โครงการ สวนผลไม้ชาวเขา

1. "... เรื่ อ งที่ จ ะช่ ว ยชาวเขา และโครงการชาวเขานั น มี ป ระโยชน์ โ ดยตรงกั บ ชาวเขาที่ จ ะส่ ง เสริ ม และสนั บ สนุ น ให้
้
ชาวเขามี ค วามเป็ นอยู่ ดี ขึ น สามารถเพาะปลู ก สิ่ ง ที่ เ ป็ นประโยชน์ แ ละเป็ นรายได้ กั บ เขาเอง ที่ มี โ ครงการนี ้ จุ ด ประสงค์
้
อย่ า งหนึ่ ง ก็ คื อ มนุ ษ ยธรรม หมายถึ ง ให้ ผู้ ที่ อ ยู่ ใ นถิ่ น ทุ ร กั น ดารสามารถที่ จ ะมี ค วามรู้ และพยุ ง ตั ว มี ค วามเจริ ญ ได้ อี ก
อย่ า งหนึ่ ง ก็ เ ป็ นเรื่ อ งช่ ว ยในทางที่ ทุ ก คนเห็ น ว่ า เขาจะเลิ ก ปลู ก ยาเสพย์ ติ ด คื อ ฝิ่ น ทาให้ นโยบายการระงั บ การ
ปราบปราม การสู บ ฝิ่ น และการค้ าฝิ่ นได้ ผลดี อั น นี เ้ ป็ นผลอย่ า งหนึ่ ง ผลอี ก อย่ า งหนึ่ ง ซึ่ ง สาคั ญ มากก็ คื อ ชาวเขาเป็ น
ผู้ ทาการเพาะปลู ก โดยวิ ธี ที่ จ ะทาให้ บ้ านเมื อ งของเราไปสู่ ห ายนะได้ โดยที่ ถ างป่ าแล้ วปลู ก ก็ เ ท่ า กั บ ช่ ว ยบ้ านเมื อ งให้ มี
ความดี ความอยู่ กิ น ดี แ ละความปลอดภั ย ได้ อี ก ทั่ ว ประเทศ เพราะถ้ าสามารถทาโครงการนี ไ้ ด้ สาเร็ จ ให้ ชาวเขาอยู่ เ ป็ น
หลั ก เป็ นแหล่ ง สามารถที่ จ ะอยู่ ดี กิ น ดี พ อสมควร และสนั บ สนุ น นโยบายที่ จ ะรั ก ษาป่ าไม้ รั ก ษาดิ น ให้ เป็ นประโยชน์
ต่ อ ไป ประโยชน์ อั น นี จ ะยั่ ง ยื น มาก...."
้

2. การเสด็จประพาสต้นบนดอย ของพระบาทสมเด็จพระเจ้ าอยู่หว เป็ นต้ นกาเนินของ
ั
โครงการหลวงเมื่อ 32 ปี มาแล้ ว โครงการหลวงเป็ นโครงการส่วนพระองค์อย่างแท้ จริ ง ตังแต่เริ่ มแรก
้
ทรงบริ จาคพระราชทรัพย์สวนพระองค์ เพื่อเริ่ มโครงการนี ้ เพื่อพิสจน์ทฤษฎี เพื่อดูแลอธิปไตยของ
่ ู
ประเทศและเหนือสิ่งอื่นใด เพื่อความอยู่ดีกินดีของพสกนิกรของพระองค์เอง ไม่มีพระมหากษัตริ ย์
พระองค์ใดในโลก ทรงอุทิศพระวรกาย พระชนมายุพระราชหฤทัย และทรงให้ เวลาอย่างมากมายใน
การทรงงานเพื่อทวยราษฎร์ อย่างแท้ จริ ง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้ าฯ ให้ ม.จ.ภีศเดช รัชนี รับสนอง
แนวพระพระราชดาริ และทรงนาการปฏิบติบนดอยตามพระราชดาริ และพระราชกระแส ความ
ั
มุ่งมันที่มีรับสังครังแล้ วครังเล่าก็คือ "ความผาสุกของประชาชน และความมันคงของประเทศ" ซึงเป็ น
่ ่ ้ ้ ่ ่
ภาพรวมของกรอบปฏิบติที่ใช้ ได้ ทวประเทศ สาหรับโครงการหลวงซึงดาเนินการในเขตภาคเหนือนัน
ั ั่ ่ ้
มีความสาคัญในแง่ของการรักษาอธิปไตยของประเทศในการรักษาสภาวะวิกฤตของการรักษาและ
ดูแลต้ นน ้าลาธาร ในการทาให้ ชาวเขามีความเป็ นอยู่ดีขึ ้น ไม่ตดไม้ ทาลายป่ า ไม่ทาไรเลื่อนลอย ไม่
ั
ปลูกพืชเสพย์ติด และเป็ นประชากรที่อาศัยอยู่บนพื ้นที่สงที่มีจิตสานึกในการดูแลรักษาต้ นน ้าลาธาร
ู
ด้ วย

3. สาหรับงานบนพื ้นที่สง ผู้ปฏิบติงานในโครงการหลวงทุกคนได้ ยดถือหลักการ
ู ั ึ
พระราชทาน ซึงง่าย สัน และตรงจุด มาตังแต่เริ่ มต้ นจนถึงปั จจุบนคือ
่ ้ ้ ั
o ๑) ลดขันตอน
้
o ๒) เร็ วๆ เข้ า
o ๓) ช่วยเขาให้ ช่วยตัวเอง
o ๔) ปิ ดทองหลังพระ
จากหลักการที่พระราชทานนี ้ทาให้ เกิดการสร้ างวีการที่สาคัญขึ ้น เพือใช้ ในการ
่
ปฏิบติในงานของโครงการหลวงคือ
ั
o ๑) วิธีสร้ างการประสานงานและความร่ วมมือ
o ๒) วิธีสร้ างการบุกเบิกและทดสอบสิ่งใหม่ๆ
o ๓) วิธีสร้ างการกาหนดทางเลือก
o ๔) วิธีการสร้ างจิตสานึกของชาวเขาเผ่าต่าง ๆ ทีอยูบนพื ้นทีสง
่ ่ ่ ู

4. ม.จ.ภีศเดช รัชนี ประธานมูลนิธิโครงการหลวง ได้ ทรงตรัสแก่เหล่าเจ้ าหน้ าที่
โครงการหลวงว่า พระบาทสมเด็จพระเจ้ าอยู่หว รับสังกับผู้เข้ าเฝาฯ ณ พระตาหนักจิตรลดา
ั ่ ้
รโหฐานว่า โครงการหลวงเกิดขึ ้นเพราะท่านไปเที่ยว คาว่า "ไปเที่ยว" นี ้ เราท่านน่าจะว่า
"ประพาสตัน" มากกว่า เพราะนอกจากจะเป็ นราชาศัพท์ที่ถกต้ อง แต่ออกจะไม่ใช้ กนแล้ วยัง
ู ั
ทาให้ เราเห็นภาพ พระพุทธเจ้ าหลวง เวลาเสด็จฯไปเที่ยวบ้ านชาวบ้ าน โดยที่เขาไม่ไม่ทราบ
ว่าท่านเป็ นใคร จึงไม่ประหม่ามาก คุยคล่องถึงการกินอยู่ ทาให้ ท่านสามารถพระราชทาน
ความช่วยเหลือได้ ตามพระราชอัธยาศัย ส่วนพระราชนัดดา คือ พระบาทสมเด็จพระ
เจ้ าอยู่หว รัชกาลที่ ๙ ของพวกเรานี ้ เมื่อทรงแปรพระราชฐานไปเชียงใหม่ เพื่อตามอากาศ
ั
จะเสด็จฯไปหน้ าหนาว จึงเรี ยกว่า พักร้ อน อย่างที่ใครๆ เขามักจะเรี ยกกันไม่ได้ นอกจากนี ้
พระองค์ท่านไม่ได้ ทรงพัก แต่มกจะเสด็จฯ ดันดันไปทอดพระเนตรชีวิตของคนบนดอย ซึง
ั ้ ่
สาหรับคนอื่น ๆ แล้ ว ยังกับว่าอยู่คนละโลกกับเรา เช่นเมื่อราว ๓๐ ปี มาแล้ ว ทางไปพระ
ธาตุดอยสุเทพมีถนนลูกรังที่รถยนต์ขึ ้นได้ แต่ลาบาก จากนันถ้ าจะไปบ้ านแม้ วดอยปุย ก็ต้อง
้
เดินเอา นอกจากจะจ้ างเสลี่ยงนังให้ เขาหามโยกเยกไป ในเมื่อระยะใกล้ ๆ ต้ องใช้ เวลาเดิน
่
นานเช่นนี ้ ดอยจึงพันหูพนตาของคนไทยส่วนมาก
ั

5. ตามกระแสรับสัง โครงการหลวงต้ องหาพืชเมืองหนาวมาปลูกบนดอย ซึงนอกจาก
่ ่
ฝิ่ นแล้ ว ในขณะนันไม่มีใครทราบว่า มีพืชอะไรบ้ างปลูกได้ ดังนันโครงการหลวงต้ องทาการ
้ ้
วิจย คือ ทดลองมากมายหลายโครงการ การวิจยย่อมต้ องใช้ คนและเงิน สาหรับคนนันพวกที่
ั ั ้
เพียบพร้ อมด้ วยความสามารถก็หาไม่ยาก เพราะเหล่านักวิชาศาสตร์ ทางเกษตร ทังจาก ้
มหาวิทยาลัย และสถาบันต่าง ๆ มีความจงรักภักดีที่จะทางานถวาย โดยเฉพาะได้ ทางานใน
โครงการหลวง ที่ไม่ขนตอนมากมายเหมือนในระบบราชการ เพราะมีรับสังให้ ลดขันตอน
ั้ ่ ้
อนึง บรรดาอาจารย์ที่มาอาสาสมัครวิจยนัน ก็ได้ ข้อมูลความรู้จากผลการวิจยในประเทศเรา
่ ั ้ ั
ไปสอนแก่ศิษย์ ซึงดีกว่าการศึกษาในตาราที่ฝรั่งเขียนไว้ สาหรับเมืองเขา
่

6. เหตุผลที่ว่าทาไมถึงต้ องส่งเสริ มให้ ชาวเขาปลูกไม้ ผล สาหรับเป็ นพืชทดแทนฝิ่ นนันก็
้
เนื่องมาจากในงานวิจยของโครงการหลวง ในการหาพืชอื่นให้ ชาวเขาปลูกทดแทนฝิ่ นนันทาง
ั ้
โครงการฯ มีความมุ่งหมายที่จะแก้ ไขเรื่ องต่าง ๆ ไปพร้ อมกันด้ วย กล่าวคือพืชหลักควรจะเป็ นไม้ ยืน
ต้ น เช่นไม้ ผลชนิดต่าง ๆ กาแฟ ต้ นนัท (พวกเกาลัด มะคาเดเมียนัท วอลนัทหรื อมันฮ่อ เป็ นต้ น) ทังนี ้
้
เพื่อมุ่งหวังให้ ชาวเขาทามาหากินอยู่กบที่ เลิกทาไร่ เลื่อนลอย ซึงจะทาให้ หยุดยังการทาลายป่ าลงได้
ั ่ ้
นอกจากนัน ไม้ ยืนต้ นเหล่านี ้ก็ยงให้ ประโยชน์ในแง่ของการอนุรักษ์ ดินและน ้า เหมือนกับเป็ นการ
้ ั
ทดแทนป่ าไม้ อีกด้ วย จากการทดลองในเรื่ องไม้ ผลยืนต้ นนี ้ ทางโครงการหลวงสามารถหาพันธุ์ไม้ ผล
เมืองหนาวหลายชนิด ที่สามารถให้ ผลผลิตได้ ดีบนพื ้นที่สง และได้ นาผลจากการวิจยเรื่ อง การ
ู ั
ขยายพันธุ์ การปลูก ขันตอนการดูแลรักษา จนกระทังการเก็บเกี่ยวผลผลิต โดยได้ มีเจ้ าหน้ าที่
้ ่
ส่งเสริ มของโครงการมานาเอาความรู้ดงกล่าว ไปถ่ายทอด อบรมให้ แก่เกษตรกรชาวเขาตามหมู่บ้าน
ั
ต่าง ๆ ต่อไป ปั จจุบนผลไม้ เมืองหนาวหลายชนิดที่ผลิตโดยชาวเขา เช่น พีช พลับ บ๊ วย พลัม สาบี่
ั
เอเซีย(ผลสีน ้าตาล) สตรอเบอรี่ ผลกีวี อะโวกาโดร องุ่น ฯลฯ มีจาหน่ายในตลาดกรุงเทพฯและ
เชียงใหม่ ภายใต้ เครื่ องหมายการค้ าว่า "ดอยคา"

7. เนื่องจากไม้ ผลยืนต้ นต้ องใช้ เวลานาน ๓-๖ ปี กว่าจะได้ ผลผลิตทารายได้ ให้ แก่
ชาวเขาผู้ปลูก โครงการหลวงจึงมีนโนบายให้ หาพืชอายุสนให้ ชาวเขา ปลูกเป็ นรายได้ ไป
ั้
พลางก่อน พืชอายุสนเหล่านี ้มีมากมายหลายชนิดทีขึ ้นได้ ดีในที่สง และทารายได้ ไปพลาง
ั้ ่ ู
ก่อน พืชอายุสนเหล่านี ้มีมากมายหลายชนิดทีขึ ้นได้ ดีในที่สง และทารายได้ ให้ แก่ผ้ ปลูกเป็ น
ั้ ่ ู ู
อย่างมาก พืชดังกล่าว เช่น สตรอเบอรี่ ถัวชนิดต่าง ๆ ผักเมืองหนาวหลายชนิด สมุนไพร
่
เครื่ องเทศ เมล็ดพันธุ์ผกและดอกไม้ ไม้ ดอกชนิดต่าง ๆ ข้ าวสาลี และธัญพืชอื่นๆ เป็ นต้ น
ั
นอกจากไม้ ยืนต้ นและพืชอายุสนทีกล่าวถึงแล้ ว ชาวเขายังสามารถหารายได้ จากงานอื่น ๆ
ั้ ่
เช่น งานหัตถกรรม ซึงทางมูลนิธิสงเสริ มศิลปาชีพได้ เข้ ามาให้ คาแนะนาการเลี ้ยงสัตว์ การ
่ ่
ปลูก เห็ดเมืองหนาว เป็ นต้ น
จะเห็นได้ วาถ้ าเราสามารถจัดการให้ ชาวเขามีการปลูกไม้ ผลยืนต้ นเป็ นพืชหลัก
่
และพาพืชอายุสนอื่นๆ ที่เหมาะสมกับท้ องถิ่นให้ ปลูกได้ ตลอดปี โดยอาจมีงานพิเศษเสริ ม
ั้
เข้ าไปด้ วย ก็จะทาให้ ชาวเขามีรายได้ เกินกว่าการปลูกฝิ่ นอย่างมากมาย ชนิดของพืชทีจะ ่
แนะนะให้ ปลูกและงานพิเศษที่จะเสริ มรายได้ นน จะต้ องมีการวางแผนให้ เหมาะ เพื่อให้
ั้
สอดคล้ องกับปั จจัยต่างๆ เช่น ภูมิอากาศ ทางคมนาคม และตลาด เป็ นต้ น

8. ด้ วยสายพระเนตรอันยาวไกลของพระบาทสมเด็จพระเจ้ าอยู่ ที่ทรงตังพระราชหฤทัยให้
้
มีการรักษาป่ า ต้ นน ้าลาธาร บนพื ้นที่ภเู ขาสูงของประเทศ และในขณะเดียวกันก็ให้ ชาวเขาที่มาพึง ่
พระบรมโพธสมภารอยู่ในพื ้นที่นนได้ มีชีวิตที่ดีขึ ้น ไม่เบียดเบียนป่ านัน คือ ไม่ตดไม้ ทาลายป่ า ไม่
ั้ ้ ั
ปลูกพืชเสพย์ติดนัน พระองค์ได้ พระราชทานพระราชดาริ ให้ ชาวเขาอยู่เป็ นที่ไม่ทาไร่เลื่อนลอย ไม่
้
ย้ ายหมู่บ้านเหมือนในอดีต พระองค์ได้ พระราชทานแนวทางการใช้ ประโยชน์ของป่ า ๓ อย่าง ให้ แก่
กรมป่ าไม้ และโครงการหลวงนาไปปฏิบติ คือ ั
o ๑. ป่ าใช้ สอย คือให้ ชาวบ้ านปลูกต้ นไม้ เนื ้อแข็ง ที่สาหรับจะได้ นามาใช้ ก่อสร้ างที่ อยู่อาศัย
o ๒. ป่ าทาเชื ้อเพลิง คือให้ มีการปลูกต้ นไม้ โตเร็ วไว้ ในบริ เวณหมู่บ้าน สาหรับนามาใช้ สอยใน
ครัวเรื อน เช่น ทาฟื น เพาะเห็ด
o ๓. ป่ ากินได้ คือให้ มีการปลูกต้ นไม้ ที่ให้ ผลผลิตสาหรับไว้ รับประทานและขายเป็ นร ได้ ซึงก็คือ ไม้
่
ผลยืนต้ นชนิดต่าง ๆ
และด้ วยวิธี จะทาให้ ชาวเขาเกิดความรักในพื ้นที่ทากิน มีความหวงแหนในต้ นไม้ ของเขา
และผลที่ตามมาก็คือ ต้ นไม้ ยืนต้ นเหล่านี ้ ก็จะทาหน้ าที่คล้ วยกับป่ า ในการอนุรักษ์ สภาพแวดล้ อม
รักษาต้ นน ้า ลาธารที่เป็ นสมบัติอนล ้าค่าของประเทศไทยต่อไป
ั

9. ในเรื่ องของการรักษาสิงแวดล้ อมบนพื ้นที่สงทางโครงการหลวง ได้ ตระหนัก
่ ู
เป็ นอย่างดี และได้ ปรับปรุงวิธีการผลิตไม้ ผล โดยไม่ใช้ สารเคมีที่เป็ นอันตรายในการ
กาจัดแมลงและโรคที่เป็ นศัตรูพืช กล่าวคือ นอกจากจะใช้ วิธีการควบคุมศัตรูพืชโดย
ชีววิธี เช่น ให้ แมลง เช่น พวกห ้า ตัวเบียน คอยควบคุมจานวนแมลงที่เป็ นศัตรูของพืช
โดยการรักษาสมดุลของธรรมชาติแล้ ว ทางโครงการหลวงยังได้ นาวิธีการต่างๆ มาใช้
เช่น ได้ แนะนาให้ เกษตรกรชาวเขา ห่อผลไม้ ตงแต่ผลยังเล็ก เพื่อปองกันไม่ให้ แมลง
ั้ ้
ทาลาย จึงทาให้ ไม่ต้องใช้ ยาฆ่าแมลงพ่น เหมือนกับการผลิตไม้ ผลเมืองหนาวทัวๆ ไป ่
ในต่างประเทศ นอกจากนี ้ยังได้ แนะนาให้ ชาวเขาทาปุยหมัก ปู่ ยพืชสด ใช้ เอง โดยใช้
๋
มูลสัตว์ และเศษพืชในท้ องที่เป็ นการลดการใช้ ป๋ ยเคมี เป็ นต้ น จึงกลาวได้ วาผลผลิต
ุ ่
ของโครงการหลวงนันสะอาด ปลอดภัยจากสารพิษตกค้ าง
้

10. นางสาวอาทิมา รัตนพันธ์
มัธยมศึกษาปี ที่ ๔/๖ เลขที่ ๕