του ςεναρίου απαιτοφνται δφο διδακτικζσ ϊρεσ .΢τθν πρϊτθ ϊρα
ορίηονται οι ομάδεσ και δίνονται ςαφείσ οδθγίεσ από τον διδάςκοντα για τθν πλοιγθςθ
ςτθν <<Πφλθ για τθν ελλθνικι γλϊςςα>>. Οι μακθτζσ αναλαμβάνουν να δουλζψουν
αναηθτϊντασ κάκε ομάδα τθ ςθμαςία και τα παράγωγα πζντε αχϊριςτων μορίων. Σα
αποτελζςματα τθσ ζρευνασ τουσ κα καταγραφοφν με τθ βοικεια του επεξεργαςτι
κειμζνου. ΢τθ δεφτερθ ϊρα οι μακθτζσ κα παρουςιάςουν τισ λζξεισ και τθ ςθμαςία τουσ
και κα προςπακιςουν να βρουν τισ λζξεισ αυτζσ ςτο βιβλίο τθσ Ιςτορίασ και τθσ
Νεοελλθνικισ Λογοτεχνίασ.
6. Οργάνωςθ τθσ τάξθσ
Οι μακθτζσ κα χωριςτοφν ςε πζντε μικτζσ ομάδεσ των τεςςάρων ατόμων. Καλό είναι για
παιδαγωγικοφσ λόγουσ θ κάκε ομάδα να αποτελείται από ζναν άριςτο, δυο μζτριουσ και
ζναν αδφναμο μακθτι ςτα πλαίςια τθσ ομαδοςυνεργατικισ -διερευνθτικισ μάκθςθσ.
Μζςα ςτθν ομάδα κάκε μακθτισ ζχει το δικό του ρόλο .(ζνασ ςυντονίηει, ζνασ χρθςιμοποιεί
τον υπολογιςτι, ζνασ καταγράφει και ζνασ παρουςιάηει τα αποτελζςματα τθσ ζρευνασ.)Οι
ρόλοι μπορεί να εναλλάςςονται. Για κάκε ομάδα κα αντιςτοιχεί ζνασ υπολογιςτισ.
7. Απαιτοφμενθ υλικοτεχνικι υποδομι
Η εργαςία των μακθτϊν κα πραγματοποιθκεί ςτο ςχολικό εργαςτιριο πλθροφορικισ ,για
να χρθςιμοποιιςουν οι μακθτζσ τόςουσ υπολογιςτζσ όςεσ και οι ομάδεσ. Θα χρειαςτοφν
επίςθσ τα ςχολικά βιβλία τθσ Νεοελλθνικισ Γλϊςςασ, τθσ Νεοελλθνικισ Λογοτεχνίασ και
τθσ ιςτορίασ τθσ Β Σάξθσ Γυμναςίου. Οι μακθτζσ κα χρειαςτοφν τισ ατομικζσ τουσ μονάδεσ
αποκικευςθσ ψθφιακοφ υλικοφ.
8. Περιγραφι ςεναρίου
Σο ςενάριο κα εφαρμοςτεί ςε κανονικι τάξθ με είκοςι μακθτζσ. ΢τθν τάξθ υπάρχουν
μζτριοι ςτθν επίδοςθ μακθτζσ, λίγοι άριςτοι και οριςμζνοι αδφναμοι.
Ο εκπαιδευτικόσ ενκαρρφνει, ςυντονίηει και κεςπίηει κανόνεσ. Σονίηει τα κετικά
κοινωνικά και ψυχολογικά οφζλθ τθσ ομαδικισ εργαςίασ. Δθμιουργεί ζνα κατάλλθλο
μακθςιακό περιβάλλον και παρζχει κίνθτρα ςε όλουσ τουσ μακθτζσ .Επίςθσ αξιοποιεί τα
μακθςιακά εργαλεία και κακοδθγεί τουσ μακθτζσ ςτθν πορεία αναηιτθςθσ τθσ γνϊςθσ
,ςφμφωνα με τθ κεωρία μάκθςθσ του Brunner για τθν φκίνουςα κακοδθγοφμενθ μάκθςθ.
Ο ι μακθτζσ πρζπει να ζχουν τθ δυνατότθτα να εκφραςτοφν και να αλλθλοεπιδράςουν
με το περιβάλλον προκειμζνου να οικοδομιςουν τθ γνϊςθ ςφμφωνα με τθ κεωρία του
Vygotsky.
9.Φφλλα εργαςίασ
Θα δοκοφν πζντε φφλλα εργαςίασ ,ζνα για κάκε ομάδα.
Φφλλο εργαςίασ για τθν 1θ ομάδα
Α. Αναηθτιςτε ςτο διαδίκτυο τθν << Πφλθ για τθν ελλθνικι γλώςςα>> ςτθν θλεκτρονικι
διεφκυνςθ www.greek-language.gr).Από τθν αρχικι ςελίδα ακολουκιςτε τα εξισ βιματα:
Νζα Ελλθνικι –Εργαλεία- Ηλεκτρονικό Λεξικό. Επιλζξτε το Λεξικό τθσ κοινισ Νζασ
Ελλθνικισ του Σριανταφυλλίδθ .΢το πλαίςιο αναηιτθςθσ κα
γράψετε *και κάκε ζνα από
τα αχϊριςτα μόρια που αναηθτάτε τθ ςθμαςία τουσ και τα παράγωγα τουσ(π.χ *δια).΢τθ
ςυνζχεια κα πατιςετε Βρεσ και κα ςυλλζξετε τζςςερισ( μια κάκε μακθτισ)λζξεισ πατϊντασ

3. το καλάκι που βρίςκεται ςτθν αρχι τθσ κάκε λζξθσ. Με τθν προβολι ( πάνω δεξιά ) κα
εμφανιςτοφν οι λζξεισ που επιλζξατε.
Β. Προςπακιςτε να βρείτε κάποιεσ λζξεισ με τα ςυγκεκριμζνα μόρια που ζχει αναλάβει θ
ομάδα ςασ( αρχ-, αμφι-, δια- ,δι- και αν-) ςτα βιβλία τθσ Ιςτορίασ (ςελ.25 και 31) και
Νεοελλθνικισ Λογοτεχνίασ τθσ Β Σάξθσ (ςελ.184,186 και 189).
Γ. Με τθ βοικεια του επεξεργαςτι κειμζνου καταγράψτε τα αποτελζςματα τθσ ζρευνασ
ςασ και αφοφ μετατρζψτε τισ εργαςίεσ ςασ ςε αρχεία slideshare να τισ αναρτιςετε ςτο
διαδίκτυο.
Φφλλο εργαςίασ για τθν 2θ ομάδα
Α. Αναηθτιςτε ςτο διαδίκτυο τθν << Πφλθ για τθν ελλθνικι γλώςςα>> ςτθν θλεκτρονικι
διεφκυνςθ www.greek-language.gr).Από τθν αρχικι ςελίδα ακολουκιςτε τα εξισ βιματα:
Νζα Ελλθνικι –Εργαλεία- Ηλεκτρονικό Λεξικό. Επιλζξτε το Λεξικό τθσ κοινισ Νζασ
Ελλθνικισ του Σριανταφυλλίδθ .΢το πλαίςιο αναηιτθςθσ κα
γράψετε *και κάκε ζνα από
τα αχϊριςτα μόρια που αναηθτάτε τθ ςθμαςία τουσ και τα παράγωγα τουσ(π.χ *δια).΢τθ
ςυνζχεια κα πατιςετε Βρεσ και κα ςυλλζξετε πζντε λζξεισ πατϊντασ το καλάκι που
βρίςκεται ςτθν αρχι τθσ κάκε λζξθσ. Με τθν προβολι ( πάνω δεξιά ) κα εμφανιςτοφν οι
λζξεισ που επιλζξατε.
Β. Προςπακιςτε να βρείτε κάποιεσ λζξεισ με τα ςυγκεκριμζνα μόρια που ζχει αναλάβει θ
ομάδα ςασ( διχο-,δυς-,εις- ,εκ και ανα-) ςτα βιβλία τθσ Ιςτορίασ(ςελ.35 και 40) και
Νεοελλθνικισ Λογοτεχνίασ τθσ Β Σάξθσ(ςελ.124 και 48 )
Γ. Με τθ βοικεια του επεξεργαςτι κειμζνου καταγράψτε τα αποτελζςματα τθσ ζρευνασ
ςασ και αφοφ μετατρζψτε τισ εργαςίεσ ςασ ςε αρχεία slideshare να τισ αναρτιςετε ςτο
διαδίκτυο.
Φφλλο εργαςίασ για τθν 3θ ομάδα
Α. Αναηθτιςτε ςτο διαδίκτυο τθν << Πφλθ για τθν ελλθνικι γλώςςα>> ςτθν θλεκτρονικι
διεφκυνςθ www.greek-language.gr).Από τθν αρχικι ςελίδα ακολουκιςτε τα εξισ βιματα:
Νζα Ελλθνικι –Εργαλεία- Ηλεκτρονικό Λεξικό. Επιλζξτε το Λεξικό τθσ κοινισ Νζασ
Ελλθνικισ του Σριανταφυλλίδθ .΢το πλαίςιο αναηιτθςθσ κα
γράψετε *και κάκε ζνα από
τα αχϊριςτα μόρια που αναηθτάτε τθ ςθμαςία τουσ και τα παράγωγα τουσ(π.χ *δια).΢τθ
ςυνζχεια κα πατιςετε Βρεσ και κα ςυλλζξετε πζντε λζξεισ πατϊντασ το καλάκι που
βρίςκεται ςτθν αρχι τθσ κάκε λζξθσ. Με τθν προβολι ( πάνω δεξιά ) κα εμφανιςτοφν οι
λζξεισ που επιλζξατε.
Β. Προςπακιςτε να βρείτε κάποιεσ λζξεισ με τα ςυγκεκριμζνα μόρια που ζχει αναλάβει θ
ομάδα ςασ( εξ-,εν-,εμ- ,εγ- και ξε) ςτα βιβλία τθσ Ιςτορίασ(ςελ.28 και και Νεοελλθνικισ
Λογοτεχνίασ τθσ Β Σάξθσ(ςελ.48 ,126 και 127).
Γ. Με τθ βοικεια του επεξεργαςτι κειμζνου καταγράψτε τα αποτελζςματα τθσ
ζρευνασ ςασ και αφοφ μετατρζψτε τισ εργαςίεσ ςασ ςε αρχεία slideshare να τισ
αναρτιςετε ςτο διαδίκτυο.
Φφλλο εργαςίασ για τθν 4θ ομάδα
Α. Αναηθτιςτε ςτο διαδίκτυο τθν << Πφλθ για τθν ελλθνικι γλϊςςα>> ςτθν θλεκτρονικι
διεφκυνςθ( www.greek-language.gr). Από τθν αρχικι ςελίδα ακολουκιςτε τα εξισ βιματα:

4. Νζα Ελλθνικι –Εργαλεία- Ηλεκτρονικό Λεξικό. Επιλζξτε το Λεξικό τθσ κοινισ Νζασ
Ελλθνικισ του Σριανταφυλλίδθ .΢το πλαίςιο αναηιτθςθσ κα
γράψετε *και κάκε ζνα από
τα αχϊριςτα μόρια που αναηθτάτε τθ ςθμαςία τουσ και τα παράγωγα τουσ(π.χ *δια).΢τθ
ςυνζχεια κα πατιςετε Βρεσ και κα ςυλλζξετε πζντε λζξεισ πατϊντασ το καλάκι που
βρίςκεται ςτθν αρχι τθσ κάκε λζξθσ. Με τθν προβολι ( πάνω δεξιά ) κα εμφανιςτοφν οι
λζξεισ που επιλζξατε.
Β. Προςπακιςτε να βρείτε κάποιεσ λζξεισ με τα ςυγκεκριμζνα μόρια που ζχει αναλάβει θ
ομάδα ςασ( ερ-,ελ-,επί-,επ- και εφ-) ςτα βιβλία τθσ Ιςτορίασ (ςελ. 58 και 61)και
Νεοελλθνικισ Λογοτεχνίασ τθσ Β Σάξθσ(ςελ.49 και 67).
Γ. Με τθ βοικεια του επεξεργαςτι κειμζνου καταγράψτε τα αποτελζςματα τθσ ζρευνασ
ςασ και αφοφ μετατρζψτε τισ εργαςίεσ ςασ ςε αρχεία slideshare να τισ αναρτιςετε ςτο
διαδίκτυο.
Φφλλο εργαςίασ για τθν 5θ ομάδα
Α. Αναηθτιςτε ςτο διαδίκτυο τθν << Πφλθ για τθν ελλθνικι γλϊςςα>> ςτθν θλεκτρονικι
διεφκυνςθ (www.greek-language.gr). Από τθν αρχικι ςελίδα ακολουκιςτε τα εξισ βιματα:
Νζα Ελλθνικι –Εργαλεία- Ηλεκτρονικό Λεξικό. Επιλζξτε το Λεξικό τθσ κοινισ Νζασ
Ελλθνικισ του Σριανταφυλλίδθ .΢το πλαίςιο αναηιτθςθσ κα
γράψετε *και κάκε ζνα από
τα αχϊριςτα μόρια που αναηθτάτε τθ ςθμαςία τουσ και τα παράγωγα τουσ(π.χ *δια).΢τθ
ςυνζχεια κα πατιςετε Βρεσ και κα ςυλλζξετε πζντε λζξεισ πατϊντασ το καλάκι που
βρίςκεται ςτθν αρχι τθσ κάκε λζξθσ. Με τθν προβολι ( πάνω δεξιά ) κα εμφανιςτοφν οι
λζξεισ που επιλζξατε.
Β. Προςπακιςτε να βρείτε κάποιεσ λζξεισ με τα ςυγκεκριμζνα μόρια που ζχει αναλάβει θ
ομάδα ςασ( θμι-,περι-,ςυν-,υπο- και α-) ςτα βιβλία τθσ Ιςτορίασ(ςελ. 64 και 137) και
Νεοελλθνικισ Λογοτεχνίασ τθσ Β Σάξθσ (ςελ. 50 και 51 ).
Γ. Με τθ βοικεια του επεξεργαςτι κειμζνου καταγράψτε τα αποτελζςματα τθσ ζρευνασ
ςασ και αφοφ μετατρζψτε τισ εργαςίεσ ςασ ςε αρχεία slideshare να τισ αναρτιςετε ςτο
διαδίκτυο.