Inclúe os tramos medio e baixo do curso do río Landro, desde Ourol ata Viveiro e o seu afluente Bravos, en territorio dos concellos de Ourol e Viveiro (Lugo)

1. ESPAZOS NATURAIS
LIC Río Landro
MN Souto da Retorta

2. Inclúe os tramos medio e baixo do curso do río Landro,
desde Ourol ata Viveiro e o seu afluente Bravos.
O Landro en Chavín

3. SITUACIÓN:
Na costa da comarca da Mariña
Occidental (Lugo).
Localidades de referencia: Viveiro
e Ourol
SUPERFICIE:
127 ha
CONCELLOS:
Ourol e Viveiro (Lugo)
VALORES NATURAIS:
paisaxe, flora e fauna

4. RÍO LANDRO
Nace entre o cumio do Xistral e Coto Balsego e, despois de 49 km, desemboca na
ría de Viveiro. Discorre encaixado cun forte desnivel case todo o seu percorrido
ata remansarse nunha ampla chaira fluvial nas proximidades da desembocadura.
Afluentes pola esquerda: Ínsua, Casateiros, Arganza, Os Castros, San Roque e
Barral.
Afluentes pola dereita: Foxo, Toxoso, San Pantaleón, Porto, Riobarba e San
Miguel.

5. Central eléctrica no Landro

6. O Landro no val do Naseiro

7. O Landro no val do Naseiro

8. O Landro en Landrove

9. O Pozo Piago, no esteiro do Landro

10. Esteiro do Landro

11. Esteiro do Landro

12. Esteiro do Landro

13. Esteiro do Landro

14. RÍO BRAVOS
É o principal afluente do
Landro pola esquerda. Nace no
Sixto (Ourol) ao pé da
Gañidoira e xúntase co Landro
preto de Landrove.

15. O río Bravos en Galdo

16. PROTECCIÓN
•Lugar de importancia comunitaria (LIC), 29 de decembro de 2004.
•Zona especial de conservación (ZEC), 31 de marzo de 2014.
•Monumento natural “Souto da Retorta”, de 3,19 ha (12 de abril de 2000).

17. CLIMA
Oceánico húmido, cunha precipitación media anual de 1.412 mm e una
temperatura media de 13 ºC.
Val do Naseiro

18. A área pertence á rexión eurosiberiana, provincia atlántica-europea e
subprovincia cántabro-atlántica, e adscríbese ao sector galaico-
asturiano.
TIPOS DE HÁBITATS DO ANEXO I DA DIRECTIVA 92/43/CEE
-Esteiros
-Chairas lamacentas ou areentas que non están cubertos de auga na baixamar
-Vexetación anual pioneira con Salicornia e outras especies de zonas lamacentas ou
areentas
-Pasteiros de Spartina (Spartinion maritimi)
-Pasteiros salinos atlánticos (Glauco-Puccinellietalia maritimae)
-Matogueiras halófilas mediterráneas e termoatlánticas (Sarcocornetea fructicosae)
-Ríos dos pisos basal a montano con vexetación de Ranunculion fluitantis e de Callitricho-
Batrachion
-Ríos de ribeiras lamacentas con vexetación de Chenopodion rubri p.p. e de Bidention p.p.
-Bosques aluviais de Alnus glutinosa e Fraxinus excelsior (Alno-Padion, Alnion incanae,
Salicion albae)

19. FLORA
Nas beiras dos ríos consérvanse bosques de ribeira con ameneiro (Alnus
glutinosa), salgueiro (Salix atrocinerea), sanguiño (Frangula alnus), freixo
(Fraxinus excelsior), abeleira (Corylus avellana), pradairo (Acer pseudoplatanus)
…
Entre as especies protexidas e de especial interese atópanse algúns fentos relitos
macaronésicos (Woodwardia radicans, Dryopteris aemula) e os narcisos
(Narcissus asturiensis e Narcissus cyclamineus).
Nas marismas hai xuncos (Juncus maritimus), Elymus pycnanthus, Agrostis
stolonifera, Spartina…

20. Vexetación de esteiro (espartinas, xuncos, algas...)

21. ESPECIES DE INTERESE PARA
A CONSERVACIÓN
Cladonia subgenus Cladina
Limonium dodartii
Narcissus asturiensis
Narcissus bulbocodium
Narcissus cyclamineus
Narcissus triandrus
Ruscus aculeatus
ESPECIES DO ANEXO II DA
DIRECTIVA 92/43/CEE
Narcissus asturiensis
Narcissus cyclamineus
CATÁLOGO GALEGO DE
ESPECIES AMEAZADAS
Cryphaea lamyana
Dryopteris guanchica
Fontinalis squamosa
Limonium dodartii
Narcissus asturiensis
Narcissus cyclamineus
Narcissus cyclamineus

22. Amieiras no val do Naseiro

23. Freixo (Fraxinus excelsior)Pradairo (Acer pseudoplatanus)

24. Fentos e amieiras na beira do Landro

25. Dentabrú, palla real (Osmunda regalis)

26. Centáurea nigra

27. Herba lameiriña (Callitriche stagnalis)

28. Bochos (Fucus vesiculosus) e verdello no intermareal

29. Lontras (Lutra lutra)
FAUNA
A fauna deste espazo está formada por especies acuáticas (de auga doce e
salobre) e especies de ribeira.
ESPECIES DE INTERESE PARA
A CONSERVACIÓN
MAMÍFEROS
Galemys pyrenaicus
Lutra lutra
Myotis myotis
Pipistrellus pipistrellus
Pipistrellus pygmaeus
Rhinolophus ferrumequinum
Rhinolophus hipposideros

30. AVES
Accipiter gentilis
Accipiter nisus
Actitis hypoleucos
Aegithalos caudatus
Alauda arvensis
Alcedo atthis
Anas platyrhynchos
Anthus trivialis
Apus apus
Ardea cinerea
Athene noctua
Buteo buteo
Caprimulgus europaeus
Certhia brachydactyla
Cettia cetti
Cinclus cinclus
Circus cyaneus
Cisticola juncidis
Columba palumbus
Corvus corone
Cuculus canorus
Delichon urbica
Dendrocopos major
Ferreiriño subeliño (Aegithalos caudatus), un paxaro
sedentario en Galiza que vive nos bosque das ribeiras.

31. Garzota (Egretta garzetta)
Egretta garzetta
Emberiza cia
Emberiza cirlus
Emberiza citrinella
Erithacus rubecula
Falco tinnunculus
Gallinula chloropus
Garrulus glandarius
Hippolais polyglotta
Hirundo rustica
Larus cachinnans
Larus fuscus
Larus marinus
Larus melanocephalus
Larus ridibundus
Locustella naevia
Melanitta fusca
Melanitta nigra
Mergus serrator
Milvus migrans
Motacilla alba
Motacilla cinerea
Motacilla flava
Numenius arquata
Numenius phaeopus
Oriolus oriolus

32. Carrán cristado (Thalasseus sandvicensis)
Parus ater
Parus caeruleus
Parus cristatus
Parus major
Phoenicurus ochruros
Phylloscopus ibericus
Pica pica
Picus viridis
Podiceps nigricollis
Prunella modularis
Pyrrhula pyrrhula
Regulus ignicapilla
Riparia riparia
Saxicola torquata
Streptopelia decaocto
Streptopelia turtur
Strix aluco
Sylvia atricapilla
Sylvia borin
Thalasseus sandvicensis
Troglodytes troglodytes
Turdus merula
Turdus philomelos
Tyto alba

33. Escáncer (Anguis fragilis)
RÉPTILES
Coronella austriaca
Iberolacerta monticola
Lacerta schreiberi
Anguis fragilis
Natrix natrix

34. Sapiño pinto
(Discoglossus
galganoi)
ANFIBIOS
Chioglossa lusitanica
Discoglossus galganoi
Lissotriton boscai
Rana iberica
Pelophylax perezi

35. Muxe (Chelon labrosus)
PEIXES
Chondrostoma duriense
Petromyzon marinus
Salmo salar
Chelon labrosus
Aguilla anguilla

36. INVERTEBRADOS
Coenagrion mercuriale
Hirudo medicinalis
Lucanus cervus
Margaritifera margaritifera
Mexillón de río
(Margaritifera margaritifera)

37. ESPECIES DO ANEXO II
DA DIRECTIVA 92/43/CEE
Mamíferos
Galemys pyrenaicus
Lutra lutra
Myotis myotis
Rhinolophus ferrumequinum
Rhinolophus hipposideros
Aves
Alcedo atthis
Caprimulgus europaeus
Certhia brachydactyla
Circus cyaneus
Milvus migrans
Sterna sandvicensis
Réptiles
Lacerta monticola
Lacerta schreiberi
Anfibios
Chioglossa lusitanica
Discoglossus galganoi
Peixes
Chondrostoma polylepis
Petromyzon marinus
Salmo salar
Invertebrados
Margaritifera margaritifera
Coenagrion mercuriale
Lucanus cervus

38. CATÁLOGO GALEGO
DE ESPECIES AMEAZADAS
Invertebrados
Margaritifera margaritifera
Unio pictorum
Peixes
Petromyzon marinus
Anfibios
Chioglossa lusitanica
Rana iberica
Aves
Circus cyaneus
Mamíferos
Galemys pyrenaicus
Myotis myotis
Rhinolophus ferrumequinum
Rhinolophus hipposideros
Saramaganta (Chioglossa lusitanica)

39. EUCALIPTAL DE CHAVÍN / SOUTO DA RETORTA
É unha plantación de eucaliptos (Eucalyptus globulus) de 3,19 ha situada na
marxe dereita do río Landro en Chavín. Os case 600 eucaliptos foron plantados a
partir de 1860 como protección contra as avenidas do río. Algúns acadan tamaños
espectaculares. Entre eles sobreviven especies de flora autóctona: avelairas,
freixos, amieiras, pradairos...
É propiedade da Xunta de Galiza.

40. O eucalipto é unha árbore de folla perenne orixinaria de Australia que se atopa plantada
polas partes baixas de Galiza, sobre todo pola costa. É unha árbore de crecemento moi
rápido que pode acadar unha gran altura e que ten un cheiro moi característico.

41. Follas, flores e froitos de
Eucaliptus globulus

42. Paseo á beira da canle da antiga fábrica de Chavín

44. AVÓ DO EUCALIPTAL DE
CHAVÍN
71,40 m de altura e 7,9 m e
de perímetro (11 m na
base), un dos eucaliptos de
maior talle de Europa.
Idade estimada: 120-130
anos.

46. Paseo e observatorio de aves no esteiro do Landro
ACTIVIDADES
Pesca, lecer, enerxía hidroeléctrica...

47. PROBLEMAS
Especies invasoras, contaminación, construcións na canle do río...

48. Paseo á beira do esteiro do Landro
PUNTOS DE INTERESE
Viveiro: Chavín. área de lecer do Naseiro, paseo do esteiro, muíño de mareas dos
Verxeis, ponte de Landrove...

49. Acea de “Os Verxeis”, no
esteiro do Landro. Un muíño
de marea transformando en
vivenda.

50. O río Landro, nas proximidades de Chavín,
tivo un aproveitamento enerxético
importante, para mover a maquinaria dunha
fábrica de coches, varios muíños e, máis
tarde, para xerar enerxía eléctrica.
Antiga canle de condución de auga do
Landro para mover as máquinas da
fábrica de coches de Chavín.
HISTORIA

51. Montaxe e fotos: Adela Leiro, Mon Daporta
febreiro 2017