2. En España os primeiros intentos liberais, xorden a
raíz da invasión napoleónica; elaborarase a 1ª
Constitución polas Cortes de Cadiz. Pero o
Liberalismo e o Parlamentarismo español instaurase
tras a morte de Fernando VII, na rexencia de Mª
Cristina implantouse o sistema constitucional.
Non obstante, se imporá un Liberalismo de tipo
moderado, interrompido por dous períodos onde se
pretende instaurar réximes democráticos (Bienio
Progresista 1854-56 e Sexenio Democrático 1868-
74), que fracasan.
Finalmente chegará o período da Restauración
borbónica onde a ficción democrática conséguese
coa alternancia de dous partidos no poder
3. 4.1 A GUERRA DE INDEPENDENCIA
O Tratado de Fontainebleau (1807) asinado
por Manuel Godoy, ministro de Carlos IV,
autorizaba a entrada das tropas napoleónicas a
atravesar España para atacar Portugal (aliada dos
británicos).
Napoleón, ante a debilidade da monarquía
española convocou a Carlos IV e os seu fillo
Fernando VII, en quen abdicará, en Baiona onde
lles fixo aceptar o nomeamento do seu irmán
Xose Bonaparte como rei de España.
4.
5.
6. • 2 de Maio ten lugar o levantamento do pobo
de Madrid contra os franceses.
• A represión dirixida polo xeneral Murat
provoca sublevación en toda España.
• O alzamento contra os franceses estivo
impulsado polos grupos populares e notables
locais e coa axuda do clero.
Ante o baleiro de poder fórmanse en moitas
localidades Xuntas de goberno,
Para coordinar as actuacións e presentar
unha acción de goberno común fórmase a
Xunta Central, que será substituída por unha
rexencia en 1810 nas Cortes de Cádiz.
7.
8. • A poboación española dividiuse entre:
Patriotas, non recoñecían a Xose I e
defendían a monarquía
borbónica.Dentro destes estaban:
Liberais, vían unha oportunidade
para facer reformas.
Absolutistas defendían o réximen
anterior.
Os Afrancesados , que recoñecían a
Xose I
9. A guerra contra os franceses
• A superioridade militar francesa
obriga a adoptar o sistema de
guerrillas.
10. Desenvolvemento da Guerra.
• Primeira fase. (Maio- Nov 1808) Intento de
ocupación francesa de Aragón, Cataluña,
Madrid. Victoria española na Batalla de
Bailén.
• Segunda fase.(Nov 1808- xaneiro 1812)
• Dominio francés,ocupación das principais
cidades e heroícas resistencias(Palafox,
Agostina de Aragón)
11. • As tropas inglesas que axudan aos
españois son perseguidas ata A Coruña
onde ten lugar a Batalla e Elviña (1809).
• En Galicia a resistencia popular
protagonizóu algunhas accións heróicas
como a Reconquista de Vigo (28-3-1809)
realizada pola acción conxunta de Mauricio
Troncoso, abade do Couto e as partidas de
Bernardo González Cachamuíña ou a
Batalla de Pontesampaio.
• Galicia se convertirá no primeiro territorio
liberado.
12. • A terceira fase. Napoleón retira as tropas
para a invasión de Rusia.
• Ofensiva hispano-inglesa comandada polo
xeneral Wellington, victorias en Cidade
Rodrigo e Arapiles(1812), Vitoria (1813)
• En 1814 as últimas tropas francesas en
Cataluña se retiran cara a Francia. Se
firma o Tratado de Valençay polo que
Napoleón retiraba as súas tropas e
restablecía a monarquía de Fernando VII.
13. Polo Tratado de Valençay,
Fernando VII
recuperaba a coroa.
16. AS CORTES DE CADIZ
O baleiro de poder e a formación de Xuntas
favoreceu os cambios políticos.
A Xunta Central Suprema, reunida en Cádiz ante
o avance francés, convocou as Cortes en 1810.
Diferenciábanse na súa composición tres grupos:
- Os liberais, que pretenden reformas políticas
- Os Absolutistas, que queren manter o A. R.
- Outro grupo pretendía un sistema intermedio
Triunfa a proposta liberal xa que moitos diputados
ao non poder asistir por mor da guerra foron
substituídos por outros liberáis presentes en Cádiz.
17. Póñense as bases para a implantación do
liberalismo en España e poñer fin ao Antigo
Réxime.
Elaboran a Constitución de 1812, a primeira da
historia de España, e aprobanse moitas reformas :
Abolición da tortura e supresión da Inquisición
Recoñecemento dos dereitos individuais
(liberdade de imprenta,igualdade ante a lei
dereito á propiedade..)
Crease a Milicia Nacional (Corpo civico militar para
defender a orde pública e intereses
constitucionais).
18.
19.
20. • A CONSTITUCIÓN DE CÁDIZ
• Popularmente coñecida como A Pepa
promulgouse o 19 de Marzo de 1812.
• Establécense os seguintes principios liberais:
• Soberanía nacional, o poder reside na Nación.
• División de poderes.
O lexislativo correspondía ás Cortes,
O poder executivo ao rei e o goberno
nomeado por él
O poder xudicial nos tribunais de xustiza.
• Sufraxio universal masculino indirecto
• Relixión católica como a única.
• Establecíase unha monarquía limitada
Pon en práctica os principios do liberalismo
https://www.youtube.com/watch?v=DnoumVGwTBI
21.
22. REINADO DE FERNANDO VII (1814-1833)
O SEXENIO ABSOLUTISTA
Fernando VII voltou a España no 1814. Aínda que
nun principio acepta firmar a Constitución, o verse
tan “dexesado” polo pobo, e presionado polos
grupos absolutistas,que lle entregan
o Manifesto dos Persas,
deroga a Constitución de Cádiz.
Impón novamente o absolutismo
volvese ao Antigo Réxime.
Liberais e afrancesados foron
perseguidos tendo que exiliarse
ou pasar a clandestinidade.
23. Os liberais déronse conta que solo porían
restablecer o liberalismo pola forza, axudados
polos sectores liberais do exercito. Así os
“pronunciamentos” serán o instrumento de
cambio de Réxime.
O primeiro , en 1820
en Cabezas de San Xoan,
a insurrección de Riego
dará paso ó Trienio Liberal.
https://www.youtube.com/watch?v=22jMHXp2HJ8
24. TRIENIO LIBERAL (1820-23)
O pronunciamento de Riego supón a primeira
revolución de carácter liberal que triúnfa en
Europa. Obrigase a Fernando VII a xurar a
Constitución e se abren novamente as Cortes, que
restaurarán gran parte das reformas de Cádiz.
Os liberais escíndense en:
Liberáis moderados. (liberalismo
doutrinario)Favorables a reformas suaves aceptadas
polas antigas clases dominantes e dar máis
participación á coroa.
Liberais exaltados.(Liberalismo máis democrático)
Pretenden volver estrictamente á Constitución de 1812
e levar a cabo reformas máis radicais
25. A crise entre os liberais favoreceu a
inestabilidade do goberno , e os intentos
absolutistas de restaurar o Antigo Réxime
mediante un golpe de Estado.
A isto hai que sumarlle os problemas da crise
económica e continuaba o problema da Guerra
da Independencia das Colonias
A Europa de Viena decidiu intervir en España
para restituír o absolutismo, e a Santa Alianza
encargoulle a Francia a intervención militar que
enviou os Cen Mil Fillos de San Luis, que
restauraron no trono a Fernando VII.
26. A DÉCADA OMINOSA(1823-1833)
As primeiras medidas tomadas polo
absolutismo de Fernando VII foron a represión de
liberalismo e destruír a obra lexislativa do Trienio
Liberal, provocando unha serie de conspiracións
liberais que fracasaron.
Fusilamiento de Torrijos
27. Non entanto, a grave crise económica na que se
atopa o país, agravada pola independencia das
colonias americanas , fixo necesario a
realización de reformas, continuando así coa
política económica do Trienio.
A Reforma Fiscal enfrontouno cos grupos
privilexiados absolutistas, obrigados agora a pagar
impostos.
Outra das reformas foi a modificación da lei de
Sucesión, derogábase a Lei Sálica a través da
Pragmática Sanción. Isto permitirá reinar a filla
de Fernando, Isabel
28. Moitos absolutistas defendían a lexitimidade da
sucesión de Carlos Maria Isidro, o irmán do rei, e
provocarán unha guerra civil, coñecida como as
Guerras Carlistas.
Cando morre Fernando en
1833 a súa filla Isabel foi
proclamada raíña e
Carlos reclamou a Coroa.
29. A PRIMEIRA GUERRA CARLISTA
A Rexente, para defender o trono da súa filla
Isabel vaise apoiar nos liberais.
O bando carlista esta formado pola maior
parte do clero (afectado pola desamortización),
parte do campesiñado e parte da nobreza
absolutista. Defendían a o Antigo Réxime e
proclamaba a defensa dos foros do Pais Vasco e
Navarra.
O bando isabelino apoiábase na nobreza
vinculada á Corte, e sobre todo na burguesía e as
clases populares urbanas, defensoras do
liberalismo.
Polo Convenio de Vergara, 1840, se porá fin á
guerra pero a conflictividade carlista mantívose
durante todo o século XIX.
30.
31. O baleiro de poder producido tras a invasión
napoleónica será aproveitado pola poboación
americana para iniciar a súa propia guerra de
independencia.
Causas:
Os crioulos estaban descontentos polo incremento
da presión fiscal e o control administrativo da
metrópole que os deixa fora dos postos de goberno.
Difusión das ideas do Liberalismo e o Nacionalismo
Influencia da Independencia dos EEUU.
A liberalización do comercio peninsular con
América beneficiou aos peninsulares en detrimento
dos crioulos.
Interese na independencia por parte de Reino Unido
e os EEUU.
32.
33. 1ª Fase 1808-1815: organízanse Xuntas nos
distintos territorios que asumen o goberno e
proclaman a súa independencia.
No vicerreinato de Río da Prata será onde se
inicie, Buenos Aires intentará liderar o proceso e
incorporar as outras áreas.
Coa volta de Fernando VII sufocanse todos os
movementos agás o do Rio da Prata, que no
Congreso de Tucumán en 1816 declarará a
Independencia das Provincias Unidas de
América do Sur (Arxentina).
34. 2ª Fase 1816-1824.Loita máis organizada,destacan
como dirixentes Simon Bolivar e SanMartín.
Triunfan os movementos nos catro vicerreinatos
(Nueva España, Nueva Granada, Perú e Río de la
Plata)
En Chile, San Martín desde Buenos Aires atravesa
os Andes e derrota aos exércitos realistas en
Chacabuco e Maipu, dando lugar á
Independencia de Chile en 1818.
En México Agustín de Itúrbide proclama a
monarquía constitucional e logo autoproclámase
emperador e incorpora Centroamérica.
Simón Bolívar libera Colombia (1819)e pretende
a creación de Gran Colombia (Venezuela,
Colombia, Ecuador, Bolivia). En 1821 vencerá aos
españois na Batalla de Carabobo onde se libera
Venezuela.
35. En Perú, en 1820 San Martín avanza pero deixa o labor
de expulsar aos españois a Simón Bolivar, que o
conseguirá tras a victoria de Ayacucho en 1824 que
permitirá a creación de Perú e Bolivia e marca o fin
do dominio español
Uruguai desde 1820 queda en mans portuguesas. A
loita entre Brasil e Buenos Aires apoiada por Reino
Unido, logrará a súa independencia en 1828.
España perdeu o seu papel como potencia
internacional, pasando a seu un país de segunda fila.
Só conservaba Cuba, Porto Rico, Filipinas e algúns
enclaves no Pacífico e en África.
36.
37. O REINADO DE ISABEL II E A CONSTRUCIÓN DO ESTADO LIBERAL
(1833-1868)
Cando morre Fernando VII , queda como
rexente a súa muller, xa que Isabel a sua
herdeira contaba so con tres anos de idade.
Rexencias de Mª Cristina .
A necesidade de apoios da Rexente
Mª Cristina fronte aos carlistas
propiciará a formación dun goberno
liberal de signo moderado.
38. No liberalismo español
distínguense dúas faccións:
Liberais progresistas, que querían votar abaixo o
Antigo Réxime, partidarios de maiores liberdades
e dun sufraxio universal.
Liberais moderados, partidarios de reformas
máis limitadas.´con maior participación da coroa
e dun sufraxio censatario.
39. Tras varios gobernos de signo moderado, soben o
poder mediante un movemento revolucionario
(Pronunciamento dos Sarxentos da Granxa) , os
progresistas, presididos por Mendizábal en 1835.
Pretende proseguir a obra do Trienio Liberal,
(Constitución de 1812,supresión da Inquisición..) e a
desamortización dos bens eclesiásticos( confiscación
de terras e bens da Igrexa e grandes terratenentes
para vendelos en pública subasta).
Promúlgase a Constitución de 1837, fruto dun acordo
entre progresistas e moderados, que recoñecía a
Soberanía Nacional, Dereitos individuais, intervención
da coróa no sistema político (veto, disolver o
Parlamento), Sufraxio censatario
40. REXENCIA DE ESPARTERO
En 1837 os moderados obteñen a maioría nas
eleccións; de novo no poder tentan volver a posturas
mais conservadoras.
Un movemento de oposición progresista provoca que
en 1840 a rexente chame ó poder ó progresista
Espartero. A raíña dimitiu polas suas diferencias cos
progresistas.
Espartero continuará
coa obra liberal.
41. As medidas librecambistas que prexudican á
industria e o seu autoritarismo provoca a
oposición tanto dos moderados como de parte
dos progresistas, que se unirán tendo lugar o
Pronunciamento de Narváez.
Decídese adiantar a maioría
de idade de Isabel
aos 13 anos se
proclamara raíña.
42. DECADA MODERADA 1843-1854.
Promulgase unha nova Constitución de 1845, de
carácter moi conservador, con Sufraxio moi restrinxido,
maior poder da coroa.
Suprímese a Milicia Nacional e crease a Guardia Civil en
1844., limitase a liberdade de imprenta, establecese o
catolicismo como relixión oficial do estado.
O Estado se organiza de forma centralizada, o Goberno
controla as provincias a través das diputacións e dos
gobernadores civis e nomeaba directamente aos alcaldes
das principais cidades.
Da aba esquerda do progresismo xorden os partidos
demócrata e republicano.
En 1854 ten lugar o Pronunciamento militar liderado
polo centrista moderado O’Donnell en Vicálvaro que da
paso a unha etapa de goberno progresista.
43. Bienio Progresista 1854-1856
Tras radicalizarse o movemento, a raíña chama o poder
a Espartero, e a finais de 1854, o novo goberno
formado por Espartero e O’Donnell trata de
establecer o Réxime progresista.
Este novo goberno é o resultado dunha coalición
progresista –moderada
O’Donnel formara o seu propio partido, Union
Liberal, de carácter centrista.
44. As reformas máis importantes foron de
carácter económico:
Lei de desamortización de Mádoz (1855), Lei
de sociedades de crédito, banca e minería, Lei
de Ferrocarriles, 1855...
A crise económica,os conflictos sociais e
enfrontamento entre Espartero e O’Donnell,
provocara a dimisión de Espartero.
A raíña encarga o goberno a O’Donnel
45. GOBERNO MODERADOS E UNIONISTAS DE
O’DONNELL (1856 1868)
A Union Liberalde O?Donnel se alterna no goberno
cos moderados.
Se restablece o sistema conservador e autoritario.
En política exterior impúlsanse o Imperialismo
colonial, sobre todo polo norte de África.
Cara a 1866 se acentua a crise económica e
progresistas e demócratas no exilio acordan o
pacto de Ostende (Bélxica) onde se acorda o
derrocamento de Isabel II.
46. FINAL DO REINADO DE ISABEL II
A crise economica de 1866.
O conservadurismo e o autoritarismo
dos gobernos moderados.
O crecemento da oposición política
As revoltas no campo e a cidade
Desgastarán o Réxime moderado
e a Monarquía.
En 1868 progresistas,
unionistas e demócratas uniranse
nun pronunciamento dirixido
polos xenerais Serrano e Prim.
Este provocou a
Revolución Gloriosa ou Setembrina.
A raíña marcha cara ao exilio
48. A revolución de 1868 que derrocou a Isabel II.
Inaugúra outra etapa, o Sexenio democrático, que
representa o primeiro intento na historia de España
de implantar un réxime democrático.
Nas cidades xorden Xuntas Revolucionarias que
ocupan o poder.
Tras a marcha da raíña constitúese un Goberno
provisional , Serrano é nomeado rexente.
Convócanse cortes e se aproba a Constitución de
1869, a primeira democrática de España.
establecia o Sufraxio Universal, ampliaba dereitos e
liberdades.....
49. Tras aprobar a Constitución, que establecía a
monarquía como forma de goberno, había que buscar
un candidato.
Resultou elixido
Amadeo de Saboia
en 1870,un rei democrático
da casa real italiana.
Tivo que facer fronte á
oposición dos monárquicos,
da Igrexa e dos republicanos.
Tivo que facer fronte a diversos
conflitos, como a insurrección de Cuba
e unha nova guerra carlista, isto xunto
coa falta de apoios, fixo que dous anos máis tarde, en
1873, o rei dimita.
50. Finalmente en Xaneiro de 1874 se produce un
golpe de estado dirixido polo xeneral Pavía,
apoiado pola Guarda Civil, isto trouxo consigo a
restauración da monarquía na persoa do fillo de
Isabel II, Afonso XII, que presidiu o período da
Restauración
51. O 11 de Febreiro de 1873 era proclamada a I
Republica Española
polas Cortes.
Esta naceu con dificultades
e na sua corta duración
sucedéronse varios
Presidentes: Figueras,
Pi i margall, Salmerón e
Castelar
52. Tivo que facer fronte a diversos problemas que influirán
na caída dos distintos presidentes(Figueras, Castelar..).
Radicalización dos enfrentamentos sociais,
Tensións dentro do partido republicano entre federais e
unitarios. Os republicanos federais propoñían unha
República federal formada por dezasete estados
incluidos Cuba e Porto Rico.
Levantamentos cantonalistas Dentro dos federalista, os
intransixentes, defendían a proclamación inmediata da
independencia das unidades políticas inferiores ou
cantóns(Málaga, Cartaxena..)
Guerra de Cuba polos crioulos que aspiraban a reformas
políticas(aspiraban a participar no goberno) e
económicas. O conflito finalizará coa Paz de Zanjón en
1878.
Terceira Guerra carlista en defensa do trono de Carlos
VII, esta terminará en 1876.
53. Nesta situación , prodúcense os intentos de Canovas
del Castillo restaurar a monarquía a favor de Afonso de
Borbón.
Na sesión de cortes onde se plantexaba a cuestión de
confianza a Castelar,produciuse un
golpe de Estado
dirixido polo xeneral Pavía
con forzas da garda civil.
En decembro de 1874
produciuse un
pronunciamento
protagonizado por
Martínez Campos en
favor de Afonso XII e
iniciase a Restauración.
54. O novo sistema político foi configurado por
Canovas del Castillo,que foi nomeado
presidente do goberno.
A Restauración baseouse en dous piares:
Unha nova Constitución e a alternancia no poder
dos dous grandes partidos:
A Constitución de 1876 intenta satisfacer
- aos progresistas e demócratas, incluindo
amplios dereitos e liberdades.
- aos moderados,proclamando a Soberanía
compartida entre o rei e as Cortes e a
confesionalidade do Estado.
55. Se establece un réxime de alternancia de
partidos, que estaba pactada entre :
O Partido Conservador liderado por
Cánovas, defensores da orde social e
da Igrexa católica
O Partido liberal, liderado por Sagasta,
partidarios de importantes reformas
Esta alternancia no poder, foi
posible grazas ao fraude electoral,
(se amañaban as eleccións)
e o caciquismo. Os caciques eran persoas
con influencia nas zonas rurais, que
forzaban á poboación a votar ao seu partido.
E si os resultados non eran os esperados se
manipulaban (pucherazo)
56.
57. Neste momento podemos destacar: a aparición
de partidos naciolistas no País Vasco, Cataluña
e Galicia.
A Alternancia proporcionaba estabilidade
política, pero deixaba fora do goberno aos
outros grupos políticos: anarquistas, socialistas
e nacionalistas opoñíanse ao sistema.
58.
59.
60. POLÍTICA
Tras a invasión napoleónica,durante a Guerra da
Independencia ante o baleiro de poder formáronse
xuntas,que confluiron na Xunta Suprema do Reino
onde participan os liberais.
Nos anos seguintes houbo un enfrontamento entre
o mantemento do Antigo Réximen que pretendían
os fidalgos e o clero que apoiaban a causa carlista
e o liberalismo que defendía a nova burguesía.
A desamortización afectou ao clero que perdeu
patrimonio e parte dos seus privilexios.
A política e asociedade estaba controlada polo
caciquismo.
61. Coa división provincial de 1833 Galicia perdeu
a sua condición de reino e institíase como un
territorio mais do reino de España con catro
provincias en vez de sete.
62. SOCIEDADE
Galicia seguiu sendo un país de base agraria.
O sistema baseábase em pequenas explotacións
familiares e terras comunais.
Pervivía o sistema de foros, rendas de longa
duración que pagaban aos fidalgos.
Destacaban na sociedade rural tres grupos:
Fidalgos, burguesía rendista e campesiños.
Co crecemento de cidades como Vigo e A Coruña,
consolidouse unha burguesía industrial.
63. Durante o século XIX
produciuse unha
emigración masiva cara a
América (Arxentina, Brasil,
México, Cuba...Coas
remesas construíronse
escolas e outras melloras.
Tamen produciuse unha
emigración do campo ás
cidades.
64.
65. ECONOMÍA
A industrialización chega a Galicia a finais do século
XIX
Destaca a industria conserveira e astaleiros en Vigo e
a da siderúrxia e astaleiros en Ferrol, e a Fábrica de
tabacos da Coruña, onde tiveron lugar protestas
ludistas.
66.
67. GALEGUISMO E REXURDIMENTO
Ao longo do século XIX aparece o nacionalismo
galego, tanto na vertente cultural como política:
O Rexurdimento é o grande movemento cultural do
século XIX en Galicia.
Supuxo a recuperación do galego como lingua
literaria e sentou as bases de posteriores
reivindicacións
políticas.
Destacan as figuras de Rosalía de Castro, Eduardo
Pondal e Curros Enriquez.
68. A finais de século aparece un novo
movemento de reivindicación política galega,
o rexionalismo.que reclamaba a autonomía
política para Galicia, a eliminación do
caciquismo, a mellora económica e a
galeguización da administración.Estivo
encabezado por Manuel Murguía e Alfredo
Brañas.
69. A primeira manifestación política do
galeguismo foi o provincialismo. Pretendían a
recuperación da unidade institucional de
Galicia (contra a división provincial)e a
reivindicación dun certo autogoberno.Isto
provocou o levantamento de Solís en 1846
que rematou cos fusilamentos de Carral.