Бүлгийн ажлын заавар

1. Бүлгийн ажлын заавар
“Хэнийг ч орхигдуулахгүй байх” зарчим дээр суурилан орон
нутгийн эрүүл мэндийн тогтолцоог бэхжүүлэх цуврал сургалт
Монгол улс, 2016 он

2. Бүлгийн ажил болон дасгал ажлын
тойм1 дэх өдөр 2 дахь өдөр 3 дахь өдөр
1) Монгол улс дахь
тэгш бус байдлын
талаар хос хосоороо
ярилцах
2) Өөрийн
дүүрэг/аймагт буй
орхигдсон хүн амын
дэд бүлгүүдийн
талаар ярилцах
3) Өөрийн
дүүрэг/аймагт шр
дүнтэй хамруулахад
учирч буй саад
бэрхшээлүүдийг
ярилцах
4) Өвчтөний замын
зураглал болон саад
бэрхшээлүүдийн
талаарх жишээ
5) Өвчтөний замын
зураглалын жишээн дээр
тулгарч буй саад
бэрхшээлийг даван туулах
үүднээс ЭМ-ийн тогтолцоог
хэрхэн сайжруулах
6) Тусламж үйлчилгээг хэрхэн
хүргэх тухай бүлгийн ажил
7) Хүний нөөцийн чиглэлээрх
бүлгийн ажил
8) Санхүүжилтын чиглэлээрх
бүлгийн ажил
9) Зайлшгүй шаардлагатай
эмийн бүлгийн ажил
10) Засаглалын бүлгийн ажил
11) Бэрхшээлийг давах /Дасгал
ажлын хуудсыг бөглөх/
тогтолцооны хэмжээний
хандлага
12) Салбар дундын хамтын
ажиллагаа-Зэрэгцсэн
бүлгийн ажил
13) Нийгмийн оролцоо -
Зэрэгцсэн бүлгийн
ажил
14) Өөрийн дүүрэг/аймаг
дахь салбар дундын
хамтын ажиллагаа
болон нийгмийн
оролцоог бэхжүүлэх -
бүлгийн ажил
15) ЭММТ /HIS/ ба Хяналт,
үнэлгээг сайжруулах нь
- бүлгийн ажил
16) Дасгал ажлын хуудсыг
бөглөх бүлгийн ажил
(дараагийн алхамуудын
хамт)
17) Харилцан дүгнэж, санал

3. Өдөр 1, Хичээл 1: Хосоороо ажиллах
• Дүүрэг/аймгууд хос хосоороо бүрдүүлэх
• Сургалтын танилцуулга материалаас “Монгол улс дахь
эрүүл мэндийн тэгш бус байдал” гэсэн хэсгийг уншина.
(10 минут)
• Танай дүүрэг/аймагт эдгээр хүн амын дэд бүлгүүдийн
ялгаатай байдлын ямар хэлбэрүүд байдаг болон
байдаггүй талаар өөрсдийн бодлыг хоорондоо ярилцах
(15 минут)

4. Өдөр 1, Хичээл 1 :
Танай дүүрэг/аймгийн орхигдож буй хүн амын бүлгүүд
• Өөрийн Дүүрэг/Аймгийн багтаа ажиллах.
• Сургалтын танилцуулга материалаас дасгал 2 харах.
• Өөрийн дүүрэг/аймаг дахь хүн амын дэд
бүлгүүдийн эрүүл мэндийн ялгаатай байдлыг тусгах.
• Илтгэлийн “дасгал ажлын хуудасны” хүснэгтэд
байгаа “орхигдсон” хүн амын бүлгийн талаарх
баримтыг олж унших (30 минут).

5. Өдөр 1, Хичээл 2:
Өөрийн дүүрэг/аймагт хүн амын үр дүнтэй
хамралтад тулгарч буй гол саад бэрхшээлүүд
• Өөрийн дүүрэг/аймгийн багтаа ажиллах.
• Сургалтын танилцуулга материалын саад
бэрхшээл ба зааварчилга хэсгээс Дасгал 3
хараарай.
• Илтгэл дэх “дасгал ажлын хуудас”-ны доорх
хүснэгтийг бөглөөрэй (30 минут).
Орхигдож буй хүн амын дэд бүлэг (Дасгал 2-
оос)
Саад бэрхшээлүүд (Танахашигийн хэмжүүрийн
холбогдох ялгаатай байдлыг анхаараарай)

6. Өдөр 1, Хичээл 2:
Өвчтөний замын зураглал болон тулгарч буй саад
бэрхшээлийн жишээн дээр
• 3 бүлэгт хуваагдана.
• Аль нэгэн эмзэг бүлгийн хүн амын дэд бүлгийг сонгон
авч ажиллана.
• Ханан дээр байрлуулсан өвчтөний замын зураглал дээр
ажиллана.
• Өвчтөний замын зураглалын өөр өөр үе шатуудад
тухайн хүн амын дэд бүлэгт тулгарч буй саад
бэрхшээлүүдийг авч үзнэ.
• Тэдгээрийг цаасан дээр баримтжуулан буулгаж, ханан
дээр зохих байршилд нь байрлуулна.
• Танахашигийн талбаруудыг анхаарч, саад
бэрхшээлүүдийн аль ч хэлбэрүүдэд шаардлагатай бол
нэмж тусгаж болно.

7. Өдөр 1, Хичээл 2:
Өвчтөний замын зураглал болон тулгарч буй саад
бэрхшээлийн жишээн дээр
Barrier 1:
XXX
Barrier 2:
XXX
Barrier 3:
XXX
Barrier 4:
XXX
Barrier 7:
XXX
Barrier 6:
XXX
Barrier 5:
XXX
Barrier 8:
XXX
Barrier 9:
XXX
Орхигдсон хүн
амын бүлэг:
XXXX

8. Өдөр 2, Хичээл 3:
Өвчтөний замын зураглалын жишээн дээр тулгарч буй
саад бэрхшээлийг даван туулах үүднээс ЭМ-ийн
тогтолцоог хэрхэн сайжруулах талаарх дасгал
• 3 ижил бүлэгт хуваагдана, хананы дэргэд очино.
• Хүн амын дэд бүлгийн зорилгоо бичиж байрлуулна; 4 жилийн
дараа тухайн хүн амын бүлгийн хувьд харахыг хүсч буй
сайжралт дэвшлийг үйлчилгээний хүртээмж, санхүүгийн
хамгаалалт, ЭМ-ийн чиглэлээр холбон бичнэ.
• Зорилгодоо хүрэх үүднээс тулгарч буй саад бэрхшээлийг даван
туулахад чиглэсэн ЭМ-ийн тогтолцоог бэхжүүлэх тэргүүлэх
чиглэлүүдийн талаар санаа бодлоо уралдуулна.
• Тэдгээрийг цаасан дээр баримтжуулан буулгаж, ханан дээр саад
бэрхшээлүүдийн дэргэд байрлуулах ба энэ нь эдгээрийг
шийдвэрлэхэд туслах болно.
• ЭМ-ийн тогтолцоог бэхжүүлэх харилцан дэмжсэн байдлыг
анхаараарай (үндсэн бүрэлдэхүүн хэсгүүдийн дагуу).

9. Өдөр 2, Хичээл 3:
Өвчтөний замын зураглалын жишээн дээр тулгарч буй
саад бэрхшээлийг даван туулах үүднээс ЭМ-ийн
тогтолцоог хэрхэн сайжруулах талаарх дасгал
Саад
бэрхшээл 1:
XXX
Саад
бэрхшээл 2:
XXX
Саад
бэрхшээл 3:
XXX
Саад
бэрхшээл 4:
XXX
Barrier 7:
XXX
Barrier 6:
XXX
Саад
бэрхшээл 5:
XXX
Barrier 8:
XXX
Barrier 9:
XXX
Орхигдсон хүн
амын бүлэг:
XXXX
ЭМТ –г бэхжүүлэх
тэргүүлэх чиглэл:
XXX
: XXXЭМТ –г бэхжүүлэх
тэргүүлэх чиглэл:
XXX
ЭМТ –г бэхжүүлэх
тэргүүлэх чиглэл:
XXX
: XXX
ЭМТ –г бэхжүүлэх
тэргүүлэх чиглэл:
XXX
ЭМТ –г бэхжүүлэх
тэргүүлэх чиглэл:
XXX
: XXX
ЭМТ –г бэхжүүлэх
тэргүүлэх чиглэл:
XXX
: XXX
ЭМТ –г бэхжүүлэх
тэргүүлэх чиглэл:
XXX
ЭМТ –г бэхжүүлэх
тэргүүлэх чиглэл:
XXX
4 жилийн дараа
тухайн эмзэг
бүлгийн хувьд
хүрсэн байх ЭМ-
ийн зорилго
(ЭМТ –г
бэхжүүлэх бүх
тэргүүлэх
чиглэлийг энд
оруулна)

10. Өдөр 2, Хичээл 3:
Саад бэрхшээлийг шийдвэрлэх үүднээс тусламж
үйлчилгээг өргөжүүлэх нь
• Өөрийн Дүүрэг/Аймгийн багтаа ажиллах.
• Сургалтын танилцуулга материалаас дасгал 4
харах.
• Илтгэл дэх “дасгал ажлын хуудас”-ны доорх
хүснэгтийг бөглөөрэй (30 минут).
Тодорхойлсон саад бэрхшээлүүд
(Дасгал 3-аас)
Саад бэрхшээлийг арилгахад
тусламж үйлчилгээний аль хэсгийг
өргөжүүлэх вэ?
Өөрийн дүүрэг/аймгийн эмзэг
бүлгийн хүн амд гарах
нөлөөллийн байдал
XXX
XXX
XXX

11. Өдөр 2, Хичээл 3:
Саад бэрхшээлийг шийдвэрлэх үүднээс хүний
нөөц/ЭМ-ийн ажиллах хүчнийг бэхжүүлэх нь
• Өөрийн Дүүрэг/Аймгийн багтаа ажиллах.
• Сургалтын танилцуулга материалаас дасгал 5
харах.
• Илтгэл дэх “дасгал ажлын хуудас”-ны доорх
хүснэгтийг бөглөөрэй (30 минут).
Тодорхойлсон саад бэрхшээлүүд
(Дасгал 3-аас)
Саад бэрхшээлийг арилгахад
хүний нөөц/ЭМ-ийн ажиллах
хүчний аль хэсгийг бэхжүүлэх вэ?
Өөрийн дүүрэг/аймгийн эмзэг
бүлгийн хүн амд гарах
нөлөөллийн байдал
XXX
XXX
XXX

12. Өдөр 2, Хичээл 3:
Саад бэрхшээлийг шийдвэрлэх үүднээс зайлшгүй
шаардлагатай эм, технологи, бусад орцуудыг
бэхжүүлэх нь
• Өөрийн Дүүрэг/Аймгийн багтаа ажиллах.
• Сургалтын танилцуулга материалаас дасгал 6
харах.
• Илтгэл дэх “дасгал ажлын хуудас”-ны доорх
хүснэгтийг бөглөөрэй (30 минут).
Тодорхойлсон саад бэрхшээлүүд
(Дасгал 3-аас)
Саад бэрхшээлийг арилгахад
зайлшгүй шаардлагатай эм,
технологи, бусад орцуудыг
хэрхэн бэхжүүлэх вэ?
Өөрийн дүүрэг/аймгийн эмзэг
бүлгийн хүн амд гарах
нөлөөллийн байдал
XXX
XXX
XXX

13. Өдөр 2, Хичээл 3:
Саад бэрхшээлийг шийдвэрлэх үүднээс санхүүжилтыг
сайжруулах нь
• Өөрийн Дүүрэг/Аймгийн багтаа ажиллах.
• Сургалтын танилцуулга материалаас дасгал 7
харах.
• Илтгэл дэх “дасгал ажлын хуудас”-ны доорх
хүснэгтийг бөглөөрэй (30 минут).
Тодорхойлсон саад бэрхшээлүүд
(Дасгал 3-аас)
Саад бэрхшээлийг арилгахад
санхүүжилтыг хэрхэн
сайжруулах вэ?
Өөрийн дүүрэг/аймгийн эмзэг
бүлгийн хүн амд гарах
нөлөөллийн байдал
XXX
XXX
XXX

14. Өдөр 2, Хичээл 3:
Саад бэрхшээлийг шийдвэрлэх үүднээс засаглалыг
сайжруулах нь
• Өөрийн Дүүрэг/Аймгийн багтаа ажиллах.
• Сургалтын танилцуулга материалаас дасгал 8
харах.
• Илтгэл дэх “дасгал ажлын хуудас”-ны доорх
хүснэгтийг бөглөөрэй (30 минут).
Тодорхойлсон саад бэрхшээлүүд
(Дасгал 3-аас)
Саад бэрхшээлийг арилгахад
засаглалыг хэрхэн сайжруулах
вэ?
Өөрийн дүүрэг/аймгийн эмзэг
бүлгийн хүн амд гарах
нөлөөллийн байдал
XXX
XXX
XXX

15. Өдөр 2, Хичээл 3:
• Өөрийн Дүүрэг/Аймгийн багтаа ажиллах.
• Сургалтын танилцуулга материалаас дасгал
9 харах.
• Доорх хүснэгтийг бөглөөрэй.
Эмзэг бүлгийн иргэдэд тулгарч буй саад бэрхшээлийг арилгахад харилцан дэмжлэгт, уялдаа холбоо бүхий
ЭМТ-г хэрхэн сайжруулах талаарх санал?
[insert]
Санал болгож буй арга хэмжээнүүдийн хүсээгүй үр дагаврууд юу байх, тэдгээрийг хэрхэн багасгаж болох вэ?
[insert]

16. Өдөр 3, Хичээл 4:
Салбар дундын хамтын ажиллагаа -Зэрэгцсэн
бүлгийн ажил
• 3 ижил бүлэгт хуваагдана, ie., хананы дэргэд очино.
• Бүлгүүд ХБӨ болон өвчтөний ерөнхий замын зураглал
бүхий хананы дэргэд очиж салбар дундын хамтын
ажиллагааны чиглэлээр ажиллана.
• Эдгээр бүлгүүд нь (a) салбар дундын хамтын
ажиллагааны зохих салбаруудын нэр; (b) яагаад энэ
салбар нь саад бэрхшээлийг бууруулахад ач
холбогдолтой болох, (c) саад бэрхшээлийг арилгахад уг
салбараас ямар тусгай арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх
шаардлагатай талаар анхаарч ажиллана.
• Хариултуудыг цаасан дээр бичээд ханан дахь зохих
байршилд нь байрлуулна (саад бэрхшээлийн хажууд).
45 минут

17. Өдөр 3, Хичээл 4:
Нийгмийн оролцоо-Зэрэгцсэн бүлгийн ажил
• 3-р бүлэг нь (халдварт өвчний чиглэлээрх өвчтөний
замын зураглал дээр) нийгмийн оролцооны чиглэлээр
ажиллана
• Анхаарах асуулт 1: Замын зураглал дахь саад
бэрхшээлүүдийг арилгахад нийгмийн оролцоо нь ямар
ач холбогдолтой вэ?
• Анхаарах асуулт 2: Нийгмийн оролцоог хангах ямар
механизмуудыг бий болгох вэ?
• Хариултуудыг цаасан дээр бичээд ханан дахь зохих
байршилд нь байрлуулна (саад бэрхшээлийн хажууд).
• Санал болгож буй механизмууд нь харилцан давхцаж
болно; үүний үндэс нь суурьтаа байх ба энэхүү
механизм нь хэрхэн саад бэрхшээлүүдийг шийдвэрлэх
талаар тайлбарлаарай.
45 Минут

18. Өдөр 3, Хичээл 4:
Салбар дундын хамтын ажиллагаа, нийгмийн
оролцооны чиглэлээрх зэрэгцсэн бүлгийн ажил
Barrier 1:
XXX
Barrier 2:
XXX
Barrier 3:
XXX
Barrier 4:
XXX
Barrier 7:
XXX
Barrier 6:
XXX
Barrier 5:
XXX
Barrier 8:
XXX
Barrier 9:
XXX
Орхигдсон хүн
амын бүлэг:
XXXX
HSS Strengthening
priority: XXX
HSS Strengthening
priority: XXX
HSS Strengthening
priority: XXX
HSS Strengthening
priority: XXX
HSS Strengthening
priority: XXX
HSS Strengthening
priority: XXX
HSS Strengthening
priority: XXX
HSS Strengthening
priority: XXX
4 жилийн дараа
тухайн эмзэг
бүлгийн хувьд
хүрсэн байх ЭМ-
ийн зорилго
(ЭМТ –г
бэхжүүлэх бүх
тэргүүлэх
чиглэлийг энд
оруулна)
Engage X
sector
Engage X
sector
Social participation mechanism: X, X, X

19. Өдөр 3, Хичээл 4:
Салбар дундын хамтын ажиллагаа, нийгмийн
оролцооны чиглэлээрх бүлгийн ажил
• Өөрийн Дүүрэг/Аймгийн багтаа ажиллах.
• Сургалтын танилцуулга материалаас дасгал 10 ба 11 харах.
• Илтгэл дэх “дасгал ажлын хуудас”-ны доорх хүснэгтийг
бөглөөрэй (30 минут).
Салбарын нэр Яагаад энэ салбар нь
танай
аймаг/дүүргийн
эмзэг бүлгийн
иргэдэд тулгарч буй
саад бэрхшээлийг
бууруулах, ЭМ-ийг
сайжруулахад ач
холбогдолтой вэ?
Үүний тулд уг
салбараас ямар
тусгай арга
хэмжээг авч
хэрэгжүүлэх
шаардлагатай вэ?
1.
2.
3.
Танай аймаг/дүүрэгт эмзэг бүлгийн иргэдийн оролцоо нь
тэдэнд тулгарч буй саад бэрхшээлийг арилгахад ямар ач
холбогдолтой вэ? Ямар саад бэрхшээлүүд байна вэ?
Нийгмийн оролцооны ямар механизмуудыг бий болгох
вэ?

20. Өдөр 3, Хичээл 5:
“Хэнийг ч орхигдуулахгүй байх” үүднээс ЭММТ /HIS/ ба
Хяналт, үнэлгээг сайжруулах нь - бүлгийн ажил
• Өөрийн Дүүрэг/Аймгийн багтаа ажиллах.
• Сургалтын танилцуулга материалаас:
– Дасгал 12: мэдээллийн эх сурвалжийг
өргөжүүлэх нь
– Дасгал 13: 4 жилийн төлөвлөлт
хяналт&үнэлгээний хүрээ ба дүн шинжилгээ
хийх үйл явцууд
• Илтгэл дэх “дасгал ажлын хуудас”-ны
хайрцагнуудыг бөглөөрэй.
60 минут

21. Өдөр 3, Хичээл 6:
4 жилийн төлөвлөлт дэх “хэнийг ч орхигдуудахгүй байх”-д
чиглэсэн өгөгдлүүд бүхий дасгал ажлын хуудсыг бөглөж,
дараагийн алхмуудын зураглал гаргах бүлгийн ажил
• Өөрийн Дүүрэг/Аймгийн багтаа ажиллах.
• Хэрэв шаардлагатай бол дасгал ажлын хуудсан
дээр одоог хүртэл хийж ирсэн бүх үр дүнгүүдээ
бөглөж дуусгана.
• Дараа нь “дараагийн алхамууд” дасгал ажлын
хуудсан дээр ажиллах ба “хэнийг ч
орхигдуудахгүй байх”-д чиглэсэн 4 жилийн
төлөвлөлтөө дуусгахад та бүхэн хэрхэн
сайжирсан байх талаараа бодож ажиллаарай.
60 Минут

22. Өдөр 3, Хичээл 6:
Дүүрэг/аймгийн багуудын хооронд харилцан дүгнэлт
хийх үйл ажиллагаа
• Дүүрэг/аймаг бүрийн багууд нэг нэгэнтэйгээ
хослон ажиллана.
• Баг бүр өөрсдийн дууссан лдасгал ажлын
хуудсаа (үйл ажиллагааны төлөвлөгөөний
хамт) бусаддаа танилцуулна.
• Баг бүр “эерэгээр асуух аргаар” бие биендээ
асуулт тавьж хариулт авна:
– Бусад багийн төлөвлөгөөний юу нь таалагсан бэ?
– Аль хэсгээс нь та тодруулах/илүү мэдээлэл авахыг
хүсч байна вэ?
60 минут – иймд баг бүрт 30 минут