3. Πρόλογος
Η ιστορία του παιχνιδιού αυτού χάνεται στα
βάθη των αιώνων. Παιχνίδια σχετιζόμενα
με το σκάκι παίζονταν ήδη από την μακρινή
αρχαιότητα, στην περιοχή από την Ελλάδα
και την Αίγυπτο ως και την Κίνα. Όλες οι
χώρες που βρίσκονται σε αυτήν την
περιοχή διεκδικούν την καταγωγή του
παιχνιδιού. Ένα τέτοιο παιχνίδι είχε φτάσει
και στους Κέλτες ήδη πριν την Ρωμαϊκή
κατάκτηση.
4. Καταγωγή Σκακιού
Το Σκάκι κατάγεται από την Ινδία και
επινοήθηκε περίπου τον 5ο αιώνα μ.Χ.
( πριν περίπου 15 - 20 αιώνες, δηλαδή
γύρω στην ελληνιστική περίοδο).Το πρώτο
του όνομα ήταν Chaturanga - Chatur που
σημαίνει τέσσερα και anga που σημαίνει
μέρη. Τέσσερα μέρη δηλαδή όσα ήταν τα
τμήματα του Ινδικού στρατού: ελέφαντες,
άλογα, άρματα και στρατιώτες, εκτός από
τον βασιλιά και τον mantri του (υπουργός,
δηλαδή η σημερινή Βασίλισσα). Το παιχνίδι
ήταν τότε όπως και σήμερα μια μάχη με
στόχο τη σύλληψη του αντίπαλου Βασιλιά.
5. Μια άλλη θεωρία για την καταγωγή του
Σκακιού...
Το αίτημα του Σίσσα
Σύμφωνα με το μύθο, ο σοφός Ινδός Σίσσα
πήγε στο Μαχαραγιά της περιοχής που
ζούσε για να επιδείξει το νέο παιγνίδι που
είχε εφεύρει. Ο Μαχαραγιάς τόσο πολύ
γοητεύτηκε απ΄ αυτό που προσφέρθηκε να
ανταμείψει τον Σίσσα πλουσιοπάροχα. Τότε
ο σοφός εκείνος ζήτησε τόσους κόκκους
σιτάρι όσους θα μπορούσαν να
συμπεριληφθούν στα 64 τετράγωνα της
σκακιέρας βάζοντας στο πρώτο ένα κόκκο,
στο δεύτερο δύο, στο τρίτο τέσσερις, στο
τέταρτο οκτώ κ.λπ, διπλασιάζοντας έτσι
6. κάθε φορά την ποσότητα στο επόμενο
τετράγωνο.Ο Μαχαραγιάς πρώτα απόρησε
και ύστερα γέλασε. Είπε στο Σίσσα να
ζητήσει κάτι σοβαρότερο, χρυσάφι ή
πολύτιμα πετράδια λόγου χάρη. Όμως ο
Σίσσα επέμενε! Τότε ο Μαχαραγιάς του
είπε "Κακό του κεφαλιού σου. Εγώ μπορώ
να σε κάνω πλούσιο κι εσύ μου ζητάς μόνο
σιτάρι. Ε λοιπόν σιτάρι θα πάρεις." και
διέταξε ν΄ αδειάσουν μια φορτωσιά καμήλας
σιτάρι δίπλα του. Η έκπληξή του όμως
υπήρξε μεγάλη όταν ο αρχιαποθηκάριος του
ανέφερε ότι όχι μόνο το σιτάρι τους, αλλά
και όλου του κόσμου το σιτάρι να
συγκεντρωθεί δεν φθάνει να ικανοποιήσει
το αίτημα του Σίσσα. Πράγματι το σιτάρι
που χρειάζονταν ανέρχονταν σε
18.446.744.073.709.551.615 κόκκους!
7. Έχοντας μάλιστα υπόψη ότι το βάρος ενός
κόκκου είναι ίσο με 0, 053 γραμμάρια, τότε
το σιτάρι που ζήτησε ο Σίσσα ισοδυναμούσε
στη τεράστια ποσότητα των
977.677.436.907 τόνων!
8. Πως έφτασε το Σκάκι σε όλο τον κόσμο;
Από την Ινδία, στρατιώτες και έμποροι
μετέφεραν το παιχνίδι στην Περσία (το
σημερινό Ιράν) περίπου το 600 μ.Χ.. Οι
Πέρσες το ονόμασαν Shatranj. Την ίδια
ώρα ταξιδιώτες μετέφεραν το παιχνίδι στην
Κίνα, όπου παιζόταν σε μια τροποποιημένη
μορφή που ονομάζεται Xianqui. Οι Ιάπωνες
όταν το έμαθαν, το είπαν Shogi.
Οι σταυροφόροι από την Ευρώπη που πήγαν
στην Μέση Ανατολή να πολεμήσουν
εναντίον των μουσουλμάνων και του
Saladdin κατά τον 12 και τον 13ο αιώνα,
γυρίζοντας έφεραν και το Σκάκι. Αυτοί το
9. ονόμασαν Chess από το "echec" την αρχαία
γαλλική λέξη που σημαίνει "check", δηλαδή
έλεγχος (εμείς το λέμε Σκάκι από το
ιταλικό "scacco" και τον έλεγχο του Βασιλιά
τον λέμε σαχ από το περσικό "shah").
10. Το σκάκι στο Βυζάντιο
Στο Βυζάντιο παιζόταν μια παραλλαγή του
παιχνιδιού, το γνωστό ζατρίκιον. Το
παιχνίδι αυτό πιθανότατα ήρθε κατευθείαν
από τους Πέρσες. Μάλιστα η λέξη ζατρίκιον
ετυμολογείται από την αρχαία περσικη
shatranj που σημαίνει "βασιλικό παιχνίδι"
(αυτό λογικά ερμηνεύεται από τον ιδιαίτερο
ρόλο του βασιλιά στο παιχνίδι και όχι
"επειδή παιζόταν από βασιλιάδες").
Παρόλο που το ζατρίκιο είναι πολύ
αρχαιότερο από το σκάκι στην υπόλοιπη
11. Ευρώπη, δεν είναι ο άμεσος πρόγονος του
σύγχρονου σκακιού. Ο άμεσος πρόγονος του
σκακιού ήρθε στην δυτική Ευρώπη από τους
Άραβες. Οι Άραβες με την σειρά τους είχαν
πάρει το παιχνίδι επίσης από τους Πέρσες.
Το σκάκι τον 20ο αι.
Ήταν μόλις τον 20ο αιώνα όταν το σκάκι
άρχισε να παίζεται ως ένα επαγγελματικό
παιχνίδι. Βλέποντας πόσο δημοφιλές ήταν,
οι εφημερίδες άρχισαν να δημοσιεύουν νέα
12. του αθλήματος και παρτίδες. Στη συνέχεια,
το 1924 η Federation Internationale des
Echecs (FIDE) δημιουργήθηκε για να
διαμορφώσει τους κανόνες για την εποπτεία
του παιχνιδιού. Οι παίκτες άρχισαν επίσης
να αξιολογούνται για την απόδοσή τους.
Έτσι δημιουργήθηκαν οι πρώτοι Διεθνείς
Μαίτρ (International Masters). Οι
καλύτεροι των καλύτερων αποκαλούνται
Grandmasters.
Αργότερα η επιστήμη των Ηλεκτρονικών
Υπολογιστών εφαρμόστηκε στο Σκάκι,με τη
δημιουργία ισχυρών σκακιστικών μηχανών
και προγραμμάτων (όπως η Deep Blue και
το Rybka που σημαίνει ψαράκι στα τσέχικα)
που έχουν την ικανότητα να αναλύουν σε
14. Μεγάλοι σκακιστές
Σήμερα το Σκάκι είναι ένα δημοφιλές
άθλημα σε όλο τον κόσμο με παγκόσμιο
πρωταθλητή από την Ινδία, τον
Grandmaster Vishwanathan Anand
(σ.σ.2011). Μεγάλοι σκακιστές υπήρξαν ο
Γερμανός Εμάνουελ Λάσκερ, ο Κουβανός
Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα, ο Αμερικανός
Μπόμπι Φίσερ, οι Ρώσοι Γκάρι Κασπάροφ
και Ανατόλι Κάρποβ και αρκετοί άλλοι.
Σπουδαίοι Έλληνες σκακιστές είναι ο
πρωταθλητής Ελλάδας Βασίλης Κοτρωνιάς,
ο Χριστόδουλος Μπανίκας, ο Ευστράτιος
Γρίβας, ο Γιάννης Παπαϊωάννου, παλιότερα
ο Τριαντάφυλλος Σιαπέρας (ο θεμελιωτής
στης σκακιστικής διδασκαλίας στην Ελλάδα)
και πολλοί άλλοι.
15. Πιόνια
Τα κομμάτια παλιά ήταν φτιαγμένα από
ελεφαντόδοντο: Βασιλιάς, Πύργος ή κάστρο
(οι ελέφαντες της Chaturanga), Ιππότες
(τα άλογα) και Πιόνια (οι στρατιώτες).
Επειδή εκείνα τα χρόνια η επιρροή της
Εκκλησίας ήταν πολύ μεγάλη, ένα κομμάτι
ονομάστηκε "Bishop" που σημαίνει
Επίσκοπος (ο δικός μας Αξιωματικός, τα
άρματα της Chaturanga). Το πιο σημαντικό
κομμάτι, ο Υπουργός (mantri),
αντικαταστάθηκε από το μοναδικό θηλυκό
κομμάτι, τη Βασίλισσα. Το σκάκι έφτασε
στην Ευρώπη από τη Μέση Ανατολή. Εκεί
το κομμάτι λεγόταν firz (δηλαδή υπουργός
ή βεζύρης στα αραβικά). Επειδή η λέξη firz
16. έμοιαζε πολύ στην προφορά με την γαλλική
λέξη Vierge, δηλαδή το όνομα της
Παρθένου Μαρίας, της Παναγίας, που είναι
Βασίλισσα των Ουρανών, αποφάσισαν να
λένε τον Βεζύρη... Βασίλισσα. Άλλωστε στην
Ευρώπη υπήρξαν δυο πολύ ισχυρές
Βασίλισσες: η Βασίλισσα της Αγγλίας
Ελισάβετ και η Βασίλισσα Ισαβέλα της
Ισπανίας.Ο πύργος αρχικά συμβόλιζε τα
άρματα, αλλά με κάποιον τρόπο φαίνεται να
συνδέθηκε και με τους πολιορκητικούς
πύργους.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι από
το αραβικό σκάκι οι κινήσεις του ίππου, του
πύργου, του βασιλιά και σε μεγάλο βαθμό
των πιονιών παραμένουν αναλλοίωτες. Οι
Άραβες κατασκεύαζαν επίσης και
σκακιστικά προβλήματα. Κάποια, χάρη στην
17. παραπάνω ομοιότητα, διατηρούν
αναλλοίωτη την λειτουργικότητά τους.
Οι βασικές μεταβολές που υπέστη το σκάκι
είναι η κίνηση της βασίλισσας (η οποία στο
σύγχρονο σκάκι έγινε πανίσχυρη), η κίνηση
του αξιωματικού, η δυνατότητα των πιονιών
να κινηθούν κατά δύο τετράγωνα στην
πρώτη τους κίνηση, καθώς και το ροκέ.
