1. TRƯỜNG THCS TRẦN VĂN ƠN-QUẬN 1
-----------------------VẬT LÍ 9
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP THI HKI 2013 - 2014
I. Lí Thuyết
1. Câu hỏi: Phát biểu định luật Ôm? Công thức và đơn vị? Giải thích vì sao không được sử dụng công thức
= để phát biểu định luật Ôm?
Trả lời:
• Phát biểu định luật Ôm: Cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào
hai đầu dây và tỉ lệ nghịch với điện trở của dây:
• Công thức: = trong đó: I là cường độ dòng điện (A)
U là hiệu điện thế (V)
Không thể sử dụng công thức = để phát biểu định luật Ôm vì U và I là hai đại lượng tỉ lệ thuận, U ăng
I tăng nên điện trở R của một sợi dây dẫn là không đổi.
R là điện trở (Ω).
•
2. Câu hỏi: Nêu ý nghĩa điện trở? Viết công thức tính điện trở. Nêu cách xác định điện trở bằng Vôn kế và
Ampe kế.
Trả lời:
• Điện trở biểu thị mức độ cản trở dòng điện nhiều hay ít của dây dẫn.
U
• Công thức R = trong đó: I là cường độ dòng điện (A)
I
U là hiệu điện thế (V)
R là điện trở (Ω).
•
Xác định điện trở bằng Vôn kế và Ampe kế:
- Mắc Ampe kế nối tiếp với dây dẫn cần đo. Đọc chỉ số trên Ampe kế để xác định cường độ dòng điện I
đi qua dây dẫn.
- Mắc Vôn kế song song với dây dẫn cần đo. Đọc chỉ số trên Vôn kế để xác định hiệu điện thế U hai đầu
dây dẫn.
U
- Tính điện trở bằng công thức R = .
I
3. Câu hỏi:
•
•
Q1 R1
=
Q2 R2
Q
R
Chứng minh trong mạch mắc song song: 1 = 2
Q2 R1
Chứng minh trong mạch mắc nối tiếp:
Trả lời:
•
Theo định luật Jun – Len xơ, nhiệt lượng tỏa ra trên dây dẫn trong thời gian t: Q1 = I12 . R1.t; Q2 = I 2 2 .R2 .t
Mà trong mạch mắc nối tiếp: I1=I2
1

2. Q1 I12 .R1.t
Q
R
= 2
⇒ 1 = 1
Q1 I 2 .R2 .t
Q2 R2
Theo định luật Jun – Len xơ, nhiệt lượng tỏa ra trên dây dẫn trong thời gian t:
U
U2
U2
Q1 = I12 . R1.t ⇒ Q1 = ( 1 ) 2 .R1.t = 12 .R1.t = 1 .t
R1
R1
R1
Vậy ta có:
•
U
U2
U2
Q2 = I 22 . R2 .t ⇒ Q2 = ( 2 ) 2 . R2 .t = 22 .R2 .t = 2 .t
R2
R2
R2
Mà trong mạch mắc song song: U1=U2
U 12
.t
Q1
R1
Q
R
Vậy ta có:
= 2 ⇒ 1 = 2
Q1 U 2
Q2 R1
.t
R2
4. Câu hỏi:Điện trở dây dẫn phụ thuộc như thế nào vào yếu tố dây dẫn? Viết công thức và đơn vị. Nói điện trở
suất của đồng là 1,7.10-8Ωm nghĩa là gì?
Trả lời:
• Điện trở của dây dẫn tỉ lệ thuận với chiều dài l của dây dẫn, tỉ lệ nghịch với tiết diện S của dây dẫn và
phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn.
• Công thức: = .
trong đó: ρ là điện trở suất (Ωm)
l là chiều dài dây dẫn (m)
S là tiết diện dây dẫn (m2)
R là điện trở dây dẫn (Ω)
• Nói điện trở suất của đồng là 1,7.10-8 Ωm nghĩa là một sợi dây đồng, hình trụ, chiều dài 1m tiết điện 1m2
sẽ có giá trị điện trở là 1,7.10-8 Ω.
5. Câu hỏi:Biến trở là gì? Biến trở có tác dụng gì trong mạch điện? Nói biến trở (100Ω-3A) nghĩa là gì?
Trả lời:
• Biến trở là điện trở có thể thay đổi trị số và có thể được sử dụng để điều chỉnh cường độ dòng điện trong
mạch.
• Biến trở (100Ω-3A) nghiã là biến trở có trị số điện trở lớn nhất là 100Ω và cường độ dòng điện lớn nhất
mà biến trở cho phép qua là 3A.
6. Câu hỏi:Ý nghĩa của số oát ghi trên dụng cụ điện? Công suất điện được tính như thế nào? Viết công thức và
đơn vị. Nêu cách xác định công suất của một dụng cụ bằng Vôn kế và Ampe kế? Giải thích số ghi trên đèn
(220V-100W)
Trả lời:
• Số oát ghi trên dụng cụ điện cho biết công suất định mức của dụng cụ đó, nghĩa là công suất điện của
dụng cụ khi nó hoạt động bình thường.
• Công suất điện của một đoạn mạch bằng tích của hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch và cường độ dòng
điện qua nó.
• Công thức: P = U.I
trong đó: P là công suất (W)
U là hiệu điện thế (V)
I là cường độ dòng điện (A)
• Xác định công suất bằng Vôn kế và Ampe kế:
- Mắc Ampe kế nối tiếp với dụng cụ cần đo. Đọc chỉ số trên Ampe kế để xác định cường độ dòng điện I
đi qua dụng cụ.
- Mắc Vôn kế song song với dụng cụ cần đo. Đọc chỉ số trên Vôn kế để xác định hiệu điện thế U hai
đầu dụng cụ.
- Tính công suất bằng công thức P = U.I
2

3. •
Đèn (220V – 100W) nghĩa là để đèn sáng bình thường cần mắc vào hiệu điện thế 220V khi đócông suất
tiêu thụ của đèn là 100W.
7. Câu hỏi:Chứng minh công thức: P =
U2
và P=I2.R
R
Trả lời:
P = U .I 
U2

⇒P=
•
U 
R
I=
R 

•
P = U .I 
2
 ⇒ P = I .R
U = I .R 
8. Câu hỏi:Nêu ví dụ chứng tỏ dòng điện có mang năng lượng? Nêu khái niệm công của dòng điện? Công thức
tính công của dòng điện và đơn vị. Nói 1 số đếm trên công tơ điện nghĩa là gì? Hiệu suất sử dụng điện năng là
gì? Công thức?
Trả lời:
• Khi sử dụng nồi cơm điện cần cắm điện. Dòng điện được nồi cơm điện chuyển hóa thành nhiệt năng để
làm chín gạo. Vậy chứng tỏ dòng điện có mang năng lương và được gọi là điện năng.
• Khái niệm: Công của dòng điện sinh ra ở một đoạn mạch là số đo lượng điện năng chuyển hóa thành các
dạng năng lượng khác
• Công thức:
A = P.t = U.I.t
trong đó A là công của dòng điện (J)
P là công suất điện (W)
t là thời gian (s)
U là hiệu điện thế (V)
I là cường độ dòng điện (A)
• 1 số đếm trên công tơ điện tương đương với 1 kWh = 3.600.000 J
• Tỉ số giữa phần năng lượng có ích chuyển hóa từ điện năng và toàn bộ điện năng tiêu thụ gọi là hiệu suất
A
sử dụng điện năng. Công thức: H (%) = ci ×100%
Atp
9. Câu hỏi:Phát biểu định luật Jun – Len xơ . Viết công thức và đơn vị.
Trả lời:
• Nhiệt lượng tỏa ra ở dây dẫn khi có dòng điện chạy qua tỉ lệ thuận với bình phương cường độ dòng điện,
với điện trở dây dẫn và với thời gian dòng điện chạy qua.
• Công thức: Q = I2.R.t
trong đó Q là nhiệt lượng (J)
I là cường độ dòng điện (A)
R là điện trở (Ω)
t là thời gian (s)
Nhiệt lượng tính theo đơn vị calo : Q(cal) = 0,24.I2.R.t
10. Câu hỏi: Vẽ đường sức từ của nam châm thẳng? Chiều đường sức từ của nam châm thẳng được quy ước như
thế nào?
Trả lời:
• Đường sức từ là những đường cong đi từ cực này sang cực kia của nam châm.
• Chiều của đường sức từ: các đường sức từ có chiều nhất định. Bên ngoài nam châm các đường sức từ đi ra
ở cực Bắc và đi vào ở cực Nam
3

4. 11. Câu hỏi:Từ trường là gì? Nêu thí nghiệm chứng tỏ xung quanh dòng điện có từ trường? Nêu cách nhận biết
từ trường
Trả lời:
• Từ trường là vùng không gian xung quanh nam châm hoặc dòng điện có tác
• Đặt một kim nam châm song song với dây dẫn. Cho dòng điện chạy qua dây dẫn, ta thấy kim nam châm
lệch khỏi vị trí ban đầu. Vậy chứng tỏ dòng điện có khả tác dụng lực từ lên kim nam nam nên xung quanh
dòng điện có từ trường
• Để nhận biết từ trường người ta sử dụng kim nam châm (nam châm thử). Đặt kim nam châm vào vùng cần
xác định, nếu kim nam châm lệch khỏi vị trí cân bằng Bắc Nam của trái đất thì ở vùng đó có từ trường
12. Câu hỏi: Nêu đặc điểm đường sức từ của ống dây có dòng điện? Phát biểu quy tắc nắm bàn tay phải? Quy tắc
này dùng để làm gì?
Trả lời:
• Đường sức từ bên ngoài của ống dây có dòng điện chạy qua và bên ngoài thanh nam châm giống nhau.
Trong lòng ống dây cũng có các đường sức từ, được sắp xếp gần như song song với nhau.
• Quy tắc nắm tay phải: Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy
qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống
dây.
N
S
• Quy tắc nắm tay phải dùng để xác định chiều đường sứ từ của ống dây khi biết chiều dòng điện
II. BÀI TẬP
1. Cho đoạn mạch ABgồm 2 điện trởR1=12Ω và R 2mắc nối tiếp,HĐTgiữa hai đầu đoạn mạch không đổi là 9V thì
cường độ dòng điên chạy qua R1 khi đó là 0,25A
a. Tính điện trở đoạn mạch AB và hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi điên trở
b. Tính điện trở R2 và nhiệt lượng tỏa ra trên R2 sau 10 phút.
c. Điện trở R2 gồm hai điện trở mắc song song với nhau. Biết 1 trong 2 điện trở này có công suất tiêu thụ gấp 4
lần điện trở kia. Tính giá trị mỗi điện trở.
2. Giữa 2 điểm AB của mạch điện có hiệu điện thế không đổi người ta mắc song song hai điện trở R1 = 60Ω,
R2=40Ω. Cường độ dòng điện qua mạch chính bằng 0,5A
a. Tính điện trở tương đương của đoạn mạch
b. Tính công suất tiêu thụ của điện trở R2 và của đoạn mạch
c. Người ta cắt R1 thành 2 đoạn có điện trở R3 và R4 (R3>R4). Rồi mắc R3 và R4 song song vào 2 điểm AB của
9
đoạn mạch thì cường độ dòng điện qua mạch chính lúc này là
A . Tính R3 và R4
10
3. Một bếp điện hoạt động ở hiệu điện thế U =120V thì có công suất P = 600W. Người ta dùng bếp để đun sôi 2 lít
nước từ 20 0C. Cho biết hiệu suất của bếp là H=80%
4

5. a .Tinh nhiệt lượng nước thu vào?
b.Tính thời gian đun nước và điện năng tiêu thụ (kWh)
c.Dây nung của bếp có đường kính tiết diện 0,2 mm, điện trở suất ρ= 4.10-6 Ωm được quấn thành nhiều vòng,
mỗi vòng có đường kính 2 cm. Tính số vòng dây này.
4. Cho điện trở R1=36Ω mắc nối tiếp với điện trở R2 vào hiệu điện thế không đổi 12V, khi đó cường độ dòng điện đi
qua mạch là 0,2A.
a. Tính giá trị điện trở R2.
b. Biết điện trở R2 làm bằng dây dẫn có ρ=0,4.10-6Ωm, chiều dài l=800cm. Tính tiết diện của dây dẫn làm điện
trở R2
c. Thay R2 bằng Đ(6V- 2,4W) thì đèn có sáng bình thường không? Tại sao?
.
5. Cho điện trở R1 = 100 Ω chỉ chịu được cường độ dòng điện lớn nhất là 2A, điện trở R2= 25 Ω chỉ chịu được
cường độ dòng điện lớn nhất là 1A.
a. Hỏi nếu mắc hai điện trở này nối tiếp với nhau thì có thể mắc hai điện trở này vào hiệu điện thế tối đa bằng
bao nhiêu để hai điện trở không bị hư?
b. Hỏi nếu mắc hai điện trở này song song với nhau thì có thể mắc hai điện trở này vào hiệu điện thế tối đa bằng
bao nhiêu để hai điện trở không bị hư?
6. Cho điện trở R1=12Ω mắc nối tiếp với Đ(24V-12W) vào hiệu điện thế không đổi 18V.
a. Tính Rđ? Iđ?
b. Hỏi đèn sáng bình thường không? Tại sao?
c. Muốn đèn sáng bình thường mắc them Rx như thế nào.Tính RX?
7.Cho điện trở R1 làm bằng chất liệu có ρ=0,4.10-6Ωm, chiều dài l=9420cm, đường kính tiết diện d=2mm.
a. Tính giá trị điện trở R1.
b. Điện trở R1 này mắc song song với điện trở R2=6Ω vào hiệu điện thế không đổi 36V. Tính điện trở tương
đương của mạch và cường độ dòng điện qua mỗi điện trở
7. Cho đoạn mạch AB gồm R1 và Đ(12V- 8W) mắc nối tiếp với nhau. Đặt vào hai đầu đọan mạch một hiệu điện thế
không đổi U = 30V.
a. Tính điện trở đèn và cường độ dòng điện định mức của đèn.
b. Đèn sang bình thường. Tính R1
c. Tính công suất tiêu thụ của R1 và điện năng sử dụng của đoạn mạch AB trong 20 phút.
8. Một ấm điện loại 220V-800W chứa 2,5 lít nước ở 200C.Khi sử dụng ở hiệu điện thế 220V để đun nước thì mất 20
phút nước mới sôi. Nhiệt dung riêng của nước là c = 4200J/(kg.K).
a. Tính hiệu suất của ấm.
b. Mỗi ngày đun sôi 5 lít nước với các điều kiện như trên thì trong 30 ngày phải trả bao nhiêu tiền điện cho việc
đun nước này. Biết giá 1 kWh điện là 1000 đồng.
9. Một bình nóng lạnh có ghi 220V-1000W được sử dụng ở hiệu điện thế 220V.
a. Tính cường độ dòng điện qua bình khi đó?
0
b. Tính thời gian để đun sôi 5 lít nước từ nhiệt độ 20 C, biết nhiệt dung riêng của nước là 4200J/(kg.K) và coi
như nhiệt lượng hao phí là rất nhỏ (Hiệu suất H = 100%).
c. Tính tiền điện phải trả cho việc sử dụng bình trên trong 30 ngày, biết thời gian sử dụng mỗi ngày là 2 giờ và
giá tiền là 1000đ/1KWh.
10. Một ấm đun nước bằng điện được sử dụng với hiệu điện thế 220V thì tiêu thụ lượng điện năng là 900kJ trong 10
phút.
a. Tính công suất của ấm.
b. Tính cường độ dòng điện và điện trở dây nung của ấm
c. Tính điện năng tiêu thụ và số tiền điện phải trả trong 1 tháng (30 ngày) khi sử dụng ấm đun này, biết giá điện
là 1kWh/1100đ.
d. Giả sử mắc ấm vào hiệu điện thế 110V thì công suất tiêu thụ thực tế của ấm là bao nhiêu?
11. Một lò sưởi có ghi 220V-1100W được sử dụng ở hiệu điện thế 220V trong 3 giờ mỗi ngày.
a. Tính điện trở và cường độ dòng điện qua lò sưởi khi đó?
5

6. b. Tính nhiệt lượng mà lò sưởi này tỏa ra trong mỗi ngày theo đơn vị kJ.
c. Tính tiền điện phải trả cho việc sử dụng lò sưởi trên trong 30 ngày, biết giá tiền phải trả là 1000đ/1KWh.
12. Trên một ấm điện có ghi 220V-600W.
-8
a. Ruột của ấm được làm bằng dây nikêlin có tiết diện 0,5mm2 , có điện trở suất là 45.10 Ωm . Phải cần độ dài
dây là bao nhiêu để quấn thành ruột của ấm điện trên ?
0
b. Dùng ấm điện trên ở lưới điện 220V để đun 2 lít nước có nhiệt độ ban đầu là 300 C. Tính nhiệt độ của nước
sau 6 phút đun, nếu hiệu suất của ấm là 80% ? Cho biết nhiệt dung riêng của nước là 4200 J/(kg.K)
13. Một bếp điện có dây nung làm bằng chất liệu có điện trở suất là 1,6.10-6 Ωm, chiều dài dây 1 m, tiết diện 1cm2.
Bếp điện này sử dụng hiệu điện thế 220V. Người ta đun 2 lít nước ở nhiệt độ 250C bằng bếp này.
a. Tính thời gian cần để đun sôi lượng nước trên.
b. Nếu gập đôi sợi dây đun lại thì thời gian đun nước tăng hay giảm? Bao nhiêu lần?
14. Hãy xác định chiều của đường sức từ và tên các từ cực của thanh nam châm:
Hình B
Hình A
15. Hãy vẽ đường sức từ và xác định tên các từ cực của thanh nam châm:
16. Hãy chỉ ra các đường sức từ vẽ sai ở các hình bên dưới và giải thích vì sao sai?
8
2
3
4
1
9
1
7
N
S
2
6
3
5
Hình 1
4
Hình 2
17. Xác định các yếu tố còn thiếu (chiều dòng điện, chiều đường sức từ, các cực của nguồn điện và các từ cực) trong
các hình vẽ bên dưới. Ở hình 4, nếu đổi chiều dòng điện thì cây đinh có còn bị hút nữa không? Vì sao?
6

7. Hình 1
Hình 3
Hình 2
Hình 4
7