Αρχαία Α Γυμνασίου

1. Ενεστώτας και Μέλλοντας Ενεργητικής φωνής
βαρύτονων ρημάτων
Βαρύτ ον α ο ν ο μάζο ν τ αι τ α ρήματ α π ο υ δ εν τ ο ν ίζο ν τ αι σ τ η λ ήγ ο υσ α .
Η οριστική έγκλιση φανερώνει κάτι βέβαιο, πραγματικό.
Ο ρηματικός τύπος χωρίζεται σε θέμα ( τοξεύ-)
Και κατάληξη (_ω)
Το τελευταίο γράμμα του θέματος ονομάζεται χαρακτήρας.
Χρόνοι: Ενεστώτας- Μέλλοντας
οριστική ενεστώ τα οριστική μέλλοντα
α.ε. ν.ε. α.ε. ν.ε.
τοξεύ-ω
τοξεύ-εις
τοξεύ-ει
τοξεύ-ομεν
τοξεύ-ετε
τοξεύ-
ουσι(ν)
τοξεύω
τοξεύεις
τοξεύει
τοξεύουμε
τοξεύετε
τοξεύουν
τοξεύ-σ-ω
τοξεύ-σ-εις
τοξεύ-σ-ει
τοξεύ-σ-
ομεν
τοξεύ-σ-ετε
τοξεύ-σ-
ουσι(ν)
θα τοξεύσω
θα τοξεύσεις
θα τοξεύσει
θα
τοξεύσουμε
θα τοξεύσετε
θα τοξεύσουν
Όταν ο χαρακτήρας ενός ρήματος είναι φωνήεν ο μέλλοντας έχει τις ίδιες
καταλήξεις με τον ε νεστώτα, μόνο που προστίθεται έ να -σ- (ο χρον ικός
χαρακτήρας) πριν από τις καταλήξεις:
Σχηματισμός οριστικής μέλλοντα ΕΦ
Οριστική μέλλοντα ενεργητικής φωνής αφωνόληκτων
βαρύτονων ρημάτων
Αφωνόληκτα ρήματα είναι αυτά που έχουν χαρακτήρα άφωνο σύμφωνο
, δηλαδή ουρανικό, χειλικό ή οδοντικό.

2. Σχηματίζουν την οριστική του μέ λλοντα όπως τα φωνηε ντόληκτα, με τη
διαφορά ότι από τη σ υγ χώνευση το υ χαρακτήρα των ρημάτων αυτών με
τον χρονικό χαρακτήρα -σ- προκύπτουν τα ακόλουθα:
Χειλικά π, β, φ (πτ) + σ → ψ
τρέπ-ω→ τρέπ + σ-ω
Ουρανικ ά:κ,γ ,χ(ττ,σσ) + σ→ ξ
τάττω (θ. ταγ-) → τάγ + σ-ω → τάξω
Οδοντικ ά: τ, δ, θ ( ζ) + σ → αποβάλλεται ο οδοντ ικός χαρακτ ήρας και
μένειτ ο -σ-
ψεύδω → ψεύδ + σ-ω → ψεύσω
Ασκήσεις
1. Να γράψετε τα παρακάτω ρήματα στο ίδιο πρόσωπο και αριθμό της οριστικής μέλλοντα:
· τρέπεις:
· φύει:
· ἂρχομεν:
· λήγετε:
· κρύπτουσι:
· τάττει:
· τρίβομεν:
· κηρύττετε:
· γυμνάζεις:
· κλέπτει:
· παιδεύουσι:
· πέμπομεν:
2. Να γράψετε τα παρακάτω ρήματα στο ίδιο πρόσωπο και αριθμό της οριστικής ενεστώτα:
· φυλάξουσι:
· ἀλλάξεις:
· κόψομεν:
· βλάψετε:
· ταράξεις:
· παιδεύσετε:
· πιστεύσουσι:
3. Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με το αντίστοιχο ρήμα της παρένθεσης στον κατάλληλο
τύπο της οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα:
α. Οἱ νόμοι τον δῆμον ………………………….. ………………………….. (παιδεύω).

3. β. Ὁ στρατιώτης …………………………….. ………………………………….. (ὀρύττω).
γ. Ὑμεῖς ……………………………… …………………………… τους κήρυκας εἰς το φρέαρ (ῥίπτω).
δ. Σύ …………………………. ……………………………… τάς γνώμας τῶν ἀνθρώπων (τρέπω).
ε. Οὗτοι ἀεί κατά τους νόμους ……………………………. ………………………….. (πράττω).
στ. Ἐν τῷ Πηλίῳ ὂρει ἡμεῖς ……………………….. ………………………………. (διατρίβω).
4. Να μεταφέρετε τις προτάσεις στον άλλον αριθμό:
Ὁ δίκαιος οὐκ ἐθέλει ἀδικεῖν:
Ἡμεῖς φυλάττομεν τους ὂρκους:
Ὁ κύκνος διαβαίνει τον πόντον:
Οἱ πιστοί ἱκετεύουσι τον Θεόν:
5. Να μετατρέψετε το ρήμα στον κατάλληλο τύπο του ενεστώτα:
ἡμεῖς –κηρύττω
- βλάπτω
- κομίζω
οὗτοι – κρύπτω
- περιττεύω
- ψηφίζω
6. Να μεταφέρετε στον άλλον αριθμό τις φράσεις:
Ὑμεῖς θύετε τοῖς θεοῖς:
Οἱ στρατηγοί κελεύουσι τοῖς δούλοις:
Ὁ ἂγγελος σπεύδει ταχέως:
Το ἂστρον λάμπει:
Ὁ Ἀθηναῖος λέγει τῷ φίλῳ λόγους ἀγαθούς:
7. Να μεταφέρετε στο μέλλοντα τα ρήματα, στο ίδιο πρόσωπο και αριθμό:
· βλάπτουσι:
· στρατεύει:
· ἂγεις:
· διώκουσι:
· πέμπετε:
· λέγει:
· πλέκεις:
· γράφομεν:
· πιστεύομεν:
· θύουσιν:
· ἱππεύει:
· θεραπεύει:
· κελεύουσι:
· πράττομεν:
· λείπει: