1. Ξενοφωντος Ελληνικά
Βιβλίο Β΄΄
Κεθάιαημ 1 § 16 – 32
Η πακςιεζνία ηςκ Αζεκαίςκ ζημοξ Αηγόξ πμηαμμύξ
§ 16- 19 θεματικός πσρήνας : Οι κινήσεις των αντιπάλων και η άλωση της Λαμψάκου
Κευ.1 [16] Οἱ δ' Ἀθηναῖοι ἐκ τ῅ς Σάμου ὁρμώμενοι τήν βασιλέως κακῶς ἐποίουν, καί ἐπί
τήν Χίον καί τήν Ἔφεσον ἐπέπλεον, καί παρεσκευάζοντο πρός ναυμαχίαν, καί
στρατηγούς πρός τοῖς ὑπάρχουσι προσείλοντο Μένανδρον, Τυδέα, Κηφισόδοτον.
Οi Αζελαίνη έρνληαο νξκεηήξην ηε Σάκν ιεειαηνύζαλ ηε ρώξα ηνπ βαζηιηά θαη έπιεαλ ελαληίνλ ηεο Χίνπ
θαη ηεο Εθέζνπ θαη πξνεηνηκάδνληαλ γηα λαπκαρία- θαη εμέιεμαλ σο ζηξαηεγνύο επίζεο, εθηόο από απηνύο
πνπ ππήξραλ, ην Μέλαλδξν, ηνλ Τπδέα θαη ηνλ Κεθηζόδνην.
[17] Λύσανδρος δ' ἐκ τ῅ς Ῥόδου παρά τήν Ἰωνίαν ἐκπλεῖ πρός τόν Ἑλλήσποντον πρός τε
τῶν πλοίων τόν ἔκπλουν καί ἐπί τάς ἀφεστηκυίας αὐτῶν πόλεις. Ἀνήγοντο δέ καί οἱ
Ἀθηναῖοι ἐκ τ῅ς Χίου πελάγιοι˙ *18+ ἡ γάρ Ἀσία πολεμία αὐτοῖς ἦν.
Λύσανδρος δ' ἐξ Ἀβύδου παρέπλει εἰς Λάμψακον σύμμαχον οὖσαν Ἀθηναίων˙ καί οἱ
Ἀβυδηνοί καί οἱ ἄλλοι παρ῅σαν πεζῆ ˙ ἡγεῖτο δέ Θώραξ Λακεδαιμόνιος.
Ο Λύζαλδξνο απέπιεπζε από ηε Ρόδν, παξαπιένληαο ηα παξάιηα ηεο Ισλίαο, γηα ηνλ Ειιήζπνλην κε ζθνπό
λα εκπνδίζεη ηνλ απόπινπ ησλ αζελατθώλ πινίσλ θαη λα ππνηάμεη ηηο πόιεηο πνπ είραλ απνζηαηήζεη από
απηνύο (=Λαθ.). Σπγρξόλσο θαη νη Αζελαίνη βγήθαλ από ην ιηκάλη ηεο Χίνπ ζηελ αλνηρηή ζάιαζζα· γηαηί ηα
παξάιηα ηεο Μ. Αζίαο ήηαλ ερζξηθά ζ' απηνύο.
Ο Λύζαλδξνο έπιεε παξαιηαθά από ηελ Άβπδν γηα ηε Λάκςαθν, πνπ ήηαλ ζύκκαρνο ησλ Αζελαίσλ- νη
θάηνηθνη ηεο Αβύδνπ θαη νη ινηπνί ζύκκαρνη (ησλ Λαθ.) έθηαζαλ πεδνπνξώληαο- θαη αξρεγόο απηώλ ήηαλ ν
Θώξαμ ν Λαθεδαηκόληνο
[19] Προσβαλόντες δέ τῆ πόλει αἱροῦσι κατά κράτος, καί διήρπασαν οἱ στρατιῶται
οὖσαν πλουσίαν καί οἴνου καί σίτου καί τῶν ἄλλων ἐπιτηδείων πλήρη˙ τά δέ ἐλεύθερα
σώματα πάντα ἀφ῅κε Λύσανδρος.
Καη αθνύ έθαλαλ επίζεζε ζηελ πόιε, ηελ θπξίεςαλ κε έθνδν θαη ηε ιεειάηεζαλ νη ζηξαηηώηεο, θαζώο
ήηαλ πινύζηα θαη γεκάηε θξαζί, ζηηάξη θαη άιια εθόδηα- όινπο όκσο ηνπο πνιίηεο ν Λύζαλδξνο ηνπο
άθεζε ειεύζεξνπο.

2. § 16 – 32 : Γεκηθή εηθόκα
Βνηζθόμαζηε ζημ 405 π.Χ., ιίγμ πνηκ από ηεκ ήηηα ηςκ Αζεκαίςκ ζημοξ Αηγόξ πμηαμμύξ θαη
έκα πνόκμ πνηκ ηεκ ηειηθή οπμηαγή ηεξ Αζήκαξ ζηε ΢πάνηε. Γθεί, ζημοξ Αηγόξ Πμηαμμύξ,
έιαβε πώνα ημ θζηκόπςνμ ημο 405 π.Υ. ε μμηναία ήηηα θαη θαηαζηνμθή ηςκ Αζεκαίςκ, πμο
έθνηκε θαη ημ ηέιμξ ημο Πειμπμκκεζηαθμύ πμιέμμο.
Ο Ξεκμθώκ πενηγνάθεη ηα δναμαηηθά εθείκα γεγμκόηα με ηνόπμ ιηηό θαη ζύκημμμ, ζογπνόκςξ
όμςξ εύγιςηημ θαη παναζηαηηθό: πνμζδημνίδεη με ηηξ ζοκζήθεξ θάης από ηηξ μπμίεξ έγηκε ε
ζομθμνά θαζώξ θαη ηα αίηηα ηεξ ήηηαξ ηςκ Αζεκαίςκ, πμο μθεηιόηακ θονίςξ ζηεκ πανάιεηρε
ηςκ ζηναηεγώκ ημοξ κα ιάβμοκ ηα απαναίηεηα μέηνα αζθαιείαξ. Πνςηαγςκηζηήξ ζηα γεγμκόηα
αοηά μ ηθακόηαημξ ΢πανηηάηεξ ζηναηεγόξ Λύζακδνμξ από ηε μηα μενηά θαη μη Αζεκαίμη
ζηναηεγμί από ηεκ άιιε, πμο απμδείπηεθακ αμειείξ ζηεκ επηηέιεζε ηςκ θαζεθόκηςκ ημοξ. Με
ηε πνήζε πμιιώκ επηννεμαηηθώκ θαη εμπνόζεηςκ πνμζδημνηζμώκ, ηεκ επημειεμέκε πιμθή ημο
ιόγμο με πμηθίιεξ μεημπέξ θαη δεοηενεύμοζεξ πνμηάζεηξ, ηεκ επηιμγή θαηάιιειμο ιεληιμγίμο
(ππ. ηε πνήζε καοηηθώκ όνςκ), ηεκ αιιεπάιιειε εμθάκηζε ημο ζοκδέζμμο δε με μεηαβαηηθή θαη
όπη με ακηηζεηηθή ζεμαζία –πνάγμα πμο δηεοθμιύκεη ηε νμή ηεξ αθήγεζεξ-, πεηοπαίκεη κα
εληζημνήζεη ηα γεγμκόηα με ζαθήκεηα θαη δςκηάκηα.
§ 16 – 19 ζεμαηηθόξ πονήκαξ : Οη θηκήζεηξ ηςκ ακηηπάιςκ θαη ε άιςζε
ηεξ Λαμράθμο
Λεληιόγημ
ὁνμῶμαη ἐθ ηηκμξ = ελμνμώ από θάπμο.
θαθῶξ πμηῶ = θαθμπμηώ, ιεειαηώ.
πνμζαηνμῦμαί ηηκα = εθιέγς θπ. ςξ θη.
ἀθίζηαμαί ηηκμξ = απμζηαηώ από θπ.
ἀκάγμμαη = βγαίκς ζηεκ ακμηπηή ζάιαζζα.
πάνεημη πεδῆ = θηάκς πεδόξ.
ἡγμῦμαί ηηκμξ = είμαη ανπεγόξ θπ.
αἱνῶ = ζοιιαμβάκς, θονηεύς.
πνμζβάιις ηηκί = επηηίζεμαη.
ἀθίεμί ηηκα = αθήκς, ειεοζενώκς θπ.
Ανπηθμί πνόκμη νεμάηςκ
ὁνμῶμαη, ὡνμώμεκ, ὁνμήζμμαη θαη ὁνμεζήζμμαη, ὡνμεζάμεκ θαη ὡνμήζεκ,
ὥνμεμαη, ὡνμήμεκ = λεθηκώ, έπς ςξ μνμεηήνημ
πμηῶ, ἐπμίμοκ, πμηήζς, ἐπμίεζα, πεπμίεθα, ἐπεπμηήθεηκ.
πιές, ἔπιεμκ, πιεύζμμαη θαη πιεοζμῦμαη, ἔπιεοζα, πέπιεοθα, ἐπεπιεύθεηκ.
΢εμείςζε : ηα νήμαηα ζε -ές με μμκμζύιιαβμ ζέμα ζοκαηνμύκηαη μόκμ όπμο
μεηά ημ παναθηήνα ε αθμιμοζεί άιιμ ε ή εη: Γκεζηώηαξ: πιές, πιεῖξ, πιεῖ,
πιέμμεκ, πιεῖηε, πιέμοζη. Παναηαηηθόξ: ἔπιεμκ, ἔπιεηξ, ἔπιεη, ἐπιέμμεκ,
ἐπιεῖηε, ἔπιεμκ.
αἱνές, ῶ , ᾕνμοκ, αἱνήζς, εἷιμκ, ᾕνεθα, ᾑνήθεηκ = ζοιιαμβάκς, θονηεύς

3. αἱνμομαη, ᾑνμύμεκ, αἱνήζμμαη θαη αἱνεζήζμμαη, εἱιόμεκ θαη ᾑνέζεκ, ᾕνεμαη,
ᾑνήμεκ = εθιέγς, πνμηημώ
΢εμείςζε : ημ μέζμ αἱνμῦμαη (= εθιέγς, πνμηημώ) έπεη παζεηηθό ημ αἱνμῦμαη
(= εθιέγμμαη, πνμηημώμαη),εκώ ημ αἱνές,ῶ μεηε ζεμαζία ημο θονηεύς,
θαηαιαμβάκς έπεη παζεηηθό ημ ἁιίζθμμαη (= ζοιιαμβάκμμαη, θονηεύμμαη).
ἄγς, ἦγμκ, ἄλς, ἤγαγμκ, ἀγήμπα (ἦπα), ἠγεόπεηκ (ἤπεηκ) = μδεγώ
ἄγμμαη, ἠγόμεκ, ἄλμμαη θαη ἀπζήζμμαη, ἠγαγόμεκ θαη ἤπζεκ, ἦγμαη, ἤγμεκ.
ἡγμῦμαη, ἡγμύμεκ, ἡγήζμμαη θαη ἡγεζήζμμαη, ἡγεζάμεκ θαη ἡγήζεκ, ἥγεμαη,
[ἡγήμεκ] = κμμίδς (+ εηδηθό απανέμθαημ)
βάιις, ἔβαιιμκ, βαιῶ, ἔβαιμκ, βέβιεθα, ἐβεβιήθεηκ.
Γνμεκεοηηθά ζπόιηα
§16 ἐθ η῅ξ Σάμμο : μη Αζεκαίμη είπακ ηηξ βάζεηξ ημοξ ζηε ΢άμμ, απ' όπμο ελμνμμύζακ
εκακηίμκ δηαθόνςκ παναιηαθώκ πενζηθώκ πόιεςκ. Οη βάζεηξ ηςκ Λαθεδαημμκίςκ ήηακ ζηε
Ρόδμ, ζηε Υίμ θαη ζηεκ Έθεζμ. Απόθαζε ηςκ Αζεκαίςκ ήηακ κα πνμπςνήζμοκ ζε
μιμθιενςηηθή ζύγθνμοζε ζηε ζάιαζζα με ημκ Λύζακδνμ θαη κα ημκ ηαπεηκώζμοκ, γηαηί είπε
πνμλεκήζεη ζμβανόηαηεξ δεμηέξ ζηηξ ζομμαπηθέξ ημοξ πόιεηξ.
~ ηήκ βαζηιέςξ θαθῶξ ἐπμίμοκ : εκκμείηαη ηεκ γεκ (ή ηεκ πςνακ) ημο βαζηιηά ηεξ Πενζίαξ.
Έπεηηα από ημοξ πενζηθμύξ πμιέμμοξ, μ βαζηιηάξ ηεξ Πενζίαξ μκμμαδόηακ ζοκήζςξ από ημοξ
Έιιεκεξ βαζηιεύξ (πςνίξ άνζνμ) ή μ μέγαξ βαζηιεύξ. Οη Αζεκαίμη ιεειαημύζακ ηε πώνα ηςκ
Πενζώκ, γηαηί ε πενζηθή πμιηηηθή ηεκ πενίμδμ εθείκε ήηακ θηιμζπανηηαηηθή. Οη Πένζεξ, θαη
ηδίςξ μ ζαηνάπεξ ηεξ Λοδίαξ Κύνμξ, είπακ πνμζθένεη ζεμακηηθή μηθμκμμηθή εκίζποζε ζημοξ
Σπανηηάηεξ , γηα κα πιήλμοκ ηε καοηηθή δύκαμε ηεξ Αζήκαξ. Απώηενμξ ζθμπόξ ημο βαζηιηά
ηςκ Πενζώκ ήηακ κα θζείνεη εκηειώξ θαη ηεκ Αζήκα θαη ηε ΢πάνηε.
~ πνόξ ημῖξ ὑπάνπμοζη : ήδε οπήνπακ ζημκ αζεκασθό ζηόιμ ηνεηξ ζηναηεγμί: μ Κόκςκ, μ
Αδείμακημξ θαη μ Φηιμθιήξ. Οη ηνεηξ πνόζζεημη ζηναηεγμί ήηακ μ Μέκακδνμξ, μ Σοδέαξ θαη μ
Κεθηζόδμημξ.
§ 17 : πνόξ ηόκ ἔθπιμοκ ηῶκ πιμίςκ : ζθμπόξ ημο Λύζακδνμο ήηακ κ' απμθιείζεη ηεκ έλμδμ
από ημκ Γιιήζπμκημ ηςκ εμπμνηθώκ πιμίςκ πμο μεηέθενακ ζηηενά ζηεκ Αζήκα από ηεκ
πενημπή ημο Γύλεηκμο Πόκημο. Η πόιε ηόηε βνηζθόηακ ζε θαηάζηαζε πμιημνθίαξ από ημοξ
Λαθεδαημμκίμοξ, πμο είπακ εγθαηαζηαζεί ζημ θνμύνημ ηεξ Δεθέιεηαξ.
~ ἐλ Ἀβύδμο : μη πόιεηξ Άβοδμξ, Λάμραθμξ, Γιαημύξ θαη ΢εζηόξ βνίζθμκηακ ζημ ζηεκό ημο
Γιιήζπμκημο· μη δύμ πνώηεξ ζηε μηθναζηαηηθή αθηή, εκώ μη δύμ άιιεξ ζηεκ εονςπασθή.
~ παν῅ζακ πεδῆ : μη ζύμμαπμη ηςκ Λαθεδαημμκίςκ (Αβοδεκμί θ.ιπ.) πνμπςνμύζακ παναιηαθά
ζε πανάιιειε πμνεία με ημ ζηόιμ ημο Λύζακδνμο· όιςκ αοηώκ ηςκ πεδώκ ανπεγόξ ήηακ μ
Λαθεδαημόκημξ Θώναλ.
 Οη ανπηθέξ θηκήζεηξ ακηηπάιςκ (§ 16-18) δίδμκηαη ζε πνόκμ παναηαηηθό (ἐπμίμοκ,
ἐπέπιεμκ, πανεζθεοάδμκημ, ἀκήγμκημ, πανέπιεη, παν῅ζακ θ.ιπ.). Έηζη, απμθημύκ εύνμξ
θαη δηάνθεηα. Γπίζεξ, μ ηζημνηθόξ εκεζηώηαξ ἐθπιεῖ θαζηζηά ηεκ αθήγεζε πημ δςκηακή.

4. §19. πνμζβαιόκηεξ... Λύζακδνμξ : Ο Ξεκμθώκ από ημ ζεμείμ αοηό εγθαηαιείπεη ημκ
παναηαηηθό θαη πνεζημμπμηεί αόνηζημ (πνμζβαιόκηεξ, δηήνπαζακ, ἀθ῅θε) γηα κα δειώζεη
ηεκ επίζπεοζε ηςκ γεγμκόηςκ.
~ αἱνμῦζη θαηά θνάημξ : ε άιςζε ηεξ Λαμράθμο, πηζηήξ ζομμάπμο ηεξ Αζήκαξ,
απμηέιεζε ζεμακηηθή απώιεηα γηα ημοξ Αζεκαίμοξ, εκώ ακηίζεηα οπήνλε εζηία
ακεθμδηαζμμύ ηςκ Λαθεδαημμκίςκ. Η πνήζε ηζημνηθμύ εκεζηώηα (αἱνμῦζη), πνμζδίδεη
δςενόηεηα θαη παναζηαηηθόηεηα ζηεκ αθήγεζε.
~ δηήνπαζακ... πιήνε : θαηά ηεκ ανπαηόηεηα μη ζηναημί ζημοξ πμιέμμοξ δεκ δηέζεηακ
εηδηθέξ μμκάδεξ ακεθμδηαζμμύ, μη μπμίεξ ζα ήηακ επηθμνηηζμέκεξ κα ελαζθαιίδμοκ ηνόθημα
θαη άιιεξ πνμμήζεηεξ γηα ημοξ ζηναηηώηεξ. Οη ίδημη μη ζηναηηώηεξ έπνεπε κ' αγμνάδμοκ
ηνόθημα από ηεκ ημπηθή αγμνά ή κα επηπεηνμύκ ανπαγέξ θαη ιεειαζίεξ επζνηθώκ πόιεςκ.
Γη΄αοηό, μ ηνόπμξ επηζηηηζμμύ ηςκ ακηηπάιςκ ήηακ θαζμνηζηηθόξ γηα ηηξ ελειίλεηξ.
~ ηά δέ ἐιεύζενα ζώμαηα πάκηα ἀθ῅θε Λύζακδνμξ : Ο Λύζακδνμξ δεκ αηπμαιςηίδεη
ημοξ θαημίθμοξ ηεξ Λαμράθμο. Η θίκεζε αοηή έπεη ζογθεθνημέκε πμιηηηθή ζθμπημόηεηα,
θαζώξ επεδίςθε κα θενδίζεη ηε ζομπάζεηά ημοξ γηα κα πνεζημμπμηεί ηεκ πόιε ημοξ ςξ
βάζε ακεθμδηαζμμύ.
Οη θηκήζεηξ ηςκ ακηηπάιςκ:
1. Λύζακδνμξ: με ηα πιμία ημο πιέεη μιμηαπώξ πνμξ ημκ Γιιήζπμκημ λεθηκώκηαξ από ηε
Ρόδμ. Παναιαμβάκεη ζηεκ Αβοδμ ζηναηό οπό ηεκ ανπεγία ημο ζώναθα θαη με ηε βμήζεηά
ημο θαηαιαμβάκεη ηεκ πιμύζηα θαη πμιοάκζνςπε Λάμραθμ, πμο ήηακ ζύμμαπμξ ηςκ
Αζεκαίςκ.
2. Αζεκασθόξ ζηόιμξ: 180 πιμία με πέκηε ζηναηεγμύξ θαη με επηθεθαιήξ ημκ Κόκςκα. Με
μνμεηήνημ ηε ΢άμμ ιεειαηεί ηα πενζηθά πανάιηα, επηηίζεηαη εκακηίμκ ηεξ Υίμο θαη ηεξ
Γθέζμο πμο απμηειμύζακ βάζεηξ ημο ζπανηηαηηθμύ ζηόιμο θαη θαηόπηκ εηζένπεηαη ζημκ
Γιιήζπμκημ μεηά από ημ Λύζακδνμ. Αγθονμβμιεί ζημκ Γιαημύκηα, θαηόπηκ ζηε ΢εζηό θαη
ηέιμξ ζημοξ Αηγόξ πμηαμμύξ, ακαδεηώκηαξ ηνόθημα.

5. ΞΓΝΟΦΩΝΤΟΣ «ΓΛΛΗΝΙΚΑ» θεθ. Ι. 16-19
Γνμεκεοηηθέξ Αζθήζεηξ
1. ηὴκ βαζηιέςξ θαθῶξ ἐπμίμοκ: Να ελεγήζεηε ημ πενηεπόµεκμ ηεξ θνάζεξ
θαη κα αηηημιμγήζεηε ηεκ ηαθηηθή αοηή ηςκ Αζεκαίςκ.
2. «Λύζακδνμξ δὲ ἐθπιεῖ πνὸξ ηὸκ Ἑιιήζπμκημκ πνόξ ηε ηῶκ πιμίςκ ηὸκ
ἔθπιμοκ»: Γηαηί μ Λύζακδνμξ πνμζπαζεί κα απμθιείζεη ημκ αζεκασθό ζηόιμ
από ημκ Γιιήζπμκημ; Πμημ είκαη ημ απώηενμ ζπέδηό ημο θαη πώξ ημ θνίκεηε ;
3. Με πμημοξ πνόκμοξ δειώκμκηαη μη θηκήζεηξ ηςκ ακηηπάιςκ θαη πμηα
πιεμκεθηήµαηα δίκεη ε επηιμγή ηςκ ζογθεθνημέκςκ πνόκςκ ζηεκ αθήγεζε;
4. Σὰ δὲ ἐιεύζενα ζώµαηα πάκηα ἀθ῅θε Λύζακδνμξ: Πμηα ζθμπηµόηεηα είπε ε
θίκεζε αοηή ημο Λοζάκδνμο;
5. αἱνμῦζη θαηὰ θνάημξ: Γηαηί απμδίδεηαη µε ημ πνόκμ αοηό ε άιςζε θαη πμηα
ε ζεµαζία ημο γεγμκόημξ αοημύ γηα ηεκ ελέιηλε ημο πμιέµμο;
6. Ση ζήμαηκε ε θαηάιερε ηεξ Λαμράθμο από ημκ Λύζακδνμ (α) γηα ημοξ
Αζεκαίμοξ (β) γηα ημοξ ΢πανηηάηεξ; Να αλημιμγήζεηε ηε ζηναηεγηθή αοηή
θίκεζε ημο ΢πανηηάηε καοάνπμο.
7. Να βνεζμύκ ηα νήμαηα πμο θαζμνίδμοκ ηε δναζηενηόηεηα ηςκ Αζεκαίςκ
θαη ημο Λοζάκδνμο. Να πνμζεπζεί ε εκαιιαγή ηςκ πνόκςκ. Ση πνμζδίδεη ζηεκ
αθήγεζε ε εκαιιαγή αοηή;
Γναµµαηηθέξ – Λεληιμγηθέξ – Σοκηαθηηθέξ Αζθήζεηξ
1. πανεζθεοάδμκημ : κα γίκεη πνμκηθή ακηηθαηάζηαζε
2. δηήνπαζακ : κα γίκεη εγθιηηηθή ακηηθαηάζηαζε
3. Να ζομπιενςζμύκ μη πηώζεηξ πμο δεημύκηαη:
καομαπίακ
Γκηθόξ Πιεζοκηηθόξ
Γεκ. ________________________ __________________________
Δμη. ________________________ __________________________
Αηη. ________________________ __________________________
ἔθπιμοκ
Γκηθόξ Πιεζοκηηθόξ
Οκμμ. ________________________ __________________________
Γεκ. ________________________ __________________________
Δμη. ________________________ __________________________
Αηη. ________________________ __________________________

6. ζηναηηῶηαη
Γκηθόξ Πιεζοκηηθόξ
Γεκ. ________________________ __________________________
Δμη. ________________________ __________________________
Αηη. ________________________ __________________________
4 . ΢ημοξ παναθάης νεµαηηθμύξ ηύπμοξ κα γνάρεηε ημ α΄ εκηθό πνόζςπμ ηεξ
μνηζηηθήξ εκεζηώηα θαη παναηαηηθμύ θαη κα ζεµεηώζεηε µε Υ ημ είδμξ ηεξ
αύλεζήξ ημοξ.
Ον. Γκεζη. Ον. Παναη. Χνμκηθή
Σοιιαβηθή
πανεζθεοάδμκημ
ἡγεῖημ
ἀκήγμκημ
ἐπέπιεμκ
ἐθπιεῖ
πνμζβαιόκηεξ
δηήνπαζακ
5. ἐπμίμοκ : εγθιηηηθή ακηηθαηάζηαζε ζημ β΄ πιεζ. πνόζςπμ ΓΝ΢ ηεξ ίδηαξ
θςκήξ:
Ονηζηηθή _________________ Απανέμθαημ
_________________
Τπμηαθηηθή _________________ Μεημπή _________________
Γοθηηθή _________________
Πνμζηαθηηθή _________________
6. Να βνεζμύκ ηα ζύκζεηα νήμαηα ημο απμζπάζμαημξ θαη, αθμύ ηεζμύκ ζημ
α΄ εκηθό πνόζςπμ ΓΝ΢ ηεξ θςκήξ πμο βνίζθμκηαη, κα πςνηζημύκ ζηα
ζοκζεηηθά ημοξ:
΢ύκζεηα νήμαηα
α΄ εκηθό ΓΝ΢ α΄ ζοκζεηηθό β΄ ζοκζεηηθό
_________________ ________________ ______________
_________________ ________________ ______________
_________________ ________________ ______________
_________________ ________________ ______________
7. Ση ζεμαίκεη ημ θαζέκα από ηα ηνία παναπάκς νήμαηα;
ὁνμάς-ῶ=
_______________________________________________________
ὁνμές-ῶ=
_______________________________________________________

7. ὁνμίδς
_______________________________________________________
8. πιμοζίακ πόιηκ, ἐιεύζενα ζώµαηα : Να γνάρεηε ηηξ ζοκεθθμνέξ ζηηξ
πιάγηεξ πηώζεηξ εκηθμύ θαη πιεζοκηηθμύ ανηζµμύ.
9. Να βνείηε 3 κεμειιεκηθέξ ιέλεηξ (απιέξ ή ζύκζεηεξ) εηομμιμγηθά
ζογγεκείξ με ημ ν. μνμάς-ῶ θαη κα ζπεμαηίζεηε πνμηάζεηξ πμο κα ηηξ
πενηέπμοκ. Σμ ίδημ κα γίκεη θαη γηα ημ νήμα πμηές-ῶ:
μνμάς-ῶ
i. Λέλε ___________________
Πνόηαζε________________________________________________
ii. Λέλε ___________________
Πνόηαζε_______________________________________________
iii. Λέλε ___________________
Πνόηαζε_______________________________________________
πμηές-ῶ
i. Λέλε ___________________
Πνόηαζε_______________________________________________
ii. Λέλε ___________________
Πνόηαζε_______________________________________________
iii. Λέλε ___________________
Πνόηαζε________________________________________________
10. Να ζοκδέζεηε θαζεμηά από ηηξ ιέλεηξ ηεξ ανηζηενήξ ζηήιεξ με μηα από
ηηξ δύμ ιέλεηξ ηεξ ανηζηενήξ (Ανπαία Γιιεκηθή), με βάζε ηεκ εηομμιμγηθή
ημοξ ζογγέκεηα:
Νέα Γιιεκηθή Ανπαία Γιιεκηθή
α) αθμνμή 1) ὁνμάς-ῶ > ὁνμή
β) ελμνμώ 2) ὁνμές-ῶ/ ὁνμίδς > ὅνμμξ
γ) μνμεηήνημ
δ) μνμεηηθόξ
ε) μνμίζθμξ
ζη) πανόνμεζε
δ) πνμζμνμίδμμαη
ε) μνμόκε
11. Να βνείηε ηε ζεμαζία θαζεκόξ από ηα παναθάης νήμαηα ηεξ Ανπαίαξ
Γιιεκηθήξ, ζύκζεηα ημο ν. πιές :
Α Β
εἰζπιές πιεζηάδς με ημ πιμίμ

8. ἐθπιές πιές μαδί με….
πνμζπιές πιεζηάδς με ημ πιμίμ
ζομπιές πιές ακάμεζα
ἀκαπιές θεύγς με ημ πιμίμ
δηαπιές πιές γύνς από..
θαηαπιές θηάκς με ημ πιμίμ ζημ ιημάκη
παναπιές πιές πανάιιεια
ἐπηπιές πιές εκακηίμκ
πενηπιές πιές γύνς από…
ἀπμπιές βγαίκς από ημ ιημάκη με ημ πιμίμ
12. Με πμηεξ ανπαίεξ ιέλεηξ ημο απμζπάζμαημξ ζογγεκεύμοκ εηομμιμγηθά μη
παναθάης ιέλεηξ ηεξ κέαξ ειιεκηθήξ; ακανπία, απόζηαζε, παναγςγηθόξ,
πνμεγμύμεκμξ, ακαβμιή, πενίβιεμα, βέιμξ, αθαίνεζε
13. Να βνεζμύκ μη εμπνόζεημη επηννεμαηηθμί πνμζδημνηζμμί ημο
απμζπάζμαημξ θαη μη ζεμαζίεξ ημοξ.

9. § 20 – 24 : ζεμαηηθόξ πονήκαξ : Η πνόθιεζε ηςκ Αζεκαίςκ
γηα καομαπία θαη ε ηαθηηθή ημο Λύζακδνμο
*20+ Οἱ δ' Ἀθηναῖοι κατά πόδας πλέοντες ὡρμίσαντο τ῅ς
Χερρονήσου ἐν Ἐλαιοῦντι ναυσίν ὀγδοήκοντα καί ἑκατόν. Ἐνταῦθα
δή ἀριστοποιουμένοις αὐτοῖς ἀγγέλλεται τά περί Λάμψακον, καί
εὐθύς ἀνήχθησαν εἰς Σηστόν.
Οη Αζεκαίμη πιέμκηαξ από θμκηά αγθονμβόιεζακ ζημκ Γιαημύκηα ηεξ
Υενζμκήζμο με εθαηόκ
μγδόκηα πιμία. Γκώ ιμηπόκ γεομάηηδακ εθεί, έμαζακ ηα κέα γηα ηε Λάμραθμ
θαη αμέζςξ ακμίπηεθακ γηα ηε ΢εζηό.
[21] Ἐκεῖθεν δ' εὐθύς ἐπισιτισάμενοι ἔπλευσαν εἰς Αἰγός ποταμούς
ἀντίον τ῅ς Λαμψάκου˙ διεῖχε δ' ὁ Ἑλλήσποντος ταύτῃ σταδίους ὡς
πεντεκαίδεκα. Ἐνταῦθα δή ἐδειπνοποιοῦντο.
Από εθεί, αθμύ εθμδηάζηεθακ με ηνόθημα, έπιεοζακ αμέζςξ ζημοξ
Αηγόξ πμηαμμύξ, απέκακηη από ηε Λάμραθμ- ζημ μένμξ αοηό μ Γιιήζπμκημξ
έπεη πιάημξ πενίπμο δεθαπέκηε ζηάδηα. Κη εθεί έπαηνκακ ημ δείπκμ ημοξ.
[22] Λύσανδρος δέ τῆ ἐπιούσῃ νυκτί, ἐπεί ὄρθρος ἦν, ἐσήμηνεν εἰς τάς
ναῦς ἀριστοποιησαμένους εἰσβαίνειν, πάντα δέ παρασκευασάμενος
ὡς εἰς ναυμαχίαν καί τά παραβλήματα παραβάλλων, προεῖπεν ὡς
μηδείς κινήσοιτο ἐκ τ῅ς τάξεως μηδέ ἀνάξοιτο.
Ο Λύζακδνμξ ηεκ επόμεκε κύπηα, όηακ λεμένςκε, έδςζε ζήμα ζηα
πιενώμαηα, αθμύ πνμγεομαηίζμοκ, κα επηβηβαζημύκ ζηα πιμία· θαη
αθμύ έθακε όιεξ ηηξ πνμεημημαζίεξ ζακ γηα καομαπία θαη εκώ
ημπμζεημύζε ζηα πιάγηα ηςκ πιμίςκ παναπεηάζμαηα, πνμεηδμπμίεζε κα μεκ
απμμαθνοκζεί θακέκαξ από ηεκ πανάηαλε μήηε κα ακμηπηεί ζημ πέιαγμξ.
*23+ Οἱ δέ Ἀθηναῖοι ἃμα τῷ ἡλίῳ ἀνίσχοντι ἐπί τῷ λιμένι
παρετάξαντο ἐν μετώπῳ ὡς εἰς ναυμαχίαν. Ἐπεί δέ οὐκ ἀντανήγαγε
Λύσανδρος, καί τ῅ς ἡμέρας ὀψέ ἦν, ἀπέπλευσαν πάλιν εἰς τούς Αἰγός
ποταμούς.
Οη Αζεκαίμη αμέζςξ με ηεκ ακαημιή ημο ειίμο παναηάπηεθακ θαηά
μέηςπμ μπνμζηά ζημ ιημάκη γηα καομαπία. Γπεηδή όμςξ μ Λύζακδνμξ δεκ
έβγαιε ηα πιμία ημο γηα κα ημοξ ακηημεηςπίζεη - ήηακ άιιςζηε ανγά -
γύνηζακ πάιη ζημοξ Αηγόξ πμηαμμύξ.
[24] Λύσανδρος δέ τάς ταχίστας τῶν νεῶν ἐκέλευσεν ἓπεσθαι τοῖς
Ἀθηναίοις, ἐπειδάν δέ ἐκβῶσι, κατιδόντας ὃ,τι ποιοῦσιν ἀποπλεῖν
καί αὐτῷ ἐξαγγεῖλαι. Καί οὐ πρότερον ἐξεβίβασεν ἐκ τῶν νεῶν πρίν

10. αὖται ἧκον. Ταῦτα δ' ἐποίει τέτταρας ἡμέρας˙ καί οἱ Ἀθηναῖοι
ἐπανήγοντο.
Σόηε μ Λύζακδνμξ δηέηαλε ηα πημ γνήγμνα πιμία ημο κα (παν)αθμιμοζμύκ
ημοξ Αζεκαίμοξ θαη, αθμύ παναηενήζμοκ ηη θάκμοκ όηακ απμβηβαζημύκ ζηεκ
λενά, κα απμπιεύζμοκ θαη κα ημο ημ ακαθμηκώζμοκ. (΢ημ μεηαλύ) δεκ
απμβίβαζε από ηα πιμία ημοξ ζηναηηώηεξ ημο, πανά μόκμ αθμύ επέζηνερακ
ηα ηαπύπιμα. Σεκ ηαθηηθή αοηή ηεκ αθμιμοζμύζε γηα ηέζζενηξ μένεξ, εκώ
μη Αζεκαίμη (ζημ δηάζηεμα αοηό) έβγαηκακ ζηεκ ακμηπηή ζάιαζζα γηα κα
ημκ ακηημεηςπίζμοκ.
Λεληιόγημ
θαηά πόδαξ = από θμκηά
ὁνμίδμμαη = αγθονμβμιώ, πνμζανάδς.
ἀνηζημπμημῦμαη = πνμγεομαηίδς
δηέπς = απέπς, έπς πιάημξ
δεηπκμπμημῦμαη = δεηπκώ.
ἐπηζηηίδμμαη = εθμδηάδμμαη με ηνόθημα.
ἀκηίμκ = απέκακηη.
ἡ ἐπημῦζα κύλ = ε επόμεκε κύπηα
ὁ ὄνζνμξ = ημ λεμένςμα
ζεμαίκς = δίκς ζήμα, παναγγέιις.
εἰζβαίκς εἰξ καῦξ = επηβηβάδμμαη.
παναβάιις παναβιήμαηα = βάδς παναπεηάζμαηα (ζηα πιμία)
πνμιέγς = πνμεηδμπμηώ.
ἅμα = ζογπνόκςξ.
ἀκίζπς = ζεθώκς, ακεβαίκς.
ὁ ἥιημξ ακίζπεη = ακαηέιιεη.
ἀκηακάγς = βγάδς ηα πιμία απ’ ημ ιημάκη απέκακηη απ’ ημκ επζνό.
ἐθβαίκς (εθ ηεξ κεςξ) = απμβηβάδμμαη.
θαζμνῶ = παναηενώ.
ἐθβηβάδς = απμβηβάδς από ημ πιμίμ.
πνόηενμκ = πνμεγμομέκςξ (πνμκηθό επίννεμα)
ἥθς = έπς έιζεη (εκεζηώηαξ με ζεμαζία παναθεημέκμο) / ἧθμκ = είπα έιζεη
(παναηαηηθόξ με ζεμαζία οπενζοκηειίθμο)
Ανπηθμί πνόκμη νεμάηςκ
ἔπς, εἶπμκ, ἕλς θαη ζπήζς, ἔζπμκ, ἔζπεθα, ἐζπήθεηκ.
βαίκς, ἔβαηκμκ, βήζμμαη, ἔβεκ, βέβεθα, ἐβεβήθεηκ.
ηάηης, ἔηαηημκ, ηάλς, ἔηαλα, ηέηαπα, ἐηεηάπεηκ.
ηάηημμαη, ἐηαηηόμεκ, ηάλμμαη θαη ηαπζήζμμαη, ἐηαλάμεκ θαη ἐηάπζεκ,
ηέηαγμαη, ἐηεηάγμεκ.
ἕπμμαη, εἱπόμεκ, ἕρμμαη, ἑζπόμεκ, ἠθμιμύζεθα, ἠθμιμοζήθεηκ = αθμιμοζώ
ὁνῶ , ἑώνςκ, ὄρμμαη, εἶδμκ, ἑόναθα /ἑώρακα /ὄπωπα, ἑςνάθεηκ /ὠπώπειν.
ἀγγέιις, ἤγγειιμκ, ἀγγειῶ, ἤγγεηια , ἤγγειθα, ἠγγέιθεηκ.

11. Γνμεκεοηηθά ζπόιηα
μἱ δέ Ἀζεκαῖμη θαηά πόδαξ…εἰξ Αἰγόξ πμηαμμύξ ἀκηίμκ η῅ξ Λαμράθμο : Οη Αζεκαίμη όηακ
έθακακ επηδνμμέξ εκακηίμκ ηςκηθώκ πόιεςκ , έμαζακ όηη μ Λύζακδνμξ με ημκ ζηόιμ ημο είπε
μπεη ζηα ζηεκά ημο Γιιεζπόκημο. Γπεηδή θαηάιαβακ ημ ζπέδημ ημο Λοζάκδνμο, δειαδή όηη
ήζειε κα θόρεη ημκ ακεθμδηαζμό ηεξ Αζήκαξ με ζηηάνη από ημκ Πόκημ, ζηαμάηεζακ ηηξ
επηδνμμέξ θαη αθμιμοζμύζακ από θμκηά («θαηά πόδαξ») ημκ Λύζακδνμ. Η άιςζε ηεξ Λαμράθμο,
πηζηήξ ζομμάπμο ηεξ Αζήκαξ, απμηέιεζε ζεμακηηθή απώιεηα γηα ημοξ Αζεκαίμοξ, εκώ ακηίζεηα
οπήνλε ηζπονή βάζε ακεθμδηαζμμύ ηςκ Λαθεδαημμκίςκ. Παναθμιμοζώκηαξ ημκ ζπανηηαηηθό
ζηόιμ αγθονμβόιεζακ με ηα 180 πιμία ημοξ ζημκ Γιαημύκηα, πμο βνηζθόηακ ζηε Θναθηθή
πενζόκεζμ. Γθεί, εκώ γεομάηηδακ, πιενμθμνήζεθακ ηεκ άιςζε ηεξ Λαμράθμο. Αμέζςξ
απέπιεοζακ γηα ηε ΢εζηό από όπμο εθμδηάζηεθακ με ηνόθημα θαη έπεηηα έζπεοζακ γηα ημοξ
Αηγόξ Πμηαμμύξ, πμο βνίζθμκηακ απέκακηη από ηε Λάμραθμ.
ἐκ Ἐιαημῦκηη η῅ξ Χεννμκήζμο : ΢ηε Θναθηθή πενζόκεζμ βνίζθμκηακ μ Γιαημύκηαξ, ε
΢εζηόξ θαη μη Αηγόξ Πμηαμμί, εκώ ζηε μηθναζηαηηθή αθηή ε Άβοδμξ θαη ε Λάμραθμξ. Οη πόιεηξ
αοηέξ , θαζώξ ήηακ ζηα ζηεκά ημο Γιιεζπόκημο , μπμνμύζακ κα αζθήζμοκ έιεγπμ ζημ
δηαμεηαθμμηζηηθό εμπόνημ ηεξ πενημπήξ.
ἀνηζημπμημομέκμηξ – ἐδεηπκμπμημῦκημ : Η ιέλε «άνηζημκ» ζεμαίκεη πνςηκό θαγεηό – πνόγεομα,
ζοπκά όμςξ θαη ημ μεζεμενηακό γεύμα. Η ιέλε «δεηπκμκ» ζεμαίκεη ημ απμγεομαηηκό θαη ζοπκά ημ
βναδηκό θαγεηό.
ὄνζνμξ ἦκ: πνμκηθή δηαίνεζε ηεξ εμέναξ, πμο ζοκδέεηαη με ηεκ ακαημιή ημο ειίμο. Οη ανπαίμη
Έιιεκεξ πώνηδακ ηεκ εμένα ζε 3 μένε: α) ζημκ όνζνμ, δει. ημ πνςί ςξ ημ μεζεμένη («πενί
πιήζμοζακ ἀγμνάκ») , β) ζηηξ μεζεμβνηκέξ ώνεξ («μεζεμβνία») γ) ζηηξ πνώηεξ
απμγεομαηηκέξ ώνεξ («δείιε») θαη ζηηξ πνώηεξ βναδηκέξ ώνεξ («ὀρέ») .
Λύζακδνμξ δέ ηῆ ἐπημύζῃ κοθηί…ἐπακήγμκημ : Η ηαθηηθή πμο θαίκεηαη κα εθανμόδεη μ
Λύζακδνμξ από ηε ζηηγμή πμο μη Αζεκαίμη «ἔπιεοζακ εἰξ Αἰγόξ Πμηαμμύξ» είκαη ε ελήξ:
παναηάζζεη ημκ ζηόιμ ημο ζημ ιημάκη ηεξ Λαμράθμο δίκμκηαξ ηεκ εκηύπςζε όηη είκαη έημημμξ γηα
καομαπία, αιιά απμθεύγεη ηεκ ακαμέηνεζε, μμιμκόηη μη Αζεκαίμη ημκ πνμθαιμύκ. Αοηή ηεκ
ηαθηηθή ηε ζοκεπίδεη γηα 4 μένεξ. Έηζη ακαγθάδεη ημοξ Αζεκαίμοξ κα γονίδμοκ πίζς άπναθημη
θαη κα κμμίδμοκ όηη μη Λαθεδαημόκημη ημοξ θμβμύκηαη. ΋μςξ θάζε άιιμ πανά ημοξ θμβάηαη μ
Λύζακδνμξ. Απιά, έπμκηαξ επίγκςζε ηεξ καοηηθήξ οπενμπήξ ηςκ Αζεκαίςκ αιιά θαη ηεξ δηθήξ
ημο ζπεηηθήξ αδοκαμίαξ, ζέιεη μ ίδημξ πνμζςπηθά κα επηιέλεη ημκ πνόκμ, ημκ ηόπμ θαη ηηξ
ζοκζήθεξ ηεξ ζύγθνμοζεξ. Γη΄ αοηό ζθόπημα πνμκμηνηβεί θαη πενημέκεη κα ημοξ αηθκηδηάζεη.
Πανάιιεια, παναθμιμοζεί από θμκηά ηηξ θηκήζεηξ θαη ηηξ ζοκήζεηεξ ηςκ Αζεκαίςκ με ηα
ηαπύπιμα θαηαζθμπεοηηθά πιμία ημο. Δηαπηζηώκεη ιμηπόκ όηη μη ακηίπαιμη όπη μόκμ βνίζθμκηαη
ζε πώνμ πςνίξ ιημάκη, αιιά θαη μαθνηά από πόιε θαη από αγμνέξ ηνμθίμςκ ,πνάγμα πμο ημοξ
ακαγθάδεη κα βγαίκμοκ θάζε μένα απ` ηα πιμία ημοξ θαη κα ακαδεημύκ ηνόθημα ζε ανθεηή
απόζηαζε από ηα πιμία. Έηζη, αλημιμγώκηαξ ηεκ θαηάζηαζε αοηή θαηαιήγεη ζημ ζομπέναζμα όηη
μηα αηθκηδηαζηηθή επίζεζε ηεκ ώνα πμο μη Αζεκαίμη είκαη δηαζθμνπηζμέκμη ζηεκ λενά, ζα απμβεί
πνμξ όθειόξ ημο. Καη πνάγμαηη δε δηαρεύδεηαη. Ο Λύζακδνμξ ιμηπόκ έκηεπκα απμθεύγεη ηεκ
θαηά μέηςπμ ζύγθνμοζε θαη επηιέγεη ηεκ ηαθηηθή ηεξ ακαβμιήξ, ηεξ πνμκμηνηβήξ, ηεξ
θαηαζθμπείαξ ηςκ θηκήζεςκ ημο ακηηπάιμο θαη ηειηθά ηεξ αηθκηδηαζηηθήξ επίζεζεξ ηε ζηηγμή

12. πμο ζα είπε δεμημονγεζεί ζημοξ Αζεκαίμοξ ε ρεοδαίζζεζε όηη μ ΢πανηηάηεξ καύανπμξ δηζηάδεη
κα ζογθνμοζηεί μαδί ημοξ.
μἱ δέ Ἀζεκαῖμη … εἰξ ημύξ Αἰγόξ Πμηαμμύξ : μη Αζεκαίμη ζηναηεγμί, επεηδή δεκ είπακ
θαηαιάβεη ημ ζηναηεγηθό ζπέδημ ημο Λύζακδνμο, κόμηδακ όηη μ Λύζακδνμξ από δεηιία δεκ
ημιμμύζε κα ημοξ ακηημεηςπίζεη ζημ ακμηπηό πέιαγμξ. Γη΄αοηό δεκ έπαηνκακ ηα απαηημύμεκα
μέηνα αζθαιείαξ εκακηίμκ μηαξ λαθκηθήξ επίζεζεξ ημο Λοζάκδνμο, μμιμκόηη μ Λύζακδνμξ
απείπε μόιηξ ιίγα πηιηόμεηνα απ` αοημύξ.
καῦξ : Οη ιέλεηξ καῦξ θαη ηνηήνεξ δειώκμοκ πμιεμηθά πιμία, εκώ μη ιέλεηξ πιμῖμκ θαη ὀιθάξ
δειώκμοκ θμνηεγά - εμπμνηθά πιμία.
παναβιήμαηα (ή παναννύμαηα) : ήηακ λύιηκεξ (δενμάηηκεξ ή οθαζμάηηκεξ) ζςναθίζεηξ πμο
εκίζποακ ηα πιεονά ηςκ πιμίςκ, μύηςξ ώζηε κα μεκ ηα δηαπενκμύκ ηα βέιε θαη ηα δόναηα ηςκ
ακηηπάιςκ, θαη ζεμεηώκμκηαη έηζη απώιεηεξ ζηα πιενώμαηα.
Γεκηθά Σπόιηα
Χαναθηενηζμόξ Αζεκαίςκ θαη Λοζάκδνμο:
Οη Αζεκαίμη ήηακ γεμάημη αοημπεπμίζεζε θαη ζίγμονμη γηα ηεκ οπενμπή ημοξ έκακηη ηςκ
Λαθεδαημμκίςκ θαη έηζη δεκ οπμιόγηζακ ηεκ πμκενηά ημο Λοζάκδνμο. Η οπενβμιηθή ημοξ
εμπηζημζύκε ζηε καοηηθή ημοξ δύκαμε, θαζώξ θαη ε αθέιεηά ημοξ, ημύξ μδήγεζε ζημκ
όιεζνμ.
Ο Λύζακδνμξ ήηακ ζοκεηόξ, εύζηνμθμξ θαη εκενγμύζε με πενίζθερε. Απέθεογε κα
καομαπήζεη με ημοξ Αζεκαίμοξ ζημ ακμηπηό πέιαγμξ ,γηαηί γκώνηδε ηεκ ακςηενόηεηα ημο
αζεκασθμύ ζηόιμο. Γη΄ αοηό επηδεημύζε κα ημοξ αηθκηδηάζεη. ΄Ηηακ πνμκμεηηθόξ, θαζώξ δεκ
πμύιεζε γηα δμύιμοξ ημοξ ειεύζενμοξ θαημίθμοξ ηεξ Λαμράθμο γηα κα έπεη ηε Λάμραθμ με
ημ μένμξ ημο θαη γηαηί εμπόδηζε ηα αζεκασθά πιμία κα μεηαθένμοκ ζηηάνη από ηηξ πώνεξ ημο
Γύλεηκμο Πόκημο ζηεκ Αηηηθή. Έηζη, ζοκηέιεζε ζημκ απμθιεηζμό ηεξ Αζήκαξ. Γημίμαζε ηα
πιμία ημο γηα καομαπία, αιιά δεκ έβγαηκε από ημ ιημάκη γηαηί ήζειε κα επηηεζεί με
αηθκηδηαζμό. Γίπε ζοιιάβεη ζημ κμο ημο έκα ζπέδημ παναπιάκεζεξ ηςκ Αζεκαίςκ.
΢ογθέκηνςζε πιενμθμνίεξ γηα ηηξ θηκήζεηξ ηςκ Αζεκαίςκ ζηεκ λενά, εκώ πανάιιεια γηα 4
μένεξ δεκ ακηημεηώπηδε ημοξ Αζεκαίμοξ ζημ ακμηπηό πέιαγμξ, μμιμκόηη ημκ πνμθαιμύζακ.
Ήλενε όηη μ αζεκασθόξ ζηόιμξ οπενηενμύζε. Άιιςζηε ήζειε κα κμμίδμοκ μη Αζεκαίμη όηη
δεκ ζογθνμοόηακ μαδί ημοξ από αδοκαμία θαη θόβμ, πνάγμα βέβαηα πμο ημ θαηάθενε. Έηζη,
βαζηδόμεκμξ ζημκ πνμγναμμαηηζμό, ζηηξ μεζμδηθέξ θαη πνμζεθηηθέξ θηκήζεηξ θαη ζηεκ μνζή
ζθέρε, πενίμεκε οπμμμκεηηθά ηεκ θαηάιιειε ζηηγμή γηα κα επηηεζεί εθμεηαιιεοόμεκμξ ηα
ζθάιμαηα ηςκ ακηηπάιςκ ημο.

13. ΞΓΝΟΦΩΝΤΟΣ «ΓΛΛΗΝΙΚΑ» θεθ. Ι 20-24
Γνμεκεοηηθέξ Αζθήζεηξ
1. Να επηζεμάκεηε ηηξ εκημιέξ ημο Λοζάκδνμο πνμξ ημοξ ΢πανηηάηεξ. Πμημ
είκαη, θαηά ηε γκώμε ζαξ, ημ γεκηθόηενμ ζπέδημ ζημ μπμίμ εκηάζζμκηαη;
2. Πμηα ζηάζε ηενεί μ Λύζακδνμξ θαηά ηε ζοκάκηεζε ηςκ δύμ ζηόιςκ θαη
πμημοξ ζθμπμύξ, θαηά ηε γκώμε ζαξ, ελοπενεηεί ε ηαθηηθή ημο;
3. Πώξ ακηημεηςπίδμοκ μη Αζεκαίμη ημοξ ΢πανηηάηεξ ζημ ζογθεθνημέκμ
απόζπαζμα θαη ηη πνμμηθμκμμεί ε ζηάζε ημοξ αοηή γηα ηεκ ηειηθή έθβαζε ηεξ
καομαπίαξ;
4. Πμηα αδοκαμία ηςκ Αζεκαίςκ εθμεηαιιεύζεθε θαηάιιεια μ Λύζακδνμξ θαη
με πμημ ηνόπμ πέηοπε ηε ζοζηεμαηηθή παναθμιμύζεζή ημοξ;
5. Πμηα ζημηπεία ηεξ πμιεμηθήξ ηαθηηθήξ ημο Λοζάκδνμο μπμνμύμε κα
ζοκαγάγμομε από ημ ζογθεθνημέκμ θείμεκμ;
6. Ο Ξεκμθώκ παναθηενίδεηαη ςξ θιαζηθόξ ζογγναθέαξ, οπμδεηγμαηηθόξ γηα
ηε ζαθήκεηα, απιόηεηα, θοζηθόηεηα θαη παναζηαηηθόηεηα ηεξ πενηγναθήξ ημο.
Πμηα ζημηπεία ημο απμζπάζμαημξ ζα μπμνμύζακ κα επηβεβαηώζμοκ ημκ
παναθηενηζμό αοηόκ;
7. «Λύζακδνμξ δέ ηάξ ηαπίζηαξ ηῶκ κεῶκ ἐθέιεοζεκ ἕπεζζαη ημῖξ Ἀθεκαίμηξ,
ἐπεηδάκ δέ ἐθβῶζη, θαηηδόκηαξ ὅ,ηη πμημῦζηκ ἀπμπιεῖκ θαί αὐηῷ ἐλαγγεῖιαη»:
Με βάζε αοηό ημ απόζπαζμα, πμημξ ήηακ ζηόπμξ ημο Λοζάκδνμο;
8. Ο ηζημνηθόξ ζηεκ αθήγεζή ημο εκαιιάζζεη πνόκμοξ ημο πανόκημξ
(εκεζηώηαξ) θαη ημο πανειζόκημξ (παναηαηηθόξ, αόνηζημξ). Πμηα
παναθηενηζηηθά δίκεη αοηή ε εκαιιαγή ζηεκ ηζημνηθή αθήγεζε θαη πμηα
ζεµαζία έπεη γηα ηεκ απόδμζε ηςκ θηκήζεςκ ηςκ ακηηπάιςκ;
9. Πώξ ακηέδναζακ μη Αζεκαίμη ζηεκ είδεζε γηα ηεκ άιςζε ηεξ Λαµράθμο;
Πώξ ελεγείηε ηεκ επηιμγή ηεξ ζέζεξ, όπμο αγθονμβόιεζακ ηειηθά μη
Αζεκαίμη;
10. Να παναθηενίζεηε ημ Λύζακδνμ µε βάζε ηεκ πμιεµηθή ηαθηηθή πμο
εθανµόδεη.
Γναμμαηηθέξ Αζθήζεηξ
1. Να γναθμύκ μη δεημύμεκμη ηύπμη :
ἀκήπζεζακ : εγθιηηηθή ακηηθαηάζηαζε
Ονηζηηθή _________________ Απανέμθαημ _________________
Τπμηαθηηθή _________________ Μεημπή _________________
Γοθηηθή ________________
Πνμζηαθηηθή _________________
θηκήζμηημ : εγθιηηηθή ακηηθαηάζηαζε ζημ ίδημ πνόζςπμ ηεξ ίδηαξ θςκήξ ημο
ΓΝ΢:

14. Ονηζηηθή _________________ Απανέμθαημ _________________
Τπμηαθηηθή _________________ Μεημπή _________________
Γοθηηθή _________________
Πνμζηαθηηθή _________________
πανεηάλακημ : πνμκηθή ακηηθαηάζηαζε
ΓΝ΢: ________________
ΠΡΣ: ________________
ΜΓΛ: ________________ Παζεηηθόξ ΜΓΛ: _______________
ΑΟΡ: πανεηάλακημ Παζεηηθόξ ΑΟΡ: _______________
ΠΡΚ: _______________
ΤΠΡ: _______________
ἀπέπιεοζεκ : Να θιηζεί ε μνηζη. ΓΝ΢ θαη ΠΡΣ:
Ονηζη. ΓΝ΢ Ονηζη. ΠΡΣ
Γκηθόξ
α΄ πνόζςπμ ______________ ______________
β΄ πνόζςπμ ______________ ______________
γ΄ πνόζςπμ ______________ ______________
Πιεζοκηηθόξ
α΄ πνόζςπμ ______________ ______________
β΄ πνόζςπμ ______________ ______________
γ΄ πνόζςπμ ______________ ______________
ἐθέιεοζεκ : εγθιηηηθή ακηηθαηάζηαζε
Ονηζηηθή _________________ Απανέμθαημ _________________
Τπμηαθηηθή _________________ Μεημπή _________________
Γοθηηθή ________________
Πνμζηαθηηθή _________________
καοζίκ
Γκηθόξ Πιεζοκηηθόξ
Γεκ. ________________________ __________________________
Δμη. ________________________ __________________________
Αηη. ________________________ __________________________
2. Να ζομπιενώζεηε ηα θεκά με ημοξ θαηάιιειμοξ νεμαηηθμύξ ηύπμοξ
ακάιμγα με ημ πνόζςπμ πμο δειώκεηαη από ηηξ ακηςκομίεξ:

15. ἐγώ εἰμί ἄγς πιές πμηῶ ὁνῶ
μὗημξ ____ ____ _____ _____ _____
ἡμεῖξ ____ ____ _____ _____ _____
ὑμεῖξ ____ ____ _____ _____ _____
3. Να γναθμύκ μη πιάγηεξ πηώζεηξ (θαη ζημοξ 2 ανηζμμύξ):
η῅ξ ηάλεςξ (ἡ ηάληξ)
Γκηθόξ Πιεζοκηηθόξ
Γεκ. _________________ __________________
Δμη. _________________ __________________
Αηη. _________________ __________________
ηῆ κοθηί (ἡ κύλ)
Γκηθόξ Πιεζοκηηθόξ
Γεκ. _________________ __________________
Δμη. _________________ __________________
Αηη. _________________ __________________
ηῷ μεηώπῳ (ηό μέηςπμκ)
Γκηθόξ Πιεζοκηηθόξ
Γεκ. _________________ __________________
Δμη. _________________ __________________
Αηη. _________________ __________________
Ἀζεκαῖμη
Γκηθόξ Πιεζοκηηθόξ
Γεκ. _________________ __________________
Δμη. _________________ __________________
Αηη. _________________ __________________
4. Να γνάρεηε ηα μοζηαζηηθά ημο παναθάης πίκαθα ζηεκ ακηίζημηπε πηώζε
ημο άιιμο ανηζμμύ:
Γκηθόξ ανηζµόξ Πιεζοκηηθόξ ανηζµόξ
τὰς ἡµέρας

16. τῷ λιµένι
τοὺς ποταµούς
τῆς τάξεως
τοὺς πόδας
οἱ Ἀθηναῖοι
Λεληιμγηθέξ Αζθήζεηξ
1. Να βνείηε 2 κεμειιεκηθά ζύκζεηα νήμαηα με β΄ ζοκζεηηθό ημ ν. βάιις
θαη κα ζπεμαηίζεηε 2 πνμηάζεηξ όπμο κα ηα πνεζημμπμηείηε. Σμ ίδημ θαη γηα ημ
ν. ἀγγέιις :
βάιις
i. ΢ύκζεημ ___________________
Πνόηαζε
_______________________________________________________
ii. ΢ύκζεημ ___________________
Πνόηαζε
_______________________________________________________
αγγέιις
i. ΢ύκζεημ __________________
Πνόηαζε
_______________________________________________________
ii. ΢ύκζεημ __________________
Πνόηαζε
_______________________________________________________
2. Να ζομπιενώζεηε ηα θεκά με κεμειιεκηθέξ ιέλεηξ πανάγςγεξ από ημ ν.
ἡγέομαι-οῦμαι, ή ζύκζεηεξ με β΄ ζοκζεηηθό πανάγςγα ημο ίδημο νήμαημξ:
(α) Ο ________________ ηεξ πνόηαζεξ αοηήξ έδςζε ζεμακηηθέξ ιύζεηξ
ζημ αδηέλμδμ.
(β) Ο ζςζηόξ _________________ θνμκηίδεη πνώηα απ’ όια ημκ ιαό ημο.
(γ) Η ______________ ηςκ γεγμκόηςκ από ημοξ αοηόπηεηξ μάνηονεξ ήηακ
ηδηαίηενα δςκηακή.
(δ) Σμο δήηεζα ___________________ γηα ηεκ απανάδεθηε ζομπενηθμνά
ημο.
3. Να ζομπιενώζεηε ηα θεκά με κεμειιεκηθέξ ζύκζεηεξ ιέλεηξ με β΄
ζοκζεηηθό θάπμημ πανάγςγμ ημο ν. ἄγς :
(α) Η επμπή ημο _________________ άνπηζε θαη μη μηθμιόγμη
δηαμανηύνμκηαη.
(β) Αηζζακόηακ ζακ ____________. Ήηακ πάκηα απμμμκςμέκμξ θαη θακείξ
δεκ ημο έδηκε ζεμαζία.
(γ) Ο _______________ ηεξ εθδήιςζεξ πιήνςζε μμοζηθμύξ θαη πμνεοηέξ.

17. (δ) Η ___________ μέζμδμξ πνμπςνεί από ημ εηδηθό ζημ γεκηθό, εκώ ε
____________ αθμιμοζεί ακηίζηνμθε πμνεία.
4. θαηηδόκηαξ: Να γνάρεηε 2 κεμειιεκηθέξ απιέξ ιέλεηξ εηομμιμγηθά
ζογγεκείξ με ημ θαζέκα από ηα ηνία ζέμαηα ημο ν. ὁνάς-ῶ:
1μ ζέμα (ὁνα-)
Λέλε α΄ _____________________
Λέλε β΄ _____________________
2μ ζέμα (ἰδ-)
Λέλε α΄ _____________________
Λέλε β΄ _____________________
3μ ζέμα (ὀπ-)
Λέλε α΄ _____________________
Λέλε β΄ _____________________
5. θηκήζμηημ: Να βνείηε ηνία ζύκζεηα κεμειιεκηθά νήμαηα με β΄ ζοκζεηηθό ημ
ν. θηκές-ῶ θαη κα ζπεμαηίζεηε μηα πνόηαζε με ημ θαζέκα.
1μ ζύκζεημ _______________
Πνόηαζε
_______________________________________________________
2μ ζύκζεημ _______________
Πνόηαζε
_______________________________________________________
3μ ζύκζεημ _______________
Πνόηαζε
_______________________________________________________
6. θηκήζμηημ (θηκές-ῶ > [ἀεί - θίκεημξ ): Να βνείηε αθόμα δύμ κεμειιεκηθέξ
ιέλεηξ με πνώημ
ζοκζεηηθό ημ ἀεί : (α) __________________ (β)
____________________
7. ΢εμεηώζηε ηνία ζύκζεηα νήμαηα θαη ηα ακηίζημηπα ηνία πανάγςγα
μοζηαζηηθά από ηα παναθάης
νήμαηα:
βαίκς : α. ____________ β. ____________ γ. ____________
α. ____________ β. ____________ γ. ____________
βάιις : α. ____________ β. ____________ γ. ____________
α. ____________ β. ____________ γ. ____________

18. 8. Να γναθμύκ μμόννηδα ηεξ ιέλεξ καῦξ ζηε Νέα Γιιεκηθή:
_______________________________________________________
____________________
_______________________________________________________
______________
9. Να γναθεί έκα πανάγςγμ μοζηαζηηθό θαη έκα πανάγςγμ επίζεημ ηεξ Νέαξ
Γιιεκηθήξ γηα
ηα αθόιμοζα νήμαηα:
Ρήμα Πανάγςγμ μοζηαζηηθό Πανάγςγμ επίζεημ
πμηῶ ____________________ _________________
ὁνῶ ____________________ _________________
ηάηημμαη ____________________ _________________
ἀγγέιις ____________________ _________________
10. Να εκημπίζεηε ηηξ ιέλεηξ ημο θεηµέκμο µε ηηξ μπμίεξ ζπεηίδμκηαη εηοµμιμγηθά μη
αθόιμοζεξ: ναυτίλος, αποχή, ενάντιος, αναγωγή ,εξόρμηση.

19. § 25 – 26 ζεμαηηθόξ πονήκαξ : Η ακεζοπία ημο Αιθηβηάδε
[25] Ἀλκιβιάδης δέ κατιδών ἐκ τῶν τειχῶν τούς μέν Ἀθηναίους ἐν
αἰγιαλῷ ὁρμοῦντας καί πρός οὐδεμιᾷ πόλει, τά δ' ἐπιτήδεια ἐκ Σηστοῦ
μετιόντας πεντεκαιδεκα σταδίους ἀπό τῶν νεῶν, τούς δέ πολεμίους ἐν
λιμένι καί πρός πόλει ἔχοντας πάντα, οὐκ ἐν καλῷ ἔφη αὐτούς ὁρμεῖν,
ἀλλά μεθορμίσαι εἰς Σηστόν παρῄνει πρός τε λιμένα καί πρός πόλιν ˙ *26+
οὗ ὄντες ναυμαχήσετε, ἔφη, ὅταν βούλησθε. Οἱ δέ στρατηγοί, μάλιστα δέ
Τυδεύς καί Μένανδρος, ἀπιέναι αὐτόν ἐκέλευσαν ˙ αὐτοί γάρ νῦν
στρατηγεῖν, οὐκ ἐκεῖνον.
Ο Αιθηβηάδεξ, όηακ παναηήνεζε από ρειά από ηα ηείπε ημο πύνγμο ημο όηη
μη Αζεκαίμη είπακ αγθονμβμιήζεη ζε ακμηπηή/αμμώδε παναιία θαη μαθνηά
από θάζε πόιε θαη όηη ακαδεημύζακ ηα εθόδηα από ηε ΢εζηό, πμο απείπε
από ηα πιμία δεθαπέκηε ζηάδηα, εκώ (όηη) μη επζνμί (καοιμπμύζακ)
ζε ιημάκη θαη είπακ ηα πάκηα θμκηά ζε πόιε, ημοξ είπε όηη δεκ είπακ
ανάλεη ζε θαιό μένμξ θαη ημοξ ζομβμύιεοζε κα μεηαθηκεζμύκ ζηε ΢εζηό,
αιιάδμκηαξ αγθονμβόιη, θμκηά ζε ιημάκη θαη ζηεκ πόιε· «εθεί ακ είζηε,
μπμνείηε κα καομαπήζεηε - είπε - όηακ ημ ζειήζεηε». Οη ζηναηεγμί όμςξ
- ηδίςξ μ Σοδέαξ θαη μ Μέκακδνμξ - ημκ πνόζηαλακ κα θύγεη· γηαηί (ημο
είπακ) όηη ηώνα μη ίδημη ήηακ ζηναηεγμί θαη όπη εθείκμξ.
Λεληιόγημ
 θαζμνῶ = παναηενώ.
 αἰγηαιόξ = αμμμοδηά.
 ὁνμές-ῶ = μνμίδμμαη = αγθονμβμιώ. (> κ.ε. όνμμξ)
 πνόξ ηηκη = θμκηά ζε θάηη.
 ηά ἐπηηήδεηα = ηα ακαγθαία, ηα ηνόθημα.
 μεηένπμμαη/μέηεημη = ακαδεηώ.
 ἔθε < θεμί = ιές, ηζπονίδμμαη
 μεζμνμίδς = μεηαθένς ημ πιμίμ ζ’ άιιμ ιημάκη.
 παναηκές, -ῶ = ζομβμοιεύς, πνμηνέπς. (> κ.ε. παναίκεζε = ζομβμοιή)
 θειεύς = δηαηάδς
 ἀπένπμμαη /ἄπεημη = θεύγς, απμπςνώ.
 μἴπμμαη ἀπηώκ = θεύγς βηαζηηθά.
 ηό ζηάδημκ : μμκάδα μήθμοξ ηζμδύκαμε με 185 μέηνα. Πνμζμπή : ημ μοζηαζηηθό
ζημκ πιεζοκηηθό ανηζμό είκαη : ηά ζηάδηα & μἱ ζηάδημη (πνβι. ζηα κέα ειιεκηθά
: μ ιόγμξ / μη ιόγμη & ηα ιόγηα, μ βνάπμξ / μη βνάπμη & ηα βνάπηα)
Ανπηθμί πνόκμη
ἔπς, εἶπμκ, ἕλς θαη ζπήζς, ἔζπμκ, ἔζπεθα, ἐζπήθεηκ.
θεμί, ἔθεκ, θήζς , ἔθεζα
ιέγς, ἔιεγμκ, ιέλς θαη ἐνῶ, ἔιελα θαη εἶπμκ θαη εἶπα , εἴνεθα, εἰνήθεηκ.

20. Γνμεκεοηηθά ζπόιηα
§25. ἐκ αἰγηαιῷ... πνόξ πόιηκ· ημ μεγάιμ μεημκέθηεμα γηα ημοξ Αζεκαίμοξ
ήηακ όηη αγθονμβόιεζακ ζημοξ Αηγόξ Πμηαμμύξ πμο ήηακ απιώξ μηα αθηή,
πςνίξ κα οπάνπεη εθεί θμκηά ιημάκη θαη πόιε γηα ακεθμδηαζμό. Ο επηζηηηζμόξ
από ηε ΢εζηό δεκ ήηακ εύθμιμξ, γηαηί ε πόιε αοηή ήηακ θάπςξ μαθνηά.
΢οκεπώξ, ε πνόηαζε ημο Αιθηβηάδε ήηακ ιμγηθή : αθμύ «ηα επηηήδεηα» δεκ
μπμνμύζακ κα ηα πνμμεζεοημύκ ζημοξ Αηγόξ πμηαμμύξ θαη πήγαηκακ γηα ηεκ
αγμνά ημοξ ζηε ΢εζηό, πμο απείπε δεθαπέκηε ζηάδηα (= 2.775 μ.), ήηακ
ζαθέξ όηη έπνεπε κα μεηαθηκεζμύκ θαη κα αιιάλμοκ όνμμ.
πανῄκεη : μη παναηκέζεηξ ημο Αιθηβηάδε ήηακ πνάγμαηη πμιύ ζςζηέξ, θαη ζα
απέθεογακ μη Αζεκαίμη ηεκ ηναγηθή ήηηα ζημοξ Αηγόξ Πμηαμμύξ, ακ ηηξ είπακ
πνμζέλεη. ΢ηεκ πανάγναθμ αοηή πμο απμηειεί δοζμίςκμ πνμακάθνμοζμα ηεξ
επηθείμεκεξ ζομθμνάξ, αλημπνόζεθηε είκαη ε πνήζε εμπνόζεηςκ
πνμζδημνηζμώκ, μεημπώκ, απανεμθάηςκ, εκόξ βανοζήμακημο παναηαηηθμύ
(πανῄκεη) θαη μηαξ απνμζδόθεηεξ ηνμπήξ ημο πιάγημο ιόγμο ζε εοζύ (μὗ
ὄκηεξ... βμύιεζζε).
 Οη πνμζδημνηζμμί επηζεμαίκμοκ ηα ζημηπεία ημο πώνμο (ἐθ ηῶκ ηεηπῶκ, ἐκ
αἰγηαιῶ, ἐθ ΢εζημῦ θ.ιπ.)·
 μη μεημπέξ δειώκμοκ ηα δεδμμέκα, ζηα μπμία ζηενίδμκηαη μη ζομβμοιέξ ημο
Αιθηβηάδε (θαηηδώκ, ὁνμμῦκηαξ, μεηηόκηαξ, ἔπμκηαξ) ·
 ηα απανέμθαηα πενηέπμοκ ηηξ ζογθεθνημέκεξ οπμδείλεηξ - πνμηνμπέξ ημο
Αιθηβηάδε (μὐθ ἐκ θαιῷ ὁνμεῖκ, μεζμνμίζαη) ·
 μ παναηαηηθόξ (πανῄκεη) οπμγναμμίδεη ηε ζοκεπή θαη απεγκςζμέκε
πνμζπάζεηα ημο Αζεκαίμο πμιηηηθμύ κα πείζεη ημοξ ζομπμιίηεξ ημο·
 μ εοζύξ ιόγμξ (μὗ ὄκηεξ καομαπήζεηε, ὅηακ βμύιεζζε ) πενηθιείεη ημ
βαζηθόηενμ επηπείνεμα ημο.
ὅηακ βμύιεζζε : ε οπόδεηλε ημο Αιθηβηάδε κα μεηαθενζμύκ μη Αζεκαίμη ζηε
΢εζηό, όπμο οπήνπε θαη ιημάκη θαη πόιε, ήηακ μνζή, γηαηί εθεί ζα είπακ θμκηά
ημοξ ηεκ πεγή ηςκ εθμδίςκ (μπόηε δεκ ζα πνεηαδόηακ κα μεηαθηκμύκηαη γηα
επηζηηηζμό), θαη πνάγμαηη ζα ζοκήπηακ καομαπία όπμηε αοημί ήζειακ. Οη
οπμδείλεηξ ημο Αιθηβηάδε θακενώκμοκ νεαιηζηηθή εθηίμεζε ηςκ δεδμμέκςκ,
εοζηνμθία θαη δημναηηθόηεηα.
§26. ἀπηέκαη αὐηόκ ἐθέιεοζακ : από ηα ηείπε ημο μ Αιθηβηάδεξ ένπεηαη
έθηππμξ ζημοξ Αζεκαίμοξ ζηναηεγμύξ θαη ημοξ ζομβμοιεύεη κα μεηαθηκεζμύκ
ζηε ΢εζηό, θμκηά ζε ιημάκη θαη ζε πόιε. Ο Δηόδςνμξ μ ΢ηθειηώηεξ μάιηζηα
ακαθένεη όηη μ Αιθηβηάδεξ οπμζπόηακ ζημοξ Αζεκαίμοξ θαη βμήζεηα από ημοξ
Θνάθεξ βαζηιείξ, πμο ήηακ θίιμη ημο. Οη Αζεκαίμη, όμςξ, ημκ απέπεμρακ,
δηόηη δοζπηζημύζακ απέκακηί ημο θαη δηόηη κόμηδακ πςξ ζε πενίπηςζε
απμηοπίαξ αοημί ζα έθενακ ηεκ όιε εοζύκε, εκώ ζε πενίπηςζε επηηοπίαξ
όιμη ζα ζεςνμύζακ ημκ Αιθηβηάδε ςξ ημκ θύνημ ζοκηειεζηή ηεξ κίθεξ.
Έκηςζακ, επμμέκςξ, θζόκμ θαη δήιεηα απέκακηί ημο. Γπηπιέμκ, ήηακ άπεηνμη

21. θαη γη΄ αοηό δεκ μπόνεζακ κα θαηακμήζμοκ ηηξ μδεγίεξ ημο έμπεηνμο θαη
πμιομήπακμο Αιθηβηάδε, μύηε θαη ημ έλοπκμ ζπέδημ ημο πακμύνγμο
Λύζακδνμο. Η οπενμπηηθή θαη αιαδμκηθή ζομπενηθμνά ηςκ καοάνπςκ ημο
αζεκασθμύ ζηόιμο πνμξ ημκ Αιθηβηάδε πιενώζεθε, όπςξ είκαη γκςζηό, πμιύ
αθνηβά.
ΞΓΝΟΦΩΝΤΟΣ «ΓΛΛΗΝΙΚΑ» θεθ. Ι 25-26
Γνμεκεοηηθέξ Αζθήζεηξ
1. Ση πνμηείκεη μ Αιθηβηάδεξ ζημοξ Αζεκαίμοξ θαη ζε πμηα δεδμμέκα ζηενίδεη
ηεκ πνόηαζή ημο; Ήηακ ζςζηέξ, θαηά ηε γκώμε ζαξ, μη ζομβμοιέξ ημο
Αιθηβηάδε πνμξ ημοξ Αζεκαίμοξ ζηναηεγμύξ;
2. Να ζεμεηώζεηε ημοξ νεμαηηθμύξ ηύπμοξ πμο δειώκμοκ ηεκ θνηηηθή θαη ηηξ
ζομβμοιέξ ημο Αιθηβηάδε θαη κα ακαθένεηε ηα δεδμμέκα, ζηα μπμία
ζηενίδεηαη.
3. Πώξ απακημύκ μη ζηναηεγμί ζημκ Αιθηβηάδε θαη πώξ θνίκεηε ηεκ απάκηεζή
ημοξ;
4. Πμηα ροπηθά πάζε, θαηά ηεκ θνίζε ζαξ, μπμνεί κα μδήγεζακ ημοξ
ζηναηεγμύξ κα αρεθήζμοκ ηηξ ζομβμοιέξ ημο Αιθηβηάδε; Γηαηί, θαηά ηε γκώμε
ζαξ, ήηακ ακεπηζύμεηε ε πανμοζία ημο Αιθηβηάδε;
Γναμμαηηθέξ Αζθήζεηξ
1. οὐδεμιᾷ πόλει: Να γνάρεηε ηε ζοκεθθμνά ζηηξ πιάγηεξ πηώζεηξ εκηθμύ
ανηζµμύ (γηα ηεκ θιίζε ηεξ ακηςκομίαξ μοδείξ, μοδεμία, μοδέκ βι.
Γναμμαηηθή ζει. 144)
2. βούλησθε : κα γίκεη εγθιηηηθή ακηηθαηάζηαζε ζημ γ΄εκηθό.
3. Να γναθμύκ ζηεκ ίδηα πηώζε ημο άιιμο ανηζμμύ μη ηύπμη:
θαηηδώκ ___________________________
ηῶκ ηεηπῶκ ___________________________
αἰγηαιῷ ___________________________
ὁνμμῦκηαξ ___________________________
ηῶκ κεῶκ ___________________________
ημύξ πμιεμίμοξ ___________________________
ιημέκα ___________________________
πόιηκ ___________________________
ἐθεῖκμκ ___________________________

22. 4. μεζμνμίζαη : κα θιηζεί ε πνμζηαθηηθή ημο ίδημο πνόκμο ζηεκ ίδηα θςκή.
Λεληιμγηθέξ Αζθήζεηξ
1. Με πμηεξ ιέλεηξ ημο θεηµέκμο ζπεηίδμκηαη εηοµμιμγηθά μη παναθάης ιέλεηξ
ηεξ κέαξ ειιεκηθήξ :
ναυτικό, ελλιμενισμός, νηοπομπή, όχημα, αόρατος, πολιτισμός,
οφθαλμίατρος, προφήτης, ανοχή, κάτοψη, σχέση
2. Να ζομπιενώζεηε ηα θεκά με απιέξ ή ζύκζεηεξ ιέλεηξ ηεξ Νέαξ
Γιιεκηθήξ εηομμιμγηθά ζογγεκείξ με ημ μοζηαζηηθό καῦξ :
(α) Ο Λύζακδνμξ ήηακ ____________________ ημο ΢πανηηαηηθμύ ζηόιμο.
(β) Ο ________________ ηςκ πιμίςκ έπεη αολεζεί ηα ηειεοηαία πνόκηα.
(γ) Ο ζηόιμξ μεηά ηε καομαπία επέζηνερε ζημκ _________________ όπμο
επηζθεοάζηεθακ ηα πιμία πμο είπακ οπμζηεί δεμηέξ.
(δ) Σα ζύγπνμκα ____________________ είκαη ελμπιηζμέκα με
μεπακήμαηα ηειεοηαίαξ ηεπκμιμγίαξ γηα ηεκ θαηαζθεοή ημκ ελμπιηζμό θαη ηε
ζοκηήνεζε πιμίςκ.
3. Να ζομπιενώζεηε ηα θεκά με απιέξ ή ζύκζεηεξ ιέλεηξ ηεξ Νέαξ
Γιιεκηθήξ εηομμιμγηθά ζογγεκείξ με ημ μοζηαζηηθό πόιηξ :
(α) Οη θμηηεηέξ παιηόηενα ήηακ έκημκα ________________________.
(β) Σμ __________________ επίπεδμ δεκ θνίκεηαη μύηε από ηα ένγα
ηέπκεξ, μύηε από ηεκ πκεομαηηθή δεμημονγία ηόζμ, όζμ από ημ βαζμό
ζεβαζμμύ γηα ηεκ ακζνώπηκε δςή θαη αλημπνέπεηα.
(γ) Ο βμοιεοηήξ Υ ζα ___________________ ζηε Β΄ πενηθένεηα Αζεκώκ.
(δ) Σμ ____________________ ηεξ Γιιάδαξ είκαη ε θμηκμβμοιεοηηθή
δεμμθναηία.
4. μεηηόκηαξ : Να βνείηε ηνία ζύκζεηα κεμειιεκηθά νήμαηα με β΄ ζοκζεηηθό
ημ ν. ἔνπμμαη :
1μ ζύκζεημ ____________________
2μ ζύκζεημ ____________________
3μ ζύκζεημ ____________________
§ 27 – 29 ζεμαηηθόξ πονήκαξ : Τμ ζηναηεγηθό ζπέδημ ημο
Λύζακδνμο, ε ζοκηνηβή ημο αζεκασθμύ ζηόιμο θαη ε ζςηενία
ημο Κόκςκα
*27+ καί ὁ μέν ᾤχετο. Λύσανδρος δ', ἐπεί ἦν ἡμέρα πέμπτη ἐπιπλέουσι τοῖς Ἀθηναίοις,
εἶπε τοῖς παρ' αὐτοῦ ἑπομένοις, ἐπάν κατίδωσιν αὐτούς ἐκβεβηκότας καί

23. ἐσκεδασμένους κατά τήν Χερρόνησον (ὅπερ ἐποίουν πολύ μᾶλλον καθ' ἑκάστην
ἡμέραν, τά τε σιτία πόρρωθεν ὠνούμενοι καί καταφρονοῦντες δή τοῦ Λυσάνδρου,
ὅτι οὐκ ἀνταν῅γεν), ἀποπλέοντας τοὔμπαλιν παρ΄
αὐτόν ἆραι ἀσπίδα κατά μέσον τόν
πλοῦν. Οἱ δέ ταῦτα ἐποίησαν ὡς ἐκέλευσε.
Έηζη μ Αιθηβηάδεξ ζεθώζεθε θη έθογε. Ο Λύζακδνμξ ηεκ πέμπηε εμένα, αθόημο μη
Αζεκαίμη έπιεακ εκακηίμκ ημο, δηέηαλε αοημύξ πμο θαηαζθόπεοακ ημοξ Αζεκαίμοξ θαηά
δηαηαγή ημο, όηακ δμοκ αοημύξ κα έπμοκ απμβηβαζηεί θαη κα είκαη δηαζθμνπηζμέκμη ζηε
πενζόκεζμ (πνάγμα αθνηβώξ πμο μη Αζεκαίμη ζοκήζηδακ κα θάκμοκ θάζε μένα όιμ θαη
πενηζζόηενμ, γηαηί θαη ηα ηνόθημα ηα αγόναδακ από μαθνηά θαη πενηθνμκμύζακ θοζηθά ημ
Λύζακδνμ, δηόηη δεκ έβγαηκε από ημ ιημάκη γηα κα ημοξ ακηημεηςπίζεη), κα επηζηνέρμοκ με
ηα πιμία πίζς ζ' αοηόκ θαη κα ορώζμοκ μηα αζπίδα ζημ μέζμ ηεξ δηαδνμμήξ. Κη αοημί
ελεηέιεζακ αοηά, όπςξ ημοξ πνόζηαλε.
*28+ Λύσανδρος δ' εὐθύς ἐσήμανε τήν ταχίστην πλεῖν: συμπαρῄει δέ καί Θώραξ τό
πεζόν ἔχων. Κόνων δέ ἰδών τόν ἐπίπλουν, ἐσήμανεν εἰς τάς ναῦς βοηθεῖν κατά κράτος.
Διεσκεδασμένων δέ τῶν ἀνθρώπων, αἱ μέν τῶν νεῶν δίκροτοι ἦσαν, αἱ δέ μονόκροτοι,
αἱ δέ παντελῶς κεναί˙ ἡ δέ Κόνωνος καί ἄλλαι περί αὐτόν ἑπτά πλήρεις ἀνήχθησαν
ἁθρόαι καί ἡ Πάραλος, τάς δ' ἄλλας πάσας Λύσανδρος ἔλαβε πρός τῆ γῆ. Τούς δέ
πλείστους ἄνδρας ἐν τῆ γῆ συνέλεξεν˙ οἱ δέ καί ἔφυγον εἰς τά τειχύδρια.
Σόηε μ Λύζακδνμξ έδςζε αμέζςξ ζήμα κα λεθηκήζεη μ ζηόιμξ μιμηαπώξ· ζομπμνεοόηακ
θαη μ Θώναλ με ημ πεδηθό ημο. Ο Κόκςκ, μόιηξ είδε ηεκ επηζεηηθή θίκεζε ηςκ επζνώκ, έδςζε
ζήμα (ζημοξ ζηναηηώηεξ) κα ηνέλμοκ αμέζςξ ζηα πιμία. Γπεηδή όμςξ μη άκζνςπμη είπακ
δηαζθμνπηζηεί, άιια πιμία βνέζεθακ με δύμ μόκμ ζεηνέξ θςπειάηεξ, άιια με μία θαη άιια
ηειείςξ άδεηα· μόκμ ημ πιμίμ ημο Κόκςκα θαη άιια εθηά, πμο βνέζεθακ επακδνςμέκα θμκηά
ημο, όια μαδί βγήθακ ζη' ακμηπηά, μαδί θαη ε Πάναιμξ, εκώ όια ηα άιια μ Λύζακδνμξ ηα
θαηέιαβε ζηεκ αθηή. Γπίζεξ, ζηεκ αθηή αηπμαιώηηζε ημοξ πενηζζόηενμοξ άκηνεξ·
μενηθμί όμςξ πνόιαβακ θαη θαηέθογακ ζηα μηθνά μπονά (ηεξ ΢εζημύ).
*29+ Κόνων δέ ταῖς ἑννέα ναυσί φεύγων, ἐπεί ἔγνω τῶν Ἀθηναίων τά πράγματα
διεφθαρμένα, κατασχών ἐπί τήν Ἀβαρνίδα τήν Λαμψάκου ἄκραν ἔλαβεν αὐτόθεν τά
μεγάλα τῶν Λυσάνδρου νεῶν ἱστία, καί αὐτός μέν ὀκτώ ναυσίν ἀπέπλευσε παρ΄
Εὐαγόραν εἰς Κύπρον, ἡ δέ Πάραλος εἰς τάς Ἀθήνας ἀπαγγελοῦσα τά γεγονότα.
Ο Κόκςκ, εκώ έθεογε με ηα εκκηά πιμία ημο, όηακ θαηάιαβε όηη μη Αζεκαίμη είπακ
θαηαζηναθεί, αθμύ πνμζμνμίζηεθε ζηεκ Αβανκίδα, ημ αθνςηήνη ηεξ Λαμράθμο, πήνε από
εθεί ηα μεγάια πακηά ηςκ πιμίςκ ημο Λοζάκδνμο· θαη μ ίδημξ με ηα μπηώ πιμία έπιεοζε γηα
ημκ Γοαγόνα ηεξ Κόπνμο, εκώ ε Πάναιμξ πνμξ ηεκ Αζήκα γηα κα ακαγγείιεη ηα γεγμκόηα.
Λεληιόγημ
μἴπμμαη = έπς θύγεη (εκεζηώηαξ με ζεμαζία παναθεημέκμο)
ἐπηπιές = πιές εκάκηηα.
ιέγς ηηκί + ηει. απν. = ιές, δηαηάδς θάπμημκ κα…
ἕπμμαί ηηκη = αθμιμοζώ, θαηαζθμπεύς.
θαζμνῶ ηηκά + θαηεγ. μεημπή = παναηενώ / δηαπηζηώκς όηη….

24. (δηα)ζθεδάκκομη = ζθμνπίδς (> κ.ε. δηαζθέδαζε)
πμιύ μᾶιιμκ = πμιύ πενηζζόηενμ.
ηά ζηηία = μη ηνμθέξ.
πόννςζεκ (πόννς + ζεκ) = από μαθνηά.
ὠκμῦμαί ηη = αγμνάδς θάηη.
θαηαθνμκῶ ηηκμξ = πενηθνμκώ, θαηαθνμκώ.
ημὔμπαιηκ ( = ηό ἔμπαιηκ) = πνμξ ηα πίζς.
αἴνς ηη = ζεθώκς θάηη.
ζεμαίκς ηηκί + ηει. απν. = δίκς ζήμα ζε θάπμημκ κα…
ηήκ ηαπίζηεκ (ὁδόκ) = ηάπηζηα.
ζομπάνεημη = ζομπμνεύμμαη. (ζύκ + πανά + εἶμη ). Πνμζμπή : ημ εἶμη
πνεζημμπμηείηαη ςξ μέιιμκηαξ ημο νήμαημξ ἔνπμμαη θαη είκαη δηαθμνεηηθό
από ημ εἰμί = είμαη.
ἐπίπιμοξ (< ἐπηπιές) = επηζεηηθή θίκεζε ημο επζνηθμύ ζηόιμο.
δίθνμημξ καῦξ = πιμίμ με 2 ζεηνέξ θςπειαηώκ.
πιήνεξ καῦξ = επακδνςμέκμ πιμίμ.
ἁζνόμη = μμαδηθά.
πνόξ ηῆ γῆ = θμκηά ζηε ζηενηά.
ζοιιέγς = μαδεύς, αηπμαιςηίδς, ζοιιαμβάκς.
ηεηπύδνημκ = οπμθμνηζηηθό ημο ηεηπμξ.
δηαθζείνς = θαηαζηνέθς.
θαηαζπώκ < θαηέπς = πνμζμνμίδμμαη (εδώ )
ἡ ἄθνα = αθνςηήνη.
αὐηόζεκ = από εθεί (ημπηθό επίννεμα)
Ανπηθμί πνόκμη νεμάηςκ
αἴνς, ᾖνμκ, ἀνῶ, ἦνα, ἦνθα, ἤνθεηκ. = ορώκς, ζεθώκς
αἴνμμαη, ᾐνόμεκ, ἀνμῦμαη θαη ἀνζήζμμαη, ἠνάμεκ θαη ἤνζεκ, ἦνμαη, ἤνμεκ.
ιαμβάκς, ἐιάμβακμκ, ιήρμμαη, ἔιαβμκ, εἴιεθα, εἰιήθεηκ.
ιαμβάκμμαη, ἐιαμβακόμεκ, ιεθζήζμμαη, ἐιαβόμεκ θαη ἐιήθζεκ, εἴιεμμαη,
εἰιήμμεκ
ζοιιέγς, ζοκέιεγμκ, ζοιιέλς, ζοκέιελα, ζοκείιμπα, ζοκεηιόπεηκ.
θεύγς, ἔθεογμκ, θεύλμμαη θαη θεολμῦμαη, ἔθογμκ, πέθεογα, ἐπεθεύγεηκ.
ἄγς, ἦγμκ, ἄλς, ἤγαγμκ, ἀγήμπα θαη ἦπα, ἀ(ἠ)γεόπεηκ θαη ἤπεηκ.
ἄγμμαη, ἠγόμεκ, ἄλμμαη θαη ἀπζήζμμαη, ἠγαγόμεκ θαη ἤπζεκ, ἦγμαη, ἤγμεκ.
γηγκώζθς, ἐγίγκςζθμκ, γκώζμμαη, ἔγκςκ, ἔγκςθα, ἐγκώθεηκ.
ἀγγέιις, ἤγγειιμκ, ἀγγειῶ, ἤγγεηια, ἤγγειθα, ἠγγέιθεηκ
ἀγγέιιμμαη, ἠγγειιόμεκ, ἀγγειμῦμαη θαη ἀγγειζήζμμαη, ἠγγεηιάμεκ θαη
ἠγγέιζεκ, ἤγγειμαη, ἠγγέιμεκ
θζείνς, ἔθζεηνμκ, θζενῶ, ἔθζεηνα, ἔθζανθα θαη ἔθζμνα, ἐθζάνθεηκ
θζείνμμαη, ἐθζεηνόμεκ, θζενμῦμαη θαη θζανήζμμαη, ἐθζάνεκ, ἔθζανμαη,
ἐθζάνμεκ.
Γνμεκεοηηθά ζπόιηα

25. ~ ἐθβεβεθόηαξ θαί εζθεδαζμέκμοξ …θαί θαηαθνμκμῦκηεξ... ἀκηακ῅γεκ :
ζε αοηό ημ ζεμείμ θαίκεηαη ε απενηζθερία θαη ε αθέιεηα ηςκ Αζεκαίςκ
καοάνπςκ ζημ μέγηζημ βαζμό ηεξ. Ο ίδημξ μ Ξεκμθώκηαξ με ηε θνάζε ημο
«θαί θαηαθνμκμῦκηεξ δή ημῦ Λοζάκδνμο» εηνςκεύεηαη ημοξ εγςηζηέξ θαη
πανάθνμκεξ Αζεκαίμοξ καοάνπμοξ, γηαηί ήηακ αμένημκμη, δεκ έπαηνκακ μέηνα
πνμθύιαλεξ θαη μένα με ηε μένα γίκμκηακ όιμ θαη πημ απνόζεπημη (πμιύ
μᾶιιμκ θαζ` ἑθαζηεκ ἡμένακ). Βιέπμκηαξ όηη μ Λύζακδνμξ δίζηαδε κα
επηηεζεί ζημκ παναηεηαγμέκμ ζηόιμ ημοξ, άνπηζακ κα ημκ πενηθνμκμύκ όηη
ηάπα δεκ έπεη ημ ζζέκμξ κα ζογθνμοζηεί μαδί ημοξ. Σμ ζπέδημ όμςξ ημο
Λύζακδνμο ήηακ αθνηβώξ αοηό: κα δεμημονγήζεη ηεκ ρεοδαίζζεζε ζημοξ
ακηηπάιμοξ ημο όηη δήζεκ είκαη ακώηενμη από ημκ επζνό, έηζη ώζηε κα πέζμοκ
ζε ακεμειηά θαη παιανόηεηα, γηα κα ημοξ πηάζεη ζε θαηάιιειε ώνα πμο
εθείκμξ ήζειε, θαη κα ημοξ επηηεζεί αηθκηδηαζηηθά.
~ πέμπηε ἡμένα ἐπηπιέμοζη ημῖξ Ἀζεκαίμηξ : μη Αζεκαίμη γηα πέκηε εμένεξ
έβγαηκακ με ημ ζηόιμ ημοξ θαη πνμθαιμύζακ ζε καομαπία ημ Λύζακδνμ. Αοηόξ,
όμςξ, ημοξ απέθεογε θαη αθμιμοζμύζε ηε δηθή ημο ηαθηηθή, πςνίξ κα
παναζύνεηαη από ημοξ Αζεκαίμοξ.
~ ὅπεν ἐπμίμοκ πμιύ μᾶιιμκ θαζ' ἑθάζηεκ ἡμένακ: δεκ οπήνπε αοζηενή
πεηζανπία. Βιέπμκηαξ όηη μ Λύζακδνμξ δεκ έπιεε εκακηίμκ ημοξ, είπακ ηόζμ
απμζναζοκζεί ώζηε έθεογακ από ηα πιμία ημοξ θαη ηνέπμκηακ ζε ακαδήηεζε
ηνμθίμςκ. Καη αοηό γηκόηακε πμιύ ζοπκόηενα από εμένα ζε εμένα.
~ ἆναη ἀζπίδα : ήηακ ημ ζύκζεμα, με ημ μπμίμ μη άκηνεξ ηςκ ηαπύπιμςκ
εηδμπμημύζακ ημ Λύζακδνμ όηη μη Αζεκαίμη θαη ηε μένα αοηή αθμιμύζεζακ ηεκ ίδηα
ηαθηηθή. Απμβηβάζηεθακ δειαδή από ηα πιμία θαη δηαζθμνπίζηεθακ ζηεκ λενά γηα
αγμνά ηνμθίμςκ από μαθνηκέξ αγμνέξ.
~ Λύζακδνμξ δ` εὐζύξ ἐζήμακε … Θώναλ ηό πέδμκ ἔπςκ : μ Λύζακδνμξ
απμθάζηζε ηεκ πέμπηε εμένα κα δνάζεη. ΋ηακ ιμηπόκ μη ζηναηηώηεξ – θαηάζθμπμί
ημο ύρςζακ ηεκ αζπίδα πάκς ζε έκα θμκηάνη, ηόηε μ Λύζακδνμξ αμέζςξ έδςζε ηε
δηαηαγή κα πιεύζεη μ πειμπμκκεζηαθόξ ζηόιμξ εκακηίμκ ημο αζεκασθμύ ζηόιμο.
Σαοηόπνμκα θαη ζοκδοαζμέκα πνμπςνμύζε ζηεκ λενά θαη μ Θώναλ (πμο ήηακ
΢πανηηάηεξ ανπεγόξ ηςκ Αβοδεκώκ) με ημ πεδηθό ημο. Έηζη μη Αηγόξ Πμηαμμί ζα
πμιημνθμύκηακ ηαοηόπνμκα από λενά θαη από ζάιαζζα.
~ δίθνμημη – μμκόθνμημη : μέζα ζηε ζύγποζε πμο επηθνάηεζε από ηεκ αηθκηδηα-
ζηηθή θαη με ακαμεκόμεκε επίζεζε ηςκ ΢πανηηαηώκ, άιιεξ από ηηξ αζεκασθέξ ηνηή-
νεηξ βνέζεθακ με μηα ζεηνά θςπειάηεξ, άιιεξ με δύμ θαη άιιεξ ηειείςξ άδεηεξ.
Τπήνπε επμμέκςξ έιιεηρε αθόμα θαη ηςκ ζημηπεηςδώκ μέηνςκ επηθοιαθήξ από
πιεονάξ ηςκ Αζεκαίςκ.
~ ἑπηά πιήνεηξ (κ῅εξ) : με ηα πιενώμαηα ζηε ζέζε ημοξ. ΢οκεπώξ, ζώζεθακ
εκκέα ζοκμιηθά πιμία (ημ πιμίμ ημο Κόκςκα, άιια εθηά πμο βνίζθμκηακ πιεζίμκ ημο
θαη ημ ηενό πιμίμ ηςκ Αζεκαίςκ Πάναιμξ). Σα οπόιμηπα 171 πιμία ηα θαηέιαβε μ
Λύζακδνμξ.
~ ἡ Πάναιμξ : ηα ηνία γκςζηόηενα ηενά πιμία ηςκ Αζεκαίςκ ήηακ ε Πάναιμξ, ε
Δειηάξ θαη ε ΢αιαμηκία· με ηα πιμία αοηά ζηέιιμκηακ μη πνεζβείεξ, μη επίζεμεξ

26. απμζημιέξ, μεηαθένμκηακ δεμόζηα πνήμαηα θαη δηαβηβάδμκηακ μη δηαηαγέξ ηεξ πόιεξ,
θαη ηδίςξ μη απμθάζεηξ ηεξ Γθθιεζίαξ ημο Δήμμο.
~ εἰξ ηά ηεηποδνηα : εκδέπεηαη μη καύηεξ κα θαηέθογακ ζε μηθνέξ πόιεηξ με ηείπε,
πμο βνίζθμκηακ ζημ δνόμμ πνμξ ηε ΢εζηό.
~ Κόκςκ δέ ἰδώκ …ηά ηεηπύδνηα : μ ζηναηεγόξ ηςκ Αζεκαίςκ Κόκςκ πμο είπε
βγεη ζηεκ λενά, πνώημξ είδε ηεκ λαθκηθή επίζεζε ημο ζηόιμο ηςκ Πειμπμκκεζίςκ
εκακηίμκ ημο ζηόιμο ηςκ Αζεκαίςκ. Ίζςξ δεκ είπε απμμαθνοκζεί πμιύ από ηα
πιμία. Σόηε δηέηαλε επηβίβαζε ημ γνεγμνόηενμ ζηα πιμία γηα κα ηα ζώζεη. Αοηό
όμςξ δεκ μπμνμύζε κα γίκεη, γηαηί μη ζηναηηώηεξ ήηακ δηαζθμνπηζμέκμη ζε δηάθμνα
ζεμεία ηεξ λενάξ, εκώ ηα πιμία ήηακ ζπεδόκ θεκά. Μενηθμί πνόιαβακ θαη
επηβηβάζηεθακ, άιιμη όπη.
§29. ἔιαβεκ... κεῶκ ἱζηία : πηζακόηαηα μ Λύζακδνμξ, γηα κα είκαη ηα πιμία ημο
ειαθνά θαη ηαποθίκεηα, άθεζε ηα μαθνηά ηζηία ημοξ ζηεκ Αβανκίδα, απ' όπμο
θαηάθενε κα ηα πάνεη μ Κόκςκ. Πνμθακώξ ε εκένγεηα αοηή ημο Κόκςκα δείπκεη
αλημζαύμαζηε πνμκμεηηθόηεηα, γηαηί πςνίξ μαθνηά ηζηία δεκ ήηακ δοκαηό ζημκ
Λύζακδνμ κα θαηαδηώλεη θαη κα θηάζεη ηα αζεκασθά πιμία.
~ παν' Γὐαγόνακ εἰξ Κύπνμκ : μ Κόκςκ ήηακ πνμζςπηθόξ θίιμξ ημο βαζηιηά
ηεξ Κύπνμο Γοαγόνα.
Χαναθηενηζμόξ Αζεκαίςκ ζηναηεγώκ:
Οη Αζεκαίμη ζηναηεγμί ήηακ άπεηνμη, αθειείξ θαη απενίζθεπημη, γηαηί δεκ
οπμρηάζηεθακ ημ ζηναηεγηθό ζπέδημ ημο πμκενμύ Λύζακδνμο. Θεώνεζακ ηεκ
εζθεμμέκε αδνάκεηα ημο Λύζακδνμο ςξ αημιμία θαη αδοκαμία ημο. Δεκ μπόνεζακ κα
θαηακμήζμοκ θαη κα δεπημύκ ηηξ άνηζηεξ ζομβμοιέξ ημο έμπεηνμο Αιθηβηάδε. Τπήνλακ
έκμπμη γηα ηεκ πακςιεζνία ηςκ Αζεκαίςκ ζημοξ Αηγόξ Πμηαμμύξ ζηε ζάιαζζα θαη
ζηεκ λενά. Από μεγάιε ημοξ μςνία δεκ θαηακόεζακ όηη μ αζεκασθόξ ζηόιμξ θηκδύκεοε
ζηεκ αμμώδε θαη πςνίξ ιημάκη παναιία ζημοξ Αηγόξ Πμηαμμύξ. Δεκ μπόνεζακ κα
ακηημεηςπίζμοκ ημκ πμκενό θαη δόιημ Λύζακδνμ. Γπνόθεηημ γηα ιακζαζμέκε
ζηναηεγηθή ,γηαηί απιά μη ζηναηεγμί ήηακ άημμα ζε ιάζμξ ζέζεηξ.
ΞΓΝΟΦΩΝΤΟΣ «ΓΛΛΗΝΙΚΑ» θεθ. Ι 27 - 29
Α. Γνμεκεοηηθέξ αζθήζεηξ
1. Να ελεγήζεηε πμημ ήηακ ημ ζπέδημ ημο Λοζάκδνμο, όπςξ θαίκεηαη ζηεκ §
27, θαη ζε πμηα δεδμμέκα ζηενίπζεθε.
2. θαηαθνμκμῦκηεξ δὴ ημῦ Λοζάκδνμο, ὅηη μὐθ ἀκηακ῅γεκ: Ση δειώκεη µε ηε
θνάζε αοηή μ Ξεκμθώκ θαη ηη πνμμηθμκμµεί ε ζηάζε ηςκ Αζεκαίςκ;

27. 3. Να αλημιμγήζεηε ηεκ παναίκεζε ημο Αιθηβηάδε θαη ηεκ απόννηρή ηεξ από
ημοξ Αζεκαίμοξ ζηναηεγμύξ (§§ 25-26) µε βάζε ημ ζπέδημ επίζεζεξ πμο
ακαπηύζζεη ηώνα μ Λύζακδνμξ.
4. Ακ ιάβμομε οπόρε ηεκ ηειηθή θαηαζηνμθή ημο αζεκασθμύ ζηόιμο, πμημοξ
ζοζπεηηζμμύξ με ηεκ ανπαία ηναγςδία μπμνμύμε κα δηαθνίκμομε ζηεκ
πενηθνμκεηηθή ζηάζε ηςκ Αζεκαίςκ απέκακηη ζημοξ ΢πανηηάηεξ;
5. Θα μπμνμύζακ κα απμθύγμοκ μη Αζεκαίμη ημκ αηθκηδηαζμό ηςκ
΢πανηηαηώκ; Να αηηημιμγήζεηε ηεκ απάκηεζή ζαξ.
6. Αθμύ ζεμεηώζεηε ηα νήμαηα πμο δειώκμοκ ηηξ δηαηαγέξ θαη ηηξ εκένγεηεξ
ημο Κόκςκα, κα πανμοζηάζεηε ηεκ ακηίδναζή ημο ζημκ αηθκηδηαζμό ημο
Λοζάκδνμο.
7. Λαμβάκμκηαξ οπόρε ζαξ ηε θήμε ηεξ καοηηθήξ δύκαμεξ ηςκ Αζεκαίςκ,
πώξ ενμεκεύεηε ηεκ επηηοπία ημο Λοζάκδνμο, όπςξ πανμοζηάδεηαη ζηε
ζογθεθνημέκε εκόηεηα; Να αηηημιμγήζεηε ηεκ απάκηεζή ζαξ.
8. α. Πώξ ακηηδνά μ Κόκςκ μόιηξ ακηηιαμβάκεηαη ηεκ επίζεζε ; Γηαηί δεκ
επέζηνερε ζηεκ Αζήκα;
β. Να ζογθνίκεηε ημκ Κόκςκα με ημκ Μέκακδνμ θαη ημκ Σοδέα, πμο
πανμοζηάζηεθακ ζηεκ πανάγναθμ 26 ζε ζύγθνμοζε με ημκ Αιθηβηάδε.
9. ΢ογθνίκεηε ηεκ ηειηθή ελεοηειηζηηθή ήηηα ηςκ Αζεκαίςκ με ηεκ πνόηενε
πενηθνμκεηηθή θαη οπενμπηηθή ζηάζε ημοξ απέκακηη ζημοξ ΢πανηηάηεξ.
Μπμνείηε κα ελαγάγεηε θάπμημ εζηθό δίδαγμα με γεκηθόηενεξ πνμεθηάζεηξ
ζηεκ ακζνώπηκε δςή;
Β. Γναμμαηηθέξ Αζθήζεηξ
1. ἑθάζηεκ ἡμένακ: Να γνάρεηε ηε ζοκεθθμνά ζηηξ οπόιμηπεξ πηώζεηξ ημο
εκηθμύ ανηζμμύ.
2. ὅπεν, ηαῦηα: Να γνάρεηε ηηξ πιάγηεξ πηώζεηξ ηςκ ηνηώκ γεκώκ ζημκ ίδημ
ανηζµό. (Βι. Γναμμ. ζει. 137, 145)
3. ζοκέιελεκ, ἀκήπζεζακ, ἐθέιεοζε, ἀπέπιεοζε : κα γναθεί ημ απανέμθαημ
ημο ίδημο πνόκμο ζηεκ ίδηα θςκή.
4. θαηέπς : κα γναθμύκ μη μεημπέξ εκεζηώηα, μέιιμκηα θαη παναθεημέκμο
ζηεκ μκμμαζηηθή θαη γεκηθή εκηθμύ θαη ηςκ ηνηώκ γεκώκ.
5. ἐθβεβεθόηαξ : κα γναθεί ε μεημπή εκεζηώηα, ζημ ίδημ γέκμξ, ανηζμό θαη
πηώζε.
6. ημῖξ ἑπμμέκμηξ : κα γναθεί ε μεημπή μέιιμκηα, ζημ ίδημ γέκμξ, ανηζμό θαη
πηώζε.
Γ. Λεληιμγηθέξ - Γηομμιμγηθέξ - Σεμαζημιμγηθέξ Αζθήζεηξ
1. Να γνάρεηε ηηξ ιέλεηξ ημο θεηµέκμο µε ηηξ μπμίεξ ζπεηίδμκηαη εηοµμιμγηθά
μη παναθάης ιέλεηξ ηεξ κέαξ ειιεκηθήξ : δηαζθέδαζε, εθεµενίδα,

28. επηζηηηζµόξ, ηειςκείμ, έθβαζε, ζήµακζε, γκςζηηθόξ, ζεµαζία, θζανηόξ,
οπόιερε, ακάιερε, ζοιιαβή, αζύιιεπημξ, δηάγκςζε, αδηάθζμνμξ,
ζοιιμγή, επηιεθηηθόξ.
2. Να ακηηζημηπίζεηε ημοξ ηύπμοξ ημο θεημέκμο (ανηζηενή ζηήιε) με ηεκ
θαηάιιειε κεμειιεκηθή (δεληά ζηήιε) εηομμιμγηθά ζογγεκή ιέλε:
1) θαηίδςζηκ α) θειεοζηήξ
2) ἐζθεδαζμέκμοξ β) πμίεμα
3) ἐπμίμοκ γ) πιμηάνημ
4) ζηηία δ) επηζηηηζμόξ
5) ἀπμπιέμκηαξ ε) πιεύζε
6) ἐθέιεοζε ζη) δηαζθεδάδς
δ) εηδηθόξ
ε) αόναημξ
3. καῦξ - κ῅εξ - κεῶκ: Να γνάρεηε όζα εύπνεζηα μμόννηδα ζηα κέα ειιεκηθά
θαη από ηα ηνία ζέµαηα ημο μοζηαζηηθμύ γκςνίδεηε.
4. Να γνάρεηε ηα ακηίζεηα ηςκ παναθάης ιέλεςκ ζηα ανπαία ειιεκηθά :
πιήνεηξ, γηγκώζθς, ιαμβάκς, πιείζημοξ.
5. Να ζοκδέζεηε ηα νήμαηα ηεξ ανηζηενήξ ζηήιεξ με ηα ζεμαζημιμγηθά
ζογγεκή ημοξ ηεξ δεληάξ:
1) ὁνῶ α) ζεῶμαη
2) ζεμαίκς β) μεκύς
3) βμεζῶ γ) δέπμμαη
4) ιαμβάκς δ) ἐπηθμονῶ
5) ἀπαγγέιις ε) δείθκομη
§ 30 – 32 ζεμαηηθόξ πονήκαξ : Η δίθε θαη ε εθηέιεζε ηςκ
αηπμαιώηςκ
*30+ Λύσανδρος δέ τάς τε ναῦς καί τούς αἰχμαλώτους καί τἆλλα πάντα εἰς
Λάμψακον ἀπήγαγεν, ἔλαβε δέ καί τῶν στρατηγῶν ἄλλους τε καί Φιλοκλέα καί
Ἀδείμαντον. ᾟ δ' ἡμέρᾳ ταῦτα κατειργάσατο, ἔπεμψε Θεόπομπον τόν Μιλήσιον

29. λῃστήν εἰς Λακεδαίμονα ἀπαγγελοῦντα τά γεγονότα, ὅς ἀφικόμενος τριταῖος
ἀπήγγειλε.
Ο Λύζακδνμξ μεηέθενε ζηε Λάμραθμ θαη ηα πιμία θαη ημοξ αηπμαιώημοξ θαη θάζε είδμοξ
ιάθονα θαη ζοκέιαβε μενηθμύξ ζηναηεγμύξ θαη ακάμεζα ημοξ ημ Φηιμθιή θαη ημκ Αδείμακημ.
Σεκ ίδηα εμένα μάιηζηα πμο θαηόνζςζε αοηά έζηεηιε ζηε ΢πάνηε ημ Θεόπμμπμ, ημ
Μηιήζημ πεηναηή, γηα κα ακαγγείιεη ηα γεγμκόηα, μ μπμίμξ έθηαζε εθεί μεηά από ηνεηξ
μένεξ θαη ηα ακαθμίκςζε.
*31+ Μετά δέ ταῦτα Λύσανδρος ἁθροίσας τούς συμμάχους ἐκέλευσε βουλεύεσθαι περί
τῶν αἰχμαλώτων. Ἐνταῦθα δή κατηγορίαι ἐγίγνοντο πολλαί τῶν Ἀθηναίων, ἅ τε
ἤδη παρενενομήκεσαν καί ἅ ἐψηφισμένοι ἦσαν ποιεῖν, εἰ κρατήσειαν τῆ ναυμαχίᾳ,
τήν δεξιάν χεῖρα ἀποκόπτειν τῶν ζωγρηθέντων πάντων, καί ὅτι λαβόντες δύο
τριήρεις, Κορινθίαν καί Ἀνδρίαν, τούς ἄνδρας ἐξ αὐτῶν πάντας κατακρημνίσειαν.
Φιλοκλ῅ς δ' ἦν στρατηγός τῶν Ἀθηναίων, ὅς τούτους διέφθειρεν.
Όζηενα μ Λύζακδνμξ, αθμύ ζογθέκηνςζε ημοξ ζομμάπμοξ, ημοξ είπε κα ακηαιιάλμοκ
απόρεηξ θαη κα απμθαζίζμοκ γηα ημοξ αηπμαιώημοξ. Σόηε, ιμηπόκ, δηαηοπώκμκηακ πμιιέξ
θαηεγμνίεξ γηα ημοξ Αζεκαίμοξ, πμηα δει. εγθιήμαηα πμιέμμο ήδε είπακ δηαπνάλεη θαη ηη είπακ
απμθαζίζεη κα θάκμοκ, ακ κηθήζμοκ ζηε καομαπία, κα απμθόρμοκ δειαδή ημ δελί πένη όιςκ
όζμη ζα πηάκμκηακ δςκηακμί, θαη όηη, όηακ έπηαζακ/θονίερακ δύμ ηνηήνεηξ, ηε μηα από ηεκ
Κόνηκζμ θαη ηεκ άιιε από ηεκ Ακδνμ, όιμοξ ημοξ άκδνεξ απ' αοηέξ ημοξ πέηαλακ ζηε
ζάιαζζα, Ο Φηιμθιήξ ήηακ μ ζηναηεγόξ ηςκ Αζεκαίςκ πμο ημοξ ελόκηςζε.
[32] Ἐλέγετο δέ καί ἄλλα πολλά, καί ἔδοξεν ἀποκτεῖναι τῶν αἰχμαλώτων ὅσοι ἦσαν
Ἀθηναῖοι πλήν Ἀδειμάντου, ὅτι μόνος ἐπελάβετο ἐν τῆ ἐκκλησίᾳ τοῦ περί τ῅ς
ἀποτομ῅ς τῶν χειρῶν ψηφίσματος˙ Ἠτιάθη μέντοι ὑπό τινων προδοῦναι τάς ναῦς.
Λύσανδρος δέ Φιλοκλέα πρῶτον ἐρωτήσας, ὅς τούς Ἀνδρίους καί Κορινθίους
κατεκρήμνισε, τί εἴη ἄξιος παθεῖν ἀρξάμενος εἰς Ἕλληνας παρανομεῖν, ἀπέσφαξεν.
Δηαηοπώκμκηακ θαη άιιεξ πμιιέξ θαηεγμνίεξ θαη θάκεθε θαιό κα ζθμηώζμοκ όζμοξ
αηπμαιώημοξ ήηακ Αζεκαίμη, εθηόξ από ημκ Αδείμακημ, γηαηί μόκμ αοηόξ ζηεκ εθθιεζία
ημο δήμμο ήηακ ακηίζεημξ ζηεκ απόθαζε γηα ηεκ απμθμπή ηςκ πενηώκ· θαηεγμνήζεθε
όμςξ από μενηθμύξ όηη πνόδςζε ημ ζηόιμ. Ο Λύζακδνμξ, αθμύ νώηεζε πνώηα ημκ Φηιμθιή,
πμο ένηλε ζηε ζάιαζζα ημοξ Ακδνίμοξ θαη ημοξ Κμνηκζίμοξ, πμηα ηημςνία ημο άληδε κα
οπμζηεί, επεηδή πνώημξ άνπηζε κα παναβαίκεη ημοξ κόμμοξ θαηά ηςκ Γιιήκςκ, ημκ
έζθαλε.
Λεληιόγημ
ἀπάγς ηηκά ή ηη = μεηαθένς θάπμημκ ή θάηη.
θαηενγάδμμαί ηη = θαημνζώκς, πεηοπαίκς θάηη.
ιῃζηήξ = πεηναηήξ.
ηνηηαῖμξ, αία, αῖμκ = ηεκ ηνίηε εμένα.

30. βμοιεύμμαη = ζθέπημμαη, απμθαζίδς.
ἐκηαῦζα = ηόηε.
θαηεγμνία γίγκεηαη = δηαηοπώκεηαη θαηεγμνία.
ρεθίδμμαη = απμθαζίδς.
θναηές, -ῶ = επηθναηώ, κηθώ.
δςγνές -ῶ ηηκά = αηπμαιςηίδς θάπμημκ δςκηακό.
δηαθζείνς ηηκά = ελμκηώκς θάπμημκ.
θαηαθνεμκίδς ηηκά = νίπκς θάπμημκ ζηε ζάιαζζα.
δμθεῖ (απνόζςπμ νήμα) + ηειηθό απαν. = θαίκεηαη θαιό κα, απμθαζίδεηαη κα…
ἐπηιαμβάκμμαί ηηκμξ = ακηηδνώ ζε θάηη.
ἀπμημμή = απμθμπή (< ἀπμηέμκς = θόβς)
αἰηηάμμαη, -ῶμαη ηηκα = θαηεγμνώ θάπμημκ (εκενγεηηθή δηάζεζε)
αἰηηῶμαη ὑπό ηηκμξ = θαηεγμνμύμαη από θάπμημκ (παζεηηθή δηάζεζε)
ἄνπμμαη + απν. = ανπίδς κα…
ἀπέζθαλεκ < ἀπμζθάηης
Ανπηθμί πνόκμη νεμάηςκ
ἀθηθκέμμαη –μῦμαη, ἀθηθκμύμεκ, ἀθίλμμαη, ἀθηθόμεκ, ἀθῖγμαη, ἀθίγμεκ =
θηάκς
ρεθίδμμαη, ἐρεθηδόμεκ, ρεθημῦμαη θαη ρεθηζζήζμμαη, ἐρεθηζάμεκ θαη
ἐρεθίζζεκ, ἐρήθηζμαη, ἐρεθίζμεκ = απμθαζίδς
ἀπμθηείκς, ἀπέθηεηκμκ, ἀπμθηεκῶ, ἀπέθηεηκα, ἀπέθημκα, ἀπεθηόκεηκ =
ζθμηώκς
ιαμβάκς, ἐιάμβακμκ, ιήρμμαη, ἔιαβμκ, εἴιεθα, εἰιήθεηκ
ιαμβάκμμαη, ἐιαμβακόμεκ, ιεθζήζμμαη, ἐιαβόμεκ θαη ἐιήθζεκ, εἴιεμμαη,
εἰιήμμεκ
πάζπς, ἔπαζπμκ, πείζμμαη, ἔπαζμκ, πέπμκζα, ἐπεπόκζεηκ.
ἄνπς, ἦνπμκ, ἄνλς, ἦνλα, ἦνπα , ἤνπεηκ. = ελμοζηάδς, ανπίδς
ἄνπμμαη, ἠνπόμεκ, ἄνλμμαη θαη ἀνπζήζμμαη, ἠνλάμεκ θαη ἤνπζεκ, ἦνγμαη,
ἤνγμεκ. = ελμοζηάδμμαη, λεθηκώ πνώημξ
Γνμεκεοηηθά ζπόιηα
§30. ηάξ ηε καῦξ... Λάμραθμκ : από ηα 180 πιμία ημο αζεκασθμύ ζηόιμο μ
Λύζακδνμξ θαηέιαβε ηα 171. ΋ζμκ αθμνά ημκ ανηζμό ηςκ αηπμαιώηςκ, ηα
αζεκασθά πιμία είπακ 36.000 πενίπμο άκδνεξ, αθμύ θάζε αζεκασθή ηνηήνεξ
πενηιάμβακε δηαθόζημοξ άκδνεξ. Απ' αοημύξ ιίγμη ζώζεθακ με ημκ Κόκςκα
θαη άιιμη ιηγόηενμη πμο είπακ θαηαθύγεη ζηα ηεηπύδνηα ηεξ ΢εζημύ. Η
αηθκηδηαζηηθή εθόνμεζε ημο Λύζακδνμο εκακηίμκ ημο αζεκασθμύ ζηόιμο είπε
ςξ απμηέιεζμα κα θονηεοζμύκ από ημοξ Λαθεδαημμκίμοξ πςνίξ θαμηάκ
ακηίζηαζε όια ηα άιια πιμία ηςκ Αζεκαίςκ θαη κα αηπμαιςηηζημύκ μη
δηεζπανμέκμη άκδνεξ, εθηόξ από ιίγμοξ πμο βνήθακ θαηαθύγημ ζηα ηείπε ηεξ
΢εζημύ θαη ζε μενηθά άιια θνμύνηα ηεξ πενημπήξ. Όζηενα, ηα πιμία, μη
αηπμάιςημη θαη όια ηα άιια ιάθονα μεηαθένζεθακ ζηε Λάμραθμ. Οη άκδνεξ
πμο αηπμαιςηίζηεθακ ήηακ πενίπμο ηνεηξ πηιηάδεξ.