1. T.1 CRISE DO ANTIGOT.1 CRISE DO ANTIGO
RÉXIME (1788-1833)RÉXIME (1788-1833)
T.1 CRISE DO ANTIGOT.1 CRISE DO ANTIGO
RÉXIME (1788-1833)RÉXIME (1788-1833)

3. Introducción
- A. R incapaz de dar cauce os novos problemas do país.
- Crise económica por malas colleitas, fames e epidemias.
- Crise da Facenda, as arcas do Estado están baleiras
- Novas ideas revolucionarias que penetran España
(Rev. Francesa 1789)

4. Carlos IV
Rei de España dende 1788 ata
1808.
Fillo de Carlos III o seu reinado
vese marcado pola Revolución
Francesa que se inicia en 1789.
En 1796 polo Pacto de San
Ildefonso España convirtese en
aliada de Francia na súa loita
contra Gran Bretaña.
O 19 de marzo de 1808, tralo motín
de Aranjuez, Carlos IV abdica
no seu fillo Fernando VII.

5. NapoleónNapoleón
BonaparteBonaparte
Napoleón Bonaparte 1769-1821Napoleón Bonaparte 1769-1821
Primeiro Cónsul da RepúblicaPrimeiro Cónsul da República
francesa en 1799; cónsul vitaliciofrancesa en 1799; cónsul vitalicio
dende 1802 e en 1804 foidende 1802 e en 1804 foi
proclamado Emperador dosproclamado Emperador dos
franceses .franceses .
En abril de 1814 abdica e éEn abril de 1814 abdica e é
recluido na illa de Elba, de onderecluido na illa de Elba, de onde
escapa e, novamente, seescapa e, novamente, se
proclama Emperador, desdeproclama Emperador, desde
marzo ata xuño de 1815 no quemarzo ata xuño de 1815 no que
é derrotado en Waterloo eé derrotado en Waterloo e
desterrado na illa de Santadesterrado na illa de Santa
HelenaHelena

6. 1. O reinado de Carlos IV (1788 - 1808)
Caracterizase
pola presencia de
Os principais
Feitos históricos
Deste periodo son:
“A Gran Guerra”(1793-1795) contra Francia
Tratado de San Ildefonso (1796)
Guerra contra Gran Bretaña e
derrota de Trafalgar (1805)
Manuel de Godoy (1792 - 1807)
4
desenténdese dos asuntos do
Estado e deixaos en mans de
- Crise económica  xenera malestar social
- As relacións con Francia:
1. Coalición antifrancesa  pola execución de Luís XIV
2. Xira a un acercamento  para unirse contra G.Bretaña
Tratado de Fontainebleau ((1807)
CONXURA DO ESCORIAL

7. Tratado de San Ildefonso
- Pacto con Francia que segue revolucionaria pero +
moderada.
- Para loitar contra G.B
- Derrota de Trafalgar supuxo o fin do poder no mar de España

8. Batalla deBatalla de
TrafalgarTrafalgar
AA batalla debatalla de
TrafalgarTrafalgar tivo lugar otivo lugar o
21 de outubro de 1805.21 de outubro de 1805.
Enfrontaronse asEnfrontaronse as
escuadras aliadas deescuadras aliadas de
Francia e España,Francia e España,
contra a inglesa.contra a inglesa.
A derrotaA derrota
francoespañola deu ofrancoespañola deu o
traste coa intención detraste coa intención de
invadir, ou bloquear porinvadir, ou bloquear por
mar a Inglaterra. Supónmar a Inglaterra. Supón
o comezo do poderíoo comezo do poderío
naval inglés, quenaval inglés, que
ostentará durante unostentará durante un
século.século.

9. BloqueoBloqueo
ContinentalContinental
Despois daDespois da
batalla debatalla de
Trafalgar,Trafalgar,
NapoleónNapoleón
desarrolloudesarrollou
unha políticaunha política
de guerrade guerra
económicaeconómica
contra Grancontra Gran
BretañaBretaña
prohibindo oprohibindo o
comercio doscomercio dos
seusseus
productos.productos.
JCTema 9. La Crisis del Antiguo Régimen

10. Tratado de Fontaineblau
- Pacto con Francia xa en
mans de Napoleón
- A cambio dalgunha
contrapartida, España
deixaba pasar a Francia por
España para ocupar
Portugal.
Conxura do Escorial
- Grupo oposto á política
permisiva de Godoy
uniráse para intentar
botalo do poder
- Contarán coa axuda do
príncipe Fernando VII
SUBLEVACIÓN
POPULAR

11. A crise de 1808: A Guerra da Independencia
1. Antecedentes: Motín de Aranjuez
2. A crise de 1808
3. O estalido da guerra
4. As fases da guerra
5. Os contendientes

12. Familia de Carlos IV
Famoso cadro
de Goya.
Carlos IV
María Luisa
Fernando VII
Carlos Mª Isidro

13. Fernando VII
Fernando VII 1784 – 1833
En 1808 reina dende o motín de
Aranjuez (19 de marzo) ata as
abdicacións de Baiona (5 de
maio)
En decembro 1813 Napoleón
devolvelle a coroa no tratado de
Valençay.
Durante a guerra da
Independencia Fernando VII é
coñecido como “O desexado”.

14. José I Bonaparte
Rei de España dende 1808 ata
1813.
O seu irmá Napoleón Bonaparte
cedelle a coroa de rei de España na
cadea de sucesos coñecida como
as “Abdicacións de Baiona” en maio
de 1808.
O tratado de Valençay de 1813
devuelvelle a coroa a Fernando VII.
Durante o seu reinado desarrollase
a Guerra da Independencia

15. MOTÍN DE ARANJUEZ
O 17 de marzo de 1808 tivo lugar o “motín de Aranjuez”, sublevación orquestada
polo príncipe Fernando, dirixida contra Godoy e Carlos IV.

16. Motín de Aranjuez
Godoy cae e Carlos IV fuxe a Francia, Carlos IV viuse obrigado a ceder
a Coroa a Fernando, pero doss días máis tarde pide axuda a Napoleón.
Éste, aproveitando as disensions da familia real, convoc a pai e fillo
en Baiona (Francia) e forzalle á abdicar proclamando Rei de España
o Xosé I Bonaparte.Constitución de Baiona
A marcha da familia real deixa tras de sí un vacío de poder cando se
presentaban unhas circunstancias excepcionais, co exército de Murat
ocupando realmente Madrid. Esta situación coloca os españois, e
moi especialmente ás elites dirixentes, ante a alternativa de acatar la
legalidade -a Xunta de Goberno que deixou Fernando VII antes de
dirixirse a Baiona colaboraba coas tropas francesas de Murat-, ou
atender ao mandato da propia conciencia. O pobo abrazou a causa
de Fernando VII, O Desexado
A Xunta de Goberno declarou a guerra a Francia

17. SUBLEVACIÓN
POPULAR MOTÍN DE ARANJUEZ
DESENCADENTANTES DA GUERRA
- Carlos IV se ve obligado a destituir a Godoy e a abdicar
no seu fillo Fernando VII.
- Napoleón convence a Carlos IV a ir a Baiona e alí
obriganlle a cederlles a coroa.
- Napoleón nomea a seu irmá rei de España  XOSÉ I
GUERRA

18. 2 de maio
O 2 de maio, cando parte da
familia real abandonaba o
Palacio Real para dirixirse a
Baiona, os madrileños que
contemplaban os preparativos
intentaron impedilo e
levantaronse contra as tropas
francesas. Éstas cargaron
contra a multitude a loita
xeneralizouse por toda a
capital, participando nela
todas as clases sociais.
O 2 de maio = símbolo da
insurrección popular contra
Napoleón en toda España.

19. 2 de maio, A carga dos mamelucos
Os mamelucos
eran unha
unidade de
caballería
francesa
formada por
soldados
exipcios .

20. Despois de coñecer as abdicacións de Baiona, o pobo, ante o vacío de
poder, recurre as Xuntas Provinciais xa establecidas como a X.
Xeral do Principado de Asturias, a Dwputación do Reino de Galicia,
as Cortes de Aragón e outras que se foron creando. Estas asumiron
o poder e incitaron o pobo a defender á Patria. Máis adiannte todas
ellas delegaron na Xunta Central Gubernativa do Reino. (sede:
Aranjuez, Sevilla e Cádiz. Integrada: nobres e burgueses)

21. ESPAÑA DE
1808- 1814
A vez existirá unha España oficial dirixida por Napoleón e gobernada por Xosé I
Bonaparte novo rei de España, tralas abdicacións dos monarcas.
España neste periodo vivirá dous
procesos paralelos emoi ligados:
Unha Guerra de liberación
nacional contra os exércitos
franceses (independencia).
Unha revolución
liberal nas Cortes
de Cádiz

22. As fases da guerra
1. Sublevación popular (Maio – Oct.1808)
Batalla de Bailen
2. Reconquista francesa (Nov. 1808 – Dic.1809)
Rendición de Madrid
Batalla de Ocaña
3. Guerra de guerrillas (Ene. 1810 – Dic. 1811)
Cádiz
4. Ofensiva hispano británica (x. 1812 – mar. 1814)
Batallas de Arapiles, Vitoria e San Marcial
Tratado de Valençay
Entrada de Fernando VII

23. 3 de maio, Os fusilamentos
Os
fusilamientos
da montaña do
príncipe Pío do
3 de maio

24. BANDO DEL ALCALDE DE MÓSTOLES
Señores Justicias de los pueblos a quienes se presentase este oficio,
de mí el Alcalde de la villa de Móstoles:
Es notorio que los Franceses apostados en las cercanías de Madrid y
dentro de la Corte, han tomado la defensa, sobre este pueblo capital
y las tropas españolas; de manera que en Madrid está corriendo a esta
hora mucha sangre; como Españoles es necesario que muramos por
el Rey y por la Patria, armándonos contra unos pérfidos que so color
de amistad y alianza nos quieren imponer un pesado yugo,
después de haberse apoderado de la Augusta persona del Rey.
Procedamos pues, a tomar las activas providencias para escarmentar
tanta perfidia, acudiendo al socorro de Madrid y demás pueblos
y alentándonos, pues no hay fuerzas que prevalezcan contra quien
es leal y valiente, como los Españoles lo son.
2 de Mayo de 1808

25. Os desastres da Guerra, Goya

26. Batalla de Bailén
A batalla de
Bailen tivo
lugar o 19 de
xullo de 1808
entre o
xeneral
Dupont e ol
xeneral
Castaños.
Supuxo a
primeira
derrota do
exército
napoleónico
en España
La Rendición de Bailén. José Casado del Alisal. Museo del Prado.

27. Cádiz
A cidade de Cádiz é unha
península unida ao
continente por unha
estreita lingua de terra
fácilmente defendible.
A presencia e o apoio da
flota británica facilitou a
resistencia frente ao
exército francés.

29. 7
A Guerra de Independencia: Desarrollo

30. AfrancesadosLeandro Fernández de Moratín
Os afrancesados foron aqueles españoies
que colaboraron con José I Bonaparte e o
exército francés.
O motivo desta colaboración foi variado,
dende o interés persoal, á ambición oos
ideais liberais.
A maior parte dos afrancesados saliron de
España co derrotado exército francés en
1814, formando o 1ºdos grupos de
exiliados españois que se repetirán
sucesivamente o longo do s. XIX con
motivo dos cambios políticos.
Protagonistas da guerra: Afrancesados

31. GuerrillerosJuan Martín Díez, O
Em pe cinado .
as guerrillas E os guerrilleros
nacen durante a guerra da
independencia e teñen unha
variada ideoloxía política.
Basean a súa “pequena
guerra” no coñeocemento do
terreo, o ataque por sorpresa e
a colaboración da poboación.
Non pretenden derrotar ao
inimigo, máis ben negarlle o
control do terreo e da
poboación.
JC
Protagonistas da guerra: guerrilleiros

32. Patriotas
O conde de Floridablanca,
Presidente da Xunta Central
Suprema.
Os patriotas son aqueles
españois que consideran que
Fernando VII é o autentico rei
de España e que tanto Xosé I
Bonaparte como o exército
francés son tropas de
ocupación que deben ser
expulsados da “patria”.
Entre os patriotas hai tanto
ilustrados, como liberais ou
absolutistas.
Protagonistas da guerra: Patriotas

33. 3. Revolución Liberal  Xuntas  Cortes de Cádiz
- Durante a guerra algúns españois non aceptaron o mando dol novo rei
Xosé I e crean as
XUNTAS DE GOBERNO
a más importante
XUNTA CENTRAL
- Gobernaron en ausencia dos reis
españois paralelamente a Xosé I.
- Instalouse en Sevilla e logo en Cádiz.
- Estaba composta por intelectuais
liberais que querían poñer fin ao A. R.
pero tamén algún absolutista que quería
a volta do Absolutismo.Proclama a 1ª CONSTITUCIÓN
nas Cortes de Cádiz de 1812

34. ESPAÑA DE
1808- 1814
A vez existirá unha España oficial dirixida por Napoleón e gobernada por Xosé I
Bonaparte novo rei de España, tralas abdicacións dos monarcas.
España neste periodo vivirá dous
procesos paralelos emoi ligados:
Unha Guerra de liberación
nacional contra os exércitos
franceses (independencia).
Unha revolución
liberal nas Cortes
de Cádiz

35. REVOLUCIÓN LIBERAL BURGUESA: AS
CORTES DE CÁDIZ

36. REVOLUCIÓN
LIBERAL
• As capitulacións dos
monarcas e os infantes en
Baiona desprestixiou a
Coroa e contribuiu ao
desconcerto das
autoridades, incapaces de
tomar unha decisión (guerra),
sen haber recibido as
oportunas órdenes
• XUNTA CENTRAL
ABDICACIONES DE BAIONA
•Por eso será o pobo quen se alce
contra a influencia francesa,
organizándose en " XUNTAS " que
declaren a guerra a Francia.

37. • Se rechaza a actitude Reformista francesa plasmada no " Estatuto de Baiona",
intentándose na resistencia española transformar o país según as ideas
revolucionarias da burguesía liberal:
•A GUERRA ofrece a coxuntura
propicia as innovacións por:
•Protagonismo do pobo.
•Goberno espontáneo das xuntas,
ante o vacío de poder:
•rechazo os Bonaparte
•ausencia dos Reis
•Descrédito da Xunta de Goberno
deixada por Fernando VII, e o Consello
de Castela, colaborador cos franceses:
(pacifismo) fai que xurdan as XUNTAS
PROVINCIAIS.
•Basean a súa autoridade na
lexitimidade popular.
•Dirixen a guerra contra Napoleón.
•Se forman 1º en Asturias e Sevilla unificándose coas de
Aranjuez, Sevilla e Cádiz formándose a XUNTA SUPREMA
CENTRAL 1808, presidida por Floridablanca.
•Esta asume
•a SOBERANÍA NACIONAL e
•a CONVOCATORIA DE CORTES (1810)
• Traspasa os seus poderes a unha REXENCIA (Fernando
VII)
•Se disolverá en 1810 convocando AS CORTES en Cádiz,

38. AS CORTES DE
CÁDIZ
• Supoñen o tránsito do Antigo Réximen ao Novo, no
sentido de que a Constitución de 1812 e as leis aprobadas
polas Cortes acabarán con moitas institucións propias do
Antigo Réxime.

39. A CONVOCATORIA DAS CORTES
• Foron convocadas polo "CONSELLO DE REXENCIA", nacido da
Xunta Central” que se había disolto en 1810, na cidade de Cádiz (neste
momento sitiada), o que explica os nulos contactos co pobo ao que van a
representar os deputados, aínda que LEXISLARAN en nome de España.
Reuniránse 1º na illa do León (San Fernando) e
despois pasarán a Cádiz en septembro de 1810.
Os liberais, eran partidarios
de transformar a estructura
doEstado.
Os defensores do Antigo Réxime eran
partidarios das Cortes, porque as Cortes
víanse como unha institución tradicional que
podía facer fronte ao vacío de poder de
Carlos IV e Fernando VII.
O desexo de reunión da clase dirixente era UNÁNIME.

40. A Xunta Central, presidida polo Conde de Floridablanca , estaba
dividida por culpa das Cortes. Coa morte de Floridablanca, todo
aquel reticente as Cortes era apartado.
Como estaban divididas as opinións chegouse a
un compromiso que consistía en que se reunirían
según o Antigo Réxime, é dicir, por estamentos,
máis duas Cámaras:
‑ unha para a nobreza e o clero
‑ outra para o Terceiro Estado
Procedese á convocatoria o 22 de maio de 1809.
O final REXÉITASE A REUNIÓN POR ESTAMENTOS e
réunese unha soa Cámara con voto individual

41. COMPOSICIÓN DAS
CORTES
• A 1ª convocatoria modificase en xaneiro de 1810 porque
a Xunta é forzada a nomear unha Rexencia de tres, en
resposta á falta de monarca
Cando se reúnen o 24 de septiembre de 1810 só se presentan 95 deputados
dos 240 previstos, porque moitos non puderon chegar polo impedimento
francés ou non habían sido elexidos. 42 eran titulares, elexidos polos seus
cidadáns; 53 eran suplementarios, persoas que procedían dos territorios que non
había ido nadie, e vivían cerca de Cádiz.
•Convocanse as Cortes con outro
procedemento, cun sistema de sufraxio
universal, pero en vez de ser directo, é
sufragio a dous niveis:
•os cidadáns elixen aos
compromisarios e estes a súa vez os
deputados.

42. • OS LIBERAIS
Fundamentalmente, era xente da periferia: galegos, cataláns, valencianos,
extremeños, asturianos...
Houbo unha importante presencia de clérigos en Cádiz, chegaron a reunirse
90 clérigos, o que representaba un 40% dos reunidos nas Cortes de Cádiz.
(Ver fotocopia)
Os aristócratas eran poucos, 14, algún como o Conde de Toreno, eran
aristócratas de tendencia liberal.
A composición profesional dos individuos terá unha maioría da
burguesía. Tendo en conta as procesións dominantes pódese falar dunha
revolución da burguesía intelectual (avogados, catedráticos, escritores,
médicos, comerciantes, militares, funcionarios públicos, etcétera).

44. IDEOLOXÍA DAS CORTES
• Existen tres teorías:
•1. Melchor Fernández‑ Almagro, entendía
que había duas ideoloxías: a liberal con
novas ideas para o Estado, e a realista
aferrada ao Antigo Réxime con algún
retoque.
•2. M.‑ Artola, cree que hai tantos partidos
como compoñentes das Cortes.
3.‑ Federico Suárez, para o que había
Conservadores, Renovadores e
Innovadores (que serían os liberais).

45. TENDENCIAS
IDEOLÓXICAS
ABSOLUTISTAS
Innovadores
JOVELLANISTAS
(INTERMEDIO)
LIBERAIS
“DOCEAÑISTAS
Conservadores
Renovadores

46. ABSOLUTISTAS
• Forman o partido conservador.
• Son defensores da soberanía real e da
sociedade estamental.
• Defenden o A. R.no que o Rei pode
dispoñer libremente sen necesidade de
consultar á nación.
•O Rei no seu trono, os franceses
nas fronteiras e o altar no seu
antigo esplendor.

47. JOVELLANISTAS
(INTERMEDIO
• Son antigos reformistas e pensan que hai unha
necesidade de reformas, pero respetando os
elementos do A. R. (son un freno revolucionario)
•Intelectuais opostos a Napoleón recibiron o nome de
jovellanistas porque seguiron as doctrinas de
Jovellanos, morto en plena guerra .
•Pensaban que unha nación é unha formación histórica, na cal cada xeneración
debe ter en conta a labor da anterior e que o país contaba cunha constitución,
formada polas leis tradicionais.
•Como modelo de sistema político, tomaban o de Gran Bretaña e consideraban a
necesidade de independencia poder xudicial, así como a intervención das Cortes
(constituidas polos tres estamentos tradicionais),no goberno e na labor lexislativa.
•Coincidían coos afrancesados en proclamar necesidade de reformas sen
revolución, pero non aceptaban as renuncias de Bayona y por tanto no
admitían a Napoleón y a José I.

48. LIBERALES
“DOCEAÑIST
AS”
• Pretenden un CAMBIO TOTAL REVOLUCIONARIO:
– SOBERANÍA NACIONAL,
– SOCIEDAD DE CLASES con predominio da burguesía e
– A promulgación dunha constitución
•Coincidían cos jovellanistas en loitar contra o “usurpador” Napoleón pero
defendían moitas das ideas da Revolución Francesa que o propio Napoleón
estaba extendendo por Europa e neste sentido eran partidarios do
unicameralismo que os separaba de aqueles .
•Como os jovellanistas, los liberales pertenecían á intelectualidade e a
burguesía media, e ainda que non marxinaban totalmente as tradicións políticas
hispánicas, consideraban imprescindible recoller as bases da reforma nunha
CONSTITUCIÓN ESCRITA.
•As ideas liberais ( hai quen di que o termo “liberalismo” é de orixe español),
habían penetrado en España procedentes de Francia, pese á censura oficial
“Cordón sanitario de Floridablanca”).

49. • O longo das discusións nas
diferentes sesións das
Cortes, IMPORÁSE A
MAIORÍA LIBERAL.
• A todos os une a defensa da
patria e os dereitos de
Fernandom VII.

50. OBRA DAS CORTES
• Estudiaron a situación do país e trataron de organizar o goberno da nación
partiendo da liquidación das institucións do antigo réxime.
• Para elo elaboraron unha CONSTITUCIÓN que complementaron cunha
serie de MEDIDAS LExISLATIVAS.

51. É técnicamente
perfecta, pero
inadecuada para as
condicións do pobo
español a principios
do s. XIX, de ahí o
seu fracaso.
CONSTITUCIÓN DE 1812:
19 de Marzo
“A PEPA”

53. Soberanía popular frente a
soberanía nacional, que se
interpretaba dunha forma
restrictiva como a soberanía
residente en la nación,
sufragio censitario; mentras que
o principio da soberanía popular
fai residir a soberanía no pobo.
A Soberanía popular sostiña a
participación de todos os
cidadáns varons na vida
política mediante o sufraxio
universal.
A soberanía nacional
traducese nun régimen
representativo, porque a nación
non pode gobernarse a sí mesma
directamente

54. • Dende un punto de
vista formal
contene unha
•LIBERDADE DE IMPRENTA
•IGUALDADE ANTE A LEI
•DEREITO Á PROPIEDADE
•DECLARACIÓN DE
DEREITOS DO
CIUDADÁN:
OUTROS ARTIGOS
GARÁNTESE:

55. •IMPOSTOS e TRIBUTOS
PARA TODOS.
•ENSiNANZA UNIFORME: 1ª
letras en todos os pobos:
alfabetización.
•Organización unificada de todo o
reino: CENTRALISMO borbónico:
•CONCELLOS
•DEPUTACIÓNS.
•SERVICIO MILITAR:
milicias nacionais para
defender a Constitución
•CATOLICISMO COMO RELIXIÓN DO ESTADO: O artigo
12 define a relixión católica como única e verdadeira
OUTROS ARTIGOS
GARANTÍAS
PENAIS E
PROCESAIS

56. OBRA LEXISLATIVA
(SEP.1810 XUÑO 1812)‑
• Son un CONXUNTO DE DECRETOS E
DISPOSICIÓNS elaborados polas Cortes
co fin de poñer os cementos dunha nova
sociedade e vida económica.
•Baséanse nos principios liberais de:
• IGUALDADE
•LIBERTADE
•DEREITO Á PROPIEDADE.
•AS MEDIDAS LEXISLATIVAS SE CONCRETAN EN:

57. a) REFORMAS DE TIPO POLÍTICO
•SOBERANÍA NACIONAL, e DIVISIÓN DE PODERES.
•Os máis liberais souberon presentar esto moi ben aos
conservadores, no lugar de presentar a soberanía do
pobo frente ao rei, plantexan a soberanía do pobo frente
ao invasor. Trazan a seguinte división:
•1. Cortes de carácter lexislativo‑
•2. Rexencia‑
•3. Tribunais de Xusticia‑
MEDIDAS LEXISLATIVAS
•En 1810 aprobase a LEI DE IMPRENTA que proclama
por 1ª vez en España a libertade de expresión dos
cidadáns. (SUPRESIÓN DE CENSURA)
•Son ideas derivadas da Revolución francesa.

59. b) A reforma
administrativa
Suprímense os Consellos do A. R. definitivamente e son
sustituidos por MINISTERIOS que asesoran ao Goberno
nas propostas lexislativas.
MEDIDAS LEXISLATIVAS
Discutiuse a división
entre provincias e
rexións.

60. c) reformas sociais
•1811 da Lei de Señoríos.
ABOLICIÓN de todos os
PRIVILEXIOS SEÑORIAIS
MEDIDAS LEXISLATIVAS
•SUPRESIÓN DE "PROBAS DE
NOBREZA" para o ingreso nas
academias militares
Liberalización social
frente as trabas do
sistema feudal do Antigo
Réxime

61. d) reformas económicas
•LIBERTADE DE TRABALLO (industria) e de
exercer oficios sen ningún permiso (fin dos
gremios e comezo da libre contratación de
traballo)
MEDIDAS LEXISLATIVAS
•LIBERTADE PARA OS PROPIETARIOS
libertade económica. Libre utilización de fincas e
arrendamentos
•REFORMA AGRARIA: DESAMORTIZACIÓN (reforma agraria):
venta polo Estado dunha serie de propiedades dos afrancesados,
Inquisición, ordes militares, terras comunais de municipios, terreos do
clero "mans mortas” e terreos vinculados da nobreza: etc. para
resolver o pago da deuda pública adquirida no reinado de Carlos IV.
•LIBERTADE DE COMERCIO: eliminación de
trabas (extinción de aduanas interiores)

62. • ABOLICIÓN DO TRIBUNAL DA INQUISICIÓN
MEDIDAS LEXISLATIVAS

63. Abolición da Inquisición
O 22 de feb de 1813, a Inquisición foi declarada "Incompatible coa
constitución política da monarquía". Ao día seguinte o Tribunal
era suprimido. Está situación non evitou que as antigas funcións
inquisitoriais foran asumidas por Xuntas de Fe ou Tribunais da
Fe que funcionaban por conta propia nas diferentes diócesis
eclesiásticas. Estos tribunais conseguían superar ao poder civil
do Estado co apoio das autoridades locais. O conde de Toreno
consideraría que a abolición do Santo Oficio foi un dos grandes
logros das Cortes de Cádiz :
"Inmarcesible gloria adquirieron por haber derribado a éste las
Cortes extraordinarias congregadas en Cádiz. Paso previo era
su abolición a toda reforma fundamental en España, adelantar
en la civilización moderna”

65. • A elaboración da Constitución plantexa o problema de saber quén foi o
redactor principal. Crese que foi Sanz Romanillos coa
particularidade de que traduxo ou redactou a Constitución de Baiona
de 1808.
•O artigo 1 da Constitución ao definir España
di que é a reunión de todos os españois de
ambos hemisferios. Esto significaba que
España non era o patrimonio da coroa senon
dos españois, e que España se entendía tamén
cos representantes americanos nas Cortes.
•Destaca tamén que os españois deben ser
xustos e benéficos;
•A Constitución debe ser válida ata as últimas
xeneracións de españois; e que a partir de
1830 todos os españois deberán saber leer e
escribir.
•É o 1º intento serio de racionalizar o Estado e
o exercicio de poder, sobre a base dos
principios do LIBERALISMO.
•Foi un exemplo para o constitucionalismo do s.
XIX

66. PUNTOS BÁSICOS :• Declaración de SOBERANÍA NACIONAL (dereito exclusivo a
elaborar leis fundamentales).
•LEXISLATIVO: cámara
única (deputados) será a
depositaria da soberanía
nacional. (CORTES)
•Sistema
electoral:Sufraxio
universal masculino
indirecto. (Un deputado
maior de 25 anos por
setenta mil habitantes,
durante dous anos).
•Elabora as leis
•Aproba os presupostos
•Mandan sobre o executivo
DIVISIÓN DE PODERES:
•EXECUTIVO: Monarquía Limitada:
• Fixación das atribucións concretas que
corresponden ao Rei (facer aplicar as leis)
• O monarca dirixe o goberno
(ministros) e interven na elaboración de
LEIS, mediante la INICIATIVA e a
SANCIÓN
•Posee o VETO SUSPENSIVO durante
dos años
•O seu poder é controlado polas
CORTES.
•O goberno é responsable ante as Cortes.
•XUDICIAL: unificación (aínda se conservan
tribunais militares e eclesiásticos)

67. A CONSTITUCIÓN 1812
Propon un Estado basaedo na división de poderes
- O monarca sería o encargado do goberno e a adminisración
- A potestade da creación das leis recaería nas Cortes, aínda que o Rei
debía sancionalas e podía vetarlas ata dous anos.
- Os Tribunais de Xustiza serían os responsables de aplicar a Lei.
Este sistema resultó tan avanzado e eficaz para a época, que se tomaría
como modelo para posteriores costitucións europeas e americanas.

68. A redacción do artículo 1 constitue un claro exemplo da importancia que para a
Constitución tivo América. Foi o primeiro, e por elo, o máis importante:
Art. 1 "La nación española es la reunión de los españoles de ambos
hemisferios."
Outros artigos a destacar pola súa claridade e importancia :
Art. 2 "La Nación Española es libre e independiente , y no es ni puede ser
patrimonio de ninguna familia ni persona."
Art. 3 "La Soberanía reside esencialmente en la Nación, y pertenece a ésta
exclusivamente el derecho de establecer sus leyes fundamentales."
Art. 6 "El amor de la Patria es una de las principales obligaciones de todos los
españoles, y asimismo el ser justos y benéficos."

69. Art. 15 "La potestad de hacer las leyes reside en las Cortes con el Rey"
Art. 168 "La persona del Rey es sagrada e inviolable y no está sujeta a
responsabilidad."
Art. 172 "No puede el Rey privar a ningún individuo de su libertad ni
imponerle pena alguna."
Art. 247 " Ningún español podrá ser juzgado en causas civiles ni
criminales por ninguna Comisión, sino por el tribunal competente
determinado por la ley."
Para perpetuar nol recordo aqueles días nos que se creou a
Constitución, acuñaronse medallas e houbo multitude de
publicacións.

71. • Todas estas medidas
supoñen un gran
ataque as bases do A.R
e a vontade de crear con
elas un novo sistema e
sociedade liberais e
burguesas, que xunto
coa CONSTITUCIÓN
serán o IDEARIO dos
liberais no século XIX

72. • As leis inspiraronse no
programa de reformas
económicas proposto por
Jovellanos.
•Todas as medidas propostas tiveron pouca eficacia porque
as Cortes estaban ailladas, non tiñan capacidade operativa e
foi restaurada a Monarquía en 1814;
• Fernando VII olvidase dos principios das Cortes de Cádiz.
•En 1833, vanse a convertir no programa esencial do
Liberalismo.

73. O triunfo dos liberais nas
Cortes non foi definitivo:
• Frente a súa ideoloxía revolucionaria, existía un sentimento
absolutista do pobo dirixido polo clero provinciano.
• Falta de entidade da burguesía para facerse cargo co
movemento reformista.
• Falta de contacto entre os intelectuais e o pobo.
• A maioría do pobo español, que había loitado na guerra e que
aclamou o regreso de Fernando VII non tiña coñecemento do
proceso revolucionario desarrollado en Cádiz.

74. CO FIN DA GUERRA
E A CHEGADA DE
FERNANDO VII, “O
DESEXADO”, SE
RETORNA O
ABSOLUTISMO
AO ANTIGO RÉXIME

75. Cando Fernando VII voltou a España e firmou en Valencia un decreto no
que non só non aceptaba nin recoñecía a Constitución senón que a
declaraba nula e todos os seus decretos nulos tamén e sen ningún
efecto, Decreto de Valencia de Fernando VII fragmento :
"...declaro que mi Real ánimo es, no solamente no jurar ni acceder a
dicha Constitución, ni a decreto alguno de las Cortes generales y
extraordinarias ni de las ordinarias actualmente abiertas (...), sino el
de declarar aquella Constitución y aquellos decretos nulos y de
ningún valor ni efecto, (...) como si no hubiesen pasado jamás tales
actos y se quitasen de en medio del tiempo, y sin obligación en mis
pueblos y súbditos de cualquier clase y condición a cumplirlos y
guardarlos.
Dado en Valencia a 4 de Mayo 1814. - Yo el Rey."