Zubia Santillana liburuan oinarriturik eginiko aurkezpena.

1. OSASUNA ETA IMMUNITATE-
SISTEMA
BIOLOGIA ETA GEOLOGIA
DBH 3. MAILA
BERRIO-OTXOA IKASTETXEA
2015-2016

2. 1. Osasuna eta gaixotasuna
Osasun-kontzeptua aldakorra izan da urteetan
zehar

3. “Inongo gaixotasunik ez duen jendea”
OME (1948): ongizate fisikoa, burukoa eta
soziala gehitzen dizkio definizioari.
Osasun fisikoa Osasun mentala Gizarte- eta
ingurumen- osasuna
Gure aparatuen,
sistemen, geneen…
funtzionamenduarekin
loturik.
Emozioak kontrolatzearekin,
autoestimuarekin,
konfiantzarekin lotua.
Gizarte-baldintzekin
(bakea, elikadura,
hezkuntza, berdintasuna…)
eta ingurunearen
baldintzekin (arnasten
dugun airea, edaten dugun
ura, elikagaiak…) lotua
Bizi-funtzioak
normaltasunez
betetzea edo ez.
Eguneroko jarduerak
sentitzeko, pentsatzeko eta
egiteko modua; eta estres-
egoerei aurre egitekoa.
Baliabide iraunkorrak
izateak edo ez, pobrezia
larrian egoteak… gure
osasunean eragiten du.

4. Eta gaixotasuna?
Gure organismoaren alterazioa, osasun-galera eragiten
duena.
Kontuan hartu behar dira:
- Arrazoi eragilea(k)
- Sintomak
- Seinaleak
Orduan, diagnostikoa egiten dute medikuek, eta tratamendua
agintzen dute.

6. Gaixotasunen sailkapena
Kalteturiko
zonaren arabera
Denboraren
arabera
Infekziosoak diren
edo ez
Arnasbideetakoak,
digestio-
aparatukoak,
kardiobaskularrak,
endokrinoak…
Akutuak (denbora
laburra)
Kronikoak
(denbora luzea)
Infekziosoak (gure
organismora
sartzen diren
mikroorganismo
patogenoek
eragindakoak, hala
nola, birusak,
bakterioak,
onddoak eta
protozooak)
Ez-infekziosoak

7. 2. Gaixotasun infekziosoen transmisioa
Elementua Azalpena
Agentea Gaixotasuna eragiten duen mikroorganismo patogenoa
Iturria Mikroorganismoa dagoen lekua
Bektorea Mikroorganismoa pertsonari kutsatzen dion animalia (gehienetan
artropodoak: euliak, eltxoak…)
Ostalaria Infekzioa harrapatzen duen pertsona (mikroorganismoak
ostalariaren gorputzaren oztopo fisikoak zeharkatu ditu)

8. Malariaren kate epidemiologikoa
Elementua Azalpena
Agentea Plasmodium falciparum
protozooa
Iturria Zonalde beroetako oihanak
(garai euritsuetan maizago)
Bektorea Anopheles gambiae eltxo emea
Ostalaria Malaria harrapatzen duen pertsona

9. Transmisio motak
Zuzenekoa
(zuzeneko kontaktu fisikoarekin)
Zeharkakoa
(kutsatutako elementuen bidez, lurzorua,
airea, ura, elikagaiak, bektoreak…)

10. Ostalariaren organismoan sartzeko ateak
Larruazaletik
Arnasbideetatik
Digestio-aparatutik
(kutsatutako elikagaiak / urak)
Genitaletatik

11. 3 definizio
Endemia Gaixotasun bat lurralde batean ohikoa izatea
Epidemia Leku batean gaixoenkopurua azkar handitzen
denean
Pandemia Herrialde askotara barreiatu den epidemia

12. 3. Immunitate sistema. Mikrorganismoen
kontrako defentsak
Gorputz osoan zehar.
1. Sarrerako oztopoak
3 defentsa-mekanismo 2. Erantzun immunitario
ez-espezifikoa
3. Erantzun immunitario
espezifikoa

13. 1. Sarrerako oztopoak

14. 2. Erantzun immunitario ez-espezifikoa
Ezaugarriak
1. Mikroorganismo patogenoek sarrerako oztopoak gainditu
dituzte (ehunetan sartu dira)
2. Leukozito edo globulu zuri batzuek parte hartzen dute
(fagozito bihurtzen dira):
- Monozitoak
- Neutrofiloak
3. Erantzuna beti da berdina mikroorganismo guztiekin

16. Pausoak:
1. - Zauritik sartu m.o.ak
- Kapilarrak dilatatu (odol gehiago)
2. - Kapilarrak iragazkorrago
- Odola atera
- Ingurua handitu
- Monozitoak atera
3. - Monozitoak eta neutrofiloak fagozito bihurtu
4. - Fagozitoek pseudopodoekin m.o.ak harrapatu eta
barruan fagozittu (suntsitu)

19. 3. Erantzun immunitario espezifikoa
- Patogenoak aurreko bi defentsa-mailak gainditzean
aktibatu
- Helburua mikroorganismo horiek gorputz osora ez
sakabanatzea
- Linfozito espezifikoek (zelula linfatikoak)

20. Nola gertatzen da prozesua?
Linfozitoek ANTIGENOAK bereizten dituzte
(mikroorganismoaren mintzeko substantzia eta
partikulak, gure organismoarentzat arrotzak
direnak)
Orduan erantzun
espezifikoa hasten da

21. Bi linfozito mota nagusi:
- T linfozitoak: infektatuta dauden zelulen
antigenoak ezagutu eta suntsitzen dituzte.
Gainera, B linfozitoak aktibatzen dituzte.
- B linfozitoak: antigorputzak (proteina
espezifikoak) sortu, antigenoak ezagutu eta
neutralizatzeko.

24. T linfozitoak, aktibatu ostean, zatitu, eta
ZITOTOXIKO bihurtzen dira (zelula infektatua
suntsitzen dute)
B linfozitoak zatutu eta PLASMA-ZELULA bihurtzen
dira (antigenoa neutralizatzeko antigorputz gehiago
sortu

25. Oroimen-linfozitoak
Aurrez emandako erantzun immunitario batean
sortutako linfozitoak, bizitza guztian irauten dute
Organismoan m.o. berdin bat sartzean, azkar antzeman
eta neutralizatu, gaixotasuna agertu baino lehen
Immunizatuta

26. Zenbait bideo interesgarri
Fagozito bat bakterioak irensten
https://www.youtube.com/watch?v=BDr44vLNnPY
Malariaren kate epidemiologikoa
https://www.youtube.com/watch?v=OEDhe4MPEMc
Immunitate erantzuna (ingelesez)
https://www.youtube.com/watch?v=jcdCDYtdBB4
Sistema immunologikoa sinpleki (Redes)
https://www.youtube.com/watch?v=HEY3dUh2dTM
Immunitate sistema sakonago
https://www.youtube.com/watch?v=HEY3dUh2dTM