O espazo protexido inclúe unha faixa litoral desde a praia da Mourisca (na ría de Pontevedra) ata a punta Niño do Corvo, na enseada de Aldán, o espazo mariño que a limita e a península do Cabo Udra. Destaca pola xeoloxía, as súas paisaxes e a flora e fauna mariñas. CONCELLOS: Bueu e Cangas (Pontevedra)

1. ESPAZOS NATURAIS
LIC/ZEC Cabo Udra

2. O espazo protexido inclúe unha faixa litoral desde a praia da Mourisca (na ría de
Pontevedra) ata a punta Niño do Corvo, na enseada de Aldán, o espazo mariño
que a limita e a península do Cabo Udra.
Destaca pola xeoloxía, as súas paisaxes e a flora e fauna mariñas.

3. SITUACIÓN: Extremo noroeste da
Península do Morrazo, na banda sur da ría
de Pontevedra. Localidades de referencia:
Bueu e Aldán.
SUPERFICIE: 623 ha
CONCELLOS: Bueu e Cangas (Pontevedra)
VALORES NATURAIS: xeoloxía, paisaxe,
etnografía, flora e fauna.

4. PROTECCIÓN
•Lugar de importancia comunitaria (LIC), 29 de decembro de 2004
•Zona especial de conservación (ZEC), 31 de marzo de 2014

5. CLIMA
Oceánico húmido, con veráns cálidos.

6. Vista do Cabo Udra desde a ría de Pontevedra
XEOLOXÍA
O relevo é irregular con pequenas alturas que teñen no Castro do Cabo Udra o
punto máis destacado, con 86 m.
Ten 8 km de costa rochosa exposta con cantís de pequena altura entre os que se
intercalan pequenas praias como a de Mourisca, Ancoradouro, Lagos...
Desde distintos puntos podemos contemplar fermosas panorámicas da Ría de
Pontevedra, Ons e Punta Couso que da entrada á Ría de Aldán.

8. Vista aérea do Cabo Udra

9. O cabo Udra é unha masa de rochas graníticas, un museo xeolóxico ao aire libre,
con grandes penedos ou bolos que ás veces semellan formas curiosas nos que
aparecen pías, cacholas, fendas...

10. As rochas de Cabo Udra son un curioso tipo de pedra de gran
(granodiorita precoz) con grandes cristais de feldespato blanco.

15. Punta Niño do Corvo (Cangas), no comezo do espazo protexido

16. Praia Area de Bon

17. Punta Preguntouro

18. Punta Preguntouro. Ao fondo a punta de Couso

19. Punta Testada

20. Praia de Lagos, punta Escandiña e Cabo Udra

21. Praia de Lagos e punta Forcadela

22. Punta Escorregadoira
e punta Escandiña

23. Praia de Ancoradouro

24. Cabo Udra

25. Vista cara a ría de Pontevedra. Ao fondo Ons e Onza.

26. Vista cara a ría de Pontevedra

27. Vista cara a ría de Aldán (Punta Couso) e illas Cíes

28. Cabo Udra

29. Cabo Udra

30. Cabo Udra

31. Cabo Udra

32. Cabo Udra

33. Cabo Udra

34. Cabo Udra

35. Cabo Udra

36. Enseada da Centoleira, praia do Pedrón e punta do Cagadoiro

37. Punta da Mourisca (Bueu)

38. Punta da Mourisca (Bueu)

39. Praia da Mourisca (Bueu)

40. Praia da Mourisca (Bueu), no remate do espazo protexido

41. RÍOS
No espazo protexido só hai un pequeno rego e algúns mananciais preto das
praias que secán no verán.
Rego da Escorregadoira

42. TIPOS DE HÁBITATS DO ANEXO I DA DIRECTIVA 92/43/CEE
-Augas estancadas, oligotróficas ou mesotróficas con vexetación de Littorelletea
uniflorae e/ou Isoeto-Nanojuncetea
-Ríos dos pisos basal a montano con vexetación de Ranunculion fluitantis e de Callitricho-
Batrachion
-Queirogais húmidos atlánticos de zonas temperadas de Erica ciliaris e Erica tetralix
-Queirogais secos europeos
-Zonas subestépicas de gramíneas e anuais do Thero-Brachypodietea
-Formacións herbosas con Nardus, con numerosas especies, sobre substratos silíceos de
zonas montañosas (e de zonas submontañosas da Europa continental)
-Prados con molinias sobre substratos calcáreos, turbosos ou arxilo-limosos (Molinion
caeruleae)

43. -Megaforbios eutrofos hidrófilos das orlas de chaira e dos pisos montano a alpino
-Prados pobres de sega de baixa altitude (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis)
-Turbeiras altas activas
-“Mires” de transición
-Depresións sobre substratos turbosos do Rhynchosporion
-Encostas rochosas silíceas con vexetación casmofítica
-Rochedos silíceos con vexetación pioneira do Sedo-Scleranthion ou do Sedo albi-
Veronicion dillenii
-Bosques aluviais de Alnus glutinosa e Fraxinus excelsior (Alno-Padion, Alnion incanae,
Salicion albae)
-Carballeiras galaico-portugueses con Quercus robur e Quercus pyrenaica

44. FLORA
Nos fondos mariños hai unha grande varidade de algas: golfeiros, carrumeiros,
corres… nas rochas do litoral abondan os bochos e a variación do nivel das
mareas da lugar a pozas nas que podemos atopar verdellos, algas calcárias…
Algas vermellas nunha poza de marea

45. Golfos (Saccorhiza polyschides)

46. Fento mariño (Asplenium maritimun). Vive nas fendas
das rochas a onde chegan os salseiros do mar.
Nos cantís hai liques, prixel do mar, herba de namorar, fento mariño, uvas de
lagarto, pan de paxaros, macela mariña, pampillo...

47. Lique (Caloplaca marina)
Herba de namorar (Armeria...)

48. No monte domina o mato de
toxo mesturado con breixos,
carpazas, silvas, xestas,
trobisco, xilbarbeira,
abrótegas, herba salgueira...
As partes altas están
repoboadas con piñeiros.

49. Toxos e breixos

50. A barba de raposo (Cuscuta epithymum) vive en lugares soleados onde parasita
sobre todo toxos introducindo as súas raíces nos talos na planta hóspede.

51. Breixo (Erica cinerea)

52. A orquídea Serapias cordigera atópase
habitualmente nas manchas de herba
das zonas máis húmidas.
Nas zonas húmidas pódense atopar breixo de turbeira e orquídeas.

53. Nos areais atopamos cebola das gaivotas, feo, cardo mariño, carrascas de San
Xoán, correolas, alhelís, arenaria...
Correola (Calystegia soldanella) Cebola das gaivotas
(Pancratium maritimum)

54. Narcissus triandrus
ESPECIES DE INTERESE
Cladonia subgenus Cladina
Narcissus bulbocodium
Narcissus triandrus
Ruscus aculeatus
Xilbarbeira (Ruscus aculeatus), unha planta
común no sotobosque das carballeiras.

55. Pinto (Labrus bergylta). Un dos valores ecolóxicos de maior interese do espazo mariño constitúeno os
fondos poboados por algas que crean ricos ecosistemas para crustáceos, moluscos e peixes de grande
valor comercial.
FAUNA
Nas rochas dos cantís abondan os arneiróns, os mexillóns, os percebes, as
chuponas… e nas pozas de marea chuponas, anémonas, ourizos, cangrexos,
caracolas, camaróns, pequenos peixes... Nas zonas infralitorais abondan os
bosques de golfos, os peixes de rocha (maragota, bello, faneca, sargo...), os
polbos, e os crustáceos.

56. Mexillóns, chuponas e arneiróns
cobren as rochas na zona intermareal.

57. Chupona (Anemonia sulcata)

58. As chuponas, apegóns ou tetos (Bunodactis verrucosa)
viven en pozas e fendas das rochas con boa luz.

59. Caramuxo bravo (Littorina saxatilis)

60. Lapas

61. Camarón nunha poza
cuberta de algas calcárias.

62. Os percebes (Polycipes cornucopia) son crustáceos
coloniais que viven apegados ás rochas da zona
mediolitoral e infralitoral das zonas de mar batido.
O queimacasas (Pachygrapsus marmoratus) é un
cangrexo que vive en zonas de augas limpas e vese
frecuentemente fora da auga.

63. ESPECIES DE INTERESE
MAMÍFEROS
Delphinus delphis
Genetta genetta
Lutra lutra
Mustela erminea
Myotis myotis
Phocoena phocoena
Rhinolophus euryale
Rhinolophus ferrumequinum
Rhinolophus hipposideros
Tursiops truncatus
Golfiños comúns (Delphinus delphis)

64. AVES
Accipiter gentilis
Accipiter nisus
Actitis hypoleucos
Aegithalos caudatus
Alauda arvensis
Alca torda
Alcedo atthis
Anas clypeata
Anas platyrhynchos
Apus apus
Ardea cinerea
Arenaria interpres
Aythya fuligula
Buteo buteo
Calidris alba
Calidris alpina
Calidris canutus
Calidris maritima
Caprimulgus europaeus
Certhia brachydactyla
Cettia cetti
Charadrius alexandrinus
Charadrius hiaticula
Cisticola juncidis
Clamator glandarius
Píllara real (Charadrius hiaticula)

65. Clangula hyemalis
Columba livia
Columba palumbus
Corvus corone
Delichon urbica
Dendrocopos major
Egretta garzetta
Emberiza cia
Emberiza cirlus
Erithacus rubecula
Falco subbuteo
Falco tinnunculus
Fulica atra
Gallinula chloropus
Garrulus glandarius
Gavia arctica
Gavia immer
Gavia stellata
Haematopus ostralegus
Hippolais polyglotta
Hirundo rustica
Larus argentatus
Larus cachinnans
Larus canus
Larus fuscus
Larus marinus
Larus melanocephalus
Larus ridibundus
Gaivotas patiamarelas
(Larus cachinnans)

66. ...
Limosa lapponica
Lullula arborea
Melanitta nigra
Mergus serrator
Motacilla alba
Numenius arquata
Numenius phaeopus
Parus ater
Parus caeruleus
Parus cristatus
Parus major
Phalacrocorax aristotelis
Phoenicurus ochruros
Phylloscopus ibericus
Pica pica
Picus viridis
Platalea leucorodia
Pluvialis squatarola
Podiceps cristatus
Podiceps nigricollis
Prunella modularis
Pyrrhula pyrrhula
Rallus aquaticus
Regulus ignicapilla
Rissa tridactyla
Saxicola torquata
Corvos mariños cristados
(Phalacrocorax aristotelis)

67. Streptopelia decaocto
Streptopelia turtur
Strix aluco
Sula bassana
Sylvia atricapilla
Sylvia melanocephala
Sylvia undata
Tachybaptus ruficollis
Thalaseus sandvicensis
Tringa nebularia
Tringa totanus
Turdus merula
Turdus philomelos
Tyto alba
Uria aalge
Carrán cristado (Thalaseus sandvicensis)

68. RÉPTILES
Anguis fragilis
Chalcides bedriagai
Chalcides striatus
Coronella austriaca
Coronella girondica
Dermochelys coriaceaea
Lacerta schreiberi
Natrix maura
Natrix natrix
Podarcis hispanica
Psammodromus algirus
Rhinechis scalaris
Timon lepidus
Esgonzo común (Chalcides striatus)

69. ANFIBIOS
Alytes obstetricans
Bufo calamita
Chioglossa lusitanica
Discoglossus galganoi
Hyla molleri
Lissotriton boscai
Pellophyllax perezi
Rana iberica
Triturus marmoratus
Sapo corriqueiro (Bufo calamita)

70. PEIXES
Alosa alosa
Alosa fallax
Sargo (Diplodus sargus)
A costa deste espazo acolle unha importante
variedade de especies de interese comercial.

71. INVERTEBRADOS
Charonia lampas subsp. lampas
Coenagrion mercuriale
Euphydryas aurinia
Lucanus cervus
Nucella lapillus
Patella ulyssiponensis
Buguina
(Charonia lampas)

72. CATÁLOGO GALEGO
DE ESPECIES AMEAZADAS
MAMÍFEROS
Phocoena phocoena
Rhinolophus euryale
Rhinolophus ferrumequinum
Rhinolophus hipposideros
Tursiops truncatus
AVES
Charadrius alexandrinus
Phalacrocorax aristotelis
Rissa tridactyla
RÉPTILES
Chalcides bedriagai
Dermochelys coriaceae
ANFIBIOS
Chioglossa lusitanica
Hyla molleri
Rana iberica
INVERTEBRADOS
Echinus esculentus
Eunicella verrucosa
Tartaruga de coiro (Dermochelys coriaceae)
Caparazón do
ourizo de mar
Echinus esculentus

73. ACTIVIDADES
-Pesca e marisqueo
-Lecer
-Educación ambiental
-Agrogandaría (residual)

74. No Cabo Udra hai varios roteiros indicados e con paneis informativos que permiten coñecer os puntos
máis interesantes.

75. Aula da Natureza e monte do Castro de Cabo Udra

76. Castro de Cabo Udra
HISTORIA-PATRIMONIO CULTURAL
O espazo estivo habitado desde tempos moi antigo e consérvanse restos dun
castro. Tradicionalmente o monte era aproveitado polos veciños para a obtención
de esquilme e para o pastoreo. Consérvanse varias cortellas ou chozos
construídas aproveitando os ocos entre grandes penedos.
Nos fondos mariños consérvanse os restos dalgúns naufraxios. No Museo de
Pontevedra están depositados uns cepos de áncoras de navíos romanos.
Durante a segunda metade do século XX houbo unhas instalacións militares das
que hoxe apenas quedan vestixios.

77. Antiga salga na punta da Mourisca (Bueu)

78. Cortellas
ou chozos

79. Canas, Phitolaca americana e Senecio mikanoides
PROBLEMAS
-Especies invasoras
-Urbanismos incontrolado
Boussingaultia cordifolia
Algunhas especies invasoras
presentes en Cabo Udra

80. PUNTOS DE INTERESE
BUEU
-Praias: A Mourisca, Pedrón,
Ancoradouro, O Lago, Area de Bon,
Lagoelas...
-Puntas: Cagadoiro, Lombo da Besta,
Udra, barceló, Chenla, Robaleira,
Escandiña, Forcadela, Preguntoiro
-Castro
-Chozos ou cortellas
-Antiga salga
-Observatorios de aves: Praia do Pedrón,
Punta Barceló
-Aula da Natureza

81. CANGAS
-Punta Niño do Corvo

82. Montaxe e fotos: Adela Leiro e Mon Daporta
revisado en outubro de 2018