2. SOLUNUM NEDİR?
l Canlılar yaşamlarını devam ettirebilmek
için sürekli enerji elde etmek zorundadır.
l Enerji ancak besin maddelerini yıkarak elde
edilebilir.
l Canlıların besin maddelerini yıkarak enerji
elde etmesine solunum denir.
3. SOLUNUM ÇEŞİTLERİ
l Bazı canlılar besinlerin yıkılmasında
oksijen kullanırlar;yani OKSİJENLİ
SOLUNUM yaparlar.
l Bazıları ise oksijen kullanamaz;yani
OKSİJENSİZ SOLUNUM yaparlar.
4. GLİKOLİZ
l Canlılar ister oksijenli
ister oksijensiz
solunum yapsın
başlangıç
reaksiyonları
glikolizdir.
l Glikozun pürivata
parçalandığı bu
reaksiyonlara glikoliz
denir.
5. Glikoliz Reaksiyonları
l Stoplazmada gerçekleşir.
l Glikoz fruktoza dönüşür ve 2
PGAL(Fosfogliseraldehit)oluşur.
l PGAL ortamda bulunan
NAD(NikotinAmidDinükleotid) ile NADH2
oluşturur.
l Ortamda bulunan ADP’ler ATP’ye
dönüşür.4 ATP sentezlenmiş olur.
6. OKSİJENSİZ SOLUNUM
2 tip oksijensiz solunum vardır.
1) Etil Alkol Fermantasyonu
2)Laktik Asit Fermantasyonu
7. EtilAlkol Fermantasyonu
l Bakteriler ve bazı mayalar
tarafından gerçekleştirilir.
l Glikoz parçalandıktan sonra
elde edilen pürivattan 1 CO2
çıkarak Asetaldehit oluşturular
l Asetaldehit NADH2 ile
reaksiyona girerek onun
Hidrojenlerini alır.
l Son ürün Etil Alkoldür.
8. Laktik Asit Fermantasyonu
l Çizgili kaslardaki hücreler
yeterli oksijen bulamadığında,
oksijensiz solunum
gerçekleştirirler.
l Glikolizde oluşan pürivatlar
mitokondriye geçemediğinden,
glikolizde NAD’a verdiği
hidrojenleri geri alarak laktik
asite dönüşür.
9. Oksijenli Solunum
l Canlı hücrelerde karbonhidrat, yağ ve proteinlerin
oksijen kullanarak parçalanması ve ATP
sentezlenmesi olayıdır.
l Karbonhidratlar monosakkaritlere, yağlar yağ
asitleri ve gliserole, proteinler aminoasitlere
dönüştürüldükten sonra solunum tepkimelerine
katılırlar.
l Oksijenli solunumun genel denklemi:
Glikoz + 6 O2 6 CO2 + 6 H2O + 38 ATP
şeklidedir
10. Oksijenli Solunum 3 Kademede
Gerçekleşir
l Glikoliz Evresi
l Krebs Devri
l Oksidatif Fosforilasyon Evresi (ETS)
12. B) Krebs Devri
l Ortamda O2 varsa pürivatlar mitokondriye
geçer.
l Herbir pürivat molekülünden 1 mol CO2
ve 2 mol H ayrılır.
l 2 C’lu bir molekül olan Aktif Asetik asit
oluşur.
l Aktif Asetik asit 4 C’lu bir molekülle
birleşerek 6 C’lu Sitrik asiti oluşturur.
l Sitrik asit 5 C’lu bir bileşiğe dönüşürken 1
CO2 oluşur.
l 5 C’lu bileşikten 1 CO2 daha ayrılır ve 4 C
hale gelir.
l En son 4 C’lu molekül bir kaç defa ortama
H+ verdikten sonra tekrar 4 C’lu hale
gelir.
13. C) Oksitatif Fosforilasyon (ETS)
l Glikoliz ve krebs devrinde hazırlanan NADH2 ve FADH2 deki H
atomlarına ait elektronlar ETSden geçtikten sonra O2 ile birleşir.
l Bu sırada ATP üretilir ve sonuçta HO2 molekülleri oluşur. Bu devreye
Hidrojen yolu reaksiyonları denir.
l NADH2 üzerinden ETSye giren 2 elektronun O2 ye taşınması sırasında 3
ATP üretilir.
l Eğer 2 elektron FADH2 üzerinden ETSye katılırsa üretilen enerji miktarı
2 ATPdir.
l Burada ATP sentezi yükseltgenme ve indirgenme reaksiyonlarıyla
sağlandığı için bu devreye ve ATP üretim şekline Oksitatif Fosforilasyon
denir.
14. Oksijenli Solunumda Enerjinin Hesaplanması
l Glikoliz reaksiyonlarında 4 ATP (enzim-substrat
düzeyinde),
l Krebs devrinde 2 ATP (enzim-substrat düzeyinde),
l ETS de 34 ATP (oksitatif fosforilasyonla) olmak
üzere
l Toplam 40 ATP
l Glikolizde harcanan 2 ATP (aktifleşme enerjisi
olarak) ile
l Net Kazanç: 38 ATP dir.
15. Oksijenli Solunumun
Fermantasyondan Farkları
l Glikoz + 6 O2 6 CO2 + 6 H2O + 38 ATP
l O2 kullanılır.
l İnorganik yapıda (CO2 ve H2O) son ürünler
oluşur.
l 40 ATP üretilir. (toplam)
l Mitokondri görev yapar.
l Canlıların çoğunda gerçekleşir.
l ETS enzimleri görev yapar.
l Krebs devri vardır.
16. Fermantasyonun Oksijenli
Solunumdan Farkları
l Glikoz 2 CO2 + 2 Etil Alkol + 2 ATP veya
Glikoz 2 Laktik Asit + 2 ATP
l O2 kullanılmaz
l Etil Alkol, Laktik Asit ve Asetik Asit gibi organik
ürünler oluşur.
l 4 ATP üretilir. (Toplam)
l Tamamı sitoplazmada gerçekleşir.
l O2 siz solunum yapan az sayıda canlıda ve de O2
nin bulunmadığı veya yetersiz olduğu durumlarda
kas hücrelerinde gerçekleşir.
17. Fermantasyon ve Oksijenli
Solunumun Ortak Yönleri
l CO2 oluşumu olabilir.
l ATP oluşur ve ATP harcanır.
l Glikoz kullanılır.
l Enzimler görev yapar.
l Glikoliz gerçekleşir.
