1. ШУТИС Улаанбаатар хот дахь О. Тлейханы нэрэмжит Политехник коллеж
МОНГОЛ ХЭЛНИЙ
ХИЧЭЭЛИЙН ХӨТӨЛБӨР
Политехник коллежийн анхан шатны I ангийн сурагчдад зориулав.
Нийт-54 цаг
Улаанбаатар хот
2012 он
Батлав: Сургалтын албаны дарга / М. Энхжаргал /

2. Зөвшөөрөв: Тэнхимийн эрхлэгч / Д.Баярцэцэг/
Ерөнхий боловсролын тэнхим
МОНГОЛ ХЭЛНИЙ
ХИЧЭЭЛИЙН ХӨТӨЛБӨР
Хөтөлбөрийг боловсруулсан багш: / Ш.Ариунзаяа /
/Х. Нямдулам /
/Х.Сүнжидмаа /
Улаанбаатар хот
2012 он
Хичээлийн тодорхойлолт

3. 1. Хичээлийн нэр: Монгол хэл
2. Сургалтын түвшин Анхан шатны I анги
3. Багц цаг: 54 цаг (семинар)
4. Долоо хоногт хичээллэх цаг: 4цаг
5. Өмнөх холбоо: Ерөнхий боловсролын сургуульд эзэмшсэн Монгол
хэлний мэдлэгийг үргэлжлүүлэн гүнзгийрүүлнэ.
6. Хичээл заах багшийн нэр: Ш. Ариунзаяа, Х.Нямдулам, Х.Сүнжидмаа
Өрөө 226
Утас 77200221
E_mail sh_zaya33@yahoo.com,
nyamaa_08@yahoo.com, cc_zaya@yahoo.com
7. Хичээлийн зорилго: Монгол хэлний хичээлээр сурагчдын үгийн баялагийг
нэмэгдүүлэх зөв боловсон харьцах, хэл ярианы соѐлд сурах, бичлэгийн бүх
төрлийн найруулгаар зөв бичих, эх хэлний авиа зүй хэлний зүйн хувьсал
өөрчлөлтийн үзэгдлийг дадлагад хэрэглэж сурахад оршино.
8. Оюутанд олгох мэдлэг:
Чадвар: Өөрийн санаа бодлыг илэрхийлэж бичих чадварт суралцах, төрөл
бүрийн эхэд задлал хийж хэлний нэгжүүдийн утга бүтэц, хувиргал,
соѐлын тухай мэдлэг чадвар эзэмших.
Дадал: Монгол хэлний хичээлийн онолын мэдлэгийг эзэмшиж, практикт ашиглах
9. Сурах бичиг:
- Ө. Цэндсүрэн, Г. Батсүх, Б. Пүрэвсүрэн, Б. Балжинням.Монгол хэлний хичээлээр
бодит чадвараа хөгжүүлэх нь. УБ. 2005
- Ө. Цэндсүрэн, Б. Цасанчимэг, С. Амаржаргал, Д. Алтанцог, Б. Батсүрэн. Монгол хэл
8. УБ.2007
- Ц. Өнөрбаян, Ж. Батбаатар. Эсээ бичихүйн үндэс. УБ.2006
- Л. Уранчимэг. Төрөл бүрийн найруулгын эхэд задлал хийх зөвлөмж сургалтын
эхүүд. УБ.2004
- Ш. Соѐлзул. Эх хэлний сорил. УБ.2009
- Ш. Ариунзаяа, Р. Цэцэгмаа, Б. Алтанзул. Монгол хэл. УБ.2010
10. Үнэлгээ 100 оноо:
- Хичээлийн явц, бие даан гүйцэтгэх дасгал ажлууд, гэрийн даалгавар, сэдвийн
шалгалт
11.1. Хичээлийн сэдэвчилсэн төлөвлөгөө

4. ¹ Ñýäýâ ñåì
Äýä Ñýäýâ Öàã
1 ªìíºõèéã äàâòàõ 2 2
2 Эх судлалын òóõàé эõèéí òóõàé 2 2
îéëãîëò,эхийн утга санаа,сэдэв
3 Эх зохиох төлөвлөгөө , эх зохиох 2 2
4 Эхэд задлал хийх дэс дараалал 2 2
5 Эхэд задлал хийх дасгал 2 2
6 Эхийн утгыг нэмэн дэлгэрүүлэх дасгал 2 2
Ýõ
7 Эхийн утгыг хураах дасгал 2 2
8 Даган дуурайх эх зохиох 2 2
9 Эхийн найруулгын алдаа түүнийг засах 2 2
10 Ñýäâèéí ä¿ãíýëò, òåñò 2 2
11 Ìîíãîë õýëíèé ýõèéí íàéðóóëãûí òºðºë албан 2 2
Найруулгын төрөл
бичгийн найруулга
Àëáàí áè÷ãèéí íàéðóóëãын төрөл өргөдөл,
12 тодорхойлолт,3 үеийн намтар,тайлан
бичих
13 Àëáàí áè÷ãèéí íàéðóóëãын онцлог 2 2
14 Давтлага дасгал хичээл 2 2

5. 15 Ýðäýì øèíæèëãýýíèé íàéðóóëãà 2 2
16 Ýðäýì øèíæèëãýýíèé íàéðóóëãûí òºðºë 2 2
17 Давтлага дасгал хичээл 2 2
Ñîíèí ñýòã¿¿ëèéí íàéðóóëãà 2 2
18
19 Óðàí çîõèîëûí íàéðóóëãà 2 2
20 Ñýäâèéí ä¿ãíýëò, òåñò 2 2
21 Үг унших,цээжилж нүдлэх 2 2
22 Өгүүлбэр бичих, унших,дасгал 2 2
Монгол
23 Эх унших хуулан бичих 2 2
бичиг
24 Үг унших,цээжилж нүдлэх 2 2
25 Өгүүлбэр бичих, унших,дасгал 2 2
26 Эх унших хуулан бичих 2 2
27 Сэдвийн шалгалт 2 2
Нийт 54 цаг

6. 11.2. Хичээлийн цөм агуулга
№ Ñýäýâ Äýä ñýäýâ Ìýäâýë çîõèõ ç¿éë ×àäâàë çîõèõ ç¿éë
Монгол хэлний Монгол хэлний
хичээлээр Эх хичээлээр Эх
судлалын тухай,эх судлалын тухай
гэж юу вэ? эхийн унших түүнийг
сэдэв, эхийн ойлгож ярилцах,
санаанууд болох эхийн сэдэв, эхийн
төрсөн санаа, санаанууд болох
шинэ санаа, төрсөн санаа, шинэ
Эх судлалын тухай,эхийн зорьсон санаа санаа, зорьсон санаа
тухай,эхийн зэргийг зэргийг тодорхойлж
сэдэв,санаа,зохиомж,эх мэдэх,эхийн чаддаг байх,эхийн
зохиох дасгал, эхийн зохиомжийг зохиомжийг
1 Эхийн нэгж, эхийн баймж чанар, судлах,эх зохиох судлах,эх зохиох ,
найруулга эхийн мэдээллийн дасгал, эхийн эхийн нэгж, эхийн
бүтэц,холбох хэрэглүүр, нэгж, эхийн баймж баймж чанар, эхийн
эхийн утгыг нэмэн чанар, эхийн мэдээллийн
дэлгэрүүлэх, хураах,эхэд мэдээллийн бүтэц,холбох
тонгоргол хийх, даган бүтэц,холбох хэрэглүүр, эхийн
дуурайх эх бичих,эхийн хэрэглүүр, эхийн утгыг нэмэн
найруулгын алдааг засах утгыг нэмэн дэлгэрүүлэх,
дэлгэрүүлэх, хураах,эхэд
хураах,эхэд тонгоргол хийх, даган
тонгоргол хийх, дуурайх эх
даган дуурайх эх бичих,эхийн
бичих,эхийн найруулгын алдааг
найруулгын засах зэрэг дасгал
алдааг засахын дадлага ажлуудыг
тулд онолын хийж гүйцэтгэж
талаас мэдлэг олж чаддаг байх
авах
2 Найруулга Монгол хэлний эхийн Монгол хэлний Монгол хэлний эхийн
зүйн найруулгын төрөл, албан эхийн найруулгын найруулгын
төрөл бичгийн найруулга,эрдэм төрлийн тухай төрлүүдийг
шинжилгээний болон түүний тодорхойлж чаддаг
найруулга,сонин ангилалын талаар байх, албан бичгийн
нийтлэлийн мэдэх, албан найруулга,эрдэм
найруулга,уран зохиолын бичгийн шинжилгээний
найруулгын төрөл зүйл найруулга,эрдэм найруулга,сонин
сэдвийн дүгнэлт шинжилгээний нийтлэлийн
найруулга,сонин найруулга,уран
нийтлэлийн зохиолын
найруулга,уран найруулгын төрөл
зохиолын зүйл тус бүр дээр
найруулгын төрөл дасгал дадлага хийж
зүйлүүдийн талаар чаддаг байх,

7. мэдэж уншиж тэдгээрийн ялгаа
судлах зориулалт үүргийг
сэдвийн дагуу хийж
гүйцэтгэх чадвартай
болох
Монгол бичгээр үг Монгол бичгээр үг
унших, үг унших, үг нүдлэх,үг
нүдлэх,үг цээжлэх цээжлэх
Монгол бичгээр үг унших, Монгол бичгээр Монгол бичгээр
үг нүдлэх,үг цээжлэх өгүүлбэр өгүүлбэр
3 Монгол Монгол бичгээр өгүүлбэр унших,бичих,крилл унших,бичих,крилл
бичиг унших,бичих,крилл бичигт хөрвүүлэг бичигт хөрвүүлэг
бичигт хөрвүүлэг хийх хийх хийж чаддаг болох
Монгол бичгээр эх Монгол бичгээр эх Монгол бичгээр эх
унших,хөрвүүлэг хийх, унших,хөрвүүлэг унших,хөрвүүлэг
Крилл бичгээс монгол хийх, хийх,
бичигт хөрвүүлэн бичих Крилл бичгээс Крилл бичгээс
монгол бичигт монгол бичигт
хөрвүүлэн бичих хөрвүүлэн бичиж
чаддаг байх
Монгол хэлний хичээлээр суралцагчдын
мэдлэг чадварыг үнэлж дүгнэх

8. Оноо А B C D F
Шалгуур 90-100 80-89 70-79 60-69 0-59
Монгол хэлний хичээлээр сурагчдын 18-20 16-18 14-16 12-14 0-12
үгийн баялаг нэмэгдүүлэх, зөв боловсон
харьцах хэл ярианд суралцах чадвар
Эх хэлний соѐлд суралцаж өөрийгөө 28-30 25-27 24-25 22-23 0-21
илэрхийлэх чадвар
Найруулгын бүх төрлөөр зөв найруулан 13-15 12-13 9-11 8-9 0-7
бичих чадвар
Монгол хэлний хэлний зүйн хувьсал 13-15 12-13 9-11 8-9 0-7
өөрчлөлтүүдийг зөв хэрэглэх чадвар
Монгол бичгийг үг үсгийг нүдлэх , 18-20 16-18 14-16 12-14 0-12
хөрвүүлэх , танин мэдэх чадвар